Door Carolyn Eisenberg, Common Dreams, Februari 7, 2024
Terwijl conservatieve experts krokodillentranen huilen over de vermeende achteruitgang van excellentie en integriteit op Harvard, gesymboliseerd door voormalig universiteitsvoorzitter Claudine Gay, is er een belangrijker schandaal dat de moeite waard is om aan te pakken. Onlangs aangekondigd door de universiteit is de Henry A. Kissinger hoogleraar staatsmanschap en wereldorde.
Zoals gespecificeerd in de functiebeschrijving zal een succesvolle kandidaat “een vooraanstaand analist zijn op het gebied van diplomatie, strategie en staatsmanschap” en “een uitstekende staat van dienst hebben op het gebied van academische prestaties en bijdragen aan het publieke beleidsdebat over de manier waarop een stabiele internationale orde kan worden opgebouwd.” De veronderstelling is dat wijlen Henry Kissinger een voorbeeld was van deze deugden.
De afgelopen vijf decennia heeft zich gestaag het bewijsmateriaal opgestapeld dat Kissinger een geheimzinnige, fel competitieve, gewoonlijk oneerlijke en meedogenloze promotor van de Amerikaanse dominantie in de wereld was, ongeacht de kosten voor tientallen miljoenen mensen. Zijn beleidsaanbevelingen met betrekking tot Chili, Argentinië, Oost-Timor, Pakistan, Vietnam, Laos en Cambodja waren even destabiliserend als wreed. Sommige van deze rampen op het gebied van de mensenrechten moeten ongetwijfeld bekend zijn bij de autoriteiten van de Kennedy School van Harvard.
Maar op Harvard hadden de misdaden en het mislukte beleid van Kissinger – net als bij talloze Amerikaanse instellingen en reguliere media – geen gevolgen. Zeker geen reden om een benoemde voorzitter, een eervolle spot-on tv-journaal, een speciale column voor de krant uit te sluiten Washington Post, of uitnodigingen voor het Witte Huis en het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Henry Kissinger speelde een belangrijke rol in een verrassend lange lijst van internationale tragedies. Het is echter de moeite waard eraan te denken dat hij in geen van deze gevallen alleen handelde. De meeste van zijn aanbevelingen werden samen met de presidenten Nixon en Ford gedaan, en kwamen voor het grootste deel overeen met de voorkeuren van mensen in de ‘nationale veiligheidsbureaucratieën’, met name de CIA en het leger.
Het meest ongebruikelijk was het publieke gezicht van Kissinger gedurende de tijd dat hij een openbaar ambt bekleedde en daarna. Tijdens het vroege presidentschap van Nixon liet hij geen enkele kans voorbijgaan om voor een camera te staan, en nadat het Witte Huis van Nixon in de schaduw kwam te staan van Watergate, was Kissingers alomtegenwoordigheid in de media een aanwinst voor de regering.
In de decennia die volgden bleef Kissinger prominent aanwezig, schreef hij duizenden pagina's vol zelfrechtvaardiging, presenteerde hij theorieën over internationale betrekkingen en gaf hij vaak onverstandig advies - met name zijn vocale steun voor de invasie van Irak door de regering-Bush in 2003.
De oorlog in Vietnam was natuurlijk de ‘erfzonde’. Hoewel Kissinger grif de Nobelprijs voor de Vrede aanvaardde voor zijn hulp bij de onderhandelingen over het vredesakkoord van Parijs uit 1973, wist hij dat het frauduleus was: zodra alle Amerikaanse strijdkrachten Vietnam hadden verlaten, zouden de gevechten worden hervat, met Hanoi als waarschijnlijke winnaar.
Zolang overheidsdocumenten geheim bleven, was het mogelijk om je voor te stellen dat Kissinger de auteur was van “Vietnamisering” – Nixons beleid om grote hoeveelheden Amerikaanse troepen terug te trekken, terwijl hij een grotere verantwoordelijkheid voor de gevechten overdroeg aan de Zuid-Vietnamezen. Maar ironisch genoeg was dit het enige Nixon-beleid waar Kissinger zich tegen verzette. Zijn minachting voor de Zuid-Vietnamese regering en haar leger (ARVN) duurde voort. En in tegenstelling tot Nixon en enkele andere collega's in de regering liet hij zich niet afschrikken door de opoffering van Amerikaanse soldaten. Zijn advies stond gewoonlijk in dienst van escalatie als het ging om Cambodja, Laos, de bombardementen op Noord-Vietnamese steden en het agressievere gebruik van de Amerikaanse luchtmacht in het zuiden.
Deze met bloed besmeurde geschiedenis brengt ons terug bij het moreel stompzinnige besluit van Harvard om ter ere van hem een leerstoel in het leven te roepen. Dit is misschien wel de meest blijvende erfenis van Kissinger: het falen van de verantwoordelijkheid. Ongeacht hoeveel schade u aanricht, of hoe onverstandig uw beleid ook is, als u tot een bepaalde laag in de Amerikaanse hiërarchie behoort – en van uzelf een beroemdheid hebt gemaakt – kunt u ermee wegkomen.
Dit persoonlijke verhaal is een voorbeeld van een veel verder reikend fenomeen: het onvermogen van de Verenigde Staten om ooit de verantwoordelijkheid te nemen voor het menselijk lijden dat zij in andere landen hebben veroorzaakt, of om de institutionele veranderingen te beïnvloeden die dit zouden kunnen voorkomen. Hier zijn we weer: het geven van miljarden dollars aan wapens aan Israël, terwijl het leger duizenden weerloze Palestijnse vrouwen en kinderen afslacht. Veel jonge Amerikanen vinden dit onbegrijpelijk.
Carolyn Eisenberg is hoogleraar Amerikaanse geschiedenis en Amerikaans buitenlands beleid aan de Hofstra Universiteit. Zij is de auteur van het onlangs gepubliceerde Fire and Rain: Nixon, Kissinger, and the Wars in Southeast Asia.(Oxford University Press). Ze is medeoprichter van Brooklyn for Peace.
