Nipa Patrick Kennelly
Ọdun 2014 jẹ ọdun ti o ku julọ ni Afiganisitani fun awọn ara ilu, awọn onija, ati awọn ajeji. Ipo naa ti de kekere tuntun bi arosọ ti ipinlẹ Afiganisitani tẹsiwaju. Ọdun mẹtala sinu ogun ti o gunjulo julọ ni Amẹrika, agbegbe kariaye jiyan pe Afiganisitani n dagba sii ni okun sii, laibikita gbogbo awọn afihan ti o daba bibẹẹkọ. Laipẹ julọ, ijọba aringbungbun kuna (lẹẹkansi) lati ṣe awọn idibo ododo ati ṣeto tabi ṣe afihan ijọba-alaṣẹ wọn. Dipo, John Kerry fò lọ si orilẹ-ede naa o si ṣeto awọn olori orilẹ-ede titun. Awọn kamẹra yiyi ati pe ijọba isokan kan ti kede. Awọn oludari ajeji ti o pade ni Ilu Lọndọnu pinnu lori awọn idii iranlọwọ titun ati inawo fun 'ijọba isokan' ti ibẹrẹ. Laarin awọn ọjọ, United Nations ṣe iranlọwọ fun alagbata adehun lati tọju awọn ologun ajeji ni orilẹ-ede naa, lakoko kannaa Alakoso Obama sọ pe ogun naa ti pari-paapaa bi o ti pọ si nọmba awọn ọmọ ogun lori ilẹ. Ni Afiganisitani, Alakoso Ghani tu minisita naa ati pe ọpọlọpọ eniyan n ro pe awọn idibo ile-igbimọ aṣofin 2015 yoo sun siwaju.
Awọn Taliban ati awọn ẹgbẹ atako miiran tẹsiwaju lati ni isunmọ ati ti fa awọn ẹya ti o pọ si ti orilẹ-ede labẹ iṣakoso wọn. Ni gbogbo awọn agbegbe, ati paapaa ni diẹ ninu awọn ilu pataki, awọn Taliban ti bẹrẹ gbigba owo-ori ati n ṣiṣẹ lati ni aabo awọn ọna opopona. Kabul-ilu kan ti a pe ni ilu olodi julọ lori ilẹ-aye-ti wa ni eti nitori ọpọlọpọ awọn bombu igbẹmi ara ẹni. Awọn ikọlu lori awọn ibi-afẹde oriṣiriṣi, lati awọn ile-iwe giga si awọn ile fun awọn oṣiṣẹ ajeji, awọn ologun, ati paapaa ọfiisi ọga ọlọpa Kabul ti sọ ni kedere agbara awọn ologun atako ijọba lati kọlu bi o ṣe fẹ. Ni idahun si idaamu ti ndagba, Ile-iwosan Pajawiri ni Kabul ti fi agbara mu lati dawọ itọju awọn alaisan ti ko ni ipalara lati tẹsiwaju lati tọju nọmba ti n dagba sii ti awọn eniyan ti o ni ipalara nipasẹ awọn ibon, awọn bombu, awọn bugbamu ara ẹni, ati awọn maini.
Lẹhin ọdun mẹrin ti irin-ajo lọ si Afiganisitani lati ṣe awọn ifọrọwanilẹnuwo, Mo ti gbọ awọn ara ilu Afiganisitani lasan sọ nipa Afiganisitani bi ipinlẹ ti o kuna, paapaa bi awọn media ti sọ idagbasoke, idagbasoke, ati tiwantiwa. Lilo arin takiti dudu lati sọ asọye lori awọn ipo lọwọlọwọ Afghans ṣe awada pe ohun gbogbo n ṣiṣẹ bi o ti yẹ; nwọn jẹwọ ohun unspeakable otito. Wọ́n tọ́ka sí pé ó lé ní 101,000 àwọn ọmọ ogun ilẹ̀ òkèèrè tí wọ́n dá lẹ́kọ̀ọ́ láti jà àti láti lo ìwà ipá tí wọ́n ti lo ìdánilẹ́kọ̀ọ́ wọn dáadáa—nípa lílo ìwà ipá; pe awọn oniṣowo ohun ija ti rii daju pe gbogbo awọn ẹgbẹ le tẹsiwaju ija fun awọn ọdun ti mbọ nipa fifun awọn ohun ija si gbogbo ẹgbẹ; pe awọn agbateru ajeji ti n ṣe atilẹyin awọn ẹgbẹ atako ati awọn alamọdaju le pari awọn iṣẹ apinfunni wọn — Abajade ni mejeeji pọ si iwa-ipa ati isansa ti iṣiro; pe agbegbe NGO ti kariaye n ṣe awọn eto ati pe o ti jere lati inu iranlọwọ ti o ju $100 bilionu; ati pe pupọ julọ awọn idoko-owo wọnyẹn pari ni ifipamọ sinu awọn akọọlẹ banki ajeji, ni anfani ni akọkọ awọn ajeji ati awọn ara ilu Afganisitani diẹ. Síwájú sí i, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àjọ àgbáyé tí wọ́n sọ pé “aláìṣojúsàájú”, àti àwọn kan lára àwọn àjọ NGO pàtàkì, ti bá ara wọn dọ̀tun pẹ̀lú onírúurú ẹgbẹ́ ológun. Nitorinaa paapaa iranlọwọ iranlọwọ omoniyan ti di ologun ati ti iṣelu. Fun Afiganisitani arinrin otitọ jẹ kedere. Ọdun mẹtala ti idoko-owo ni ija-ija ati ominira ti fi orilẹ-ede naa silẹ ni ọwọ awọn agbara ajeji, awọn NGO ti ko munadoko, ati ija laarin ọpọlọpọ awọn olori ogun kanna ati Taliban. Abajade jẹ aiduro lọwọlọwọ lọwọlọwọ, ipo ti o bajẹ dipo ipo ọba-alaṣẹ.
Sibẹsibẹ, lakoko awọn irin-ajo mi si Afiganisitani, Mo tun ti gbọ ọlẹ miiran ti a ko le sọ, ni idakeji si itan-akọọlẹ ti awọn media akọkọ sọ. Iyẹn ni, pe o ṣeeṣe miiran, pe ọna atijọ ko ṣiṣẹ, ati pe o to akoko fun iyipada; pe aiwa-ipa le yanju diẹ ninu awọn italaya ti o dojukọ orilẹ-ede naa. Ni Kabul, Ile-iṣẹ Ọfẹ Aala-ile-iṣẹ agbegbe kan ninu eyiti awọn ọdọ le ṣawari ipa wọn ni ilọsiwaju awujọ, - n ṣawari lilo iwa-ipa lati ṣe awọn igbiyanju to ṣe pataki ni ṣiṣe alafia, ṣiṣe alafia, ati igbekalẹ alafia. Awọn agbalagba ọdọ wọnyi n ṣe alabapin ninu awọn iṣẹ ifihan lati fihan bi awọn ẹgbẹ oriṣiriṣi ṣe le ṣiṣẹ ati gbe papọ. Wọn n ṣẹda awọn ọrọ-aje omiiran ti ko gbẹkẹle iwa-ipa lati le pese awọn igbesi aye fun gbogbo awọn ara ilu Afiganisitani, paapaa awọn opo ati awọn ọmọde ti o ni ipalara. Wọn n kọ awọn ọmọde ita ati idagbasoke awọn ero lati dinku awọn ohun ija ni orilẹ-ede naa. Wọn n ṣiṣẹ lati ṣe itọju ayika ati lati ṣẹda awọn oko-ọgbin Organic awoṣe lati ṣafihan bi o ṣe le mu ilẹ larada. Iṣẹ wọn n ṣe afihan ohun ti a ko le sọ ni Afiganisitani-pe nigba ti awọn eniyan ba ṣiṣẹ ni iṣẹ alaafia, ilọsiwaju gidi le ṣee ṣe.
Boya ti awọn ọdun 13 ti o kẹhin ko ni idojukọ lori awọn idi iṣelu ajeji ati iranlọwọ ologun ati idojukọ diẹ sii lori awọn ipilẹṣẹ bii Ile-iṣẹ Ọfẹ Aala, ipo ni Afiganisitani le yatọ. Ti awọn agbara ba dojukọ si ṣiṣe alafia, ṣiṣe alafia, ati igbekalẹ alafia, boya eniyan le jẹwọ otitọ ti ipo naa ki o ṣẹda iyipada tootọ ti ipinlẹ Afiganisitani.
Pat Kennelly jẹ Oludari ti Ile-iṣẹ Ile-ẹkọ giga Marquette fun Alaafia ati ṣiṣẹ pẹlu Awọn ọrọ fun Creative Nonviolence. O kọwe lati Kabul, Afiganisitani ati pe o le kan si ni kennellyp@gmail.com
