Vandaag heeft paus Franciscus de eerste verklaring van de katholieke kerk over geweldloosheid afgegeven - ooit

Door ds. John Dear

Vandaag heeft paus Franciscus de jaarlijkse Werelddag van de Vredesboodschap voor 1 januari 2017, genaamd ‘Geweldloosheid: een stijl van politiek voor vrede’. Dit is de vijftigste boodschap van het Vaticaan op de Werelddag van de Vrede, maar het is de eerste verklaring in de geschiedenis over geweldloosheid, in de traditie van Mahatma Gandhi en Dr. Martin Luther King, Jr.

We moeten van "actieve geweldloosheid onze manier van leven" maken, schrijft Francis aan het begin, en stelt voor dat geweldloosheid onze nieuwe stijl van politiek wordt. "Ik vraag God om ons allemaal te helpen geweldloosheid te cultiveren in onze meest persoonlijke gedachten en waarden", schrijft Franciscus. “Moge liefdadigheid en geweldloosheid bepalen hoe we elkaar behandelen als individuen, binnen de samenleving en in het internationale leven. Wanneer slachtoffers van geweld de verleiding om wraak te nemen weten te weerstaan, worden zij de meest geloofwaardige promotors van geweldloze vredestichting. Moge geweldloosheid in de meest lokale en gewone situaties en in de internationale orde het kenmerk worden van onze beslissingen, onze relaties en onze acties, en zelfs van het politieke leven in al zijn vormen.”

In zijn historische verklaring bespreekt paus Franciscus het geweld van de wereld, Jezus' manier van geweldloosheid en het levensvatbare alternatief van geweldloosheid voor vandaag. Zijn boodschap is een verademing voor ons allemaal en biedt een kader voor ons allemaal om ons leven en onze wereld voor te stellen.

"Geweld is niet de remedie voor een gebroken wereld"

"Vandaag zijn we helaas verwikkeld in een gruwelijke wereldoorlog die stukje bij beetje wordt uitgevochten", schrijft Francis. “Het is niet gemakkelijk om te weten of onze wereld momenteel meer of minder gewelddadig is dan in het verleden, of om te weten of moderne communicatiemiddelen en grotere mobiliteit ons meer bewust hebben gemaakt van geweld, of, aan de andere kant, steeds meer gewend zijn geraakt aan geweld. Het. We weten in ieder geval dat dit 'stuksgewijze' geweld, van verschillende soorten en niveaus, veel leed veroorzaakt: oorlogen in verschillende landen en continenten; terrorisme, georganiseerde misdaad en onvoorziene gewelddaden; de misstanden van migranten en slachtoffers van mensenhandel; en de verwoesting van het milieu. Waar leidt dit toe? Kan geweld elk doel van blijvende waarde bereiken? Of leidt het slechts tot vergelding en een cyclus van dodelijke conflicten waar slechts enkele 'krijgsheren' baat bij hebben?”

“Geweld met geweld bestrijden leidt op zijn best tot gedwongen migraties en enorm lijden”, vervolgt Francis, “omdat enorme hoeveelheden middelen worden gebruikt voor militaire doeleinden en weg van de dagelijkse behoeften van jongeren, gezinnen die het moeilijk hebben, ouderen, zieken en de overgrote meerderheid van de mensen in onze wereld. In het ergste geval kan het leiden tot de dood, fysiek en spiritueel, van veel mensen, zo niet van allemaal.”

De geweldloosheid van Jezus beoefenen

Jezus leefde en onderwees geweldloosheid, wat Franciscus 'een radicaal positieve benadering' noemt. Jezus “predikte onfeilbaar Gods onvoorwaardelijke liefde, die verwelkomt en vergeeft. Hij leerde zijn leerlingen om hun vijanden lief te hebben (vgl. Mt 5:44) en de andere wang toekeren (vgl. Mt 5:39). Toen hij haar aanklagers ervan weerhield de op overspel betrapte vrouw te stenigen (vgl. Joh. 8-1), en toen hij op de avond voor zijn dood tegen Petrus zei dat hij zijn zwaard moest wegleggen (vgl. Mt. 11), Jezus heeft de weg van geweldloosheid uitgestippeld. Hij bewandelde die weg tot het einde, tot aan het kruis, waardoor Hij onze vrede werd en een einde maakte aan de vijandigheid (vgl. Ef 26-52). Wie het goede nieuws van Jezus aanvaardt, kan het innerlijke geweld erkennen en genezen worden door Gods barmhartigheid, en wordt op zijn beurt een instrument van verzoening.”

“Om tegenwoordig ware volgelingen van Jezus te zijn, houdt ook in dat je zijn leer over geweldloosheid omarmt”, schrijft Franciscus. Hij citeert paus Benedictus die zei dat het gebod om onze vijanden lief te hebben “de magna carte is van christelijke geweldloosheid. Het bestaat niet uit het bezwijken voor het kwaad…, maar uit het beantwoorden van het kwade met het goede en daarmee de ketting van onrechtvaardigheid doorbreken.”

Geweldloosheid is krachtiger dan geweld 

"De daadkrachtige en consistente praktijk van geweldloosheid heeft indrukwekkende resultaten opgeleverd", legt Francis uit. “De prestaties van Mahatma Gandhi en Khan Abdul Ghaffar Khan bij de bevrijding van India, en van Dr. Martin Luther King Jr. bij het bestrijden van rassendiscriminatie zullen nooit worden vergeten. Vooral vrouwen zijn vaak leiders van geweldloosheid, zoals bijvoorbeeld Leymah Gbowee en de duizenden Liberiaanse vrouwen, die bid-ins en geweldloos protest organiseerden dat resulteerde in vredesbesprekingen op hoog niveau om de tweede burgeroorlog in Liberia te beëindigen. De kerk is in veel landen betrokken geweest bij geweldloze strategieën voor vredesopbouw, en heeft zelfs de meest gewelddadige partijen betrokken bij pogingen om een ​​rechtvaardige en duurzame vrede tot stand te brengen. Laten we nooit moe worden om te herhalen: 'De naam van God kan niet worden gebruikt om geweld te rechtvaardigen. Alleen vrede is heilig. Alleen vrede is heilig, geen oorlog!'

"Als geweld zijn oorsprong heeft in het menselijk hart, dan is het van fundamenteel belang dat geweldloosheid binnen gezinnen wordt toegepast", schrijft Francis. “Ik pleit even dringend voor een einde aan huiselijk geweld en aan het misbruik van vrouwen en kinderen. De politiek van geweldloosheid moet thuis beginnen en zich vervolgens verspreiden naar de hele menselijke familie.”

“Een ethiek van broederschap en vreedzaam samenleven tussen individuen en tussen volkeren kan niet gebaseerd zijn op de logica van angst, geweld en bekrompenheid, maar op verantwoordelijkheid, respect en oprechte dialoog”, vervolgt Franciscus. "Ik pleit voor ontwapening en voor het verbod op en de afschaffing van kernwapens: nucleaire afschrikking en de dreiging van wederzijds verzekerde vernietiging zijn niet in staat om een ​​dergelijke ethiek te funderen."

De Vaticaanse Conferentie over Geweldloosheid

Afgelopen april kwamen tachtig van ons van over de hele wereld drie dagen samen in het Vaticaan om Jezus en geweldloosheid te bespreken met Vaticaanse functionarissen, en de paus te vragen een nieuwe encycliek over geweldloosheid te schrijven. Onze ontmoetingen waren zeer positief en constructief. Terwijl ik daar was, vroeg onze gastheer kardinaal Turkson, hoofd van het Pauselijk Bureau van Justitie en Vrede, me om een ​​concept te schrijven voor de Wereldvrededag 2017 over geweldloosheid voor paus Franciscus. Ik stuurde een ontwerp in, net als mijn vrienden Ken Butigan, Marie Dennis en de leiding van Pax Christi International. We zijn blij om onze belangrijkste punten, zelfs een deel van onze exacte taal, terug te zien in de boodschap van vandaag.

Volgende week gaan we terug naar Rome voor meer bijeenkomsten over de mogelijkheid van een encycliek over geweldloosheid. We weten pas op de dag van onze eerste ontmoeting of paus Franciscus ons zelf zal ontvangen, maar we hopen dat het zal gebeuren. We gaan het Vaticaan aanmoedigen om de theorie van de rechtvaardige oorlog voor eens en voor altijd te verwerpen, Jezus' methodologie van geweldloosheid volledig te omarmen en geweldloosheid verplicht te stellen in de wereldwijde kerk.

Uitnodiging van paus Franciscus tot geweldloosheid

"Vredeopbouw door actieve geweldloosheid is de natuurlijke en noodzakelijke aanvulling op de voortdurende inspanningen van de Kerk om het gebruik van geweld te beperken door de toepassing van morele normen", concludeert Franciscus. “Jezus biedt zelf een 'handleiding' voor deze strategie van vredestichting in de Bergrede. De acht zaligsprekingen (vgl. Mt 5-3) geven een portret van de persoon die we zouden kunnen omschrijven als zalig, goed en authentiek. Zalig zijn de zachtmoedigen, zegt Jezus ons, de barmhartigen en vredestichters, zij die zuiver van hart zijn en zij die hongeren en dorsten naar gerechtigheid. Dit is ook een programma en een uitdaging voor politieke en religieuze leiders, de hoofden van internationale instellingen en leidinggevenden uit het bedrijfsleven en de media: om de zaligsprekingen toe te passen bij de uitoefening van hun respectieve verantwoordelijkheden. Het is een uitdaging om de samenleving, gemeenschappen en bedrijven op te bouwen door op te treden als vredestichters. Het is barmhartigheid tonen door te weigeren mensen aan de kant te schuiven, het milieu schade toe te brengen of koste wat het kost te proberen te winnen. Daarvoor is 'de bereidheid nodig om conflicten het hoofd te bieden, op te lossen en er een schakel in de keten van een nieuw proces van te maken'. Op deze manier handelen betekent kiezen voor solidariteit als een manier om geschiedenis te schrijven en vriendschap op te bouwen in de samenleving.”

Zijn slotwoorden zouden een bron van troost en een uitdaging voor ons moeten zijn in de komende dagen:

Actieve geweldloosheid is een manier om te laten zien dat eenheid werkelijk krachtiger en vruchtbaarder is dan conflict. Alles in de wereld is met elkaar verbonden. Verschillen kunnen wrijvingen veroorzaken, maar laten we ze constructief en geweldloos onder ogen zien.

Ik beloof de hulp van de kerk bij elke poging om vrede op te bouwen door actieve en creatieve geweldloosheid. Al deze reacties, hoe bescheiden ook, dragen bij aan de opbouw van een wereld zonder geweld, de eerste stap naar rechtvaardigheid en vrede. Mogen we ons in 2017 biddend en actief inzetten om geweld uit ons hart, onze woorden en daden te bannen, geweldloze mensen te worden en geweldloze gemeenschappen op te bouwen die zorg dragen voor ons gemeenschappelijke huis.

Terwijl we ons voorbereiden op de komende jaren van verzet, hoop ik dat we moed kunnen putten uit de wereldwijde oproep van paus Franciscus tot geweldloosheid, zijn boodschap kunnen helpen verspreiden en ons deel kunnen doen om geweldloze mensen te worden, de wereldwijde basisbeweging van geweldloosheid kunnen opbouwen en de visie op een nieuwe wereld van geweldloosheid.