Berlijn, maart 24, 2019
Gezamenlijke verklaring van ICBUW (Int. Coalition to Ban Uranium Weapons), IALANA (Int. Association of Lawyers Against Nuclear Arms), IPPNW (Int. Physicians for the Prevention of Nuclear War) (elke Duitse sectie), IPB (Int. Peace Bureau ), Friedensglockengesellschaft (Peace Bell Association) Berlijn, Internationaal Uranium Film Festival
Als onderdeel van de (niet door de VN gemandateerde en dus illegale) NAVO-operatie “Allied Forces” van 24 maart tot 6 juni 1999 werd uraniummunitie gebruikt in gebieden van voormalig Joegoslavië (Kosovo, Servië, Montenegro, vroeger Bosnië-Herzegovina). In totaal werd naar schatting 13-15 ton verarmd uranium (DU) gebruikt. De stof is chemisch toxisch en leidt door ioniserende straling tot ernstige gezondheids- en milieubelastingen en kan kanker en genetische veranderingen veroorzaken.
Zeker nu, 20 jaar later, blijkt de omvang van de aangerichte schade. Veel mensen in de besmette gebieden lijden aan kanker of zijn overleden. De medische zorgsituatie is vaak ontoereikend en het is te duur of helemaal onmogelijk gebleken om getroffen gebieden te ontsmetten. De situatie werd bijvoorbeeld beschreven op het eerste internationale symposium over de gevolgen van het bombardement met VU-bombardementen op voormalig Joegoslavië in 1, dat vorig jaar juni in Nis plaatsvond, over mogelijke humanitaire acties om VU-slachtoffers te helpen, tot aan de mogelijkheid van juridische stappen. ICBUW werd vertegenwoordigd door haar woordvoerder, prof. Manfred Mohr.
De conferentie is een uiting van een nieuwe, toegenomen belangstelling van het wetenschappelijke en politieke publiek voor uraniummunitie. Daartoe werd een speciale onderzoekscommissie van het Servische parlement ingesteld. Het werkt samen met de relevante parlementaire commissie in Italië, waar al sterke jurisprudentie bestaat ten gunste van de slachtoffers van VU-inzet (in het Italiaanse leger). Interesse en betrokkenheid komen ook uit de media en de kunsten, bijvoorbeeld in het geval van de film "Uranium 238 - mijn verhaal" van Miodrag Miljkovic, die vorig jaar een speciale vermelding kreeg op het International Uranium Film Festival in Berlijn.
Te beginnen met de Ad-Hoc-Commissie voor verarmd uranium, ontkent de NAVO elk verband tussen het gebruik van uraniummunitie en schade aan de gezondheid. Deze houding is kenmerkend voor de krijgsmacht, die er daarentegen alles aan doet om de eigen troepen te beschermen tegen VU-risico's. NAVO-normen en documenten verwijzen naar voorzorgsmaatregelen en de noodzaak om "nevenschade" met betrekking tot het milieu te voorkomen. Er moet echter altijd prioriteit worden gegeven aan "operationele vereisten".
Het valt nog te bezien in hoeverre een gerechtelijke procedure van civiele, buitenlandse DU-slachtoffers een effectieve methode is om de NAVO ter verantwoording te roepen. Mensenrechtenklachten zijn immers ook mogelijk; er bestaat zoiets als een mensenrecht op een gezond milieu, dat ook geldt in en na de oorlog. Het is van cruciaal belang dat de NAVO en individuele NAVO-landen hun politieke en humanitaire verantwoordelijkheid erkennen voor de verwoesting van het VU die het gevolg was van de 78 dagen durende oorlog tegen voormalig Joegoslavië. Zij moeten – eensgezind – het VN-proces steunen, dat (in de vorm van een reeks resoluties van de Algemene Vergadering, meest recentelijk nr. 73/38) de volgende hoofdpunten belicht bij de aanpak van het gebruik van uraniummunitie:
- de "voorzorgsbenadering"
- (volledige) transparantie (over de coördinaten van gebruik)
- hulp en ondersteuning voor de getroffen regio's.
De oproep, in het 70e jaar van de oprichting van de NAVO, is met name gericht tegen de Bondsrepubliek Duitsland, die geen uraniumwapens bezit maar het VN-proces jarenlang belemmert door obstructief gedrag, met name door zich te onthouden van stemmen in de Algemene Vergadering .
Alles moet in het werk worden gesteld om uraniumwapens te verbieden en de slachtoffers van het gebruik ervan te helpen.
Nadere informatie:
www.icbuw.org
One Response
Ik herinner me dat ik een levering deed aan iemand die op een militaire basis was gestationeerd, waarvoor ik naar het kantoor van de RSM moest gaan. Op een plank stond als ornament een DU-kop, vermoedelijk explosief inerte, flechete-tankronde.
Ik vraag me af of zijn kinderen er korter uitkwamen dan normaal.