Fasioti Tauaso

Saunia e Kathy Kelly

“O tagata ia sa galulue malosi mo le tele o masina, e le’i tu’ua i le vaiaso talu ai. Latou te leʻi toe foʻi i le fale, latou te leʻi vaʻai i o latou aiga, faʻatoa faigaluega i le falemaʻi e fesoasoani i tagata ... ma o lea ua maliliu. O nei tagata o uo, uo vavalalata. E leai sau upu e faailoa atu ai lenei mea. E le mafaamatalaina.

“O le falema’i, o lo’u fale faigaluega ma lo’u fale mo ni nai masina. Ioe, ua na o se fale. Ae e sili atu nai lo lena. O le soifua maloloina mo Kunduz. O lea ua leai.

“O le mea o lo’o i totonu o lo’u loto talu mai lenei taeao e matua’i le taliaina lava lea tulaga. E mafai faapefea ona tupu lenei mea? O le ā le aogā o lenei mea? Faʻaleagaina se falemaʻi ma le tele o ola, e leai se mea. E le mafai ona ou mauaina ni upu mo lenei mea.” – Lajos Zoltan Jecs

Lajos Zoltan Jecs na sao mai ia Oketopa 3rd i le falemaʻi Medecins Sans Frontiers (MSF) i Kunduz, lea na pomu ai e le US mo le sili atu i le itula, i le sefululima minute vaeluaga. Na faʻaauau pea le pomu, e ui lava i fesoʻotaʻiga vevesi a le aufaigaluega a le falemaʻi na taʻu atu i le US, NATO ma Afghan ofisa o loʻo osofaʻia le latou falemaʻi. Mulimuli ane na lipotia e Jecs le mataʻutia e le mafaamatalaina i le vaʻaia o tagata mamaʻi o loʻo mu i totonu o latou moega potu tigaina.

E tele mea e tatau ona manatua e tagata Amerika a'o sauni le Pentagon e tatala lana su'esu'ega o le osofa'iga.

O se tasi o iloiloga o le aufaigaluega a le MSF, o se mataupu o faiga faʻavae agaalofa, na togafitia soʻo se tasi e manaʻomia le tausiga na aumai i le falemaʻi. Atonu na manatu le US i nisi o gasegase o ni fili o le US, ae e le faʻamaonia ai le pomuina o se falemaʻi. O faʻamatalaga lata mai o le US drone assassination policy, lomia e le tusitala i luga ole laiga, Le Faʻatonuga, fa'amanino o le saogalemu o tagata Amerika ma le fa'aumatiaina o fili a Amerika ua leva ona fa'atosina atu popolega i le vaega a Uosigitone mo le fa'asaoina o ola o isi tagata, e aofia ai tagata lautele.

Lona lua, e foliga mai e le mafai e le Malo o Amerika ona mafaufauina o osofaʻiga e manatu o loʻo faia i le manuia o le atunuʻu Amerika e mafai ona avea ma solitulafono tau.

Lona tolu, Medecins Sans Frontieres ua tuʻuina atu se valaau malosi, faʻalelalolagi mo se suʻesuʻega tutoʻatasi i le osofaʻiga. O lo'o finau le US i le faia o ana lava su'esu'ega, o se tasi o elemene o se osofa'iga fa'amaonia e tu'ia ai se tane i totonu o le atigi o le falema'i mu o le fogafale muamua.

E tusa ai ma le Times Niu Ioka, O taʻitaʻi o le militeri a Amerika e faʻamoemoe e taʻua le faʻaauau pea o le toesea o vaegaʻau a le US mai Afghanistan e fesoasoani e faʻamatala pe aisea na fasiotia ai e le US C-130 felauaiga tagata 25, 12 tagata faigaluega ma 13 gasegase, tolu o latou tamaiti. I se itulau pito i luma tala, o le NYT lipotia mai na fesili tagata sailiili a le Pentagon pe "leai se poto masani i le galulue faatasi" i le vaega a le US ma Afghan 'au "atonu na sao saʻo i le faasologa o faaiuga sese na mafua ai le osofaʻiga." O le NYT Fai mai le lipoti e faapea: “Na latou taʻua na faafitauli, i se vaega, ona o le toesea o fitafita a Amerika mai le itu i mātū o Afghanistan lea na avea ma vaega o le toso faasolosolo malie a le Iunaite Setete o malosiaga i totonu o le atunuu.”

O le aso na sosoo ai, na lipotia ai e le AP o le $5 piliona DCGS intelligence network a le Ami, faitioina e le toatele e pei o se boondoggle ae o isi nofoaga viia o le "faasaoina ola" e ala i le aoina o "drone ata, faafanua polokalama, tagata punaoa lipoti, ala o faasalalauga faaagafesootai ma eavesdropping transcripts", sa le aoga i le taimi o le osofaiga. O le lipoti na faʻavae i luga o faʻamatalaga a le malo e le o taʻua.

O lona uiga i le aso o loʻo fesiligia, e leʻi maua e le US se aufaigaluega ua lava aʻoaʻoga lelei e faʻatalanoa se faʻafanua, faʻamaonia le falemaʻi na latou osofaʻia? Pe na leiloa e le militeri a Amerika ana auala sili ona faigofie e siaki ai le faʻafanua i luga ole laiga? Ma e ui lava i nei faaletonu, ae na faaauau pea le fasiotiga a le militeri? Na faaauau pea ona fasiotia tauaso?

E le tatau ona faatauasoina i tatou e ala o faasalalauga, po o masani o le faate'aina o masalosaloga, ma e oo lava i le oti, o le anoanoai o tagata e pei o i tatou, i fafo, soo se taimi lava e ofo mai ai e lo tatou malo ana faamatalaga e le faavaea, o lona finagalo alofa faamaoni, o ana faatoesega. E le mafai ona faatauasoina le lalolagi i tagata osofaʻi i totonu o se tane vai o loʻo feosofi i totonu o faʻamau avanoa, e masani ia i tatou mai ata faʻafefe, o faʻamalama ma faitotoʻa uliuli o le falemaʻi. E tatau i le Iunaite Setete ona faʻatagaina le lalolagi e vaʻai i mea ua ia faia.

O tagata masani i le lalolagi atoa e tatau ona faʻamalosia e aua le galulue faʻatasi ma le au fai taua ma le au faʻatau taua o loʻo faʻafoliga o ni tagata e tuʻuina atu le saogalemu.

Ou te manatu e mafai e tagata masani ona malamalama i le alofa o Lajos mo ana uo, o lona mitamita i le galue malosi. Ae e faigata, masalo e le mafai ona malamalama i se vaega o le mataʻutia na oʻo i ai Lajos ina ua faʻaumatia e le US ea le falemaʻi Kunduz ma fasiotia ai le tele o tagata mama.

Ae ui i lea, e tatau lava ona tatou taumafai e mafaufau i le teʻi ma le fefe o Lajos ona mafaufau atili lea pe o le a sona lagona pe a iloa o le au osofaʻi, o le au fasioti tagata, na faʻalagolago i le 5 piliona tala o le "atamai" faiga, lea na tupu i luga o le emo i lena aso, ma latou te leʻi malamalama o se fasioti tagata sese le pomuina o se falemaʻi, i le sefululima minute vaeluaga, ma mafua ai le ono faʻalavelave faʻafuaseʻi, e ui lava ina ua uma ona logoina e le aufaigaluega le mautonu o lo latou falemaʻi o loʻo mu ma o loʻo mu tagata gasegase.

Kathy Kelly (Kathy@vcnv.org) faʻasoa faʻatasi Faʻalapotopotoga mo le Faʻasalaga Leaga (www.vcnv.org)

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana