Door Elliott Adams
Op het eerste gezicht waren de tribunalen van Neurenberg een rechtbank samengesteld door de overwinnaars die de verliezers vervolgden. Het is ook waar dat as-oorlogsmisdadigers werden berecht, terwijl geallieerde oorlogsmisdadigers dat niet waren. Maar er was in die tijd meer bezorgdheid over het stoppen van aanvalsoorlogen dan over het vervolgen van individuele oorlogsmisdadigers, aangezien niemand dacht dat de wereld nog een wereldoorlog zou overleven. De bedoeling was niet vergelding, maar om een nieuwe weg vooruit te vinden. Het Tribunaal zei in zijn arrest: "Misdaden tegen het internationaal recht worden gepleegd door mannen, niet door abstracte entiteiten, en alleen door personen die dergelijke misdaden plegen te straffen, kunnen de bepalingen van het internationaal recht worden gehandhaafd."
Neurenberg verschilde sterk van het typische geval van de overwinningsgerechtigheid van die tijd. Met Neurenberg keerden de overwinnaars zich af van de geaccepteerde wraakzuchtige straf van de overwonnenen. De motivatie om degenen te straffen die een oorlog begonnen die tweeënzeventig miljoen mensen het leven kostte, waaronder eenenzestig miljoen aan de kant van de overwinnaar, was immens. Rechter Robert Jackson, rechter van het Amerikaanse Hooggerechtshof en de belangrijkste architect van de tribunalen van Neurenberg, zei in de openingsverklaring van de tribunalen: “Het onrecht dat we proberen te veroordelen en te bestraffen is zo berekend, zo kwaadaardig en zo verwoestend dat de beschaving niet kan tolereren dat ze genegeerd worden, omdat het niet kan overleven als ze herhaald worden.” Stalin stelde voor dat een geschikt afschrikmiddel de executie van de top 50,000 levende Duitse leiders zou zijn. Gezien de moedwillige moordpartijen aan het oostfront die de Russen hebben meegemaakt, is het gemakkelijk te begrijpen hoe hij dit als gepast beschouwde. Churchill wierp tegen dat het executeren van de top 5,000 genoeg bloed zou zijn om ervoor te zorgen dat het niet nog een keer zou gebeuren.
De zegevierende machten sloegen in plaats daarvan een nieuwe weg in, een van strafprocessen, de tribunalen van Neurenberg en Tokio. Justice Jackson verklaarde: "Dat vier grote naties, overspoeld door overwinning en gestoken door verwonding, de hand van wraak afhouden en vrijwillig hun gevangen vijanden onderwerpen aan het oordeel van de wet, is een van de belangrijkste eerbetoon die Power ooit aan Reason heeft betaald."
Erkend als onvolmaakt, was Neurenberg een poging om de rechtsstaat te vestigen om om te gaan met sociopathische en despotische leiders en hun volgelingen die agressieoorlogen zouden beginnen. “Hoewel dit Tribunaal nieuw en experimenteel is, vertegenwoordigt het de praktische inspanning van vier van de machtigste naties, met de steun van zeventien andere, om het internationaal recht te gebruiken om de grootste dreiging van onze tijd het hoofd te bieden: aanvalsoorlog.” zei Jackson. Het experiment bepaalde dat elke aangeklaagde verdachte recht heeft op verdediging voor een rechtbank, vergelijkbaar met een civiele rechtbank. En er lijkt een zekere mate van gerechtigheid te zijn geweest, aangezien sommigen volkomen onschuldig werden bevonden, sommigen alleen schuldig werden bevonden aan enkele aanklachten en de meeste niet werden geëxecuteerd. Of dit slechts een rechtbank voor winnaars was, gekleed in mooie attributen van gerechtigheid, of de eerste foute stappen van een nieuwe weg voorwaarts, zou afhangen van wat er in de jaren daarna gebeurde, zelfs wat er nu gebeurt. Een deel van wat tegenwoordig als normaal wordt geaccepteerd, komt uit Neurenberg, zoals de termen oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid
Jackson zei: "We mogen nooit vergeten dat het record waarop we deze beklaagden beoordelen, het record is waarop de geschiedenis ons morgen zal beoordelen. Deze beklaagden een vergiftigde kelk doorgeven, is het ook aan onze eigen lippen brengen. Ze wisten dat ze alleen het eerste deel van het verhaal van Neurenberg aan het schrijven waren en dat anderen het einde zouden schrijven. We kunnen deze vraag over de gerechtigheid van de overwinnaar beantwoorden door alleen naar 1946 te kijken. Of we kunnen een breder perspectief nemen en het beantwoorden in termen van vandaag en de toekomst, in termen van de langetermijnresultaten van Neurenberg.
Of het gerechtigheid was alleen in het voordeel van de overwinnaars is onze uitdaging. Zullen we het internationaal recht alleen een instrument laten zijn voor de machtigen? Of zullen we Neurenberg gebruiken als een hulpmiddel voor "Reason over Power"? Als we de principes van Neurenberg alleen tegen de vijanden van de machtigen laten gebruiken, zal het de gerechtigheid van de overwinnaar zijn geweest en zullen we 'de vergiftigde kelk aan onze eigen lippen zetten'. Als wij, wij de mensen, in plaats daarvan werken, eisen en erin slagen onze eigen hoge criminelen en regering aan dezelfde wetten te houden, zal het geen overwinningsrechtbank zijn geweest. De woorden van Justice Jackson zijn vandaag een belangrijke leidraad: “Het gezonde verstand van de mensheid vereist dat de wet niet stopt bij het bestraffen van kleine misdaden door kleine mensen. Het moet ook mannen bereiken die over grote macht beschikken en er weloverwogen en gezamenlijk gebruik van maken om kwaad in gang te zetten.”
Terugkomend op de oorspronkelijke vraag – Waren de Neurenbergse tribunalen alleen de gerechtigheid van de overwinnaar? – dat hangt van ons af – dat hangt van jou af. Zullen we onze eigen hoge oorlogsmisdadigers vervolgen? Zullen we de verplichtingen van Neurenberg respecteren en gebruiken om ons te verzetten tegen de misdaden tegen de menselijkheid en misdaden tegen de vrede van onze regering?
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Elliott Adams was een soldaat, een politicus, een zakenman; nu werkt hij voor vrede. Zijn interesse in internationaal recht kwam voort uit zijn ervaring in oorlog, in conflictgebieden zoals Gaza, en terechtstaan voor vredesactivisme.
