Door Kristin Christman
Bij het kiezen van een aanpak voor geweld in het Midden-Oosten helpt het om, in plaats van onthoofdingen voor te stellen, een ijsberg voor te stellen. Agressief gemotiveerde militanten die zelfzuchtig naar rijkdom, macht en bloed verlangen, kunnen in de Amerikaanse verbeelding groot opdoemen, maar zij vormen slechts het topje van de ijsberg. Dit zijn individuen die bloedvergieten voelen, die ervan houden anderen in hun schoenen te laten trillen, of die geloven dat wreedheid deugdzaam kan zijn.
Verderop op deze ijsberg vinden we defensief gemotiveerde militanten die het leven, het huis, de macht, de vrijheid, de waarden en de identiteit beschermen tegen autocraten uit het Midden-Oosten, het Amerikaanse beleid en sektarische haat. Hun geweld is misschien niet legitiem, maar hun motivaties zijn begrijpelijk.
En daar, stilletjes onder het oceaanwater, ligt de enorme basis van de ijsberg: vreedzame mensen uit het Midden-Oosten die terroristisch en militant geweld veroordelen, maar die veel grieven delen, waaronder een afschuw voor het buitenlands beleid van de VS.
We zien het topje van de ijsberg: stenigingen, onthoofdingen, gedwongen bekeringen. Maar leren we dat sommige militanten verontrust zijn door een gebrek aan liefdadigheid voor de armen? Door de spirituele leegte van materiële vooruitgang? Door overheidsgeweld?
Denk eens aan de naar schatting 15,000 buitenlandse strijders uit meer dan 80 landen die naar Syrië zijn gereisd om samen met ISIS, al-Nusra en anderen te vechten. Er wordt ons doen geloven dat het conflict in de eerste plaats gaat over barbaarse moslims die onthoofden en afslachten. Maar dat is slechts het topje van de ijsberg, want deze moslims vertegenwoordigen waarschijnlijk het brede scala aan agressieve en defensieve motivaties die na 9 september volledig werden genegeerd, verder werden verergerd door Amerikaanse invasies en nog steeds niet zijn aangepakt.
Hoe gaat de Amerikaanse regering om met deze ijsberg? Momenteel door er met een bijl naar te zwaaien. Maar er zijn aanzienlijke problemen met deze aanpak.
Het weghakken van de ijsberg doet niets af aan de daadwerkelijke aanpak van de agressieve en defensieve redenen die het geweld in het Midden-Oosten veroorzaken. Militante lichamen kunnen sterven, maar de onzichtbare gaten die ze in de samenleving opvullen zullen worden vervangen door nieuwe militanten als de negatieve omstandigheden die hen hebben gevormd nog steeds bestaan.
Hoe kunnen bommen en wapenleveranties werkloosheid, vervreemding, vooroordelen en wantrouwen verhelpen? Hoe verlichten miljoenen die aan wapens worden uitgegeven de armoede? Hoe kunnen wapens desastreuze irrigatieproblemen herstellen en een bevredigende overeenkomst over waterkracht en waterrechten tot stand brengen tussen Syrië, Irak en Turkije?
Hoe lossen de huidige Amerikaanse bommen de woede op over Amerikaanse bommen uit het verleden en de Amerikaanse bezetting van Irak? Kunnen bommen de woede over het atomaire Israël en het Palestijnse lot verzachten? Hoe kunnen Amerikaanse bommen de angst van extremisten voor een westers-zionistische kruistocht tegen het Midden-Oosten verzwakken?
Door de ijsberg te bestormen, door de bedreigingen voor het leven, dierbaren, vrijheid, huis en manier van leven te vergroten, verergeren de VS feitelijk de problemen die leiden tot defensief gemotiveerd geweld. En hoewel het aanvallen van de ijsberg sommige agressieve mentaliteiten kan helpen beheersen of uitwissen, worden er voor elke vernietigde agressieve mentaliteit er nog veel meer gecreëerd.
Regeringen en terroristen delen een vermoeiende gereedschapskist met negatieve technieken die zij tegen vijanden gebruiken: bedreigingen, bommen, invasies, ontvoering, isolatie, opsluiting, intimidatie, pijn, moord. Maar, zoals neurobiologen zich volledig bewust zijn, leidt het herhaaldelijk uitlokken van angst of pijn bij organismen tot agressie, en elk van deze negatieve technieken veroorzaakt slopende effecten op de neurobiologie die het vermogen om redelijk, zorgzaam en vredig te zijn, uithollen.
In feite kan die roestige gereedschapskist zijn slachtoffers vrijwel in agressors veranderen. Wat gebeurt er in de hersenen? De vredewekkende serotoninespiegel daalt, de alarmopwekkende noradrenalinespiegel stijgt en de hippocampus erodeert, wat resulteert in een overdreven perceptie van dreiging, een overdreven schrikreactie en vermindering van het vermogen om constructieve, niet-gewelddadige reacties op bedreigingen te bedenken. Het is niet verrassend dat de unieke hersenbiologie van slachtoffers van geweld sterk lijkt op de hersenbiologie van gewelddadige agressors.
Agressieve mentaliteiten worden voortgebracht door oorlog, gedijen door oorlog en zijn daarin perfect gecamoufleerd. Dus waarom de ene kant tegen de andere bewapenen en conflicten aanwakkeren, waarom simpelweg de ijsberg aanvallen, in plaats van problemen te helpen oplossen?
Ten slotte verspilt de strijd tegen de ijsberg het potentieel voor goedheid. Als je leest waarom moslims de afgelopen veertig jaar zijn gereisd om te vechten in Afghanistan, Libanon, Bosnië en Syrië, ontdek je een reeks motivaties die overeenkomsten vertonen met de motivaties die Amerikanen inspireren om zich bij het leger aan te sluiten. Rechtvaardigen fatsoenlijke motieven – afschuw over lijden en onrecht, verlangens naar een nobel doel, avontuur, kameraadschap of een salaris – moord? Natuurlijk niet. Maar fatsoenlijke motieven en begrijpelijke behoeften moeten worden gekoesterd en opnieuw worden gekanaliseerd.
Degenen die gewelddadig zijn, hebben vaak een aantal legitieme grieven en positieve motivaties die door talloze vreedzame mensen worden gedeeld. Als we proactief zouden kunnen samenwerken met niet-gewelddadige groepen om legitieme grieven te verhelpen, zou de wind uit de zeilen worden genomen van degenen die geloven dat alleen geweld gerechtigheid kan bewerkstelligen. Als het terrorisme tegen de VS bijvoorbeeld zou kunnen worden aangepakt binnen het bredere raamwerk van het anti-Amerikanisme, een gevoel dat door veel redelijke, vreedzame mensen wordt gedeeld, zouden we fouten kunnen herstellen en het terrorisme kunnen laten leeglopen.
Als we ons uitsluitend richten op het ergste in de vijand, op het topje van de ijsberg, zullen we met buitensporig geweld reageren en de wortels van het geweld verergeren. Maar als we geweld aanpakken binnen het bredere beeld van de hele ijsberg, als we luisteren naar de standpunten van de gewelddadige en vreedzame leden ervan en naar hun positieve en negatieve motivaties, zal onze reactie effectiever en menselijker zijn.
Kristin Y. Christman is auteur van The Taxonomy of Peace: A Comprehensive Classification of the Roots and Escalators of Violence and 650 Solutions for Peace, een onafhankelijk gemaakt project begon in september van 9/11 en stond online. Ze is een homeschooling-moeder met diploma's van Dartmouth College, Brown University en de University in Albany in Russisch en openbaar bestuur. http://sites.google.com/site/paradigmforpeace
