Adres door Hon. Douglas Roche, OC, aan parlementariërs voor nucleaire non-proliferatie en 
Ontwapening, “Climbing the Mountain”-conferentie, Washington, DC, 26 februari 2014
Op het eerste gezicht lijkt de eliminatie van kernwapens een hopeloos geval. De Conferentie over Ontwapening in Genève ligt al jaren lam. Het non-proliferatieverdrag verkeert in een crisis. De belangrijkste kernwapenstaten weigeren alomvattende onderhandelingen over nucleaire ontwapening aan te gaan en boycotten zelfs internationale bijeenkomsten die bedoeld zijn om de aandacht van de wereld te vestigen op de “catastrofale humanitaire gevolgen” van het gebruik van kernwapens. De kernwapenstaten geven de rest van de wereld de rug van hun hand. Geen vrolijk vooruitzicht.
Maar kijk eens wat dieper. Twee derde van de landen in de wereld heeft gestemd voor het starten van onderhandelingen over een mondiaal juridisch verbod op kernwapens. Twee weken geleden kwamen 146 landen en tientallen academici en activisten uit het maatschappelijk middenveld bijeen in Nayarit, Mexico om de duizelingwekkende gevolgen voor de gezondheid, de economie, het milieu, de voedselvoorziening en het transport te onderzoeken van elke nucleaire ontploffing – toevallig of opzettelijk. In 2018 zal een internationale VN-conferentie op hoog niveau over nucleaire ontwapening worden bijeengeroepen, en vanaf nu zal 26 september elk jaar worden gevierd als de Internationale Dag voor de totale eliminatie van kernwapens.
De opmars van de geschiedenis gaat tegen het bezit, en niet alleen tegen het gebruik, van kernwapens door welke staat dan ook. De kernwapenstaten proberen deze mars te blokkeren voordat deze nog meer momentum krijgt. Maar ze zullen falen. Ze kunnen de nucleaire ontwapeningsprocessen vertragen, maar ze kunnen het transformatiemoment in de menselijke geschiedenis dat nu plaatsvindt niet uitwissen.
De reden dat de beweging voor nucleaire ontwapening sterker is dan op het eerste gezicht lijkt, is dat zij een halt toeroept aan het geleidelijke ontwaken van het geweten dat in de wereld plaatsvindt. Voorwaarts gedreven door wetenschap en technologie en een nieuw begrip van de inherente aard van de mensenrechten, vindt er een integratie van de mensheid plaats. We kennen elkaar niet alleen over de grenzen heen van wat ooit grote verschillen waren, maar we weten ook dat we elkaar nodig hebben om gemeenschappelijk te overleven. Er is een nieuwe zorg voor de menselijke conditie en de toestand van de planeet zichtbaar in programma's als de Millennium Ontwikkelingsdoelstellingen. Dit is het ontwaken van een mondiaal geweten.
Dit heeft al een enorme vooruitgang voor de mensheid opgeleverd: het groeiende besef bij het publiek dat oorlog nutteloos is. De grondgedachte en de honger naar oorlog verdwijnen. Dat zou in de twintigste eeuw onmogelijk hebben geleken, laat staan in de negentiende. De publieke afwijzing van oorlog als middel om conflicten op te lossen – meest recentelijk zichtbaar in de kwestie van militaire interventie in Syrië – heeft enorme gevolgen voor de manier waarop de samenleving haar zaken zal regelen. De Responsibility to Protect-doctrine ondergaat nieuwe analyses, inclusief de dreiging die uitgaat van het bezit van kernwapens, om de omstandigheden te bepalen waarin deze op de juiste manier kan worden gebruikt om levens te redden.
Ik voorspel geen mondiale harmonie. De tentakels van het militair-industriële complex zijn nog steeds sterk. Te veel politiek leiderschap is lafhartig. Lokale crises kunnen catastrofaal worden. De toekomst kan niet worden voorspeld. We hebben al eerder kansen laten liggen, met name op het unieke moment waarop de Berlijnse Muur viel en de Koude Oorlog eindigde, waarop vooruitziende leiders zouden zijn gegrepen en begonnen met het opbouwen van de structuren voor een nieuwe wereldorde. Maar ik zeg dat de wereld, verzuurd door de oorlogen in Afghanistan en Irak, eindelijk zichzelf heeft hersteld en op koers ligt om oorlogen tussen staten tot een overblijfsel uit het verleden te maken.
Twee factoren zorgen voor betere vooruitzichten op wereldvrede: verantwoordelijkheid en preventie. We hebben nooit veel gehoord over regeringen die verantwoording afleggen aan het publiek voor hun daden op het gebied van de grote kwesties van oorlog en vrede. Nu, met de verspreiding van de mensenrechten, houden mondige activisten uit het maatschappelijk middenveld hun regeringen verantwoordelijk voor deelname aan de mondiale strategieën voor menselijke ontwikkeling. Deze mondiale strategieën, die tot uiting komen op diverse terreinen, van genocidepreventie tot de betrokkenheid van vrouwen bij bemiddelingsprojecten, bevorderen de preventie van conflicten.
Dit hogere denkniveau geeft een nieuwe kracht aan het debat over nucleaire ontwapening. Kernwapens worden steeds vaker niet gezien als instrumenten van de staatsveiligheid, maar als schenden van de menselijke veiligheid. Het wordt steeds meer duidelijk dat kernwapens en mensenrechten niet naast elkaar kunnen bestaan op deze planeet. Maar regeringen zijn traag in het aannemen van beleid dat gebaseerd is op het nieuwe inzicht in de vereisten voor menselijke veiligheid. We leven dus nog steeds in een wereld met twee klassen, waarin de machtigen hun kernwapens verheerlijken, terwijl ze de verwerving ervan door andere staten verbieden. We worden geconfronteerd met het gevaar van de proliferatie van kernwapens, omdat de machtige kernwapenstaten weigeren hun gezag te gebruiken om een specifieke wet op te stellen die alle kernwapens verbiedt, en de conclusie uit 1996 van het Internationale Gerechtshof dat de dreiging of het gebruik van kernwapens verbiedt, blijven ondermijnen. wapens in het algemeen illegaal zijn en dat alle staten de plicht hebben te onderhandelen over de uitbanning van kernwapens.
Dit denken voedt een beweging die zich nu over de hele wereld opbouwt om een diplomatiek proces op gang te brengen voor de afschaffing van kernwapens, zelfs zonder de onmiddellijke medewerking van de kernmachten. De Nayarit-conferentie en de vervolgbijeenkomst in Wenen later dit jaar bieden een impuls om een dergelijk proces op gang te brengen. Regeringen die alomvattende onderhandelingen zoeken voor een mondiaal juridisch verbod op kernwapens moeten nu kiezen tussen het starten van een diplomatiek proces om kernwapens te verbieden zonder de deelname van de kernwapenstaten of beperk hun ambities door uitsluitend te werken binnen de grenzen van het NPV en de Conferentie over Ontwapening, waar de kernwapenstaten een voortdurende slopende invloed hebben.
Mijn ervaring brengt mij ertoe een proces te starten waarin gelijkgestemde staten voorbereidende werkzaamheden beginnen met de specifieke bedoeling een mondiale wet op te bouwen. Dit betekent dat de juridische, technische, politieke en institutionele vereisten voor een kernwapenvrije wereld moeten worden geïdentificeerd als basis voor onderhandelingen over een wettelijk verbod op kernwapens. Het zal ongetwijfeld een lang proces zijn, maar het alternatief, een stapsgewijs proces, zal nog steeds worden verijdeld door de machtige staten, die sinds de inwerkingtreding van het NPV in 1970 elke betekenisvolle vooruitgang hebben weten te blokkeren. Ik dring er bij de parlementariërs op aan gebruik te maken van hun toegang tot de macht en in elk parlement ter wereld een resolutie in te dienen waarin wordt opgeroepen tot onmiddellijk werk. om te beginnen met een mondiaal raamwerk om de productie, het testen, het bezit en het gebruik van kernwapens door alle staten te verbieden, en te voorzien in de eliminatie ervan onder effectieve verificatie.
Belangenbehartiging door parlementariërs werkt. Parlementsleden bevinden zich in een goede positie om niet alleen te lobbyen voor nieuwe initiatieven, maar ook om de uitvoering ervan te volgen. Zij bevinden zich in een unieke positie om het huidige beleid ter discussie te stellen, alternatieven voor te stellen en regeringen in het algemeen ter verantwoording te roepen. Parlementariërs hebben meer macht dan ze vaak beseffen.
In mijn beginjaren in het Canadese parlement, toen ik voorzitter was van Parliamentarians for Global Action, leidde ik delegaties van parlementariërs naar Moskou en Washington om de supermachten van die tijd te smeken serieuze stappen te zetten in de richting van nucleaire ontwapening. Ons werk heeft geleid tot de oprichting van het Six-Nation Initiative. Dit was een gezamenlijke inspanning van de leiders van India, Mexico, Argentinië, Zweden, Griekenland en Tanzania, die topbijeenkomsten hielden en er bij de kernmachten op aandrongen de productie van hun nucleaire voorraden stop te zetten. Gorbatsjov zei later dat het Zeslandeninitiatief een sleutelfactor was in de verwezenlijking van het Intermediate Nuclear Forces-verdrag uit 1987, dat een hele klasse kernraketten voor de middellange afstand elimineerde.
Parliamentarians for Global Action ontwikkelde zich tot een netwerk van 1,000 parlementariërs in 130 landen en breidde zich uit op een uitgebreide lijst van mondiale kwesties, zoals het bevorderen van democratie, conflictpreventie en -beheersing, internationaal recht en mensenrechten, bevolking en milieu. De organisatie was verantwoordelijk voor het op gang brengen van de onderhandelingen over het Alomvattend Kernstopverdrag en leverde de kracht om veel regeringen ertoe te bewegen zich aan te sluiten bij het Internationaal Strafhof en het Wapenhandelsverdrag uit 2013.
De afgelopen jaren is er een nieuwe vereniging van wetgevers gevormd, parlementariërs voor nucleaire non-proliferatie en ontwapening, en ik ben er trots op dat ik de eerste voorzitter ervan ben geweest. Ik feliciteer senator Ed Markey met zijn bijeenkomst vandaag in Washington voor deze belangrijke bijeenkomst van wetgevers. Onder leiding van Alyn Ware heeft PNND ongeveer 800 wetgevers in 56 landen aangetrokken. Het werkte samen met de Interparlementaire Unie, een enorme overkoepelende groep parlementen in 162 landen, bij het opstellen van een handboek voor parlementariërs waarin de kwesties van non-proliferatie en ontwapening worden uitgelegd. Dit is een vorm van leiderschap die niet de krantenkoppen haalt, maar wel uiterst effectief is. De ontwikkeling van verenigingen als Parliamentarians for Global Action en Parliamentarians for Nuclear Non-proliferation and Disarmament draagt aanzienlijk bij aan een groter politiek leiderschap.
De stem van parlementariërs kan in de toekomst sterker worden als de Campagne voor een Parlementaire Vergadering van de Verenigde Naties stand houdt. De campagne hoopt dat burgers van alle landen op een dag rechtstreeks hun vertegenwoordigers zullen kunnen kiezen om in een nieuwe vergadering van de VN zitting te nemen en het mondiale beleid vast te stellen. Dit zal misschien pas gebeuren als we een nieuwe fase in de geschiedenis bereiken, maar een overgangsstap zou de selectie van afgevaardigden uit de nationale parlementen kunnen zijn, die de bevoegdheid zouden krijgen om in een nieuwe vergadering van de VN te zitten en kwesties rechtstreeks bij de Veiligheidsraad aan de orde te stellen. Het Europees Parlement, waarin directe verkiezing van zijn 766 leden plaatsvindt in de samenstellende landen, biedt een precedent voor een mondiale parlementaire vergadering.
Zelfs zonder te wachten op toekomstige ontwikkelingen die het mondiaal bestuur zullen versterken, kunnen en moeten parlementariërs vandaag de dag hun unieke positie in overheidsstructuren gebruiken om aan te dringen op humanitair beleid om het leven op aarde te beschermen. Dicht de kloof tussen rijk en arm. Stop de opwarming van de aarde. Geen kernwapens meer. Dat is de essentie van politiek leiderschap.
