Η διαθήκη του Άλφρεντ Νόμπελ, που γράφτηκε το 1895, άφησε τη χρηματοδότηση για ένα βραβείο που θα απονεμηθεί σε «το άτομο που θα έχει κάνει το μεγαλύτερο ή το καλύτερο έργο για την αδελφότητα μεταξύ των εθνών, για την κατάργηση ή τη μείωση των μόνιμων στρατών και για τη διεξαγωγή και την προώθηση συνέδρια ειρήνης».
Οι περισσότεροι νικητές τα τελευταία χρόνια είτε ήταν άνθρωποι που έκαναν ωραία πράγματα που δεν είχαν καμία σχέση με τη σχετική δουλειά (καϊλάς σατυάρτι και Μαλάλα Γιουζάφζαϊ για την προώθηση της εκπαίδευσης, Liu Xiaobo για διαμαρτυρίες στην Κίνα, Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) και Άλμπερτ Άρνολντ (Αλ) Γκορ Τζούνιορ. για την αντίθεση στην κλιματική αλλαγή, Muhammad Yunus και Grameen Bank για οικονομική ανάπτυξη, κ.λπ.) ή άτομα που ασχολήθηκαν πραγματικά με τον μιλιταρισμό και θα είχαν αντιταχθεί στην κατάργηση ή τη μείωση των μόνιμων στρατών αν τους ζητηθεί, και ένας από τους οποίους το είπε στην ομιλία αποδοχής του (Ευρωπαϊκή Ένωση, Μπαράκ Ομπάμα κ.λπ.).
Το βραβείο πηγαίνει δυσανάλογα, όχι στους ηγέτες οργανώσεων ή κινημάτων για την ειρήνη και τον αφοπλισμό, αλλά στους εκλεγμένους αξιωματούχους των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Οι φήμες κυκλοφόρησαν, πριν από την ανακοίνωση της Παρασκευής, ότι η Άνγκελα Μέρκελ ή ο Τζον Κέρι μπορεί να κερδίσουν το βραβείο. Ευτυχώς, αυτό δεν συνέβη. Μια άλλη φήμη υποστήριξε ότι το βραβείο θα μπορούσε να δοθεί στους υπερασπιστές του Άρθρου Εννέα, της ενότητας του Ιαπωνικού Συντάγματος που απαγορεύει τον πόλεμο και κρατά την Ιαπωνία εκτός πολέμου για 70 χρόνια. Δυστυχώς, αυτό δεν συνέβη.
Το Νόμπελ Ειρήνης 2015 απονεμήθηκε το πρωί της Παρασκευής «στο Κουαρτέτο Εθνικού Διαλόγου της Τυνησίας για την αποφασιστική συμβολή του στην οικοδόμηση μιας πλουραλιστικής δημοκρατίας στην Τυνησία στον απόηχο της Επανάστασης του Γιασεμιού το 2011». Η δήλωση της Επιτροπής Νόμπελ συνεχίζει να παραθέτει στην πραγματικότητα τη διαθήκη του Νόμπελ, την οποία το Nobel Peace Watch (NobelWill.org) και άλλοι συνήγοροι έχουν επιμείνει να ακολουθηθούν (και οι οποίοι είμαι ενάγων σε αγωγή απαιτώντας συμμόρφωση, μαζί με τους Mairead Maguire και Jan Oberg):
«Ο ευρείας βάσης εθνικός διάλογος που πέτυχε να καθιερώσει το Κουαρτέτο αντιμετώπισε την εξάπλωση της βίας στην Τυνησία και η λειτουργία του είναι επομένως συγκρίσιμη με εκείνη των συνεδρίων ειρήνης στα οποία αναφέρεται ο Άλφρεντ Νόμπελ στη διαθήκη του».
Αυτό δεν ήταν ένα βραβείο σε ένα άτομο ή για εργασία σε ένα μόνο έτος, αλλά αυτές είναι διαφορές από τη βούληση που κανείς δεν έχει πραγματικά αντίρρηση. Αυτό δεν ήταν επίσης βραβείο σε κορυφαίο πολεμιστή ή έμπορο όπλων. Αυτό δεν ήταν βραβείο ειρήνης για ένα μέλος του ΝΑΤΟ ή έναν δυτικό πρόεδρο ή υπουργό Εξωτερικών που έκανε κάτι λιγότερο απαίσιο από το συνηθισμένο. Αυτό είναι ενθαρρυντικό ως προς αυτό.
Το βραβείο δεν αμφισβήτησε άμεσα τη βιομηχανία όπλων που ηγούνται οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη μαζί με τη Ρωσία και την Κίνα. Το βραβείο δεν δόθηκε καθόλου σε διεθνή εργασία αλλά σε εργασία σε ένα έθνος. Και ο κύριος λόγος που προσφέρθηκε ήταν η οικοδόμηση μιας πλουραλιστικής δημοκρατίας. Αυτό αγγίζει τα όρια της αποδυναμωμένης αντίληψης του Νόμπελ για την ειρήνη ως οτιδήποτε καλό ή δυτικό. Ωστόσο, η προσπάθεια διεκδίκησης αυστηρής συμμόρφωσης με ένα στοιχείο της διαθήκης είναι αρκετά χρήσιμη. Ακόμη και ένα εγχώριο συνέδριο ειρήνης που αποτρέπει τον εμφύλιο πόλεμο είναι μια άξια προσπάθεια να αντικατασταθεί ο πόλεμος με την ειρήνη. Μια μη βίαιη επανάσταση στην Τυνησία δεν αμφισβήτησε άμεσα τον δυτικό στρατιωτικοποιημένο ιμπεριαλισμό, αλλά ούτε και συμβαδίζει με αυτόν. Και η σχετική επιτυχία του, σε σύγκριση με τα έθνη που έχουν λάβει τη μεγαλύτερη «βοήθεια» από το Πεντάγωνο (Αίγυπτος, Ιράκ, Συρία, Μπαχρέιν, Σαουδική Αραβία κ.λπ.) αξίζει να τονιστεί. Μια τιμητική διάκριση για την Τσέλσι Μάνινγκ για τον ρόλο της στην έμπνευση της Αραβικής Άνοιξης στην Τυνησία, δημοσιεύοντας τις επικοινωνίες μεταξύ των κυβερνήσεων των ΗΠΑ και της Τυνησίας δεν θα ήταν άτοπο.
Έτσι, νομίζω ότι το βραβείο του 2015 θα μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερο. Θα μπορούσε επίσης να ήταν πολύ καλύτερο. Θα μπορούσε να είχε πάει στη δουλειά εναντιούμενος στους εξοπλισμούς και στη διεθνή πολεμική. Θα μπορούσε να έχει πάει στο Άρθρο 9, ή στο Abolition 2000, ή στο Nuclear Age Peace Foundation, ή στο Women's International League for Peace and Freedom, ή στη International Campaign for the Abbolition of Nuclear Arms, ή στη Διεθνή Ένωση Δικηγόρων κατά των Πυρηνικών Όπλων, όλα αυτά προτάθηκαν φέτος ή σε οποιοδήποτε αριθμό ατόμων προτάθηκαν από όλο τον κόσμο.
Το Watch για το Νόμπελ Ειρήνης απέχει πολύ από το να είναι ικανοποιημένο: «Μια ενθάρρυνση προς τον λαό της Τυνησίας είναι μια χαρά, αλλά το Νόμπελ είχε πολύ μεγαλύτερη προοπτική. Αδιαμφισβήτητα στοιχεία δείχνουν ότι σκόπευε το βραβείο του να υποστηρίξει μια οραματική αναδιοργάνωση των διεθνών υποθέσεων. Η γλώσσα στη διαθήκη του είναι μια σαφής επιβεβαίωση αυτού», λέει ο Tomas Magnusson, Σουηδός, εκ μέρους του Nobel Peace Prize Watch. «Η επιτροπή συνεχίζει να διαβάζει τις εκφράσεις της διαθήκης όπως θέλει, αντί να μελετά τι είδους «πρωταθλητές ειρήνης» και ποιες ιδέες για την ειρήνη είχε στο μυαλό του ο Νόμπελ υπογράφοντας τη διαθήκη του στις 27 Νοεμβρίου 1895. Τον Φεβρουάριο το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης ήρε το απόρρητο σχετικά με τη διαδικασία επιλογής όταν δημοσίευσε μια λίστα με 25 υποψηφίους που πληρούσαν τις προϋποθέσεις με τις πλήρεις επιστολές υποψηφιοτήτων. Με την επιλογή της για το 2015, η επιτροπή απέρριψε τη λίστα και, πάλι, είναι ξεκάθαρα έξω από τον κύκλο των παραληπτών που είχε στο μυαλό του το Νόμπελ. Εκτός από το ότι δεν έχει κατανοήσει ούτε το ελάχιστο την ιδέα του Νόμπελ, η επιτροπή στο Όσλο δεν έχει κατανοήσει τη νέα κατάσταση στη σχέση της επιτροπής με τους εντολείς της στη Στοκχόλμη», συνεχίζει ο Tomas Magnusson. «Πρέπει να καταλάβουμε ότι ολόκληρος ο κόσμος σήμερα είναι υπό κατοχή, ακόμη και ο εγκέφαλός μας έχει στρατιωτικοποιηθεί σε βαθμό που είναι δύσκολο για τους ανθρώπους να φανταστούν τον εναλλακτικό, αποστρατιωτικοποιημένο κόσμο που ο Νόμπελ ήθελε να προωθήσει το βραβείο του ως επείγον. Ο Νόμπελ ήταν ένας άνθρωπος του κόσμου, ικανός να ξεπεράσει την εθνική προοπτική και να σκεφτεί τι θα ήταν καλύτερο για τον κόσμο ως σύνολο. Έχουμε πολλά για τις ανάγκες όλων σε αυτόν τον πράσινο πλανήτη, εάν τα έθνη του κόσμου μπορούσαν μόνο να μάθουν να συνεργάζονται και να σταματήσουν να σπαταλούν πολύτιμους πόρους για τον στρατό. Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Νόμπελ κινδυνεύουν με προσωπική ευθύνη εάν ένα ποσό βραβείου καταβληθεί στον νικητή κατά παράβαση του σκοπού. Μόλις πριν από τρεις εβδομάδες επτά μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος χτυπήθηκαν από τα πρώτα βήματα σε μια αγωγή με αίτημα να επιστρέψουν στο Ίδρυμα το βραβείο που καταβλήθηκε στην ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2012. Ανάμεσα στους ενάγοντες είναι η Mairead Maguire από τη Βόρεια Ιρλανδία, βραβευμένη με Νόμπελ ; David Swanson, Η.Π.Α. Jan Oberg, Σουηδία, και το Νόμπελ Ειρήνης Watch (nobelwill.org). Η αγωγή ακολουθεί μετά την απόπειρα της Νορβηγίας να ανακτήσει τον απόλυτο έλεγχο του βραβείου ειρήνης που τελικά απορρίφθηκε από το Σουηδικό Επιμελητήριο τον Μάιο του 2014».
