Guy Feugap မှ၊ အမျိုးသားညှိနှိုင်းရေးမှူး၊ World BEYOND War
World BEYOND War ဖန်တီးခဲ့သည် Rohi Foundation Cameroon အတွက် ဝဘ်ဆိုဒ်.
မကြာသေးမီက ကျွန်ုပ်သည် ကင်မရွန်းနိုင်ငံ အရှေ့ခြမ်းရှိ Bertoua တွင်ရှိခဲ့ပြီး၊ WILPF Cameroon နှင့် လက်တွဲလုပ်ဆောင်သော FEPLEM အသင်း၏ အမျိုးသမီးများ စွန့်ဦးတီထွင်မှုမြှင့်တင်ရေးဗဟိုဌာနတွင် နှီးနှောဖလှယ်ပွဲတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ဤစင်တာ၏ လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ စာတတ်မြောက်ရေး အစီအစဉ်မှ အမျိုးသမီး သင်ယူသူ အချို့နှင့် အပြန်အလှန် ဖလှယ်ခြင်း ဖြစ်သည်။
WBW Cameroon ရဲ့ တခြားအဖွဲ့ဝင် ၂ ယောက်နဲ့ အတူရှိနေခဲ့တယ်။ အဲဒီမှာ ဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံ ပဋိပက္ခရဲ့ သားကောင်တွေဖြစ်တဲ့ ဒုက္ခသည်အမျိုးသမီးနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေဟာ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း ပေါင်းစည်းနည်းကို သင်ယူဖို့ ကြိုးစားကြပြီး ပြင်သစ်ဘာသာစကားကို စာဖတ်၊ စာရေး၊ ပြောဆိုတတ်ဖို့ သင်ယူခြင်းအပြင် ကွန်ပြူတာကျွမ်းကျင်မှုကို လေ့ကျင့်ဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။ သူတို့သည် လယ်ယာနှင့် နွားမွေးမြူခြင်းလုပ်ငန်းများအပါအဝင် ရပ်ရွာနှင့် ပေါင်းသင်းဆက်ဆံပြီး အလုပ်လုပ်ရန် သင်ယူလိုကြသည်။
သူတို့၏ သက်သေခံချက်များကို နားထောင်ရသည်မှာ အလွန်ပင် အထင်ကြီးစရာကောင်းသည်။ ၎င်းတို့ထဲမှ တစ်ဦးက သူမသည် လူရှေ့သူရှေ့တွင် မိမိကိုယ်ကို မည်သို့ထုတ်ဖော်ရမည်ကို သိရှိထားပြီးဖြစ်ပြီး ကလေးများကို နည်းပြနိုင်ကာ ၎င်းတို့၏ သင်ခန်းစာများကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန် ကူညီပေးနိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့ထဲမှတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။ လူမှုစည်းလုံးညီညွတ်မှုနှင့် လူမှုအသိုက်အဝန်းများကြား တင်းမာမှုများ လျော့ပါးစေရန်အတွက် နည်းလမ်းမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရန်အတွက် အဆိုပါအမျိုးသမီးများနှင့် အခြားများစွာသော သံတမန်များနှင့် ခေါင်းဆောင်များဖြစ်လာစေရန် အသိပညာပေးခြင်းဖြစ်ပါသည်။
ကင်မရွန်းတွင် လက်နက်ကိုင်အကြမ်းဖက်မှု၊ ပြန်ပေးဆွဲမှုနှင့် သတ်ဖြတ်မှုများ မြင့်တက်လာပြီးနောက် “Cameroon Women for National Dialogue” ပလပ်ဖောင်းမှ ထုတ်ပြန်ချက်-
ကင်မရွန်းနိုင်ငံနှင့် အထူးသဖြင့် အနောက်မြောက်နှင့် အနောက်တောင်ဒေသများတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခများအတွက် ငြိမ်းချမ်းသောအဖြေများ ရှာဖွေရာတွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ရန်နှင့် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်းကို သတိချပ်ပြီး “Cameroon Women for National” ဟုအမည်ပေးထားသည့် ပလက်ဖောင်းတစ်ခုတွင် အမျိုးသမီးလှုပ်ရှားမှုတစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး။” နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲက တောင်းဆိုတဲ့ Major National Dialogue အတွင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အသံတွေကို ကြားနိုင်စေဖို့ စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်၊ Douala မှာ ကျင်းပတဲ့ အမျိုးသမီး အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အကြို ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပွဲမှာ အခုလို လုပ်ခဲ့တာပါ။
တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပြီးနောက် ကင်မရွန်းနိုင်ငံ၌ ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခများတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော ဖြေရှင်းနည်းများ ရှာဖွေရေးတွင် အမျိုးသမီးများ၏ ရှုမြင်သုံးသပ်ချက်များ ပါဝင်နိုင်စေရန်အတွက် "အမျိုးသား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးတွင် အမျိုးသမီးများ အသံများ" ဟု အမည်ပေးထားသည့် စာချွန်လွှာကို စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်က ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ တစ်နှစ်အကြာတွင်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် UNSC Resolution 28 ၏ နှစ် 2019 နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်နေ့ကို ဂုဏ်ပြုသည့်အနေဖြင့်၊ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်အနေဖြင့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေသော စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများ မြင့်တက်လာသည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ စိတ်မကောင်းစွာ သတိပြုမိပါသည်။ Covid-20 ကပ်ရောဂါကြောင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး တောင်းဆိုချက်အများအပြားကို ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေသော ပါတီများသို့ ဦးတည်သည့် အခြေအနေတွင် အကြမ်းဖက်မှုများစွာကို အကြောင်းပြချက်များစွာဖြင့် ရှင်းပြထားသည်။ ဤသည်မှာ 1325 ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ 19 ရက်နေ့တွင် Douala တွင်တွေ့ဆုံခဲ့သော platform မှအမျိုးသမီးများထံမှတွေ့ရှိချက်ဖြစ်ပြီး ပဋိပက္ခများ၏ဇစ်မြစ်ကို လုံး၀ပါဝင်နိုင်စေရန် အစိုးရအား တောင်းဆိုခြင်းဖြင့် ပထမနေ့မှစ၍ ကျွန်ုပ်တို့၏တောင်းဆိုချက်ကို အခိုင်အမာရပ်တည်နိုင်ရန်၊ နှင့် ဖရန့်တို့ ဆွေးနွေးပွဲ။ ဤထုတ်ပြန်ချက်သည် 4 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော Major National Dialogue တွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်မှုဆိုင်ရာ အကဲဖြတ်ချက်အစီရင်ခံစာကို ထပ်လောင်းဖော်ပြပါသည်။
လူသတ်မှုများနှင့် လူမဆန်သော အလေ့အကျင့်များကြောင့် ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်သွားသော အမျိုးသမီးများ နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လွတ်လပ်မှုအဖွဲ့ချုပ် (WILPF) ကင်မရွန်းနှင့် အမျိုးသမီးများသည် “Cameroon Women for National Dialogue” ပလပ်ဖောင်းအောက်တွင် စုရုံးခဲ့ကြသည်။ အကြမ်းမဖက်တဲ့ နိုင်ငံရေးအပြောအဆိုတွေကို ရပ်တန့်ဖို့၊ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်တဲ့ စစ်ရေးဗျူဟာတွေအပေါ် မှီခိုအားထားမှုကို အဆုံးသတ်ဖို့၊ လူ့အခွင့်အရေး ပြန်လည်ထူထောင်ဖို့နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွေကို အရေးတကြီး မြှင့်တင်ဖို့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေအားလုံးကို တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
ကင်မရွန်းနိုင်ငံသည် အကြမ်းဖက်မှုများ ပြန့်ပွားနေသော အန္တရာယ်ရှိသော ကာလတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် စစ်တပ်က ရွာသူရွာသားများကို သတ်ဖြတ်ပြီး Ngarbuh နေအိမ်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့်လများအတွင်း ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြပွဲများကို ဖြိုခွင်းခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်က Kumba တွင် အပြစ်မဲ့ ကျောင်းသူလေးများ အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ Kumbo တွင် ဆရာများ ပြန်ပေးဆွဲခံရပြီး ကျောင်းကို Limbé တွင် မီးရှို့ခံခဲ့ရပြီး ဆရာများနှင့် ကျောင်းသားများကို အဝတ်မပါဘဲ ချွတ်ပစ်ခဲ့သည်။ အကြမ်းဖက်မှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ အဆုံးသတ်ရမယ်။
မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သော အာဖရိကရှိ ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစီအစဉ်၏ သုတေသနပြုချက်များအရ ဖိနှိပ်သော အစိုးရ၏ တုံ့ပြန်မှုများသည် သူငယ်ချင်းများနှင့် မိသားစုများကို တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ မိသားစုဝင်များကို ဖမ်းဆီးခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခြင်းများနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်မရှိခြင်းတို့သည် လူများ ပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေခြင်းထက် တိုးများလာကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ခွဲထွက်ရေးနှင့် ဘာသာရေး အစွန်းရောက်အဖွဲ့များ။
အဆိုပါ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်သော ချဉ်းကပ်မှုများသည် အာဏာရ ရာထူးရှိ အမျိုးသားများသည် ၎င်းတို့သည် သြဇာကြီးသူ၊ ခက်ထန်သော၊ ကြီးစိုးမှု၊ ထိန်းချုပ်မှု၊ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် သို့မဟုတ် အပေးအယူလုပ်ရန် ဆန္ဒမရှိကြောင်း၊ သာမန်ပြည်သူများကို ထိခိုက်နစ်နာစေရန်နှင့် သတ်ဖြတ်ရန် မကြောက်ရွံ့ကြောင်း ပြသရန် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ယောက်ျားပီသခြင်း၏ ယုတ္တိကို ကိုယ်စားပြုပါသည်။ . နောက်ဆုံးတွင်၊ ဤနည်းဗျူဟာများသည် တန်ပြန်အကျိုးဖြစ်ထွန်းသည်။ သူတို့လုပ်သမျှက နာကြည်းမှုတွေ တိုးလာပြီး လက်တုံ့ပြန်တာ။
UNDP ၏ သုတေသနပြုချက်များအရ စီးပွားရေးမလုံခြုံမှု၊ နာတာရှည် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်မှု၊ မညီမျှမှုများနှင့် ပညာသင်ကြားခွင့် ညံ့ဖျင်းမှုသည် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များတွင် အမျိုးသားများပါ၀င်လာနိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဆန္ဒပြမှုကို ဖြိုခွင်းရန် လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ကို အသုံးပြုမည့်အစား ပညာရေး၊ အလုပ်အကိုင် ကဏ္ဍတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်နှင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးအတွက် ၎င်းတို့၏ ကတိကဝတ်များကို ထပ်မံအတည်ပြုပေးရန် အစိုးရကို တောင်းဆိုထားသည်။
နိုင်ငံရေးသမားများသည် တင်းမာမှုကို တိုးမြင့်စေပြီး မီးထဲသို့ လောင်စာထည့်သည့် နည်းလမ်းဖြင့် ဘာသာစကားကို မကြာခဏ အသုံးပြုကြသည်။ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များသည် ခွဲထွက်ရေးသမားများနှင့် အခြားအတိုက်အခံအုပ်စုများကို ချေမှုန်းရန် သို့မဟုတ် ချေမှုန်းရန် ခြိမ်းခြောက်သည့်အခါတိုင်း ၎င်းတို့သည် တင်းမာမှုကို တိုးမြင့်စေပြီး ခုခံမှုနှင့် လက်တုံ့ပြန်နိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေသည်။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေကို မီးလောင်ဗုံးနဲ့ ကြမ်းတမ်းတဲ့ စကားလုံးတွေသုံးပြီး အဆုံးသတ်ဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။ အကြမ်းဖက်ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် အကြမ်းဖက်မှုကို အသုံးပြုခြင်းသည် ပျက်စီးခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်းသံသရာများကိုသာ အရှိန်မြှင့်ပေးသည်။
WILPF Cameroon နှင့် ပလက်ဖောင်းသည် လူသားတစ်ဦးဖြစ်ခြင်းဟူသော ယောက်ျားဖြစ်ခြင်းဆိုင်ရာ အယူအဆများကို ပယ်ချရန်နှင့် အခြားသူများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု၊ ရန်လိုမှုနှင့် အာဏာကို အသုံးချကာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ချန်ပီယံဖြစ်စေမည့်အစား—ကျွန်ုပ်တို့၏အိမ်များ၊ အသိုင်းအဝိုင်းများနှင့် နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းများတွင် ချန်ပီယံဖြစ်စေရန် လူ့အလွှာပေါင်းစုံမှ အမျိုးသားများကို တောင်းဆိုထားသည်။ ထို့အပြင်၊ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များ၊ ဘာသာရေးနှင့် ရိုးရာခေါင်းဆောင်များ၊ အားကစားနှင့် ဖျော်ဖြေရေးလောကမှ ထင်ရှားကျော်ကြားသူများ—ကို စံနမူနာပြုကာ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ အကြမ်းမဖက်မှု မွေးမြူပြီး စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများဖြင့် အဖြေရှာကြရန် ခေါင်းဆောင်မှု ရာထူးနေရာတိုင်းရှိ အမျိုးသားများကို ကျွန်ုပ်တို့ တောင်းဆိုထားသည်။
အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်က နိုင်ငံတော်နဲ့ နိုင်ငံတကာဥပဒေတွေကို လိုက်နာစောင့်ထိန်းဖို့နဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းအားလုံး ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဖော်ဆောင်ဖို့ ပျက်ကွက်တဲ့အခါ တာဝန်ယူဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်။
ပြင်းထန်သောအကြမ်းဖက်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုအန္တရာယ်များထက် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်ခြင်းနှင့် လက်တုံ့ပြန်ခြင်းနှင့် “မျက်စိအတွက် မျက်လုံးတစ်လုံး” ဟူသော အတွေးအမြင်သည် နာကျင်မှုနှင့် မျက်စိကွယ်ခြင်းမှလွဲ၍ ဘာမျှမအောင်မြင်ပါ။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်နဲ့ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်မှုဆိုတဲ့ ယုတ္တိကို ငြင်းပယ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးကို ရှာဖွေဖို့ အတူတကွ လုပ်ဆောင်ရပါမယ်။
4 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 2020 ရက်နေ့တွင် Douala တွင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
https://www.wilpf-cameroon.org
ကင်မရွန်းသမ္မတနိုင်ငံ - ငြိမ်းချမ်းရေး-အလုပ်-ဖခင်ကြီး
République du Cameroun — Paix-Travail-Patrie
အဓိက အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲမှ အကြံပြုချက်များကို ထိရောက်စွာ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများ၏ အသံများ ပါဝင်လာစေရန် တွန်းအားပေးခြင်း
National Dialogue အတွက် CAMEROONIAN Women's Consultation FOR platform အားဖြင့်
အမျိုးသမီးပါဝင်မှုနှင့် ပတ်သက်သော အကဲဖြတ်မှု အစီရင်ခံစာ
« Les processus de paix qui incluent les femmes en qualité de témoins, de signataires, de médiatrices et /ou de négociatrices ont affiché une hausse de 20% de အခွင့်အလမ်းများ d'obtenir un accord de paix qui duure au moins deuxans Cette probabilité augmente avec le temps, passant à 35% de အခွင့်အလမ်းများ qu'un accord de paix dure quinze ans »
Laurel Stone, « အရေအတွက် de la ပါဝင်မှုကို ပိုင်းခြားစိတ်ဖြာခြင်း des femmes aux processus de paix »
နိဒါန်း
စက်တင်ဘာလ (၃၀) ရက်နေ့မှ အောက်တိုဘာလ (၄) ရက်နေ့အထိ ကျင်းပခဲ့သည့် Major National Dialogue (MND) သည် နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို အာရုံစိုက်ခဲ့ပြီး ကွဲပြားသော မျှော်လင့်ချက်များကို မြှင့်တင်ခဲ့ပါသည်။ အမျိုးသမီးများ၏ လှုပ်ရှားမှုများသည် အကြိုဆွေးနွေးပွဲများတွင် အထူးတက်ကြွနေပါသည်။ ဆွေးနွေးပွဲများနှင့် အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲများ နှစ်ခုလုံးတွင် အမျိုးသမီးများ၏ အမှန်တကယ် ပါဝင်မှုနှုန်းနှင့် ပတ်သက်၍ အချက်အလက် စုဆောင်းမှုသည် အနီးစပ်ဆုံး ရှိနေသေးသည်။ နောက်ခံအရပ်ရပ်မှ အမျိုးသမီးများ၏ အကြံပြုချက်များသည် နိုင်ငံတော်၏ဘဝနှင့် အထူးသဖြင့် ၎င်းတို့၏စိုးရိမ်မှုများကို ထိခိုက်စေသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချသည့် လုပ်ငန်းစဉ်အမျိုးမျိုးတွင် ၎င်းတို့၏အခွင့်အရေးများကို ပိုမိုထိရောက်စွာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် မျှော်လင့်ချက်များ သယ်ဆောင်လာကြောင်း ထင်ရှားပါသည်။ ဤဆွေးနွေးပွဲကျင်းပပြီး တစ်နှစ်အကြာတွင် ကင်မရွန်းရှိ ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းရာတွင် အမှားအယွင်းများစွာ ကျန်ရှိနေသည်- သက်ဆိုင်သူအားလုံး၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှု နည်းပါးခြင်း၊ ဆွေးနွေးမှုနည်းပါးခြင်း၊ ပဋိပက္ခနှင့် အဖြစ်မှန်များကို ငြင်းဆိုခြင်း၊ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ခြင်းမပြုဘဲ ကြမ်းတမ်းသော ဟောပြောချက်၏ အဓိကအချက်များ ပါဝင်ပါသည်။ ပဋိပက္ခ၏သရုပ်ဆောင်များနှင့် အများပြည်သူဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်များ၊ သတင်းမှားများ၊ မသင့်လျော်သောဖြေရှင်းနည်းများကိုအသုံးပြုခြင်းနှင့် ကင်မရွန်းနိုင်ငံသားများကြားတွင် စည်းလုံးညီညွတ်မှုမရှိခြင်း၊ ဤသည်မှာ 30 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 4 ရက်နေ့တွင် Douala တွင်တွေ့ဆုံခဲ့သော ပလပ်ဖောင်းမှအမျိုးသမီးများက ၎င်းတို့၏တောင်းဆိုချက်ကို ပထမနေ့မှ ပြန်လည်အတည်ပြုရန် အစိုးရအား တောင်းဆိုပြီး ပဋိပက္ခ၏ဇစ်မြစ်ကို လုံး၀ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ဖြေရှင်းပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အားလုံးပါဝင်တဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး။ ဤစာတမ်းသည် MND တွင် အမျိုးသမီးများပါဝင်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အကဲဖြတ်အစီရင်ခံစာကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် မူလထုတ်ဝေခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် ပြန်လည်ပြင်ဆင်လျက်ရှိသည်။
I- အကြောင်းအရာ
အရှေ့နှင့် Adamawa ဒေသတို့ရှိ မလုံခြုံမှုနှင့် ပြန်ပေးဆွဲမှုများ အပါအဝင် နိုင်ငံ၏ ဒေသ (၃) ခု (အနောက်မြောက်၊ အနောက်နှင့် အဝေး) ကင်မရွန်းတို့ ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခများ၏ ပြင်းထန်မှုကို အသိအမှတ်ပြုသဖြင့် လူထောင်ပေါင်းများစွာသည် အတင်းအဓမ္မ ရွှေ့ပြောင်းခံရမှုများကြောင့် သိသိသာသာ ထိခိုက်ခံစားနေကြရသည်။ အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် လူငယ်များတွင် ထိခိုက်မှုအများဆုံးဖြစ်သည်။
လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော ပဋိပက္ခကြိုတင်ကာကွယ်ရေးနှင့် ဖြေရှင်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများနှင့် လူငယ်ပါ၀င်လာစေရန်၊
အပြုသဘောဆောင်သော နှင့် အသုံးဝင်မှု ပေးဆောင်ရန်အတွက် တူညီသော ပူးပေါင်းပါဝင်မှု မူဘောင်မှတဆင့် အမျိုးသမီးများ၏ အသံများကို ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းပြီး အထူးသဖြင့် UNSC Resolution 1325 နှင့် Cameroon's National Action Plan (NAP) တို့၊ အခြားသော အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် ပံ့ပိုးကူညီမှုများ၊
အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသော အမျိုးသား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲများတွင် ပါဝင်ရန် ကင်မရွန်းအစိုးရမှ အမျိုးသမီးများ အပါအဝင် “Cameroon Women's Consultation Platform for National Dialogue” ဆိုင်းဘုတ်အောက်ရှိ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများမှ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များမှ အမျိုးသမီးများ၊ ကင်မရွန်းနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ 18, 1996 တွင် သတ်မှတ်သည့်အတိုင်း ကင်မရွန်းနိုင်ငံ ငြိမ်းချမ်းရေး ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော အဖြေများ ရှာဖွေရာတွင် အမျိုးသမီးများ၏ အသံများ ပါဝင်ပြီး UNSC Resolution 1325 ၏ Cameroon NAP နှင့် အခြားသော နိုင်ငံတကာ ဥပဒေများ၊
အခြားသော တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများပါ၀င်ရန် လိုအပ်ကြောင်း အလေးပေးပြောကြားခဲ့ပြီး ကင်မရွန်းနိုင်ငံတဝှမ်းလုံး ငြိမ်းချမ်းရေး ယဉ်ကျေးမှုတည်ဆောက်မှုအပေါ် အလေးပေးဆောင်ရွက်နေချိန်တွင် ကင်မရွန်းနိုင်ငံအတွင်း လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော ပဋိပက္ခအားလုံးအတွက် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းနည်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် အမျိုးသမီးများကိုပါ ပါ၀င်ဆောင်ရွက်ပေးပါသည်။ ၎င်းသည် UNSCR 1325 နှင့် ၎င်း၏ဆက်စပ်ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့်အညီ ပဋိပက္ခကြိုတင်ကာကွယ်ရေး၊ ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု အဆင့်အားလုံးတွင် အမျိုးသမီးများပါဝင်မှု၏ အရေးပါမှုကို အလေးပေးသည့် ၎င်း၏ဆက်စပ်ဆုံးဖြတ်ချက်များဖြစ်သည်။
ကင်မရွန်းမှ လက်ခံကျင့်သုံးသည့် အောက်ဖော်ပြပါ အမျိုးသားဥပဒေဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများ၏ အရေးပါမှုကို သတိပြုမိပြီး အမျိုးသမီးများ၏ လူ့အခွင့်အရေးကို ယေဘူယျနှင့် အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးနယ်ပယ်တွင် ပိုမိုလေးစားမှုရှိစေရန် ဆက်စပ်အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်သည့် ယန္တရားများ ထူထောင်ခြင်း၊ ဘာသာစကားနှစ်မျိုးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါင်းစုံနှင့် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု အောင်မြင်ရန်၊ ကင်မရွန်းအစိုးရသည် အမျိုးသမီးများ၏အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုလက်ခံသော်လည်း ဤဥပဒေများ၏ အကောင်အထည်ဖော်မှုနှင့် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းဆိုင်ရာ အပိုင်းများတွင် ကွာဟချက်များစွာရှိနေဆဲဖြစ်သည်။
ထို့အပြင်၊ ကင်မရွန်းနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ အပိုဒ် ၄၅ တွင်ဖော်ပြထားသည့် အမျိုးသားဥပဒေများနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတကာဥပဒေဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများ၏ ထင်ရှားကျော်ကြားမှုကို ပြန်လည်အမှတ်ရခြင်း၊ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော ပဋိပက္ခများကို တုံ့ပြန်ရန်အတွက် ကင်မရွန်းအစိုးရနှင့် ပါဝင်သော ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ပါဝင်သည့် အကြောင်းအရာတစ်ခု ဖန်တီးရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် အတည်ပြုထားသော နိုင်ငံတကာ ဥပဒေဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများဆိုင်ရာ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကတိကဝတ်ကို ထပ်လောင်းအတည်ပြုပါသည်။
ကင်မရွန်းအမျိုးသမီးများသည် ပြီးခဲ့သည့်စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်၊ 10 ခုနှစ် နိုင်ငံ့အကြီးအကဲ၏ တောင်းဆိုချက်ကို တုံ့ပြန်ခဲ့ပြီး လူမျိုးခြားမှအမျိုးသမီးအချို့နှင့် မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းအချို့တို့အပါအဝင် “ Cameroon Women Consultation for National Dialogue” ၏နဖူးစည်းအောက်တွင် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ ကင်မရွန်းကို ထိခိုက်စေသည့် မတူညီသော ပဋိပက္ခများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အခြားသော အမျိုးသားအဆင့် ဆွေးနွေးပွဲများကျင်းပရန်အတွက် ကြိုတင်လိုအပ်ချက်အချို့ပါရှိသော စာချွန်လွှာ 2019 ကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး စားပွဲသို့ တင်သွင်းရန် ၎င်း၏ အလွှာပေါင်းစုံမှ အမျိုးသမီးများ၏ ကွန်ရက်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်၊
II- တရားမျှတမှု
စက်တင်ဘာလ 10 ရက်၊ 2019 ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်မည့် နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲအတွက် တောင်းဆိုမှုမှ ကင်မရွန်း အမျိုးသမီးများ နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လွတ်လပ်မှု အဖွဲ့ချုပ် (WILPF Cameroon) မှ အခြားသော လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များနှင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အကြို- အမျိုးသားအဆင့် ဆွေးနွေးပွဲများတွင် အမျိုးသမီးများ အသံကြားနိုင်ရန် စုပေါင်းချဉ်းကပ် ဆွေးနွေးရန် အမျိုးသမီးအသင်းအဖွဲ့များ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးခြင်း၊
အထွေထွေ ပဋိပက္ခ ကာကွယ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်မှု လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်မှုကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် တည်ထောင်ခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် ငြိမ်းချမ်းသော ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပရာတွင် ဒေသ ၁၀ ခုကို ကိုယ်စားပြုသော အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီတစ်ရပ် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ကင်မရွန်း။
ကင်မရွန်းအစိုးရမှ ၂၀၁၇ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ချမှတ်ခဲ့သော ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၁၃၂၅ (UNSC) ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အမျိုးသားလုပ်ဆောင်မှုစီမံချက်နှင့်အညီ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရေး ဦးစားပေးကဏ္ဍများ ပါဝင်သည်။ ကင်မရွန်းတွင် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့် ကင်မရွန်း၏ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့် ကြေငြာချက်တွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ထိရောက်စွာပါဝင်နိုင်စေရန်အတွက် ကင်မရွန်းနိုင်ငံရှိ ဒေသအားလုံးမှ အမျိုးသမီးများထံမှ သဘောထားအမြင်များနှင့် ပံ့ပိုးကူညီမှုများကို စုဆောင်းခဲ့သည်။
ဤထောက်ခံချက်စာတမ်းသည် ပဋိပက္ခ၏အရင်းခံအကြောင်းတရားများကို မီးမောင်းထိုးပြခြင်းဖြင့် ကင်မရွန်း၏လက်ရှိမရေရာသောနိုင်ငံရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအခြေအနေအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသော ပဋိပက္ခဒိုင်းနမစ်များကို အလုံးစုံအကဲဖြတ်ခြင်းဖြင့် တရားမျှတပါသည်။ ကင်မရွန်းရှိ ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းရာတွင် အရေးကြီးသော ချို့ယွင်းချက်များကို ဖော်ပြသည့် ကျားမရေးရာ ပဋိပက္ခ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု။
III- ပုံစံနှင့် နည်းစနစ်
ဤစာတမ်းသည် “Cameroon Women Consultation for National Dialogue” ၏ ပလပ်ဖောင်းအဖွဲ့ဝင်များမှ 2019 ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှစတင်၍ တိုက်ရိုက်ညှိနှိုင်းမှုငါးခုကို ပြုလုပ်ပြီးနောက် 2019 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ရေးသားခဲ့သော ရှေ့နေစာတမ်း၏ တည်းဖြတ်မှုဖြစ်ပါသည်။ ဤဆွေးနွေးပွဲများကို ကျေးလက်နှင့် မြို့ပြ နှစ်ခုစလုံးတွင် အထူးသဖြင့် မြောက်ဖျား၊ စာပေနယ်၊ စင်တာနှင့် အနောက်နိုင်ငံများတွင် ကျင်းပပြီး နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှ အမျိုးသမီးများနှင့် လူစုလူဝေးမှ အချို့သော အမျိုးသမီးများကို စုစည်းကာ ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ အမျိုးသမီး CSO ခေါင်းဆောင်များ၊ အနောက်မြောက်နှင့် အနောက်တောင် (NOSO) မှ အမျိုးသမီးများ၊ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်များ၊ ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာသူများ၊ အမျိုးသမီး သတင်းထောက်များနှင့် အမျိုးသမီးငယ်များ ပါဝင်ကြသည်။ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးမှုများကို ကိရိယာအခမဲ့နံပါတ် 8243 မှတစ်ဆင့် အမြဲတမ်းဒေတာစုဆောင်းမှုယန္တရားတစ်ခုဖြစ်သည့် Women Situation Room Call Center ကိုဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် ကင်မရွန်းရှိ "ကျားမရေးရာပဋိပက္ခခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု" ၏ရလဒ်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းဖြင့် ညှိနှိုင်းမှုများကို အားဖြည့်ပေးခဲ့ပါသည်။ အမျိုးသမီးများ ဦးဆောင်သော အသင်းအဖွဲ့များ ကိုလည်း အာရုံ ခံ လှုံ့ဆော် ပေး ခဲ့ သည် ။ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများ ဖွဲ့စည်းခြင်းဖြင့် အမျိုးသမီးအသင်းများ၏ နည်းပညာဆိုင်ရာ စွမ်းရည်များ အားကောင်းလာစေရန်၊ အတွေ့အကြုံများကို မျှဝေရန်နှင့် အမျိုးသားအဆင့် ဆွေးနွေးမှု လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသော ပံ့ပိုးကူညီမှုများ ပြုလုပ်ရန် ပလပ်ဖောင်းများ ဖန်တီးခြင်း၊ ဆန္ဒအလျောက် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့များ ဖွဲ့ခြင်းဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏ ရပ်တည်ချက်ကို စုစည်းပေးခြင်း၊ နောက်ဆုံးတွင်၊ အမျိုးသမီးများ၏ရာထူးများကို အတည်ပြုပြီး သင့်လျော်သော သက်ဆိုင်သူများနှင့် လမ်းကြောင်းများဆီသို့ လွှဲပြောင်းပေးကြောင်း သေချာစေရန်အတွက် လူထုစီမံကိန်းရေးဆွဲခြင်း အစည်းအဝေးများတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည့် အချို့သော CSO ခေါင်းဆောင်များနှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။
ကျွန်ုပ်တို့၏ စာတမ်းကို ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ အကောင်းဆုံး အလေ့အကျင့်များပေါ်တွင် အခြေခံ၍ ပြုစုထားပြီး အမျိုးသားအဆင့် ဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပရန်။ အကောင်းဆုံး အလေ့အကျင့်များကို အခြေခံ၍ အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲ ညှိနှိုင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် အမျိုးသမီးများနှင့် လူငယ် အပါအဝင် အဓိက ဇာတ်ဆောင်များ ပါ၀င်ပါဝင်နိုင်ကာ ပါဝင်နိုင်စေရန် သေချာစေရန် လိုအပ်ကြောင်း သတိပြုမိပါသည်။
IV- ပို့စ်ဆွေးနွေးမှုအခြေအနေ
1- အမျိုးသမီးအဆိုပြုချက်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်း။
➢ အထွေထွေအကြံပြုချက်များနှင့် ပတ်သက်၍
Anglophone အကျပ်အတည်းမှ အကျဉ်းသား ၃၃၃ ဦးကို စွဲချက်မတင်ဘဲ CRM နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များမှ အကျဉ်းသား ၁၀၂ ဦး လွတ်မြောက်လာမှု အပါအဝင် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲ၏ လိုက်နာဆောင်ရွက်မှုများကို ကျွန်ုပ်တို့ ကြိုဆိုဂုဏ်ပြုပါသည်။
နှုန်းထားနည်းသော်လည်း MND တွင် ပါ၀င်သူများတွင် အမျိုးသမီးနှင့် လူငယ်ပါဝင်မှုကိုလည်း ကျေးဇူးတင်ပါသည်။ ယင်းကို သရုပ်ဖော်ရန်၊ ဒေသများမှ ဆွေးနွေးပွဲသို့ ဖိတ်ကြားထားသူများ အောက်ပါ နမူနာများ ရှိသည်။ တောင်ပိုင်း : (အမျိုးသား ၂၉ ဦးနှင့် အမျိုးသမီး ၀၁ ဦး၊ ယင်းမှာ ၉၆.၆၇ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၃.၃၃ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး); မြောက်ပိုင်း (အမျိုးသား ၁၃ ဦးနှင့် အမျိုးသမီး ၀၂ ဦး၊ ၈၆.၆၇ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၁၃.၃၃ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး) နှင့် Far North (အမျိုးသား ၂၁ ဦးနှင့် အမျိုးသမီး ၀၃ ဦး၊ ၈၇.၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၁၂.၅ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး)။
➢ အမျိုးသမီးများ၏ သီးခြားကိစ္စရပ်များနှင့် ပတ်သက်သော အကြံပြုချက်များ
ပညာရေးကဏ္ဍ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များနှင့် ဒုက္ခသည်များနှင့် နေရပ်စွန့်ခွာသူများ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာရေးအတွက် အထွေထွေ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်များ ပေးအပ်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ချက်များကို ကျွန်ုပ်တို့ သတိပြုမိပါသည်။
IDP များအားလုံး၏ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူခြင်းနှင့် ၎င်းတို့၏ အခြေခံလူမှုစီးပွားလိုအပ်ချက်များ (ကျောင်းများ၊ ကျန်းမာရေး အထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ၊ အိမ်ရာစသည်ဖြင့်) ကို အကဲဖြတ်ခြင်းအပြင် ဒုက္ခသည်များနှင့် IDP များအား “ပြန်လည်နေရာချထားရေးနှင့် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး ကိရိယာများ” ပေးအပ်ခြင်းဆိုင်ရာ အယူအဆကိုလည်း ကျွန်ုပ်တို့ သတိပြုမိသည်။
အခြား အပြုသဘောဆောင်သည့် အချက်များမှာ-
• အထူးသဖြင့် အကျပ်အတည်းဒဏ်ခံရသော ဒေသများတွင် လူငယ်များနှင့် အမျိုးသမီးများအတွက် ရေရှည်တည်တံ့သော အလုပ်အကိုင်များ ဖန်တီးပေးခြင်း။
• စစ်မှန်သော ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး အခွင့်အလမ်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် အရင်းအမြစ်များလက်လှမ်းမီရန် ပံ့ပိုးကူညီခြင်းဖြင့် မရေရာမှုများကြောင့် ရပ်ရွာများနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များ၊ အထူးသဖြင့် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့နှင့် ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသော အမျိုးသမီးများအား ပံ့ပိုးကူညီပါ။
• ဆုံးရှုံးမှုများအတွက် တစ်ဦးချင်း၊ ဘာသာရေးအသင်းတော်များ၊ အကြီးအကဲများ၏ ဘုံဗိမာန်များ၊ ရပ်ရွာများနှင့် ပုဂ္ဂလိက ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးဝေမှု ယူနစ်များအား လျော်ကြေးပေးခြင်းနှင့် ဒုက္ခသည်များအား တိုက်ရိုက်လူမှုရေးဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်များ ပံ့ပိုးပေးခြင်း။
• အစိုးရ၏အဆိုပြုချက်တွင်၊ နိုင်ငံတော်မှ ခွဲဝေပေးသည့် အထွေထွေထောက်ပံ့ကြေးအတွက် နိုင်ငံတော်၏ဘဏ္ဍာငွေ၏အပိုင်းအစကို ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ပေးသည့် ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလျှော့ချရေးဥပဒေ၏ အပိုဒ် 23၊ အပိုဒ် 2၊ ထိရောက်သောအသုံးချမှု။
• အခြေခံအဆောက်အအုံ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး အတွက် အထူးအစီအမံများ ချမှတ်ခြင်း၊
• ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလျှော့ချထားသော နယ်မြေအသိုက်အဝန်းများ၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို အားကောင်းစေရေးနှင့် အကျပ်အတည်းဒဏ်ခံရသော ဒေသများအတွက် အထူးပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး အစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို ထူထောင်ရေး၊
• အာဖရိကသမဂ္ဂ၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၁၃၂၅ အရ အမျိုးသမီးများ၏ 30% ဖြင့် အမှန်တရား၊ တရားမျှတမှုနှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကော်မရှင်ကို ဖွဲ့စည်းပြီး လူသားချိုးဖောက်မှုများအပါအဝင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ လုပ်ဆောင်ရန် အခြားအရာများထဲမှ လုပ်ပိုင်ခွင့်များနှင့်အတူ၊ အခွင့်အရေး, etc;
• စစ်တမ်းများတွင် ကျား၊မ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ပြီး ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် အမျိုးသမီး ခွဲတမ်းကို သေချာစေရန်၊
• လိင်အကြမ်းဖက်မှုသည် သုတေသနလုပ်ပိုင်ခွင့်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး ဤနယ်ပယ်ရှိ နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ တာဝန်ဝတ္တရားများကို လေးစားလိုက်နာသည့် လူ့အခွင့်အရေးအခြေခံချဉ်းကပ်မှုအားလုံးထက် သေချာပါစေ။
• ကော်မရှင်သည် ဘက်မလိုက်ဘဲ၊ AU သို့မဟုတ် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့ဝင်များ၏ ထိန်းချုပ်မှုဖြင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များအပါအဝင် ပါတီအားလုံး၏ ချိုးဖောက်မှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြောင်း သေချာပါစေ။
၂- အမျိုးသမီးများ၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့် ပါဝင်မှုကို လေ့လာသုံးသပ်ခြင်း။
➢ အမျိုးသမီးများ ကိုယ်စားပြုခြင်း။
တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးမျိုးသော ရှုထောင့်များနှင့် အစွန်းအထင်းများမှ အမျိုးသမီးများ ပါဝင်မှုသည် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်ကြောင်း အစိုးရက ၎င်း၏ NAP 1325 တွင် အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ အမှန်စင်စစ်၊ အဆိုပါ အမျိုးသားအဆင့် လုပ်ငန်းစီမံချက်သည် ၎င်း၏ အမှတ် ၄-၁ မျှော်မှန်းချက်နှင့် မဟာဗျူဟာ လမ်းညွှန်ချက်များတွင် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင်၊ အမျိုးသမီးများ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကင်မရွန်း၏ ကတိကဝတ်များနှင့် တာဝန်ခံမှုတို့သည်--
က) ပဋိပက္ခကြိုတင်ကာကွယ်ရေး၊ ပဋိပက္ခစီမံခန့်ခွဲမှု၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရေးနှင့် လူမှုစည်းလုံးညီညွတ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများ၏ ဦးဆောင်မှုနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်မှု၊
ခ) လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများတွင် လိင်နှင့် ကျား-မအခြေခံအကြမ်းဖက်မှုမှ အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးများ၏ အခွင့်အရေးများကို အကာအကွယ်ပေးရန်အတွက် နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေနှင့် ဥပဒေဆိုင်ရာ ကိရိယာများကို လေးနက်စွာ လေးစားလိုက်နာခြင်း၊
ဂ) အရေးပေါ်အကူအညီ၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများအတွင်းနှင့် အပြီးတည်ဆောက်ရေး နှင့် အတိတ်၏ကုသမှုများတွင် ကျား-မ အတိုင်းအတာကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ပေါင်းစည်းခြင်း၊
ဃ) ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လုံခြုံရေး၊ တားဆီးရေးနှင့် ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေး နယ်ပယ်များတွင် ကျားမရေးရာ ခေတ်စားလာမှုဆိုင်ရာ အရေအတွက်နှင့် အရည်အသွေးဆိုင်ရာ အချက်အလက် စုဆောင်းခြင်းဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ယန္တရားများကို အားကောင်းစေခြင်း။
ထို့အပြင် UN Women ၏ အဆိုအရ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်လာပါက အနည်းဆုံး နှစ်နှစ်တာကာလအတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်များ ထိန်းသိမ်းခံရနိုင်ခြေ 20 ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြင့်လာပါသည်။ အနည်းဆုံး 15 နှစ်တွင်ကျန်ရှိသောသဘောတူညီချက်၏ဖြစ်နိုင်ခြေ 25% တိုးလာသည်။ ထို့ကြောင့် UNSC Resolution 1325 နှင့်ပတ်သက်၍ ကိုဖီအာနန်က “ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် 1325 သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အမျိုးသမီးများအား ၎င်းတို့၏အခွင့်အရေးများကို အကာအကွယ်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ၎င်းတို့၏ တန်းတူညီမျှပါဝင်မှုဆိုင်ရာ အတားအဆီးများနှင့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းမြှင့်တင်ရာတွင် အပြည့်အ၀ပါဝင်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကတိပြုပါသည်။ ဒီကတိကို လေးစားရမယ်။”
2019 ခုနှစ် အဓိက အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲတွင် ကျွန်ုပ်တို့ သတိပြုမိသည်မှာ-
❖ MND ဖလှယ်မှုတွင် ကိုယ်စားလှယ် ၆၀၀ ပါဝင်ခဲ့သည်။ အမျိုးသားများ၏ တည်ရှိမှုသည် အမျိုးသမီးများထက် များစွာ မြင့်မားပြီး၊
❖ တာဝန်ဝတ္တရားရာထူးအဆင့်တွင် ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲရုံးများတွင် အမျိုးသမီး ၁၄ ဦးအတွက် ကော်မရှင်ခေါင်းဆောင် အမျိုးသမီးတစ်ဦးသာ ရှိသည်။
❖ ထို့အပြင် အမျိုးသားအဆင့် ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ဥက္ကဋ္ဌများ၊ ဒုဥက္ကဋ္ဌများ၊ သတင်းထောက်များ သို့မဟုတ် သယံဇာတ ပုဂ္ဂိုလ်များချည်းသာ ပါဝင်သည့် လူ ၁၂၀ အနက် ၁၄။
တစ်ဖန် စိုးရိမ်တကြီး မလုပ်ပါက မိမိတို့နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးဘဝ၏ အရေးကြီးသော အစည်းအဝေးများတွင် အမျိုးသမီးများ၏ အမှန်တကယ် ပါဝင်မှု ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။ ဤကိစ္စတွင်၊ MND တွင် အမျိုးသမီးများ၏ ကိုယ်စားပြုမှု နိမ့်ကျမှုသည် အစိုးရမှ ကတိကဝတ်များ အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် အထူးသဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၁၃၂၅ ပါ အမျိုးသားအဆင့် လုပ်ငန်းစီမံချက်နှင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနယ်ပယ်တွင် နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ တာဝန်ဝတ္တရားများအကြောင်း မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်လာသည်။ .
V- အခြားအမျိုးသားရေးဆွေးနွေးမှုဆီသို့ အကြံပြုချက်များ
လုံခြုံရေးစိန်ခေါ်မှုများနှင့် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော အကြမ်းဖက်မှုများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းဖြင့် အနာဂတ်တွင် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုအတွက် အရေးကြီးသော ခြေလှမ်းတစ်ရပ်ဟု ယူဆသင့်သည့် ဒုတိယအကြိမ် အမျိုးသားဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပရန် ကျွန်ုပ်တို့ အလေးအနက် အကြံပြုအပ်ပါသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်ဟု ယူဆသည့် ပုံစံ၊ အာမခံချက်များနှင့် နောက်ဆက်တွဲနှင့်ပတ်သက်သည့် အောက်ပါအကြံပြုချက်များကို ကျွန်ုပ်တို့ အကြံပြုအပ်ပါသည်။
1- အဆင်ပြေသောပတ်ဝန်းကျင်
- ကင်မရွန်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် အောင်မြင်မှုအတွက် လိုအပ်သော ရာသီဥတု နှင့် လက်တုံ့ပြန်မှုများကို ကြောက်ရွံ့ခြင်းမရှိဘဲ လူများ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုနိုင်သည့် ကောင်းမွန်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပါ ၊ အထူးသဖြင့် လူမှုအဖွဲ့အစည်း အသီးသီးရှိ အကျဉ်းသားအားလုံးအတွက် အထွေထွေ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် အပါအဝင် သက်သာခွင့်များ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့်၊ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းတွေအပြင် ခွဲထွက်ရေးသမားတွေ။ ဒါက ယေဘူယျ နှောင့်နှေးမှုကို ခွင့်ပြုပါလိမ့်မယ်။
- ပဋိပက္ခဖြေရှင်းသည့်နည်းလမ်းနှင့် ကတိကဝတ်သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်းဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများတွင် ပဋိပက္ခဖြစ်နေသော ပါတီများသဘောတူကြောင်း သေချာစေခြင်းဖြင့် ယုံကြည်မှုတိုးမြှင့်ရေး အစီအမံများကို တည်ဆောက်ပါ။
- ကင်မရွန်းတွင် ပါဝင်သော တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု ပြုလုပ်ရန် ယုံကြည်ချက်တည်ဆောက်မှု အစီအမံတစ်ခုအနေဖြင့် ယုံကြည်ချက်ကြောင့် အကျဉ်းကျခံနေရသူအားလုံးကို ထိရောက်စွာ လွှတ်ပေးကြောင်း သေချာပါစေ။
- တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် အဖွဲ့ခွဲများနှင့် သက်ဆိုင်သူများအားလုံးပါဝင်ကြောင်း သေချာစေရန် ရည်မှန်းချက်စံနှုန်းများကို ရေးဆွဲပါ။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး စားပွဲဝိုင်းတွင် အမျိုးသမီးများကို ကိုယ်စားပြုကြောင်း သေချာစေရန်၊
- ကင်မရွန်းနိုင်ငံသားများနှင့် ကွဲလွဲနေသော အစိတ်အပိုင်းများကြား ကွဲလွဲမှုဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း သက်သေထူသည့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံးဥပဒေ၏ သဘောတူညီမှုကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်မှုပြုလုပ်ပါ။ - ငြိမ်းချမ်းရေးယဉ်ကျေးမှုကိုမြှင့်တင်ရန်နှင့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးကိုတည်ဆောက်ရန်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးပညာပေးအစီအစဉ်ကို ဖော်ဆောင်ပါ။
၂- ဆွေးနွေးပွဲမှ အကြံပြုချက်များကို နောက်ဆက်တွဲ
- အာဖရိကသမဂ္ဂ၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုအောက်တွင် ဆွေးနွေးအကြံပြုချက်များ၏ လွတ်လပ်သော၊ ပါဝင်နိုင်သော၊ ပွင့်လင်းမြင်သာသော၊ ကဏ္ဍပေါင်းစုံ နောက်ဆက်တွဲကော်မတီတစ်ရပ်ကို ထူထောင်ပြီး အဆိုပါအကြံပြုချက်များကို လူကြိုက်များစေရန်၊
- - MND အကြံပြုချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် အချိန်ဇယားကို ပြုစုပြီး လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြန်ခြင်း၊
- - ဆွေးနွေးပွဲများမှ သက်ဆိုင်ရာအကြံပြုချက်များကို ထိရောက်ထိရောက်စွာ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေးအတွက် စောင့်ကြည့်အကဲဖြတ်ရေးယူနစ်တစ်ခု ဖန်တီးပါ။
- ထိခိုက်နေသောဒေသများနှင့် ထိခိုက်နေသောရပ်ရွာများတွင် ခံနိုင်ရည်အားကောင်းစေရန်အတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များကို နှောင့်နှေးမှုမရှိစေဘဲ အရှိန်အဟုန်ပြင်းစွာ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ပါ။
၃- အမျိုးသမီးများနှင့် အခြားသက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့များ ပါဝင်ခြင်း။
- ဆွေးနွေးပွဲအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်သည့်အဆင့်၊ ဆွေးနွေးမှုအဆင့်ကိုယ်တိုင်နှင့် အကြံပြုချက်များအား အကောင်အထည်ဖော်သည့်အဆင့်နှင့် အခြားနောက်ဆက်တွဲအဆင့်များတွင် အမျိုးသမီးများ၊ လူငယ်များ၏ ပါဝင်မှုနှင့် ပါဝင်မှုကို မြှင့်တင်ရန်၊
- ကင်မရွန်းရှိ ပဋိပက္ခများကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသော တိုင်းရင်းသားအမျိုးသမီးများနှင့် မသန်စွမ်းအမျိုးသမီးများ၊ ကလေးသူငယ်များ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် လူငယ်များ အပါအဝင် အမျိုးသမီးများ၏ အခြေအနေ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန် ရည်ရွယ်သည့် လုံး၀နှင့် ဆန်းသစ်သော အစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်၊
- လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအခြေအနေများတွင် လိင်နှင့် ကျား-မအခြေခံအကြမ်းဖက်မှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အထူးပြုစိတ်ဒဏ်ရာများ ထူထောင်ခြင်းအတွက် ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ပြုလုပ်ပါ။
- ကင်မရွန်းရှိ အခြေခံလူတန်းစားများထံ အာဏာလွှဲအပ်ခြင်းဖြင့် ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလွန်ကဲမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်၊ ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေးတွင် အမျိုးသမီးများ၏ ပါဝင်မှုကို သေချာစေရန်၊ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလျှော့ချရေး လုပ်ငန်းစဉ် အဆင့်တိုင်း (ဒေသဆိုင်ရာ၊ မြူနီစီပယ်ကောင်စီ…)
- လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ မတူညီသော အစိတ်အပိုင်းများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ တွက်ချက်နိုင်ရန် လာမည့်ဆွေးနွေးမှုတွင် ခွဲခြမ်းထားသောဒေတာကို ထုတ်လုပ်ပါ။
- လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် Anglophone ခေါင်းဆောင်များ၊ ရိုးရာ၊ ဘာသာရေးနှင့် သဘောထားအမြင်ခေါင်းဆောင်များအပြင် ဒေသအဆင့်တွင် လုပ်ငန်းစဉ်၏ ပိုမိုပါဝင်နိုင်မှုနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ရိုးရာယန္တရားများပါ၀င်ပါ။
4- လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအခြေအနေ
- အကူအညီ လိုအပ်ချက်များကို အကဲဖြတ်ခြင်း- ဥပဒေဆိုင်ရာ အကူအညီ (တရားဝင် စာရွက်စာတမ်းများ- လွတ်လပ်စွာ သွားလာလှုပ်ရှားနိုင်စေရန် မွေးစာရင်းများနှင့် NIC များ ထုတ်လုပ်ခြင်း)၊
- - ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသူများအတွက် စားနပ်ရိက္ခာအကူအညီနှင့် အမိုးအကာများ ဆောက်လုပ်ပေးခြင်း၊
- - ပိုမိုကောင်းမွန်သော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စောင့်ရှောက်မှုအတွက် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလွဲသုံးစားပြုခံရသူ အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များကို ဦးစားပေး နားထောင်ပါ။
- နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ ဒေသအသီးသီးရှိ ပဋိပက္ခများ၏ ဒိုင်းနမစ်နှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် အကျပ်အတည်းတုံ့ပြန်ရေးစနစ်များ ထူထောင်ပါ။
၅- ဆက်လက်၍ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းမှုများ
- တရားရေးကော်မရှင်၊ အမှန်တရားနှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကော်မရှင်တစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းခြင်းဖြင့် ၎င်း၏လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် ကျား၊မနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု အပါအဝင်၊
- ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အရေးကြီးသော အစီအမံတစ်ခုအဖြစ် အနောက်မြောက်နှင့် အနောက်တောင်ပိုင်းတို့တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပြီး စောင့်ကြည့်လေ့လာပါ။
– အမျိုးသမီးများ၏ သီးခြားလိုအပ်ချက်များနှင့် ထိခိုက်လွယ်ဆုံးအုပ်စုများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် DDR ကော်မတီကောင်စီ၏ အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် MINPROFF၊ MINAS၊ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အမျိုးသမီးအဖွဲ့များကို အမျိုးသမီးအဖွဲ့များ ထည့်သွင်းပါ။
နိဂုံး
နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို အာရုံစိုက်ကာ အဓိက အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပပြီး တစ်နှစ်ကျော်အကြာတွင် လုံခြုံရေးအခြေအနေ မရေရာသေးသဖြင့် သရုပ်ဆောင်အများအပြားကို ယုံမှားခြင်း မရှိခဲ့ပေ။
အမှန်မှာ၊ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် သတ်ဖြတ်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေပြီး အကျပ်အတည်းဖြစ်ပွားသည့်ဒေသများနှင့် ထိခိုက်ခံစားရသည့်ဒေသများရှိ ပြည်သူများသည် ဆွေးနွေးပွဲမစမီ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့် အလားတူအဖြစ်မှန်များကို စဉ်ဆက်မပြတ်ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။
အချို့နေရာများတွင် စာသင်ကျောင်းများ ပိတ်ထားရပြီး သွားလာခွင့် မပြုနိုင်ဘဲ အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေး အများအပြား သတ်ဖြတ်ခံရကာ အနောက်မြောက်နှင့် အနောက်တောင် ဒေသခံများအတွက် ခွဲထွက်ရေးသူပုန်များ ချမှတ်ထားသည့် တစ္ဆေမြို့လည်း ဖြစ်သည်။ ကင်မရွန်းနိုင်ငံသည် အန္တရာယ်ရှိသော အကြမ်းဖက်မှုသံသရာသို့ ရောက်ရှိလာသည်။ နှစ်ဆန်းပိုင်းတွင် စစ်တပ်က ရွာသူရွာသားများကို သတ်ဖြတ်ပြီး Ngarbuh တွင် နေအိမ်များကို မီးရှို့ခဲ့သည်။ မကြာသေးမီလများအတွင်းက ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြပွဲများကို ဖြိုခွဲခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာလ 24 ရက်နေ့တွင် Kumba တွင်အပြစ်မဲ့ကျောင်းကလေးငယ်များသေဆုံးခဲ့သည်။ ဆရာမများနှင့် ကျောင်းသားများကို အဝတ်မပါဘဲ ချွတ်ပြီးနောက် Limbe တွင် ကျောင်းတစ်ကျောင်းကို Kumbo တွင် ပြန်ပေးဆွဲခံခဲ့ရပြီး၊ အကြမ်းဖက်မှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ ဘိုကိုဟာရမ် ဂိုဏ်း၏ တိုက်ခိုက်မှုများသည် မြောက်ဖျား ဒေသတွင် ဆက်လက် ဖြစ်ပွားလျက် ရှိသည်။
ကင်မရွန်းကို ထိခိုက်စေသော အကျပ်အတည်းများအတွင်း ထောင်နှင့်ချီသော အကျပ်အတည်းများ၏ သားကောင်များအကြောင်း တွေးတောစဉ်းစားကာ ဆွေးနွေးမှုများအတွက် ဗျူဟာများကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန်အတွက် ပြင်းပြင်းထန်ထန် အသနားခံစာတစ်စောင်ကို ပေးပို့လိုပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကင်မရွန်းတွင် ပိုမိုကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပါဝင်ပြီး ထိရောက်သော ပဋိပက္ခစီမံခန့်ခွဲမှု အစီအစဉ်ကို အခိုင်အမာ အကြံပြုကာ အသနားခံစာ ပေးပို့ကာ နိုင်ငံအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို ဘယ်သောအခါမှ မရပ်တန့်သင့်သည့် အရာသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိစေရန် အကြံပြုချက် ပေးပို့ပါသည်။
နောက်ဆက်တွဲများ
၁- အမျိုးသားအဆင့်ဆွေးနွေးပွဲအတွက် အမျိုးသမီးများဆိုင်ရာ စာချွန်လွှာ
ကင်မရွန်းတွင် အခြားသော အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲများတွင် အမျိုးသမီး ရာထူး စာတမ်း
ကြိုတင်မဲ
ကင်မရွန်းသမ္မတနိုင်ငံမှ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်မှစတင်၍ ယနေ့အထိ ကင်မရွန်းသမ္မတနိုင်ငံမှ စတင်ခဲ့သော အမျိုးသားတွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုလုပ်ငန်းစဉ်၏ မူဘောင်အတွင်း အပြုသဘောဆောင်ပြီး အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသော သွင်းအားစုများ ပံ့ပိုးပေးရန်အတွက် အမျိုးသမီးများ၏အသံများကို တန်းတူညီတူပါဝင်နိုင်သည့်နေရာပေးရန် လိုအပ်ချက်များကို ပြန်လည်အလေးပေးဖော်ပြခြင်း၊ "the Cameroon Women for Dialogue Platform" ၏ ဆိုင်းဘုတ်အောက်တွင် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများမှ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များသည် ကင်မရွန်းအစိုးရအား ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေသောဒေသများတွင် ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုတည်ဆောက်ရန် အမျိုးသမီးများ၏အသံကို ထည့်သွင်းတောင်းဆိုရန်အတွက် ကင်မရွန်းအစိုးရအား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုမတိုင်မီ ဤစာချွန်လွှာကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။
နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးတွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်ခွင့်ရရေး၏ အရေးပါမှုကို အလေးပေးဖော်ပြခြင်းဖြင့် ကင်မရွန်းနိုင်ငံအတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးယဉ်ကျေးမှုတည်ဆောက်ရေးတွင် အထူးအာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်နေသော လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခအားလုံးအတွက် ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းနည်းများကို ရှာဖွေရန် အမျိုးသမီးများကို တန်းတူရည်တူ လက်တွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ အမျိုးသမီးများ၏ အခြေခံအခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ကင်မရွန်းမှ လက်ခံကျင့်သုံးသည့် အမျိုးသားဥပဒေဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများကို သတိချပ်ပြီး ကင်မရွန်းအစိုးရသည် အမျိုးသမီးများ၏အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် များစွာကြိုးပမ်းအားထုတ်ခဲ့သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ အသိအမှတ်ပြုပါသည်။ ဤဥပဒေများ၏ အချို့သော ကဏ္ဍများ-
- ဇန်န၀ါရီ ၁၈၊ ၁၉၉၆၊ ကင်မရွန်းဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ
- ကင်မရွန်းရာဇသတ်ကြီးဥပဒေ အမှတ် 2016/007 ကို 12 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 2016 ရက်နေ့တွင် ပြင်ဆင်ခဲ့ပါသည်။
- မြေယာပိုင်ဆိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ နည်းဥပဒေများကို ချမှတ်ရန် ၁၉၇၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၆ ရက်၊
- ကုလသမဂ္ဂ ဆုံးဖြတ်ချက် 1325 ၏ အမျိုးသား လုပ်ဆောင်ချက် အစီအစဉ် (NAP)၊
- 2017 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ 013 ရက်နေ့မှ 23 ရက်နေ့အထိ အမိန့်အမှတ် 2017/XNUMX ဖြင့် ဘာသာစကားနှစ်မျိုးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါင်းစုံ ကော်မရှင်ကို ဖန်တီးခြင်း၊ နှင့်
• အမျိုးသားလွှတ်တော်ကို တည်ထောင်ရန် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက် အမိန့်အမှတ် ၂၀၁၈/၇၁၉၊လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး၊ ဖျက်သိမ်းရေးနှင့် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး ကော်မတီ
ထို့အပြင်၊ ကင်မရွန်းသမ္မတနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၅ တွင်ဖော်ပြထားသည့် ပြည်တွင်းဥပဒေများနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတကာဥပဒေဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများ၏ ထင်ရှားကျော်ကြားမှုကို ပြန်လည်အမှတ်ရခြင်း၊ ဆက်လက်၍ ကင်မရွန်းအစိုးရနှင့် ထိထိရောက်ရောက် ထိတွေ့ဆက်ဆံနိုင်စေရန် ကင်မရွန်းအစိုးရနှင့် ထိထိရောက်ရောက် ထိတွေ့ဆက်ဆံနိုင်စေရန် အောက်ပါအရေးကြီးသော နိုင်ငံတကာဥပဒေဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများ၊ အာဖရိကတိုက်နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ကျွန်ုပ်တို့၏ ပူးတွဲပါ၀င်မှုကို ထပ်လောင်းအတည်ပြုပါသည်။
- အာဖရိကသမဂ္ဂဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေ၊
- အာဖရိကန်လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ပဋိညာဉ်စာတမ်း (Banjul Charter ဟုလည်းလူသိများသည်)
အာဖရိက အမျိုးသမီးများ ဆယ်စုနှစ် 2010-2020
အာဖရိကသမဂ္ဂ လုပ်ငန်းစဉ် ၂၀၆၃
ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးတွင် အမျိုးသမီးများ၏ တန်းတူရည်တူနှင့် အပြည့်အ၀ပါဝင်မှု၏ အရေးပါမှုကို အသိအမှတ်ပြုပြီး အလေးပေးသော United Nations Council Resolution 1325၊
• လိင်အကြမ်းဖက်မှုကို စစ်ပွဲ၏လက်နက်အဖြစ် ရှုတ်ချသည့် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက် 1820။
• ခွဲခြားဆက်ဆံမှုပုံစံအားလုံး ပပျောက်ရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်
အမျိုးသမီးများ၊ CEDAW 1979;
• အမျိုးသမီးများ၏ နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးများအတွက် အနိမ့်ဆုံးစံနှုန်းများကို သတ်မှတ်ပေးသည့် ၁၉၅၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၇ ရက်၊ ဇူလိုင် ၇ ရက် အမျိုးသမီးများ၏ နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်၊
• အစိုးရနှင့်ပုဂ္ဂလိကဘဝနယ်ပယ်အားလုံးတွင် အမျိုးသမီးများ၏တက်ကြွစွာပါဝင်မှုဆိုင်ရာအတားအဆီးအားလုံးကိုဖယ်ရှားရန်ကြိုးပမ်းသည့် 1995 ခုနှစ် ဘေဂျင်းကြေငြာချက်နှင့်လုပ်ဆောင်ချက်အတွက်ပလပ်ဖောင်း၊
• စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ ပဋိညာဉ်သည် ၎င်း၏ အခမဲ့ ပရိုတိုကောများကို ပေးမည်ဖြစ်သည်။
• အာဖရိကရှိ ကျားမတန်းတူညီမျှမှုဆိုင်ရာ လေးနက်သောကြေငြာစာတမ်း (2004) သည် ကျားမတန်းတူညီမျှမှုကို အားပေးမြှင့်တင်ပြီး အမျိုးသမီးများအား အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ကျားမရေးရာအခြေခံခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးသည်။ နှင့်
• အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ၏ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသည့် ၂၀၀၃ ခုနှစ် Maputo Protocol။
ကင်မရွန်းနိုင်ငံသည် အရှေ့နှင့် အဒမ်ဝါဒေသများတွင် လူပေါင်းသောင်းနှင့်ချီ၍ လုံခြုံမှုမရှိမှု၊ ပြန်ပေးဆွဲမှုများနှင့် အတူ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကြောင့် ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်ခံရသည်ဟူသောအချက်ကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြင့် လူထောင်ပေါင်းများစွာသည် အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးငယ်များ၊ . ကင်မရွန်းတွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခများနှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများနှင့် လူငယ်များအား ပါဝင်စေခြင်းသည် ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးယဉ်ကျေးမှုကို အာမခံရန် အကောင်းဆုံးရွေးချယ်မှုဖြစ်သည်။ ကင်မရွန်းနိုင်ငံရှိ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာတွင် အရင်းခံအကြောင်းတရားများကို လုံး၀ချဉ်းကပ်မှုဖြင့် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အရေးကြီးပါသည်။
ဤနောက်ခံမြင်ကွင်းကိုဆန့်ကျင်၍ ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်း၏လက်အောက်ခံအသင်းအဖွဲ့များ၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကွန်ရက်များမှတဆင့် "Cameroon Women Consultation for National Dialogue" Platform သည် 2020 ခုနှစ်တွင် အမျိုးသမီးများ၏အသံကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန်နှင့် ကင်မရွန်းကိုလှုပ်ခတ်နေသော လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသောပဋိပက္ခများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်အတွက် အဓိကအကြောင်းအရာကို သဘောတူညီပြီး လုံလောက်သော လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုတစ်ခုပေးရန်၊ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် မသန်စွမ်းသူများ၊ ကလေးများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် ကင်မရွန်းတွင် ပဋိပက္ခကြောင့် ထိခိုက်ခံစားခဲ့ရသူများ။
နယ်ပယ်၊ ဖော်မတ်နှင့် နည်းစနစ်
28 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ 2019 ရက်နေ့တွင် ပထမဆုံးထုတ်ဝေခဲ့သော ဤစာချွန်လွှာ၏ နယ်ပယ်သည် ကင်မရွန်းရှိ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုအပေါ် အခြေခံထားသည်။ ကင်မရွန်းအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသော ပဋိပက္ခများနှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ ပြဿနာအမျိုးမျိုးကို ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှ ယနေ့အထိ လွန်ခဲ့သည့် ခုနှစ်နှစ်အတွင်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားသည်။ ၎င်းသည် ပဋိပက္ခများ၏ မူလဇစ်မြစ်၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးအတွင်း ကွာဟချက်၊ အကျိုးဆက်များနှင့် လက်ရှိအခြေအနေမှ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ထွက်ပေါက်စင်္ကြံများကို နောက်ခံထား၍ ကင်မရွန်း၏ လက်ရှိနိုင်ငံရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အခြေအနေဆီသို့ ပံ့ပိုးပေးသည့် ပဋိပက္ခ ဒိုင်းနမစ်နှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လုံး၀ အကဲဖြတ်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
2019 ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှ 2020 ခုနှစ် မတ်လအထိ ပြုလုပ်ခဲ့သော ကျားမရေးရာ ပဋိပက္ခ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတစ်ခုသည် ကင်မရွန်းလူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ကဏ္ဍအသီးသီးမှ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးများ၏ အသက်ရှင်နေထိုင်မှု အတွေ့အကြုံများနှင့် နစ်နာမှုများကို ၎င်းတို့ဘာသာ စကားဖြင့် ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ပြီး ပဋိပက္ခကြိုတင်ကာကွယ်ရေးတွင် အမျိုးသမီးများ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို ပံ့ပိုးပေးရန်အတွက် နေရာတစ်ခု ဖန်တီးပေးရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကင်မရွန်းလူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ကဏ္ဍအသီးသီးမှ အမျိုးသား၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများ၏ ထိရောက်စွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရေးတွင် အဓိက အတားအဆီးများ ရှိနေသော်လည်း ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ နိုင်ငံတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာမှ သင့်လျော်သော သက်သေအထောက်အထားအခြေပြု တုံ့ပြန်မှုများနှင့် မဟာဗျူဟာများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ကင်မရွန်းရှိ ကျားမရေးရာ ပါဝါဒိုင်းနမစ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အတွက်၊ အခြားဘာသာတစ်ခုနှင့်တစ်ခု၊ လိင်ကွဲပြားသည့် အချက်အလက်များကို ပံ့ပိုးပေးခြင်းဖြင့်၊ အစီရင်ခံစာသည် နောက်ဆုံးတွင်၊ သရုပ်ဆောင်များ။
မီးမောင်းထိုးပြရန် ထိုက်တန်သည်၊ ဤစာတမ်းအား "Cameroon Women Consultation Platform to National Dialogue" မှ အဖွဲ့ဝင်များနှင့်အတူ 2019 ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှစတင်၍ တိုက်ရိုက် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှု (၅) ခုကို ပြုလုပ်ပြီးနောက် 2019 ခုနှစ်တွင် စတင်ရေးဆွဲခဲ့ပါသည်။ "ကင်မရွန်းရှိ ကျားမရေးရာ ပဋိပက္ခ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း" မှ ရလဒ်ကို ပေါင်းစည်းခြင်းနှင့်အတူ ကိရိယာ အခမဲ့နံပါတ် 8243 မှတဆင့် ဒေတာစုဆောင်းခြင်းအတွက် ကြိုတင်သတိပေးမှု ယန္တရား။ ကျွန်ုပ်တို့၏စာတမ်းသည် အားလုံးပါဝင်နိုင်သော အမျိုးသားတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲ၏ အဖွဲ့အစည်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ အကောင်းဆုံးအလေ့အကျင့်များကို အခြေခံ၍ ရေးဆွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အကောင်းဆုံး ကျင့်ထုံးများ အရ အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲ ဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်တွင် အမျိုးသမီးများနှင့် လူငယ် အပါအဝင် အဓိက ဇာတ်ဆောင်များ ပါ၀င်ပါဝင်နိုင်မှု၊ ပါဝင်နိုင်မှု ရှိစေရေး မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါသည်။
ကင်မရွန်း၏ အမျိုးသား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် အပြုသဘောဆောင်ပြီး အဓိပ္ပာယ်ရှိသော သွင်းအားစုများ ပံ့ပိုးပေးမည့် “အမျိုးသမီးများအသံ” ဆိုင်းဘုတ်အောက်တွင် အများသဘောဆန္ဒအရ ဘုံရပ်တည်ချက်ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်ရာတွင်၊ အောက်ခြေမှ ချဉ်းကပ်မှုမှတဆင့် အမျိုးသမီးများ မောင်းနှင်သော အသင်းအဖွဲ့များ၊ ကွန်ရက်များနှင့် အလွှာပေါင်းစုံမှ အမျိုးသမီးများနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရန် အောက်ပါနည်းလမ်းကို ကျင့်သုံးခဲ့ပါသည်။ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများ ဖွဲ့စည်းခြင်းဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏ နည်းပညာဆိုင်ရာ စွမ်းရည်ကို ပုံမှန် ခိုင်မာစေကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ အာမခံပါသည်။ National Dialogue လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် ပတ်သက်၍ အတွေ့အကြုံများ မျှဝေရန်နှင့် အဓိပ္ပါယ်ရှိသော သွင်းအားစုများ စုဆောင်းရန် ပလပ်ဖောင်းများကို ဖန်တီးထားသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဆန္ဒအလျောက် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့များ တည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏ အနေအထားကို စုစည်းထားသည်။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ အနည်းဆုံးတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ရပ်တည်ချက်စာတမ်းကို မှန်ကန်တဲ့ သက်ဆိုင်သူတွေနဲ့ လမ်းကြောင်းတွေဆီ ဖြန့်ဝေကြောင်း သေချာစေဖို့အတွက် ရပ်ရွာစီမံကိန်းအစည်းအဝေးတွေမှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။
အမျိုးသမီးများနှင့် ကျွန်ုပ်တို့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးစဉ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အကြောင်းအရာများ
ကင်မရွန်းရှိ အခြေခံလူတန်းစား အမျိုးသမီးများနှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုတွင် အောက်ပါကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါသည်။
✓ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ကျား-မအခြေခံအကြမ်းဖက်မှု ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားသည့် ဒေသများနှင့် အိမ်ရှင်အသိုင်းအဝိုင်းများ၊
✓ ဒေသန္တရလူမှုရေးဆိုင်ရာ သာယာအဆင်ပြေမှုများကို လုံလောက်စွာမပေးပို့နိုင်စေရန် ပံ့ပိုးပေးသည့် ကင်မရွန်းရှိ မတူကွဲပြားသော ဘာသာစကား၊ လူမျိုးရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများဆီသို့ နိုင်ငံတော်အာဏာများကို အကန့်အသတ်ဖြင့် ခွဲဝေသုံးစွဲခြင်း၊
✓ မြောက်ဖျားဒေသရှိ နိုင်ငံမဲ့မွေးစာရင်းများ အကန့်အသတ်မရှိဝင်ရောက်ခွင့်နှင့် အင်္ဂလိပ်စကားပြော ကင်မရွန်းတွင် မွေးစာရင်းပျောက်ဆုံးခြင်း၊
✓ ပညာရေး၊ လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ တတ်မြောက်မှုနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှု အားနည်းခြင်း၊
✓ ကင်မရွန်းရှိ အမျိုးသမီးများမှ မြေယာနှင့် အိမ်ခြံမြေ ပိုင်ဆိုင်မှုသို့ အကန့်အသတ်ဖြင့် ဝင်ရောက်ခွင့်၊
✓ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုနှင့် အစိုးရဌာနများတွင် ရွေးကောက်ခံရာထူးများ သို့မဟုတ် ခန့်အပ်မှုများ နှစ်ခုစလုံးတွင် တာဝန်ရှိသည့်ရာထူးများသို့ လွဲချော်သွားခြင်း၊
✓ လူ့အဖွဲ့အစည်းဝင်အားလုံးအပေါ် အဆက်မပြတ် နှုတ်နှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု၊
✓ ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စများတွင် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အသိဥာဏ်မလုံလောက်ခြင်း၊
✓ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်မှုဒဏ်ကို ခံရသော လူငယ်ဦးရေ။
အကြံပြုချက်များ
ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုဖြေရှင်းနည်းများနှင့် ကင်မရွန်းနိုင်ငံ၌ ငြိမ်းချမ်းရေးယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ် ပံ့ပိုးပေးနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် WILPF Cameroon နှင့် Diaspora မှ အမျိုးသမီးများ အပါအဝင် “Cameroon Women Consultation Platform to National Dialogue” မှ အဖွဲ့ဝင်များသည် အမျိုးသားအဆင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲ၏ ရလဒ်အဖြစ် တွေးခေါ်မှုအတွက် အစိုးရအား ချီးကျူးဂုဏ်ပြုပါသည်။ အမျိုးသမီးများ၏ အရေးမပါသော ပါဝင်မှုကို ရှုတ်ချသော်လည်း၊
UNSC Resolution 1325 နှင့် စပ်လျဉ်း၍ WILPF နှင့် မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများက အစိုးရနှင့် ပူးပေါင်းကာ 2017 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် အမျိုးသားအဆင့် လုပ်ငန်းစီမံချက်တစ်ခု ချမှတ်နိုင်စေခဲ့သည့် အစိုးရနှင့် 2020 ခုနှစ် မတ်လတွင် ပြီးဆုံးခဲ့သော ကျားမရေးရာ ပဋိပက္ခ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတို့မှတဆင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သော လုပ်ငန်းများသည် အခြေခံအချက်များ၊ နောက်ဆွေးနွေးပွဲတွေအပြင် ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်အတွက် ခိုင်မာတဲ့ ပံ့ပိုးမှုတွေ၊ WILPF နှင့် မိတ်ဖက်များသည် ကင်မရွန်းနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှ အမျိုးသမီးများနှင့် လူငယ်များအကြား အခြားတွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတစ်ခုပြုလုပ်ရန် တောင်းဆိုရန်အတွက် ၎င်း၏ကွန်ရက်များကို အားကိုးပြီး ဤတန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်သော လုပ်ငန်းစဉ်ကိုကျော်လွန်သည့်တိုင် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ရှာဖွေမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်သည်။
ကျွန်ုပ်တို့ရှာဖွေနေသော ဤဒုတိယအကြိမ်နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာဆွေးနွေးပွဲအတွက် ကျွန်ုပ်တို့၏ပံ့ပိုးကူညီမှုတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ကင်မရွန်းတွင် 2019 ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှ 2020 ခုနှစ်အတွင်း ပြုလုပ်ခဲ့သော ကျား-မ ပဋိပက္ခဆိုင်ရာ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု၏ နိဂုံးချုပ်ချက်အား ပဋိပက္ခ၏ဇစ်မြစ်၊ ပဋိပက္ခများ၏ ဒိုင်းနမစ်အမျိုးမျိုးနှင့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို မီးမောင်းထိုးပြပါသည်။ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးများ ပဋိပက္ခ။ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပပြီး တစ်နှစ်အကြာတွင် ကင်မရွန်းရှိ ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းရာတွင် အမှားအယွင်းများစွာ ကျန်ရှိနေသည်- သက်ဆိုင်သူအားလုံး၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှု နည်းပါးခြင်း၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် စိန်ခေါ်မှုများ၊ ပဋိပက္ခနှင့် အဖြစ်မှန်များကို ငြင်းဆိုခြင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိသော ကြမ်းတမ်းသော ဟောပြောချက်တို့ ပါဝင်သည်။ ပဋိပက္ခ၏ အဓိက ဇာတ်ဆောင်များနှင့် အများပြည်သူဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ သတင်းမှားများ၊ မသင့်လျော်သော ဖြေရှင်းနည်းများ ရွေးချယ်မှုနှင့် ကင်မရွန်းနိုင်ငံသားများအကြား စည်းလုံးညီညွတ်မှု ကင်းမဲ့မှု၊ ပဋိပက္ခရှိ ပါတီများ၏ လွန်ကဲသော အတ္တကြီးမှု၊
ဒုတိယအကြိမ် အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်သင့်သည်-
• လူငယ်များရော လူကြီးပါ အမျိုးသမီးများပါ ပါဝင်ခြင်းဖြင့် ပူးပေါင်းပါဝင်မှုနှင့် အားလုံးပါဝင်မှုကို မြှင့်တင်ပါ။ ဒါဟာ အစိုးရဘက်ကလည်း ဒီမိုကရေစီကို အသိအမှတ်ပြုတဲ့သဘောဖြစ်မှာပါ။
• အောင်မြင်သော အမျိုးသားအဆင့် ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုအတွက် လိုအပ်သော ပြည့်စုံသော လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် ရာသီဥတုကို လိုက်နာပါ။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်သည် နောက်ထပ်ပါဝင်ပတ်သက်မှုများအတွက် အခြေခံစည်းမျဉ်းများချမှတ်သည့် ပထမခြေလှမ်းဖြစ်လာကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ အခိုင်အမာ အကြံပြုအပ်ပါသည်။
• လူတို့သည် လက်စားချေခြင်းကို မကြောက်ဘဲ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုနိုင်သော အဆင်ပြေသော ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပါ။
• ဤအမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲ အောင်မြင်မှုအတွက် လွတ်လပ်ရေး၏ အရေးပါမှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပါ။ ထို့ကြောင့်၊ WILPF နှင့် မိတ်ဖက်များသည် ဤအရေးကြီးသောလုပ်ငန်းစဉ်ကို လွယ်ကူချောမွေ့စေရန် အာဖရိကသမဂ္ဂ သို့မဟုတ် အခြားနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုတွင် ခေါ်ဆိုရန် ၎င်း၏အကြံပြုချက်ကို အလေးပေးဖော်ပြပါသည်။
• ကျောင်းပြင်ပ ငြိမ်းချမ်းရေးယဉ်ကျေးမှုကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးပညာရေးကို အကောင်အထည်ဖော်ပါ။
• ပိုမိုရေရှည်မဟာဗျူဟာများအတွက် တုံ့ပြန်ချက်ထုတ်ပေးနိုင်သည့် စောင့်ကြည့်အကဲဖြတ်မှုစနစ်တစ်ခုကို ထူထောင်ပါ။
အမျိုးသမီးများကို ထိခိုက်စေသော ပြဿနာများအကြောင်း အကြံပြုချက်များ
• ကျား-မအခြေခံအကြမ်းဖက်မှုကျူးလွန်သူများအား အပြစ်ပေးခံရခြင်းမှ ကင်းလွတ်စေမည့် အစီအမံများကို ချမှတ်ပါ။
• ကျောင်းများအတွင်းနှင့် အပြင်၌ ငြိမ်းချမ်းရေး ယဉ်ကျေးမှုကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး ပညာရေး၏ အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ခိုင်မာသော ခိုင်မာသော အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
• အကျပ်အတည်းကြောင့် ပျက်စီးသွားသော တရားဝင်မွေးစာရင်းများနှင့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်များရရှိရန် ရိုးရှင်းသောလုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ပါ။
• ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလျှော့ချရေးဥပဒေများနှင့် မူဝါဒများကို သင့်လျော်စွာ အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် လွယ်ကူချောမွေ့စေပါသည်။
• ပိုမိုရေရှည်မဟာဗျူဟာများအတွက် တုံ့ပြန်ချက်ထုတ်ပေးနိုင်သည့် စောင့်ကြည့်အကဲဖြတ်မှုစနစ်တစ်ခုကို ထူထောင်ပါ။
• တရားဝင်နှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ ပညာရေး နှစ်မျိုးလုံးကို ပံ့ပိုးပေးသည့် အစီအမံများကို အကြမ်းဖျင်း အကောင်အထည်ဖော်ရန် အားပေးပါ။
• အမျိုးသမီးများ၏ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်နှင့် ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ကို မြှင့်တင်ပါ။
• တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုအပြီးတွင် မျှော်မှန်းထားသည့် ကော်မရှင်များအားလုံးရှိ ကျားမရေးရာ ကိုယ်စားပြုမှုအပြင် ကျား-မရေးရာကိစ္စရပ်များအပေါ် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ အာရုံစိုက်မှုကို သေချာစေခြင်း၊
• အောင်မြင်သော DDR လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် အဓိကထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုအဖြစ် နှစ်ဖက်စလုံး၏ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ပေါင်းစပ်ပါ။
• ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ၎င်းတို့၏ ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုကို သေချာစေရန် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသော လူငယ်အများပိုင် အေဂျင်စီတစ်ခု တည်ထောင်ရန် စဉ်းစားပါ။
• ကင်မရွန်းရှိ ပဋိပက္ခများကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသော မသန်မစွမ်းနေထိုင်သော ဌာနေတိုင်းရင်းသား အမျိုးသမီးများနှင့် မသန်စွမ်းအမျိုးသမီးများ၊ ကလေးများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် လူငယ်များ အပါအဝင် အမျိုးသမီးများ၏ အခြေအနေများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းသည့် ဘက်စုံနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်သော အစီအစဉ်များကို လက်ခံကျင့်သုံးပါ။
##
