Een portret van de CIA in de gevangenis

Door David Swanson, 3 juni 2017.
Opnieuw gepost op 3 juni 2017 vanaf Laten we de democratie proberen.

van John Kiriakou Tijd doen als een spion: hoe de CIA me leerde overleven en gedijen in de gevangenis schetst een verontrustend portret van een Amerikaanse gevangenis waarin Kiriakou tijd doorbracht als vergelding voor het toegeven dat de CIA marteling gebruikte. Zijn voortdurende klokkenluiders over de staat van de Amerikaanse gevangenissen, evenals over de manieren waarop de Amerikaanse regering hem achterna is gegaan, is net zo waardevol als zijn verzet tegen CIA-foltering.

De gevangenis zoals beschreven in het boek is grotendeels onverantwoordelijk voor de rechtsstaat. Gevangenen die medische hulp nodig hebben, mogen gewoon sterven, of worden door sadistische of incompetente wanpraktijken de dood tegemoet gehaast. Onderwijs voor gevangenen bestaat niet. Er zijn geen rehabilitatie-inspanningen. Slavenarbeid is universeel. Degenen die vertrekken, vertrekken met het verwerven van extra vaardigheden en attitudes van criminelen. Dit gevangenissysteem dient niet om te beschermen, niet om te rehabiliteren, niet om te compenseren of restitutie te verlenen, en niet om misdaad te verminderen.

Kiriakou schildert ook wat ik een verontrustend portret van hemzelf vind. Volgens hem vereist de gevangenis gemeen en manipulatief gedrag om te overleven. Misschien wel. En misschien is het een daad van aanzienlijk moedige eerlijkheid van Kiriakou om zich door dergelijk gedrag vernederd aan ons te tonen. Misschien des te meer naarmate hij zichzelf ervan geniet. Toch beschrijft hij zijn overlevingstechnieken in de gevangenis als rechtstreeks voortgekomen uit zijn CIA-werk, waar hij jarenlang mee bezig was en waar hij naar eigen zeggen trots op is. Bovendien beschrijft Kiriakou zijn benadering van schrijven en publiceren als egoïstisch en manipulatief, en dringt hij er herhaaldelijk bij ons op aan om nooit iemand te vertrouwen, wat je allemaal afvraagt.

Kiriakou is er trots op dat ze zich vrijwillig heeft aangemeld om te vechten in de War on Terror. Zijn kijk op het buitenlands beleid lijkt, net als zijn kijk op gevangenisgedrag, moorden goed te keuren, maar niet martelen. Zijn vaardigheden in de gevangenis omvatten het bedreigen van verschillende mensen met moord, maar nooit martelen. Dat noch moord noch marteling legaal of moreel is, en dat geen van beide op zijn eigen voorwaarden "werkt", is een blinde vlek in de Amerikaanse cultuur, niet iets unieks voor John Kiriakou.

Kiriakou beweert dat het dreigen met de dood van een medegevangene hem bang maakte om Kiriakou niet langer te belasteren, behalve één keer toen Kiriakou aanwezig was en de andere gevangene er niet van op de hoogte was. Maar het kan zijn dat de man alleen bang was om Kiriakou te belasteren als hij er niet was, en dat was precies wat hij in het begin deed.

Hoe dan ook, het is moeilijk om moraliteit te vinden in het onderscheid tussen doden en martelen. Misschien is dat het punt. Alles is grijs. Kiriakou schrijft dat hij het in zijn CIA-werk niet erg vond om "sommige regels te buigen", alleen niet die over marteling. En zijn gedrag in de gevangenis weerspiegelt voortdurend het gedrag van de regering die hij probeert te hervormen.

Toen Kiriakou senator John Kerry, voor wie hij had gewerkt, vroeg om president Obama te vragen zijn straf om te zetten, antwoordde Kerry: "Probeer nooit meer contact met mij op te nemen." Toen een medegevangene aan Kiriakou onthulde dat hij een pedofiel was, antwoordde Kiriakou: 'Probeer nooit meer met me te praten. Nooit. Begrijpen?"

Toen de CIA voorstelde om het gebruik van marteling in te zetten en te escaleren, beschreef Cofer Black wat er gebeurde als "de handschoenen gingen uit". Toen Kiriakou zijn aanvallen op een medegevangene wilde laten escaleren, zei hij "dat het tijd was om de handschoenen uit te doen".

Kiriakou beschrijft de landen in het Midden-Oosten waarin hij "diende" als "stortplaatsen". Hij omschrijft gevangenen als 'het uitschot van de samenleving', 'vuil varken', 'wit afval', 'vuile dwergrat' en soortgelijke onmenselijke termen. Maar wanneer Kiriakou uitlegt waarom zijn CIA-achtergrond zo goed van pas kwam in de gevangenis, verwijst hij naar conflicten tussen CIA-medewerkers, niet tussen de CIA en buitenlandse "vijanden":

“De CIA zit vol met agressieve alfa-persoonlijkheden. Zo ook de gevangenis. De CIA zit vol met mensen die constant tegen elkaar samenzweren. Zo ook de gevangenis. De CIA zit vol met mensen die altijd op zoek zijn naar een betere situatie dan die waarin ze zich momenteel bevinden. Dat geldt ook voor de gevangenis. Ik ben de eerste om toe te geven dat ik in de gevangenis een serieuze klootzak was. Ik was arrogant, manipulatief en eigenwijs. Maar ik kon me ook aanpassen aan veranderende situaties. Ik kon snel denken en ik bezat een zekere mate van meedogenloosheid die nodig is voor zelfbehoud.”

Dat kan heel goed waar zijn. Maar was het altijd waar in elk van de voorbeelden in het boek? Wanneer Kiriakou een medegevangene in de val lokt voor een aanklacht wegens ontsnappingspoging, komt dat omdat de gevangene ernstig irritant is. “Wanhopige tijden vragen om wanhopige maatregelen”, schrijft Kiriakou, maar wanhoop is een emotie, geen analyse van de ernst van een dreiging. De straf die Kiriakou de man die hij erin luisde verdient, is maandenlange eenzame opsluiting - iets dat een groot deel van de wereld als marteling beschouwt. Evenzo, wanneer Kiriakou schrijft dat hij een hekel had aan alle kinderverkrachters in de gevangenis, is dat een emotie, geen overlevingstechniek.

Een van de overlevingsregels die Kiriakou regelrecht ontleent aan het Amerikaanse buitenlandse beleid is: "Als stabiliteit niet in uw voordeel is, is chaos uw vriend." Dit werkt o zo goed in Afghanistan, Irak, Libië, Jemen, Syrië, et cetera. Kiriakou lijkt dezelfde aanpak in de gevangenis te modelleren. Hij confronteert een gevangene genaamd Schaeffer omdat hij heeft gelogen dat hij geen kindermisbruiker is. Wanneer Schaeffer reageert door leugens over Kiriakou te verspreiden, doet Kiriakou alsof dit het eerste teken van problemen is, alsof hij er voorheen niet bij betrokken was. Dit is hetzelfde wereldbeeld dat het CIA-denken moet domineren waarin terugslag vermoedelijk niet bestaat. “Afghanistan? Waar is dat? Saddam, wie? Ik heb de man nooit ontmoet! Later, als de zaken tussen Kiriakou en Schaeffer escaleren, breekt de "tijd om de handschoenen uit te trekken" aan, ingelijst als verdediging tegen irrationele en onverklaarbare agressie. "Waarom haten ze ons?"

Misschien wel was onverklaarbaar. Je kunt nauwelijks een gevangenisstraf uitzitten zonder irrationele agressie tegen te komen - kort om tijd door te brengen in een beschaafde gevangenis in Noorwegen of ergens anders. Maar is het altijd onvermijdelijk? Het lijkt in Kiriakou's verslag vaak leuk te zijn. Kiriakou schrijft: "Soms is er echte voldoening in passieve agressie." "Zoete wraak." "Ik wilde die man gewoon in een plas van zijn eigen bloed zien liggen." Enz.

Marteling is anders: “Bij de CIA worden medewerkers getraind om te geloven dat bijna elke morele kwestie een grijstint is. Maar dit is gewoon niet waar. Sommige kwesties zijn zwart-wit – en marteling is er een van”, schrijft Kiriakou. Onder grote druk in de gevangenis, van een soort waar ik nog nooit mee te maken heb gehad, schrijft Kiriakou nooit dat hij elke neiging om iemand te martelen moest onderdrukken, alleen om ze te vermoorden.

Wat moeten we denken van een verslag van de brutaliteit van de gevangenis door iemand die beweert het te hebben overleefd door de wreedheid ervan te beheersen, maar daar trots op lijkt te zijn en zijn wreedheid heeft geleerd door te werken aan geheime operaties die we niet mogen weten voor een regering die ons op de een of andere manier zou moeten vertegenwoordigen? Het is heel moeilijk te zeggen.

Een techniek die Kiriakou aanbeveelt voor het ontlokken van informatie, is door iets onjuists te zeggen om te worden gecorrigeerd. Toch merkt hij dat dat in de gevangenis vaak niet lukt, omdat je de gekste dingen kunt zeggen en mensen gewoon knikken. De volgende alinea van Kiriakou bevat dit:

"Tegen het einde van mijn straf stuurde Rusland troepen naar Oekraïne en veroverde het Krim-schiereiland."

Probeert de auteur zijn technieken in gedrukte vorm op ons uit? Ik weet het niet, maar ik weet wel dat de meeste lezers in de Verenigde Staten gewoon zullen knikken.