Laisi ilaja Aiṣedeede yoo pa gbogbo wa run

By Baba Ofunshi, World BEYOND War, January 11, 2023

COLOMBIA - Awọn alẹ ati ọjọ, pelu awọn iyatọ wọn, ṣe idunadura lati tọju aye ni iwontunwonsi.

A ń gbé nínú ayé kan tí kò lè bá àwọn ènìyàn tí wọ́n fẹ́ fèsì sí àwọn rògbòdìyàn àgbáyé, àti àwọn tí wọ́n múra tán láti gbé e dé góńgó. Awọn ọjọ nilo lati reconcile pẹlu awọn night fun aye lati pada si awọn oniwe-adayeba sisan.

Aiṣedeede ti o ṣẹlẹ nipasẹ ipa ti Amẹrika gẹgẹbi agbara ologun agbaye ti daru ẹda eniyan. Lẹhin AMẸRIKA, gẹgẹ bi olubori ti Ogun Agbaye II, farahan bi ọkan ninu awọn alagbara agbaiye, o kọ ararẹ lasan bi agbara ologun. Agbara ologun yẹn ati awọn akitiyan rẹ lati duro bi ọla ti jẹ ki eto-ọrọ aje AMẸRIKA gbarale pẹlu ohun elo aabo agbaye. Wọn ti pinnu ayanmọ ti ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede ni ayika agbaye-boya o jẹ nitori awọn iyatọ arosọ pẹlu AMẸRIKA, awọn ikọlu orisun, igbẹkẹle fun atilẹyin aabo tabi fun jijẹ apakan ti iṣọpọ aabo - ati pe ọpọlọpọ ni o ni itara jinlẹ ni odi nitori AMẸRIKA kuro ni iṣakoso agbara ija.

Lakoko ti aṣẹ agbaye pẹlu United Nations ti ṣeto lati gbesele awọn ogun ati ṣe idiwọ aye wọn ni aye akọkọ, otitọ ni pe nigbati o ba de AMẸRIKA nibẹ ni asterix nla ti imukuro. Nípa bẹ́ẹ̀, ìtumọ̀ ọ̀rọ̀ náà ‘lílo ipá tí ó tọ́’ jẹ́ ìkùukùu nípasẹ̀ ìṣèlú ó sì dá lórí ìlànà àgbáyé kan tí a ń ṣiṣẹ́ nípasẹ̀ agbára owó àti ti ológun, dípò kí a túmọ̀ rẹ̀ nípasẹ̀ òfin àgbáyé.

Gẹ́gẹ́ bí Institute for Studies Policy (IPS) ṣe ròyìn nípa United States, “… 801 bílíọ̀nù dọ́là rẹ̀ ní 2021 dúró fún ìdá mọ́kàndínlógójì nínú ọgọ́rùn-ún ìnáwó ológun àgbáyé.” Awọn orilẹ-ede mẹsan ti o tẹle ni apapọ lo apapọ $ 39 bilionu ati awọn orilẹ-ede 776 ti o ku ni apapọ $ 144 bilionu. Ni bayi fun ogun ni Ukraine, Amẹrika ati Nato ti lo $ 535 aimọye dọla. Idamẹfa ti isuna orilẹ-ede AMẸRIKA ni ipin fun aabo orilẹ-ede pẹlu $ 1.2 bilionu ti a pin ni 718. Eyi wa ni orilẹ-ede ti o ni gbese orilẹ-ede ti $ 2021 Trillion.

Awọn nọmba ti o lagbara wọnyi ṣe afihan orilẹ-ede kan ti aye akọkọ da lori eka aabo. Ẹka yii ṣe awakọ ipin nla ti eto-ọrọ AMẸRIKA, iṣẹ oojọ rẹ, awọn pataki rẹ ati awọn ibatan rẹ pẹlu gbogbo awọn orilẹ-ede miiran ni agbaye. Ọna asopọ laarin kapitalisimu ati inawo ologun ti yori si eka ile-iṣẹ ologun ti o ni ibatan pẹlu iṣelu ti ko ṣee ṣe fun awọn iṣakoso AMẸRIKA ati awọn oluṣeto imulo lati yipada ni imunadoko si awọn pataki miiran.

Ti Ile asofin ijoba ba ni olugbaṣe olugbeja tabi apakan miiran ti eka naa bi ọkan ninu awọn agbanisiṣẹ pataki rẹ ni ipinlẹ rẹ, gige inawo aabo yoo jẹ igbẹmi ara ẹni oloselu. Ni akoko kanna, ẹrọ ogun nilo awọn ogun lati ṣiṣẹ. Israeli, Egipti, Aarin Ila-oorun ati ọpọlọpọ awọn ẹya miiran ti agbaye gbalejo awọn ipilẹ ologun AMẸRIKA nitori ibatan pẹlu AMẸRIKA jẹ ọkan ti o ni ibatan si aabo. Aabo yẹn tun daru, da lori awọn iwulo eto-aje ti AMẸRIKA ati awọn alamọja ni agbara pẹlu ẹniti orilẹ-ede ṣe alabaṣepọ. Lati ọdun 1954, AMẸRIKA ti ṣe idasi ologun ni o kere ju awọn akoko 18 ni Latin America.

Ibasepo AMẸRIKA ati Ilu Columbia ti o ju 200 ọdun ti nigbagbogbo ni idi aabo kan ninu. Ibasepo yii ti jinlẹ ni ọdun 2000 pẹlu ibẹrẹ ti Eto Columbia, eyiti AMẸRIKA bẹrẹ lati fun Columbia ni package ologun pataki kan ti o pẹlu ikẹkọ, awọn ohun ija, ẹrọ ati paapaa awọn alagbaṣe AMẸRIKA lati ṣe awọn akitiyan egboogi-narcotics. Lakoko ti ipele ipilẹ ti awọn ologun jẹ pataki ni Ilu Columbia, ṣiṣanwọle ti awọn owo 'olugbeja' AMẸRIKA daru awọn agbara inu ti awọn ija ogun inu ni orilẹ-ede naa. O tun jẹun Gbajumo hawkish kan ti o lo iwa-ipa lati ṣetọju agbara ati idagbasoke eto-ọrọ rẹ bii Uribismo ati ọpọlọpọ awọn idile ti Ile-iṣẹ Democratic. A nilo boogeyman tabi ẹgbẹ onijagidijagan lati ṣetọju ilana awujọ yẹn laibikita iru awọn irufin ti a ṣe; eniyan padanu ilẹ wọn, ti wa nipo tabi ti wa ni jiya lati awọn okunfa ti awọn wọnyi odaran.

Awọn owo 'olugbeja' AMẸRIKA wọnyi yorisi ni eto caste de facto, ẹlẹyamẹya ati iyasoto ti ẹda si awọn afrodescendants, awọn eniyan abinibi, ẹgbẹ oṣiṣẹ ati talaka igberiko. Ijiya eniyan ati ipa ti awọn akitiyan 'olugbeja' ti o sopọ mọ ọrọ-aje han lati jẹ idalare ni oju AMẸRIKA.

Aabo ati ohun elo aabo bi awọn ọrọ-aje diẹ sii ti o ni ibatan si aabo. Yiyi ti ko ni opin yii tẹsiwaju, pẹlu awọn ipadasẹhin nla fun awọn orilẹ-ede ti o ni ipa pẹlu tipatipa. Iru inawo giga bẹ si inawo 'olugbeja', tumọ si pe awọn iwulo eniyan pataki gba ipari kukuru ti ọpá naa. Aidogba, osi, idaamu ninu eto-ẹkọ ati eto ilera ti o ni ihamọ pupọ ati gbowolori ni AMẸRIKA jẹ apẹẹrẹ diẹ.

Gẹgẹbi ọrọ ti o pọju, awọn anfani eto-ọrọ ti eka ile-iṣẹ ologun wa laarin ọwọ awọn diẹ nipa lilo awọn kilasi ti ọrọ-aje ti o kere julọ ati awọn ẹya ẹlẹyamẹya. Awọn ti o n ja ogun naa, ti o padanu ẹmi wọn, awọn ẹsẹ, ati awọn irubọ, kii ṣe ọmọ awọn oloselu, awọn oniṣowo kẹkẹ tabi awọn alagbaṣe, ṣugbọn awọn talaka igberiko, awọn alawodudu, Latinos ati awọn eniyan abinibi ti wọn ta ni ọna ti o jẹ ti orilẹ-ede tabi ko ri rara. ọna miiran lati ni ilọsiwaju ni ọna iṣẹ tabi gba ẹkọ.

Ni ikọja otitọ pe awọn iṣẹ ologun ja si iku, iparun, awọn odaran ogun, awọn iṣipopada ati ibajẹ ayika, wiwa lasan ti awọn oṣiṣẹ ologun ni ayika agbaye tun jẹ iṣoro nitori ipa rẹ lori awọn obinrin agbegbe (iwa-ipa ibalopo, panṣaga, arun).

Isakoso Petro tuntun ati tiwantiwa ti a yan ni Ilu Columbia n gbiyanju lati yi ironu yii pada patapata ni orilẹ-ede kan ti o ti mọ ogun ati iṣakoso nikan nipasẹ awọn idile olokiki ti ko fẹ lati fun inch kan lati jẹ ki Ilu Columbia ni dọgbadọgba diẹ sii. O jẹ igbiyanju iyalẹnu ati pataki kii ṣe fun didaduro awọn iyipo ti iparun ati iwa-ipa ni Ilu Columbia nikan, ṣugbọn fun iwalaaye eniyan lori aye.

Igbiyanju yii yoo gba kikọ imọ-jinlẹ pupọ ati ṣiṣe awọn miiran gbagbọ ninu apapọ ju ẹni kọọkan lọ. Kọ ẹkọ bii o ṣe le gbe laarin ilolupo agbaye ni ohun ti yoo mu iwọntunwọnsi pataki awọn iwulo Columbia wa. Nipa ṣiṣe bẹ, AMẸRIKA ati awọn orilẹ-ede miiran ni a fi si ipo lati tun ronu boya aiṣedeede tọsi iparun ara ẹni wọn.