Door Internationaal Vredesbureau
Genève, 13 januari 2015 — IPB deelt de wereldwijde verontwaardiging over de gruwelijke moorden op journalisten en kunstenaars die bij Charlie Hebdo, en de andere slachtoffers van het geweld van vorige week. We rouwen met hun families, vrienden, collega's en de Franse samenleving als geheel, evenals met individuen en organisaties overal ter wereld die het idee van moord in naam van een religie of enige andere ideologie of zaak verwerpen. Evenzo breiden we onze solidariteit uit met degenen in Nigeria die tot 2000 burgers hebben verloren tijdens dezelfde dagen afgeslacht door Boko Haram.
Het is tijd om krachtig het hoofd te bieden aan gewelddadig extremisme en fundamentalisme, waar het zich ook manifesteert. Het is ook tijd om te stoppen met wijzen naar "de anderen" en het extremisme in onze eigen achtertuin onder ogen te zien, of het nu voortkomt uit onze eigen overtuigingen of attitudes of wordt gemanifesteerd door andere groepen in onze buurt. In dit verband is het van belang een manier te vinden om religieuze of para-religieuze teksten die 'ongelovigen' of 'godslasteraars' tot een gerechtvaardigd doelwit maken, buiten beschouwing te laten.
Een nog grotere uitdaging is om ons werk te versterken om de tweedeling in de wereld tussen de 'haves' en de 'have-nots' te overwinnen. Analyses tonen aan dat sociale onrechtvaardigheid en ongelijkheid niet alleen op zichzelf een kwaal zijn, maar ook ontwikkeling belemmeren en aanleiding geven tot geweld en gewapende conflicten.
De huidige confrontatie tussen radicale elementen in de moslimwereld en het meer seculiere Westen speelt militante minderheden aan beide kanten in de kaart. Bovendien komt het ten goede aan degenen die van de gelegenheid gebruik maken om op te roepen tot meer uitgaven voor het leger en een agressiever en interventionistischer beleid. Er is ook een serieus gevaar dat staten de actualiteit gebruiken hun toezicht vergroten van alle activisten en burgers, niet alleen degenen die een terroristisch risico vormen. Het erkennen van de gelijkheid en onderlinge afhankelijkheid van alle mensen in onze geglobaliseerde wereld zou de ogen moeten openen voor de noodzaak van dialoog, wederzijds respect en begrip.
Er is nog een andere dimensie die veel minder aandacht krijgt in de reguliere media. De grote westerse mogendheden zijn in veel opzichten zelf verantwoordelijk voor de groei van de islamitische strijdbaarheid, vanwege:
- de lange geschiedenis van koloniale overheersing van het Midden-Oosten en de moslimwereld in het algemeen, inclusief steun voor de Israëlische bezetting van Palestijnse gebieden;
- de rol van de VS bij het bewapenen en financieren van de Afghaanse moedjahedien tegen de USSR – die toen sleutelfiguren werden in de Taliban en Al Qaida, en nu actief zijn in Syrië en elders.
- de verwoestende 'oorlog tegen het terrorisme' die enorm veel doden en lijden heeft veroorzaakt in Irak, Afghanistan, Libië en in de hele islamitische wereld; en die tegelijkertijd draconische beperkingen oplegt aan mensenrechten en vrijheden, met name op het gebied van internationale migratie.
- de aanhoudende neiging – vooral in delen van de massamedia – om de hele islamitische wereld te demoniseren, om te suggereren dat alle moslims een bedreiging vormen voor democratische waarden.
Deze factoren hebben de betrekkingen tussen moslims en het Westen drastisch gepolariseerd, en de aanslagen in Parijs zijn slechts de laatste in een lange reeks moorden aan alle kanten. Ze kunnen worden gezien als onderdeel van de ongelijke strijd van de armen tegen de rijken, een reactie op drones en discriminatie, arrogantie en armoede. Met elke NAVO-oorlog of met haat gevulde uitbarsting van extreemrechts, en met nog diepere sociale crises die eraan komen, zullen er meer aanvallen zijn. Dit is de brute realiteit van kapitalisme, racisme en oorlog.
Bewegingen voor vrede en gerechtigheid hebben dit alles sinds 9-11 vele malen gezegd en de grote mogendheden willen het niet horen. Nu voelen ze het, en ze lijden eronder. We kunnen deze uitdagingen alleen overwinnen met de politiek van vredestichting: ontwapening, verzoening, onderwijs voor vrede en echte stappen in de richting van een rechtvaardige en duurzame wereld. Dit is de visie waar we aan moeten en zullen blijven werken.
