Ώρα να ανακτήσουμε τη μνήμη

Η διχαστική κατεύθυνση του AWM φαίνεται ίσως καλύτερα από την επιστροφή σε έναν επίσημο ρόλο – αυτή τη φορά ως μέλος του Συμβουλίου του AWM – του πρώην διευθυντή Brendan Nelson. Ένα από τα πιο επιζήμια επιτεύγματα του Νέλσον ως σκηνοθέτη ήταν να αγνοήσει ή να γελοιοποιήσει την εκτεταμένη και έμπειρη αντίθεση στην ανάπλαση που βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη. Αλλά για να προσβάλει τον τραυματισμό, ο Nelson διορίστηκε στο Συμβούλιο ενώ εκπροσωπεί μια εταιρεία, την Boeing, η οποία αποκομίζει τεράστια κέρδη από τον πόλεμο, συνεχίζοντας έτσι την πρακτική που είχε προηγουμένως κατακτήσει να ενσωματώνει αυτούς που ωφελούνται από τον πόλεμο στον εορτασμό της.

Οι έξι μεγαλύτερες εταιρείες όπλων στον κόσμο – η Lockheed Martin, η Boeing, η Thales, η BAE Systems, η Northrop Grumman και η Raytheon – είχαν όλες οικονομικές σχέσεις με το Memorial τα τελευταία χρόνια.

Lockheed Martin, μια τρέχουσα εστίαση του δραστηριότητα εκστρατείας, κάνει περισσότερα έσοδα από πολέμους και την προετοιμασία τους από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία οπουδήποτε – 58.2 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020. Αυτό αντιπροσωπεύει το 89% των συνολικών πωλήσεών της, δημιουργώντας μια απόλυτη επιταγή για την εταιρεία να διασφαλίσει ότι οι πόλεμοι και η αστάθεια θα συνεχιστούν. Τα προϊόντα της περιλαμβάνουν τα χειρότερα από όλα τα όπλα μαζικής καταστροφής, με τη μορφή πυρηνικών όπλων που πλέον απαγορεύονται βάσει της Συνθήκης του 2017 για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων.

Στους πελάτες της Lockheed Martin περιλαμβάνονται μερικοί από τους χειρότερους παραβάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, των οποίων οι βομβαρδισμοί συμβάλλουν στην ανθρωπιστική κρίση στην Υεμένη. Η εταιρεία έχει επίσης εμπλακεί σε στρατιωτική ανάκριση και στα δύο Ιράκ και  Κόλπος του Γκουαντάναμο. Έχει αποτελέσει αντικείμενο περισσότερες περιπτώσεις ανάρμοστης συμπεριφοράς στις ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες από οποιονδήποτε άλλο εργολάβο όπλων. Έκθεση του Γραφείου Λογοδοσίας της Κυβέρνησης των ΗΠΑ εξηγεί πώς ο έλεγχος του προγράμματος F-35 από τη Lockheed Martin εμπόδισε τις προσπάθειες μείωσης του κόστους και αύξησης της λογοδοσίας.

Ένα τέτοιο εταιρικό αρχείο πρέπει σίγουρα να εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις διαδικασίες δέουσας επιμέλειας που αναλαμβάνει το Memorial για την έγκριση οικονομικών συνεργασιών. Το Μνημείο δεν μπορεί να συνεισφέρει σωστά στην ανάμνηση και την κατανόηση των εμπειριών της Αυστραλίας κατά τη διάρκεια του πολέμου, ενώ επωφελείται οικονομικά από τη διεξαγωγή του ίδιου του πολέμου. Οι δημόσιοι οργανισμοί αλλού έχουν αντιμετωπίσει τις συνέπειες των οικονομικών σχέσεων με εταιρείες των οποίων η βασική δραστηριότητα θέτει σε κίνδυνο την αποστολή του ιδρύματος. (Βλέπε, για παράδειγμα, εδώ και  εδώ.)

Τις τελευταίες εβδομάδες, περισσότεροι από 300 Αυστραλοί έχουν στείλει μηνύματα στον Διευθυντή και το Συμβούλιο του AWM μέσω του Ανάκτηση Μνήμης ιστοσελίδα, προτρέποντας τη διακοπή της χρηματοδότησης της Lockheed Martin και όλων των εταιρειών όπλων στο Memorial. Οι συγγραφείς περιελάμβαναν βετεράνους, πρώην προσωπικό του ADF, ιστορικούς που χρησιμοποιούν το μνημείο, επαγγελματίες υγείας που βλέπουν τις τρομερές βλάβες του πολέμου και πολλούς απλούς ανθρώπους με αγαπημένα πρόσωπα που μνημονεύονται στο Hall of Memory – οι ίδιοι οι άνθρωποι για τους οποίους δημιουργήθηκε το AWM. Τα μηνύματα ήταν ποικίλα και εγκάρδια, και πολλοί εξέφρασαν την οργή. Ένας πρώην αξιωματικός του εφεδρικού RAAF έγραψε: «Οι αξίες της Lockheed Martin δεν είναι δικές μου ούτε εκείνες για τις οποίες οι Αυστραλοί έχουν αγωνιστεί. Παρακαλώ κόψτε όλους τους δεσμούς με την εταιρεία». Ένας βετεράνος του Βιετνάμ έγραψε «Δεν είχα σύντροφους να πεθάνουν για να αλλοιωθούν οι αναμνήσεις τους από τη σχέση με μια τέτοια εταιρεία».

Ο ιστορικός Ντάγκλας Νιούτον αναφέρθηκε στο επιχείρημα ότι οι εταιρείες όπλων είναι απλώς καλοί παγκόσμιοι πολίτες των οποίων τα προϊόντα μας προστατεύουν: «Το ιστορικό των εταιρειών που ασχολούνται με την ιδιωτική κατασκευή όπλων για περισσότερο από έναν αιώνα είναι εξαιρετικά φτωχό. Έχουν επανειλημμένα επιδοθεί σε προσπάθειες να διαμορφώσουν απόψεις, να επηρεάσουν την πολιτική, να διεισδύσουν στα κατεστημένα αμυντικά και εξωτερικής πολιτικής και να επηρεάσουν τους φορείς λήψης αποφάσεων. Το λόμπι τους είναι διαβόητο».

Οι οικονομικές συνεισφορές από εταιρείες όπλων στο Μνημείο αποτελούν ένα μικροσκοπικό ποσοστό του προϋπολογισμού του ιδρύματος, και ωστόσο επαρκούν για την αγορά προνομίων όπως δικαιώματα ονομασίας, εταιρική επωνυμία, κατανομή συμμετοχής σε μεγάλες τελετές AWM και απαλλαγή από το τέλος μίσθωσης χώρων.

Οι πόλεμοι της Αυστραλίας – όπως και οι πόλεμοι κάθε έθνους – εγείρουν πολλές δύσκολες αλήθειες μαζί με τα ηρωικά στοιχεία. Το AWM δεν πρέπει να πτοείται από εκείνα τα μέρη της ιστορίας μας που εγείρουν ερωτήματα αναζήτησης για συγκεκριμένους πολέμους ή πολέμους γενικά, ούτε από τα πολλά μαθήματα που πρέπει να ληφθούν για την πραγματική πρόληψη των πολέμων. Και όμως αυτά τα πράγματα θα αποφεύγονταν από εταιρείες που βασίζονται σε πολέμους για τα κέρδη τους.

Το προφανές ερώτημα είναι: Γιατί το Μνημείο κινδυνεύει να εκπληρώσει τους σκοπούς και τη φήμη του, ενάντια στις επιθυμίες της πλειοψηφίας των Αυστραλών, για μικροσκοπικά ποσά χρηματοδότησης; Οι μόνοι ωφελούμενοι φαίνεται να είναι οι ίδιες οι εταιρείες και εκείνοι οι ηγέτες σε αέναο χακί τρόπο – που ενισχύεται κατά τη διάρκεια των προεκλογικών εκστρατειών – που ηγούνται από φόβο και απαιτούν συνεχώς αυξανόμενους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς.

Εν τω μεταξύ, το Συμβούλιο AWM εμφανίζεται επίσης δέσμιο της ιδέας των ατελείωτων πολέμων και αγνοεί το συναίσθημα «ποτέ ξανά» των ανασκαφών του Α' Παγκοσμίου Πολέμου που τιμούμε την Ημέρα Anzac. Τα μέλη του συμβουλίου είναι δυσανάλογα (πάνω από τα μισά μέλη του συμβουλίου) νυν ή πρώην επαγγελματικό στρατιωτικό προσωπικό, σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία των νεκρών του πολέμου μας και των απογόνων τους που τους θυμούνται. Το διοικητικό όργανο του AWM δεν είναι αντιπροσωπευτικό της αυστραλιανής κοινωνίας. Δεν υπάρχει πλέον ούτε ένας ιστορικός στο Συμβούλιο. Η τάση προς τη στρατιωτικοποίηση και την εμπορευματοποίηση πρέπει να αντιστραφεί, ξεκινώντας με τον τερματισμό των χορηγιών εταιρειών όπλων.

Τέλος, η Ημέρα Anzac δεν πρέπει να περάσει χωρίς να επαναληφθούν οι αυξανόμενες εκκλήσεις προς το AWM να τιμήσει τους ίδιους τους πολέμους στους οποίους ιδρύθηκε το έθνος μας, τους Πόλεμους των Συνόρων. Οι μαχητές των Πρώτων Εθνών πέθαναν κατά χιλιάδες ενώ υπερασπίζονταν τη γη τους ενάντια στις δυνάμεις εισβολής. Οι επιπτώσεις της απομάκρυνσής τους γίνονται αισθητές με πολλούς τρόπους σήμερα. Από όλες τις ιστορίες που θα ειπωθούν στο Αυστραλιανό Πολεμικό Μνημείο, η δική τους θα πρέπει να είναι μπροστά και στο κέντρο. Ωστόσο, δεν είναι πιθανό να αρέσει στους Lockheed Martins αυτού του κόσμου.