Door Karl Mathiesen, 22 augustus 2017, Klimaat Startpagina.
De Brum, die als kind getuige was van de vernietigende kracht van kernwapens, won gerechtigheid voor zijn kleine land tegen een formidabele economische en politieke overmacht in.
Tony de Brum, geboren in 1945, groeide op op het eiland Likiep.
Toen hij nog een kind was, voerden de VS, de toenmalige koloniale macht in de Marshalls, een programma uit van 67 kernproeven waarbij vele honderden Marshallezen ontheemd raakten nadat hun atollen waren opgeblazen en bestraald.
Vele jaren later herinnerde De Brum zich dat hij de moeder van deze explosies - het Bravo-schot uit 1954 - had gezien terwijl hij aan het vissen was met zijn grootvader, 200 mijl verderop. Het paar werd plotseling verblind, zei hij, alsof de zon aan de hele hemel was gegroeid. Toen werd alles, de palmen, de zee, de visnetten, rood. Later regende een fijne irritante witte as naar beneden, als sneeuw, zei hij.
Met de kracht van 1000 Hiroshima-bommen veranderde de Bravo-test Bikini-atol en het leven van De Brum voor altijd. De verplaatsing van de eilandbewoners van Bikini en andere atollen, evenals de sterfgevallen als gevolg van straling, is een erfenis waar de Marshalleilanden nog steeds mee worstelen.
Deze jeugdherinnering werd het scheppingsverhaal van De Brum en een cruciale ervaring die hij vaak gebruikte om de weg die zijn leven insloeg uit te leggen. Hij was een van de eerste Marshall-eilandbewoners die afstudeerde aan de universiteit en werd de hoofdonderhandelaar van zijn land in hun poging om eerlijke herstelbetalingen te ontvangen voor de vernietiging en vergiftiging van hun land.
De "Baker"-explosie, een kernwapentest door het Amerikaanse leger op Bikini Atoll, Micronesië, op 25 juli 1946.
Foto: Ministerie van Defensie van de Verenigde Staten
Hij was een sleutelfiguur bij het bereiken van de volledige onafhankelijkheid van zijn land in 1986 op voorwaarden die Marshall Islanders een contract van vrije vereniging en $ 150 miljoen schadevergoeding voor de schade veroorzaakt door de tests verleenden. Deze deal is sindsdien bekritiseerd, zowel door De Brum zelf als door anderen, als ontoereikend in vergelijking met de kosten die nog steeds door de Marshallezen worden gedragen.
Hoewel De Brum de afgelopen jaren in verband is gebracht met klimaatactie, was zijn anti-nucleaire kruistocht het werk van zijn leven en reikte hij verder dan de belangen van zijn volk. In 2014 lanceerden de Marshalleilanden onder zijn ministerie een juridische aanval op de Amerikaanse regering en beschuldigden ze hen van schending van de voorwaarden van het Nucleaire Non-Proliferatieverdrag (NPV). In hetzelfde jaar was hij de architect van een baanbrekende zaak voor het Internationaal Gerechtshof waarin negen kernmachten werden beschuldigd van het niet te goeder trouw onderhandelen over nucleaire ontwapening.
Toen hij vorig jaar in New York tot verzamelde NPV-leden sprak, zei hij: “Omdat niemand ooit heeft nagedacht over de humanitaire gevolgen van kernwapens, draagt het Marshallese volk nog steeds een last die geen ander volk of natie ooit zou moeten dragen. En dit is een last die we de komende generaties zullen dragen.”
Hij ontving verschillende onderscheidingen voor zijn anti-nucleaire activisme en was genomineerd voor de Nobelprijs voor de vrede van vorig jaar.
Tony de Brumm: mijn land is veiliger na het klimaatakkoord van Parijs
De Brum woonde op het hoofdatol van Majuro en werd de patriarch van een van de grootste en meest succesvolle families van het eiland. Tijdens een lange politieke carrière was De Brum minister van Volksgezondheid, minister van Financiën en minister ter ondersteuning van de president. Hij was drie keer minister van Buitenlandse Zaken - de laatste keer tot 2016, voordat hij zijn zetel in het parlement verloor bij moordende federale verkiezingen. Het was in deze rol dat hij een prominente stem werd in de wereldwijde reactie op klimaatverandering.
In navolging van zijn nucleaire diplomatie was De Brum een meedogenloze uitvoerder van gerechtigheid in de klimaatarena. De Marshalleilanden zijn laaggelegen atollen, bijzonder kwetsbaar voor klimaatverandering. Aangenomen wordt dat een stijging van 2°C, jarenlang de algemeen aanvaarde bovengrens van "veilige" opwarming, voldoende zeespiegelstijging zou veroorzaken om de Marshalleilanden onbewoonbaar te maken. Koningsgetijden veroorzaken al chaos terwijl ze door dorpen en gewassen razen.
Overtroffen door enorme economische en politieke krachten, keerde De Brum keer op keer terug naar het belangrijkste morele argument van klimaatverandering: hoe kunnen de landen die het probleem hebben veroorzaakt toestaan dat zijn land lijdt? In dit refrein kon hij putten uit de nucleaire politiek die zijn jeugd- en wereldbeeld vormde.
Het beroep op gerechtigheid bezorgde De Brum, en vertegenwoordigers van andere kleine, kwetsbare landen, een status die niet in verhouding stond tot hun kleine bevolking en BBP.
Tony de Brum nodigde de 18-jarige Selina Leem uit om de Marshalleilanden te geven conclusie op de kritische klimaattop in Parijs. Onderhandelaars, waaronder Todd Stern uit de VS, droegen kokosbladeren uit solidariteit met de eilandstaten (Foto: IISD/ENB | Kiara Worth)
Andere atolnaties hebben begonnen te maken zwaarmoedige evacuatieplannen. Maar de Brum, die zich de gevolgen van nucleaire dislocatie herinnert, zou deze gedachte nooit accepteren.
“Verplaatsing is geen optie die we leuk vinden of koesteren en we zullen niet op die basis opereren. We gaan ervan uit dat we daadwerkelijk kunnen helpen om dit te voorkomen”, zei hij vertelde de Guardian in 2015. Ooit de telefoniste vond hij dit ook een mooie manier om je onderhandelingspositie weg te geven bij klimaatonderhandelingen.
Terwijl hij de macht sprak, verwaarloosde De Brum de malafide industrie van zijn land niet: de scheepvaart. Tijdens zijn leven werd het eiland het op een na grootste vlaggenregister ter wereld, waardoor een licht gereguleerde sector met een groeiende ecologische voetafdruk mogelijk werd.
In werkelijkheid de zaak van het registreren van schepen geëxploiteerd vanuit Virginia, VS, met weinig voordeel voor eilandbewoners. Maar het vertrouwde op de Marshallese regering voor legitimiteit en de Brum wist dat hij invloed had toen hij het zag. Hij schokte de vertegenwoordigers van het register bij de Internationale Maritieme Organisatie in 2015 door de zetel van het land op te eisen om een hartstochtelijk pleidooi voor emissiereducties op zee.
Zijn tussenkomst schudde het door de industrie gedomineerde forum wakker en bracht een - nog steeds traag - proces van het stellen van klimaatdoelen op gang dat door andere eilandleiders is overgenomen.
interview: Waarom de Marshalleilanden de boot op zijn kop zetten tijdens VN-scheepvaartbesprekingen
De slimme politieke geest van De Brum - gesmeed te midden van de meedogenloze eilandpolitiek van zijn thuisland - stond centraal bij de totstandkoming van de 'hoge ambitiecoalitie'. Deze groep van gelijkgestemde naties kwam in 2015 in het geheim bijeen aan de kant van de klimaatonderhandelingen dekking breken op een kritiek moment tijdens de klimaatbesprekingen in Parijs aan het einde van dat jaar.
“1.5 om in leven te blijven” was de slogan van De Brum op de conferentie in Parijs. Hij verzekerde de wereld dat de Marshalleilanden niet meer zouden bestaan als het akkoord de opwarming van de wereld slechts beperkt tot 2°C. Toch veel wetenschappers geloof dat het doel donquichot is. Met wereldwijde temperaturen die al 1C boven het gemiddelde liggen en snel stijgen, gaat het venster voor de Marshalleilanden dicht.
De tussenkomst van de coalitie droeg bij aan een last-minute poging tot een sterkere deal, die erin slaagde om in december 1.5 een lagere temperatuurlimiet van 2015 ° C in het definitieve akkoord te schrijven. De opname was een onverwachte diplomatieke overwinning en daarin kan De Brum worden gecrediteerd met het uithakken van een vingernagel voor de toekomst van zijn land.
Voor de slotverklaring van de Marshalleilanden in Parijs, hij het woord afgestaan tegen de 18-jarige Selina Leem. “Deze overeenkomst zou het keerpunt in ons verhaal moeten zijn; een keerpunt voor ons allemaal, 'vertelde ze een emotionele kamer.
De Brum laat op zijn eilanden een vrouw, drie kinderen, tien kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen achter, waaronder één deze maand geboren.
