ဗီဒီယိုနှင့် စာသား- မွန်ရိုးအယူဝါဒနှင့် ကမ္ဘာ့လက်ကျန်

ဒါဝိဒ်သည် Swanson အသုံးပြုပုံ World BEYOND Warဇန်နဝါရီလ 26, 2023

တို့အတွက် ပြင်ဆင်ထားသည်။ ကမ္ဘာ့ဟန်ချက်ညီမှုအတွက် ပဉ္စမအကြိမ်မြောက် နိုင်ငံတကာညီလာခံ

မကြာသေးမီက ထုတ်ဝေခဲ့သော စာအုပ်တွင် ပုံဆွဲ၊ 200 ရှိ Monroe အယူဝါဒနှင့် ၎င်းကို အဘယ်အရာဖြင့် အစားထိုးမည်နည်း။

ဗီဒီယို ဒီမှာ.

မွန်ရိုးအယူဝါဒသည် လုပ်ရပ်များအတွက် မျှတသောတရားဖြစ်၏၊ အချို့က ကောင်းသည်၊ အချို့က လျစ်လျူရှုထားသော်လည်း လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်နိုင်သော အစုအဝေးဖြစ်သည်။ မွန်ရိုးအယူဝါဒသည် ပြတ်သားစွာနှင့် ဆန်းသစ်သောဘာသာစကားဖြင့် ၀တ်ဆင်ထားသော မွန်ရိုးအယူဝါဒသည် ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။ ထပ်လောင်းအယူဝါဒများကို ၎င်း၏အုတ်မြစ်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားသည်။ လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း 200 က သမ္မတ James Monroe ၏ နိုင်ငံတော်မိန့်ခွန်းမှ ဂရုတစိုက်ရွေးချယ်ထားသည့် Monroe Doctrine ၏စကားများကို ဤသည်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည် ။

“အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ရပိုင်ခွင့်နဲ့ အကျိုးစီးပွားတွေ ပါဝင်ပတ်သက်နေတဲ့ မူအရ လွတ်လပ်ပြီး အမှီအခိုကင်းတဲ့ အခြေအနေအရ အမေရိကန်တိုက်ကြီးဟာ အခုချိန်ကစပြီး ထည့်သွင်းစဉ်းစားဖို့ မလိုဘူးလို့ အခိုင်အမာပြောဖို့ ဒီအခါသမယဟာ သင့်လျော်ပါတယ်။ ဥရောပအင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ အနာဂတ်ကိုလိုနီပြုရန် လက်အောက်ခံအဖြစ်။ . . .

“ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဘေးကင်းရေး အန္တရာယ်အဖြစ် ဤကမ္ဘာလုံးခြမ်း၏ မည်သည့်အပိုင်းကိုမဆို ၎င်းတို့၏စနစ်အား တိုးချဲ့ရန် ၎င်းတို့ဘက်မှ ကြိုးပမ်းမှုမှန်သမျှကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်ကြောင်း ကြေညာရန် အမေရိကန်နှင့် အဆိုပါနိုင်ငံများကြားရှိ တည်ရှိနေသော ချစ်ကြည်ရင်းနှီးသောဆက်ဆံရေးကို ပြတ်ပြတ်သားသားနှင့် ချစ်ကြည်ရင်းနှီးစွာ ဆက်ဆံရန် လိုအပ်ပါသည်။ . လက်ရှိ ကိုလိုနီနယ်မြေ သို့မဟုတ် မည်သည့်ဥရောပပါဝါ၏ မှီခိုမှုဖြင့်မဆို ကျွန်ုပ်တို့ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်း မပြုရပါ။ ဒါပေမယ့် လွတ်လပ်ရေးကြေညာပြီး ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ အစိုးရတွေနဲ့ လွတ်လပ်ရေးကို ကြီးကြီးမားမား ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး တရားမျှတတဲ့ အခြေခံမူတွေအပေါ် အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ အစိုးရက သူတို့ကို ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်အတွက် ဒါမှမဟုတ် သူတို့ရဲ့ ကံကြမ္မာကို တခြားနည်းနဲ့ ထိန်းချုပ်ဖို့ စွက်ဖက်တာမျိုးကို မမြင်နိုင်ပါဘူး။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအပေါ် ဖော်ရွေမှုမရှိသော သဘောထားကို ထုတ်ဖော်ခြင်းမှလွဲ၍ အခြားမည်သည့်အလင်းတွင်မဆို ဥရောပအာဏာဖြင့်၊”

ယင်းတို့သည် နောက်ပိုင်းတွင် “မွန်ရိုးအယူဝါဒ” ဟု အမည်တပ်ထားသော စကားလုံးများဖြစ်သည်။ ဥရောပအစိုးရများနှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးကို များစွာလိုလားသည့် မိန့်ခွန်းမှ ၎င်းတို့အား မြောက်အမေရိက၏ “လူမနေထိုင်သူ” နယ်မြေဟု ခေါ်ဝေါ်သည့် အကြမ်းဖက်သိမ်းပိုက်ခြင်းနှင့် သိမ်းပိုက်ခြင်းအား မေးခွန်းထုတ်စရာအဖြစ် ဆင်နွှဲနေချိန်တွင် ၎င်းတို့အား ရုတ်သိမ်းလိုက်သည်။ ထိုအကြောင်းအရာနှစ်ခုလုံးသည် အသစ်အဆန်းမဟုတ်ပေ။ အသစ်အဆန်းမှာ ဥရောပနိုင်ငံများ၏ ဆိုးရွားသော အုပ်ချုပ်မှုစနစ်နှင့် အမေရိကန် တိုက်ကြီးများ၏ ကောင်းမွန်သော အုပ်ချုပ်မှုတို့ကြား ခြားနားမှုအပေါ် အခြေခံ၍ ဥရောပတိုက်သားများက အမေရိကတိုက်ကို နောက်ထပ် ကိုလိုနီပြုခြင်းကို ဆန့်ကျင်ရန် စိတ်ကူးသစ်ဖြစ်သည်။ ဥရောပနှင့်ဥရောပမှဖန်တီးထားသည့်အရာများကိုရည်ညွှန်းရန် "ယဉ်ကျေးသောကမ္ဘာ" ဟူသောစကားလုံးကိုအကြိမ်ကြိမ်အသုံးပြုနေသော်လည်း၊ အမေရိကရှိအစိုးရအမျိုးအစားနှင့်အနည်းဆုံးဥရောပနိုင်ငံအချို့တွင်မလိုလားအပ်သောအမျိုးအစားအကြားခြားနားချက်ကိုလည်းဆွဲထားသည်။ မကြာသေးမီက ကြေငြာထားသော ဒီမိုကရေစီစစ်ပွဲ၏ ဘိုးဘေးများကို ဤနေရာတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။

Doctrine of Discovery—ဥရောပနိုင်ငံတစ်ခုသည် အခြားဥရောပနိုင်ငံများက မပိုင်ဆိုင်သေးသော မည်သည့်မြေကိုမဆို တောင်းဆိုနိုင်သည်ဟူသော အယူအဆမှာ ထိုနေရာတွင် နေထိုင်နေပြီး လူမည်သို့ပင်ဖြစ်စေကာမူ—ဆယ့်ငါးရာစုနှင့် ကက်သလစ်ချာ့ချ်တော်တို့ဖြစ်သည်။ သို့သော် မွန်ရိုး၏ ကံကြမ္မာမိန့်ခွန်းအတိုင်း 1823 တွင် US ဥပဒေတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ မွန်ရိုး၏ တစ်သက်တာမိတ်ဆွေ အမေရိကန် တရားရုံးချုပ် တရားသူကြီးချုပ် ဂျွန်မာရှယ်က ထိုနေရာတွင် ထားရှိခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ဥရောပပြင်ပနိုင်ငံများနှင့် တူညီသောရှာဖွေတွေ့ရှိမှုအခွင့်အရေးများကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်ဟု ယူဆနိုင်ပြီး၊ ဥရောပပြင်ပတွင် တစ်နိုင်ငံတည်းဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ (တိုက်ဆိုင်စွာပင်၊ 2022 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံတိုင်းနီးပါးသည် 30 ခုနှစ်တွင် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များအတွက် ကမ္ဘာမြေနှင့်ပင်လယ်၏ 2030% ကို ဘေးဖယ်ထားရန် သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။ ခြွင်းချက်- အမေရိကန်နှင့် ဗာတီကန်။)

Monroe ၏ 1823 ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု နိုင်ငံတော်ကို ဦးဆောင်သည့် အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးများတွင် ကျူးဘားနှင့် တက္ကဆက်တို့ကို အမေရိကန်သို့ ပေါင်းထည့်ရန် ဆွေးနွေးမှုများစွာ ရှိခဲ့သည်။ ယေဘူယျအားဖြင့် ဤနေရာများသည် ပူးပေါင်းပါဝင်လိုသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ယင်းသည် ကိုလိုနီစနစ် သို့မဟုတ် နယ်ချဲ့ဝါဒကဲ့သို့မဟုတ်ဘဲ ကိုလိုနီဆန့်ကျင်ရေး ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်အဖြစ် တိုးချဲ့ဆွေးနွေးသည့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ၏ ဘုံအလေ့အထနှင့်အညီဖြစ်သည်။ ဥရောပကိုလိုနီစနစ်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး လွတ်လပ်စွာရွေးချယ်ခွင့်ရှိသူတိုင်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်လာမည်ဟု ယုံကြည်ခြင်းဖြင့် ဤလူများသည် နယ်ချဲ့ဝါဒကို နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးအဖြစ် နားလည်နိုင်ခဲ့ကြသည်။

မွန်ရိုး၏မိန့်ခွန်းတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ "ကာကွယ်ရေး" သည် အမေရိကန်အစိုးရအတွက် အရေးကြီးသော "အကျိုးစီးပွား" ဟုကြေငြာထားသော အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဝေးကွာနေသည့်အရာများကို ကာကွယ်ရေးပါ၀င်သည်ဟူသော အယူအဆကို တရားဝင် အကောင်အထည်ဖော်ရန် ကျွန်ုပ်တို့ရှိသည်။ ဤအလေ့အကျင့်သည် ပြတ်သားစွာ၊ ပုံမှန်အားဖြင့်၊ လေးစားစွာဖြင့် ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။ နေ့။ ထောင်နှင့်ချီသော ဥပမာတစ်ခုကိုယူရန် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ 2022 အမျိုးသားကာကွယ်ရေးမဟာဗျူဟာ၊ သည် ပြည်ပတွင်ရှိပြီး မဟာမိတ်နိုင်ငံများအပါအဝင် တည်ရှိဆဲဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည့် အမေရိကန်၏ “အကျိုးစီးပွား” နှင့် “တန်ဖိုးများ” ကို အမြဲတစေ ရည်ညွှန်းပါသည်။ ပြည်နယ်များ သို့မဟုတ် "ဇာတိမြေ" ၎င်းသည် မွန်ရိုးအယူဝါဒဖြင့် အသစ်စက်စက်မဟုတ်ပေ။ အကယ်၍သာ သမ္မတမွန်ရိုးက "ပုံမှန်အင်အားကို မြေထဲပင်လယ်၊ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာနဲ့ အတ္တလန်တိတ်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်မှာ ထိန်းသိမ်းထားပြီး၊ အဲဒီပင်လယ်မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးအတွက် လိုအပ်တဲ့ အကာအကွယ်တွေကို ပေးထားတယ်လို့ မိန့်ခွန်းထဲမှာ သမ္မတမွန်ရိုးက မပြောနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ” သမ္မတ Thomas Jefferson အတွက် လူဝီစီယားနားကို နပိုလီယံထံမှ ဝယ်ယူခဲ့သော မွန်ရိုးသည် နောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်၏ အနောက်ဘက်သို့ ပစိဖိတ်ဒေသသို့ ချဲ့ထွင်ပြောဆိုခဲ့ပြီး မွန်ရိုးအယူဝါဒ၏ ပထမဝါကျတွင် မြောက်အမေရိက၏ အနောက်ဘက်နယ်စပ်မှ ရုရှားကိုလိုနီပြုခြင်းကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ မစ်ဆိုရီ သို့မဟုတ် အီလီနွိုက်။ စစ်ပွဲကိုအကြောင်းပြပြီး စစ်ပွဲကိုအကြောင်းပြပြီး မွန်ရိုးအယူဝါဒမှ အားကောင်းလာကာ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်း၏အခြေခံအုတ်မြစ်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားသော အယူဝါဒများနှင့် အလေ့အကျင့်များကြောင့် ဝါးဝါးသော “အကျိုးစီးပွား” ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် မည်သည့်အရာကိုမဆို ကုသခြင်းအလေ့အကျင့်ကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။

ကျွန်ုပ်တို့တွင်၊ အယူဝါဒပတ်လည်ရှိဘာသာစကားတွင်၊ "မဟာမိတ်အင်အားကြီးများသည် ၎င်းတို့၏နိုင်ငံရေးစနစ်ကို [အမေရိကန်] တိုက်ကြီး၏ မည်သည့်အပိုင်းသို့မဆို တိုးချဲ့သင့်သည်" ဟူသော ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော US "အကျိုးစီးပွား" ကို ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်လည်းရှိသည်။ မဟာမိတ်အာဏာများဖြစ်သည့် Holy Alliance သို့မဟုတ် Grand Alliance သည် Prussia၊ Austria နှင့် Russia ရှိ ဘုရင်မင်းမြတ်အစိုးရများ၏ မဟာမိတ်ဖြစ်ပြီး၊ ဘုရင်များ၏အခွင့်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီနှင့် လောကီဝါဒကို ဆန့်ကျင်သည့် မဟာမိတ်ဖြစ်သည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ လက်နက်များ တင်ပို့ရောင်းချမှုနှင့် ရုရှားအာဏာရှင်စနစ်မှ ဒီမိုကရေစီကို ခုခံကာကွယ်သည့် 2022 ခုနှစ်တွင် ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများသည် မွန်ရိုးအယူဝါဒသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနေသည့် ရှည်လျားပြီး အများအားဖြင့် မပြိုကွဲသော အစဉ်အလာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ အများအပြား မဟုတ်နိုင်ဘဲ၊ အမေရိကန် အစိုးရသည် လက်နက်များ၊ ရထားများနှင့် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အဖိနှိပ်ဆုံး အစိုးရအများစု၏ စစ်တပ်များကို ထောက်ပံ့နေသည်မှာ အပြောအဆိုနှင့် လုပ်ရပ် နှစ်ခုစလုံး၏ အတိတ်က အရေခြုံမှုများနှင့် ကိုက်ညီနေသည်။ မွန်ရိုးခေတ်က ကျွန်ပြုထားသော အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ယနေ့ခေတ် အမေရိကန်ထက် ဒီမိုကရေစီနည်းပင် ဖြစ်သည်။ Monroe ၏ မှတ်ချက်တွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော မူလအမေရိကန်အစိုးရများသည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ချဲ့ထွင်မှုကြောင့် ဖျက်ဆီးခံရမည့်မျှော်လင့်ချက် (အချို့သောအစိုးရများသည် ဥရောပတွင်ရှိသကဲ့သို့ US အစိုးရ၏ဖန်တီးမှုအတွက် လှုံ့ဆော်မှုဖြစ်စေသော) များမှာ မကြာခဏဆိုသလို၊ လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံတွေထက် ဒီမိုကရေစီနည်းကျတဲ့ Monroe က ခုခံကာကွယ်ဖို့ တောင်းဆိုနေပေမယ့် အမေရိကန်အစိုးရဟာ မကြာခဏဆိုသလို ဆန့်ကျင်ဘက်ပြုလေ့ရှိတဲ့ ကာကွယ်မှုပါ။

ယူကရိန်းကို လက်နက်တင်ပို့မှု၊ ရုရှားအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေနဲ့ ဥရောပတခွင်အခြေစိုက် အမေရိကန်တပ်တွေဟာ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ မွန်ရိုးရဲ့ ဥရောပစစ်ပွဲတွေကနေ ရုန်းထွက်ဖို့ မိန့်ခွန်းမှာ ထောက်ခံခဲ့တဲ့ အစဉ်အလာကို ချိုးဖောက်ရာရောက်သလို မွန်ရိုးက စပိန်ကို ဘယ်တော့မှ အနိုင်ယူနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ “အဲဒီခေတ်က ဒီမိုကရေစီ ဆန့်ကျင်ရေး အင်အားစုတွေ။ ကာလရှည်ကြာ ဩဇာညောင်းပြီး အောင်မြင်ပြီး မပျောက်ပျက်သေးသော ဤအထီးကျန်ဓလေ့သည် ပထမကမ္ဘာစစ်နှစ်ခုထဲသို့ အမေရိကန်ဝင်ရောက်မှုဖြင့် ကြီးကြီးမားမား ရုပ်သိမ်းခံခဲ့ရပြီး ထိုအချိန်မှစ၍ အမေရိကန်စစ်အခြေစိုက်စခန်းများနှင့် ၎င်း၏ "အကျိုးစီးပွား" ကို အမေရိကန်အစိုးရ၏ နားလည်မှုမှာ ဘယ်သောအခါမှ မကျန်ရစ်ခဲ့ပေ။ ဥရောပ။ သို့သော်လည်း 2000 ခုနှစ်တွင် Patrick Buchanan သည် Monroe Doctrine ၏ အထီးကျန်ဆန်မှုနှင့် နိုင်ငံခြားစစ်ပွဲများကို ရှောင်ရှားရန် တောင်းဆိုချက်ကို ထောက်ခံသည့် စင်မြင့်ပေါ်တွင် အမေရိကန်သမ္မတအတွက် အရွေးခံခဲ့သည်။

မွန်ရိုးအယူဝါဒသည် အမေရိကန်ကွန်ဂရက်ထက် အမေရိကန်သမ္မတတစ်ဦးသည် စစ်ဖြစ်မည့်နေရာကို အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်သည့် ယနေ့ခေတ်တွင် အလွန်အသက်ရှင်နေသေးသည်ဟူသော အယူအဆကိုလည်း မြှင့်တင်နိုင်သည်—ချက်ချင်းစစ်ပွဲတစ်ခုမျှသာမက မည်သည့်အရေအတွက်၊ အနာဂတ်စစ်ပွဲများ။ မွန်ရိုးအယူဝါဒသည် အမှန်စင်စစ်၊ စစ်ပွဲအရေအတွက်ကို ကြိုတင်အတည်ပြုခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်အားလုံးအတွက် “စစ်အင်အားအသုံးပြုခွင့်” ၏ အစောပိုင်းဥပမာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ယနေ့ခေတ်အမေရိကန်မီဒီယာများ၏ အလွန်နှစ်သက်သော “မျဉ်းနီဆွဲခြင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်ရပ်ဆန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ” အမေရိကန်နဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေကြား တင်းမာမှုတွေ တိုးလာတာနဲ့အမျှ အမေရိကန်မီဒီယာတွေက အမေရိကန်သမ္မတဟာ တားမြစ်ထားတဲ့ စာချုပ်တွေကို ချိုးဖောက်ရုံသာမကဘဲ အမေရိကန်ကို စစ်တိုက်ဖို့ ကြိုးနီဆွဲဖို့ ကတိကဝတ်ပြုဖို့ အမေရိကန်မီဒီယာတွေက နှစ်အတော်ကြာကြာ ကြုံဖူးကြမှာပါ။ နွေးနွေးထွေးထွေးရှိရုံသာမက မွန်ရိုးအယူဝါဒပါရှိသော တူညီသောမိန့်ခွန်းတွင် ပြည်သူများက အစိုးရ၏လမ်းစဉ်ကို ဆုံးဖြတ်သင့်သည်သာမက ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်အပေါ် စစ်အာဏာအပ်နှင်းသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေပါ ပေးအပ်သည့် အယူအဆကိုလည်း နွေးထွေးစေပါသည်။ အမေရိကန်မီဒီယာရှိ “အနီရောင်မျဉ်းများ” ကို လိုက်နာရန် တောင်းဆိုမှုများနှင့် အခိုင်အမာ တောင်းဆိုမှုများ ဥပမာများတွင် အဆိုပါ အယူအဆများ ပါဝင်သည်။

• အကယ်၍ ဆီးရီးယားသမ္မတ ဘားရက် အိုဘားမားက ဆီးရီးယားကို ဓာတုလက်နက် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက၊
• အမေရိကန်ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို အီရန်က တိုက်ခိုက်မယ်ဆိုရင် အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump က အီရန်ကို တိုက်ခိုက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
• နေတိုးအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးကို ရုရှားက တိုက်ခိုက်ပါက သမ္မတဘိုင်ဒင်သည် ရုရှားအား အမေရိကန်တပ်များနှင့် တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်မည်ဖြစ်သည်။

မွန်ရိုးအယူဝါဒမှအစပြုခဲ့သော နောက်ထပ်ထိန်းသိမ်းမှုအားနည်းသောဓလေ့မှာ လက်တင်အမေရိကဒီမိုကရေစီများကို ပံ့ပိုးပေးခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ နိုင်ငံရပ်ခြားများနှင့် ကက်သလစ်ဘာသာဝင်များအပေါ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ရှိနေသော်လည်း ဂျော့ဝါရှင်တန်၏ တော်လှန်ရေးသူရဲကောင်းအဖြစ် အမေရိကန်တွင် တစ်ချိန်က ခံယူထားသူ Simón Bolívar အား အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် အမေရိကန်ရှုခင်းကို ဖြန်းပေးသည့် ရေပန်းစားသော အစဉ်အလာဖြစ်သည်။ ဤအစဉ်အလာကို ထိန်းသိမ်းမှု ညံ့ဖျင်းခြင်းမှာ သိမ်မွေ့စွာပင်။ ညီညွတ်သောအမေရိကန်ကော်ပိုရေးရှင်းများနှင့် filibusterers ဟုလူသိများသော အောင်ပွဲခံသူများနှင့်အတူ အမေရိကန်အစိုးရထက် လက်တင်အမေရိကဒီမိုကရေစီ၏ ပြိုင်ဘက်မရှိပေ။ ယနေ့ ကမ္ဘာတဝှမ်းတွင် ဖိနှိပ်ထားသော အစိုးရများကို ထောက်ခံသူ သို့မဟုတ် လက်နက် ကိုင်ဆောင်သူသည် အမေရိကန် အစိုးရနှင့် အမေရိကန် လက်နက် ရောင်းဝယ်သူများထက် သာ၍ ကြီးသည်။ ဤအခြေအနေများကို ထုတ်လုပ်ရာတွင် ကြီးမားသောအချက်မှာ Monroe Doctrine ဖြစ်သည်။ လက်တင်အမေရိကရှိ ဒီမိုကရေစီဆီသို့ တလေးတစား ထောက်ခံအားပေးခြင်းနှင့် ဂုဏ်ပြုခြင်းဓလေ့သည် မြောက်အမေရိကတွင် လုံးဝပျောက်ကွယ်သွားခြင်းမရှိသော်လည်း၊ ၎င်းသည် အမေရိကန်အစိုးရ၏ လုပ်ရပ်များကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဆန့်ကျင်လေ့ရှိသည်။ တစ်ချိန်က ဥရောပ၏ ကိုလိုနီပြုခဲ့သော လက်တင်အမေရိကကို အမေရိကန်က မတူညီသော အင်ပါယာတွင် လက်အောက်ခံအဖြစ် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

2019 ခုနှစ်တွင် သမ္မတ Donald Trump မှ Monroe Doctrine ကို အသက်ရှင်လျက် ကောင်းမွန်စွာ ကြေငြာခဲ့ပြီး "သမ္မတမွန်ရိုးသည် ဤကမ္ဘာခြမ်းတွင် နိုင်ငံရပ်ခြားများ၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို ငြင်းပယ်ခဲ့သောကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့နိုင်ငံ၏ တရားဝင်မူဝါဒဖြစ်ခဲ့ပါသည်။" Trump သမ္မတဖြစ်နေစဉ်အတွင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှစ်ဦး၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးတစ်ဦးနှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးတစ်ဦးတို့သည် Monroe Doctrine ကို ထောက်ခံကြောင်း လူသိရှင်ကြား ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး John Bolton က ဗင်နီဇွဲလား၊ ကျူးဘားနှင့် နီကာရာဂွာတို့၌ အမေရိကန်က ဝင်ရောက်စွက်ဖက်နိုင်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်- "ဤအုပ်ချုပ်ရေးတွင်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် Monroe Doctrine ဟူသော အသုံးအနှုန်းကို အသုံးပြုရန် မကြောက်တော့ပါ။ မှတ်သားစရာကောင်းသည်မှာ၊ CNN သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အာဏာရှင်များကို ထောက်ခံသည့် အရေခြုံမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဘော်လ်တန်အား တောင်းဆိုခဲ့ပြီး ၎င်းသည် အာဏာရှင်စနစ်ဟု စွပ်စွဲသောကြောင့် အစိုးရကို ဖြုတ်ချရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ 14 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 2021 ရက်နေ့တွင် Fox News သည် ကျူးဘားအစိုးရအား ရုရှား သို့မဟုတ် တရုတ်မှ တစ်စုံတစ်ရာအကူအညီမပေးခြင်းမရှိဘဲ ကျူးဘားအစိုးရအား ဖြုတ်ချခြင်းဖြင့် မွန်ရိုးအယူဝါဒကို ပြန်လည်အသက်သွင်းရန် ငြင်းခုံခဲ့သည်။

"Doctrina Monroe" အတွက် မကြာသေးမီက သတင်းများတွင် စပိန်ကိုးကားချက်များသည် အနုတ်လက္ခဏာဆောင်ပြီး၊ အမေရိကန်၏ ကော်ပိုရိတ်ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်များကို အမေရိကန်က ချမှတ်ခြင်းကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ အမေရိက၏ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှ နိုင်ငံအချို့ကို ဖယ်ထုတ်ရန် အမေရိကန်၏ကြိုးပမ်းမှုများနှင့် အာဏာသိမ်းရန်ကြိုးပမ်းမှုများကို အမေရိကန်၏ထောက်ခံမှု၊ US တွင် ဖြစ်နိုင်ခြေကျဆင်းမှုကို ပံ့ပိုးပေးနေစဉ်၊ လက်တင်အမေရိကကို ဖော်ညွှန်းပြီး မွန်ရိုးအယူဝါဒ၊ “အယူဝါဒ ဘိုလီဗာရီယားနား” နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက် ဂုဏ်ပြုကျင်းပခြင်း။

ပေါ်တူဂီ စကားစု "Doutrina Monroe" သည် Google သတင်းဆောင်းပါးများကို စီရင်ရာတွင်လည်း မကြာခဏ အသုံးပြုပါသည်။ ကိုယ်စားလှယ်ခေါင်းစဉ်မှာ- "'Doutrina Monroe'၊ Basta!"

သို့သော် မွန်ရိုးအယူဝါဒ မသေသေးသည့်ကိစ္စမှာ ၎င်း၏အမည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသုံးခြင်းထက် ကျော်လွန်ပါသည်။ 2020 ခုနှစ်တွင် ဘိုလီးဗီးယားသမ္မတ Evo Morales က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ဘိုလီးဗီးယားတွင် အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ရပ်ကို စီစဉ်ခဲ့ကြောင်း အခိုင်အမာပြောဆိုခဲ့သည်။ Musk က ချက်ချင်း တွစ်တာမှာ “ငါတို့ လိုချင်တဲ့သူကို ငါတို့ အာဏာသိမ်းမယ်။ ကိုင်တွယ်ပါ။” အဲဒါဟာ သမိုင်းနတ်ဘုရားတွေ ရေးတဲ့ New International Bible of US policy လိုပဲ ခေတ်ပြိုင်ဘာသာစကားအဖြစ် ပြန်ဆိုထားတဲ့ Monroe Doctrine ဖြစ်ပေမယ့် ခေတ်သစ်စာဖတ်သူအတွက် Elon Musk က ဘာသာပြန်ပါတယ်။

အမေရိကန်သည် လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံအများအပြားတွင် တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် အခြေစိုက်စခန်းများရှိပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် အသံမြည်နေသည်။ အမေရိကန်အစိုးရသည် လက်တင်အမေရိကတွင် အာဏာသိမ်းမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဆဲဖြစ်သော်လည်း လက်ဝဲအစိုးရများ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရချိန်တွင်လည်း ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။ သို့သော်လည်း အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ "အကျိုးစီးပွား" ကိုရရှိရန် လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံများတွင် သမ္မတများ မလိုအပ်တော့ဘဲ လက်နက်ကိုင် နှင့် လေ့ကျင့်သင်ကြားထားသော အထက်တန်းစားများကို စုဆောင်းကာ CAFTA (ဗဟိုအမေရိက လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်) ကဲ့သို့သော ကော်ပိုရိတ်ကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်များ ရှိသည် ဟု စောဒကတက်ခဲ့သည်။ နေရာ၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်ကဲ့သို့ နိုင်ငံများတွင် ၎င်းတို့၏ ပိုင်နက်နယ်မြေများတွင် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ဥပဒေများကို ဖန်တီးရန် အမေရိကန် ကော်ပိုရေးရှင်းများကို တရားဝင် အခွင့်အာဏာ ပေးထားပြီး၊ ၎င်း၏ အဖွဲ့အစည်းများထံ အကြွေးများစွာ ရှိနေပြီး၊ ၎င်း၏ ကြိုးတန်းများ ရွေးချယ်မှုဖြင့် အလွန်လိုအပ်သော အကူအညီများကို ပံ့ပိုးပေးကာ အကြောင်းပြချက်များဖြင့် တပ်ဖွဲ့များ ထားရှိခဲ့သည်။ မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုကဲ့သို့ ကာလရှည်ကြာစွာ ၎င်းတို့ကို တစ်ခါတစ်ရံ ရှောင်လွှဲ၍မရဟု လက်ခံထားကြသည်။ ဤစကားလုံးနှစ်လုံးကို ကျွန်ုပ်တို့ မပြောသည်ဖြစ်စေ မရပ်သည်ဖြစ်စေ မွန်ရိုးအယူဝါဒဖြစ်သည်။

မွန်ရိုးအယူဝါဒကို ပီပြင်စွာဖော်ပြပြီး ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာသည်အထိ လုပ်ဆောင်ခြင်းမပြုခဲ့ကြောင်း သို့မဟုတ် ၎င်းကို နယ်ချဲ့ဝါဒအတွက် လိုင်စင်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲခြင်း သို့မဟုတ် နောက်မျိုးဆက်များနောက်မှ ပြန်လည်အဓိပ္ပာယ်ပြန်ဆိုခြင်းမပြုမီအထိ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့မကြာခဏ သွန်သင်ခံရပါသည်။ ဒါက အမှားမဟုတ်ပေမယ့် လွန်လွန်ကဲကဲ ဖြစ်နေပါတယ်။ အလွန်အကျွံဖော်ပြရခြင်း၏အကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ အမေရိကန်နယ်ချဲ့ဝါဒသည် 1898 ခုနှစ်အထိ မစတင်သေးကြောင်း တခါတရံတွင် သင်ကြားခဲ့ရသည့် အကြောင်းရင်းနှင့် တူညီသောအကြောင်းပြချက်မှာ ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲနှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်စစ်ပွဲတို့ကို နောက်ပိုင်းတွင် ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်၊ အရှည်ကြာဆုံး အမေရိကန်စစ်ပွဲ။” အကြောင်းရင်းမှာ ဇာတိအမေရိကန်လူမျိုးများသည် စစ်မှန်သော စစ်ပွဲများဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ကို စစ်မှန်သော စစ်ပွဲများအဖြစ် အစစ်အမှန်လူမျိုးများနှင့် လူမျိုးစစ်စစ်များအဖြစ် မဆက်ဆံသေးသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ပြီးဆုံးသွားသော မြောက်အမေရိက၏ အစိတ်အပိုင်းကို နယ်ချဲ့မဟုတ်သော ချဲ့ထွင်မှုမှတစ်ဆင့် ရရှိခြင်း သို့မဟုတ် နယ်မြေချဲ့ထွင်ခြင်း လုံးဝပါဝင်ခြင်း မရှိခြင်းကဲ့သို့ သဘောထားကာ အမှန်တကယ် သိမ်းပိုက်ခြင်းမှာ အလွန်သေဆုံးသွားသော်လည်း အချို့သော နောက်ကွယ်မှ အချို့သောသူများသည်ပင်၊ ဤကြီးမားသော အင်ပါယာချဲ့ထွင်မှုသည် ကနေဒါ၊ မက္ကဆီကို၊ ကာရေဘီယံနှင့် ဗဟိုအမေရိကအားလုံးတွင် ပါဝင်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ မြောက်အမေရိက၏ အများအပြား (သို့သော်လည်း အားလုံးမဟုတ်ပါ) ကို သိမ်းပိုက်ခြင်းသည် မွန်ရိုးအယူဝါဒနှင့် လုံးဝဆက်စပ်သည်ဟု မထင်ထားသော်လည်း အထင်ရှားဆုံး အကောင်အထည်ဖော်မှုဖြစ်သည်။ Doctrine ၏ပထမဝါကျမှာ မြောက်အမေရိကရှိ ရုရှားကိုလိုနီစနစ်ကို ဆန့်ကျင်ခြင်းဖြစ်သည်။ မြောက်အမေရိက၏ (အများအပြား) ကို အမေရိကန်က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ဥရောပကိုလိုနီစနစ်ကို ဆန့်ကျင်သူအဖြစ် မကြာခဏ တရားမျှတခဲ့သည်။

Monroe Doctrine ရေးဆွဲခြင်းအတွက် အကြွေး သို့မဟုတ် အပြစ်တင်ခြင်းများစွာကို သမ္မတ James Monroe ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး John Quincy Adams အား ပေးအပ်သည်။ ဒါပေမယ့် စကားအသုံးအနှုန်းနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ကိုယ်ပိုင်အနုပညာဆိုတာ မရှိသလောက်ပါပဲ။ အဒမ်၊ မွန်ရိုး နှင့် အခြားသူများ က အဆုံးစွန်သော ဆုံးဖြတ်ချက် နှင့် အဒမ်ကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်း နှင့် မွန်ရိုး ဘက်သို့ ကျသွားခြင်း နှင့် မည်ကဲ့သို့ မူဝါဒကို တိကျစွာ ထုတ်ဖော်ရမည် ဆိုသည့် မေးခွန်းကို အချေအတင် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ သူနှင့်သူ၏ “တည်ထောင်သူဖခင်များ” သည် တစ်စုံတစ်ဦးအပေါ်တာဝန်ယူနိုင်စေရန်အတွက် တစ်ခုတည်းသောသမ္မတရာထူးကို အတိအကျဖန်တီးထားသည်။

James Monroe သည် ပဉ္စမမြောက် အမေရိကန်သမ္မတဖြစ်ပြီး၊ နောက်ဆုံးတည်ထောင်သူဖခင်သမ္မတဖြစ်သည့် Thomas Jefferson နှင့် James Madison တို့၊ ယခု Central Virginia ဟုခေါ်သော ၎င်း၏မိတ်ဆွေများနှင့် အိမ်နီးချင်းများ ၏ လမ်းကြောင်းအတိုင်း လိုက်လျှောက်ကာ ဆန့်ကျင်ဘက်မပြေးနိုင်သော အခြားသူတစ်ဦးတည်းကိုသာ လိုက်လျှောက်ခဲ့သည်။ ဒုတိယအသုံးအနှုန်း၊ မွန်ရိုးကြီးပြင်းလာခဲ့သည့် ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်မှ ဗာဂျီးနီးယားလူမျိုး ဂျော့ခ်ျဝါရှင်တန်။ Monroe သည် အခြားသူများ၏ အရိပ်များတွင် ကျရောက်တတ်သည်။ ကျွန်တော်နေထိုင်ရာ Charlottesville၊ Virginia တွင်၊ Monroe နှင့် Jefferson တို့နေထိုင်ရာ Virginia တက္ကသိုလ်၏အလယ်တွင် တစ်ချိန်ကတွေ့ရှိခဲ့သော Monroe ရုပ်တုကို ရှေးရှေးတုန်းက ဂရိကဗျာဆရာ Homer ၏ရုပ်တုဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် အကြီးမားဆုံး ခရီးသွားဆွဲဆောင်မှုမှာ ဂျက်ဖာဆင်၏အိမ်ဖြစ်ပြီး မွန်ရိုး၏အိမ်သည် အနည်းငယ်သော အာရုံစိုက်မှုကို ရရှိခဲ့သည်။ လူကြိုက်များသော Broadway ဂီတ “Hamilton” တွင် James Monroe သည် ကျွန်စနစ်၏ အာဖရိကန်-အမေရိကန် ပြိုင်ဘက်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားခြင်း မဟုတ်ဘဲ လွတ်လပ်မှုကို နှစ်သက်ပြီး တီးလုံးများပါ ပါဝင်ခြင်းမရှိသောကြောင့် သီဆိုဖျော်ဖြေခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် မွန်ရိုးသည် ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့သိထားသည့်အတိုင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ဖန်တီးရာတွင် အရေးပါသောပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည် သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး သူဖြစ်သင့်သည်။ မွန်ရိုးသည် စစ်ပွဲများနှင့် စစ်ရေးများကို ယုံကြည်သူဖြစ်ပြီး၊ စစ်အသုံးစရိတ်အတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အစောပိုင်းဆယ်စုနှစ်များအတွင်း စစ်အသုံးစရိတ်အတွက် အကြီးကျယ်ဆုံး ထောက်ခံသူဖြစ်နိုင်သည်—မွန်ရိုး၏ အကြံပေးအရာရှိ Jefferson နှင့် Madison တို့က ဆန့်ကျင်သည့်အရာဖြစ်သည်။ စစ်တပ်စက်မှုဇုံကို တည်ထောင်သူ မွန်ရိုးကို တည်ထောင်သူဖခင် (“စစ်တပ်စက်မှုကွန်ဂရက်လွှတ်တော် ရှုပ်ထွေးမှု” မှ Eisenhower မှ တည်းဖြတ်ထားသည့် စကားစုကို အသုံးပြုရန် သို့မဟုတ် ငြိမ်းချမ်းရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည် ကွဲလွဲမှုအပြီးတွင် ၎င်းကို ကွဲပြားစွာ ခွဲခြားသတ်မှတ်လိုက်သောကြောင့်၊ ကျွန်ုပ်၏သူငယ်ချင်း Ray McGovern၊ Military-Industrial-Congressional-Intelligence-Media-Academia-Think Tank complex သို့မဟုတ် MICIMATT) မှအသုံးပြုသည်။

စစ်အာဏာရှင်ဝါဒ နှင့် လျှို့ဝှက်ရေး ရာစုနှစ် နှစ်ခု တိုးလာနေသည်မှာ ကြီးမားသော အကြောင်းအရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ခေါင်းစဉ်ကို အနောက်ကမ္ဘာခြမ်းသို့ ကန့်သတ်ထားသော်လည်း၊ ကျွန်ုပ်သည် ရုပ်ပုံအပြည့်အစုံကို တတ်နိုင်သမျှ အရိပ်အမြွက်ပြရန်၊ အချို့သော အကြောင်းအရာများအပြင် အပြင်အဆင်အချို့၊ ဥပမာအချို့၊ အချို့သောစာရင်းများနှင့် နံပါတ်များကိုသာ ဖော်ပြပေးပါသည်။ အာဏာသိမ်းမှုနှင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများ အပါအဝင် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်များ၏ အပျက်အစီးများသာမက စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အရေးယူမှုများလည်း ဖြစ်သည်။

1829 ခုနှစ်တွင် Simón Bolívar သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် “လွတ်လပ်မှုဟူသောအမည်ဖြင့် အမေရိကကို ဒုက္ခဖြစ်စေရန် ရည်မှန်းထားပုံရသည်” ဟုရေးသားခဲ့သည်။ လက်တင်အမေရိကတွင် အလားအလာရှိသော ကာကွယ်သူအဖြစ် အမေရိကန်၏ ကျယ်ပြန့်သောအမြင်သည် အလွန်တိုတောင်းပါသည်။ Bolívar ၏အတ္ထုပ္ပတ္တိပညာရှင်တစ်ဦး၏အဆိုအရ "ငယ်ရွယ်သူများကိုကူညီသင့်သောဤသားဦးသမ္မတနိုင်ငံသည်ဆန့်ကျင်ဘက်တွင်၊ သဘောထားကွဲလွဲမှုများကိုအားပေးရန်နှင့်အခက်အခဲများကိုတွန်းအားပေးရန်ကြိုးစားခြင်းသာဖြစ်သည်ဟူသောတောင်အမေရိကတွင်တစ်လောကလုံးခံစားခဲ့ရသည်။ သင့်လျော်သောအခိုက်အတန့်တွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပါ။”

မွန်ရိုးအယူဝါဒ၏အစောပိုင်းဆယ်စုနှစ်များကိုကြည့်ရှုရာတွင် ကျွန်ုပ်အား ထိမိစေသောအချက်မှာ လက်တင်အမေရိကရှိအစိုးရများသည် မွန်ရိုးအယူဝါဒကိုထောက်ခံပြီး ကြားဝင်စွက်ဖက်ရန် အမေရိကန်အား ကြိမ်ဖန်များစွာတောင်းဆိုခဲ့ပြီး အမေရိကန်က ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ အမေရိကန်အစိုးရသည် မြောက်အမေရိက၏အပြင်ဘက်တွင် မွန်ရိုးအယူဝါဒကိုလုပ်ဆောင်ရန် ဆုံးဖြတ်သောအခါ၊ ၎င်းသည် အနောက်ကမ္ဘာခြမ်း၏အပြင်ဘက်တွင်လည်းဖြစ်သည်။ ၁၈၄၂ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒန်နီရယ်ဝက်စ်စတာက ဟာဝိုင်အီမှ ဗြိတိန်နှင့် ပြင်သစ်တို့ကို ဝေးဝေးသို့ သတိပေးခဲ့သည်။ တစ်နည်းဆိုရသော်၊ မွန်ရိုးအယူဝါဒကို လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံများကို ခုခံကာကွယ်ခြင်းဖြင့် မထောက်ခံသော်လည်း ၎င်းတို့ကို ဖျက်ဆီးရန် မကြာခဏအသုံးပြုရလိမ့်မည်။

မွန်ရိုးအယူဝါဒကို အမေရိကန်အနောက်ဘက်နယ်စပ်တောင်ဘက်သို့ ရွေ့လျားစေခဲ့သော မက္ကဆီကိုစစ်ပွဲအတွက် တရားမျှတမှုအဖြစ် မွန်ရိုးအယူဝါဒကို ယခုခေတ် ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ နီဗားဒါးနှင့် ယူတာပြည်နယ်များ၊ နယူးမက္ကဆီကို၊ အရီဇိုးနားနှင့် ကော်လိုရာဒိုပြည်နယ်အများစုကို မျိုချကာ၊ Texas၊ Oklahoma၊ Kansas နှင့် Wyoming ၏ အစိတ်အပိုင်းများ။ တစ်ချို့က နယ်စပ်ကို ရွှေ့ချင်သလောက် တောင်ဘက်အစွန်ဆုံးမှာ ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။

ဖိလစ်ပိုင်အပေါ် ကပ်ဘေးစစ်ပွဲသည် ကာရေဘီယံရှိ စပိန် (နှင့် ကျူးဘားနှင့် ပွာတိုရီကို) ကို တိုက်သော မွန်ရိုး-အယူဝါဒဆိုင်ရာ တရားမျှတသောစစ်ပွဲကြောင့်လည်း ကြီးထွားလာသည်။ ကမ္ဘာ့နယ်ချဲ့ဝါဒသည် မွန်ရိုးအယူဝါဒကို ချောမွေ့စွာ ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။

သို့သော် မွန်ရိုးအယူဝါဒကို ယနေ့ခေတ် လက်တင်အမေရိကကို ရည်ညွှန်းကိုးကားပြီး မွန်ရိုးအယူဝါဒသည် ၎င်း၏တောင်ပိုင်းအိမ်နီးချင်းများအပေါ် အမေရိကန်၏ ချေမှုန်းရေးတွင် အနှစ် ၂၀၀ တိုင်တိုင် ဗဟိုချက်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုရာစုနှစ်များအတွင်း လက်တင်အမေရိက ပညာတတ်များအပါအဝင် အုပ်စုများနှင့် လူပုဂ္ဂိုလ်များသည် မွန်ရိုးအယူဝါဒ၏ နယ်ချဲ့ဝါဒ၏တရားမျှတမှုကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြပြီး မွန်ရိုးအယူဝါဒကို အထီးကျန်ဝါဒနှင့် နိုင်ငံစုံဝါဒကို မြှင့်တင်ခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။ ချဉ်းကပ်မှုနှစ်ခုစလုံးသည် အကန့်အသတ်ဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်၏ စွက်ဖက်မှုများသည် တုံ့ဆိုင်းသွားသော်လည်း ရပ်တန့်သွားခြင်းမရှိပေ။

လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်း သို့မဟုတ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ အဆင့်အတန်းကို လက်တွေ့ကျကျ ရရှိလာခဲ့သည့် ၁၉ ရာစုအတွင်း အံ့သြဖွယ်ကောင်းလောက်အောင် မြင့်မားလာခဲ့သည့် အမေရိကန် ဟောပြောချက်တွင် ကိုးကားချက်တစ်ခုအဖြစ် Monroe Doctrine ၏ လူကြိုက်များမှုသည် ၎င်း၏ ရှင်းလင်းပြတ်သားမှု မရှိခြင်းနှင့် ၎င်း၏ ရှောင်ရှားခြင်းများကြောင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် အမေရိကန် အစိုးရကို တစ်စုံတစ်ရာ ကတိကဝတ်ပြုခြင်း ၊ ခေတ်အမျိုးမျိုးတွင် ၎င်းတို့၏ “ကော်လံများ” နှင့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များကို ထည့်သွင်းလာသည်နှင့်အမျှ မှတ်ချက်ပေးသူများသည် ၎င်းတို့၏နှစ်သက်ရာဗားရှင်းကို အခြားသူများနှင့် ခုခံကာကွယ်နိုင်သည်။ သို့သော် Theodore Roosevelt ပြီးနောက် လွှမ်းမိုးထားသော ဆောင်ပုဒ်သည် အမြဲတမ်း ခြွင်းချက်မရှိ နယ်ချဲ့ဝါဒဖြစ်သည်။

ကျူးဘားရှိ fiibustering fiasco အများအပြားသည် ဝက်ပင်လယ်အော် SNAFU ရှေ့သို့ ရှည်လျားခဲ့သည်။ သို့သော် မာနကြီးသော ဂရင်းဂိုများ လွတ်မြောက်လာသောအခါတွင် အနည်းငယ်ထူးခြားသော်လည်း နီကာရာဂွါသမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသော နီကာရာဂွါသမ္မတဖြစ်လာသူ William Walker ၏ ဇာတ်လမ်းနမူနာမပါဘဲ ပုံပြင်များ၏နမူနာသည် ပြီးပြည့်စုံလိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။ . Walker သည် CIA လျှို့ဝှက်မှတ်တမ်းမဟုတ်ပါ။ စီအိုင်အေဆိုတာ မရှိသေးဘူး။ 1850 ခုနှစ်များအတွင်း Walker သည် အမေရိကန်သမ္မတများထက် အမေရိကန်သတင်းစာများတွင် ပိုမိုအာရုံစိုက်ခံရပေမည်။ မတူညီသောနေ့ရက်လေးခုတွင်၊ New York Times ကို ၎င်း၏ရှေ့မျက်နှာစာတစ်ခုလုံးကို သူ၏ဆန့်ကျင်ဘက်များအဖြစ် မြှုပ်နှံထားသည်။ ဗဟိုအမေရိကရှိ လူအများစုသည် သူ၏အမည်ကို သိကြပြီး အမေရိကန်တွင် မည်သူမျှ မရှိသလောက် နည်းပါးသည်မှာ သက်ဆိုင်ရာ ပညာရေးစနစ်များမှ ရွေးချယ်မှုဖြစ်သည်။

William Walker က ဘယ်သူကမှ အမေရိကန်မှာ ဘယ်သူကမှ 2014 ခုနှစ် ယူကရိန်းမှာ အာဏာသိမ်းတယ်ဆိုတာ သိတဲ့ US မှာ ဘယ်သူမှ မတူပါဘူး။ Russiagate ဟာ လိမ်လည်သူဖြစ်ကြောင်း လူတိုင်းမသိခဲ့ကြဘဲ အခုမှ အနှစ် 20 လောက်ကြာမှလည်း အတူတူပါပဲ။ . ဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရှ် ပြောခဲ့တဲ့ 20 စစ်ပွဲမှာ အီရတ်စစ်ပွဲရှိမှန်း ဘယ်သူမှ မသိလိုက်ဘဲ အခုမှ အနှစ် 2003 နဲ့ ပိုနီးနီးစပ်စပ် ညီမျှနေမှာပါ။ Walker သည် နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းကြီးကြီးမားမား ပျက်သွားခဲ့သည်။

Walker သည် နီကာရာဂွာရှိ စစ်ပွဲပါတီနှစ်ခုအနက်မှ တစ်ခုအား ကူညီနေသည်ဟု ထင်ရသော မြောက်အမေရိကတပ်ဖွဲ့တစ်ခု၏ ကွပ်ကဲမှုကို ရရှိခဲ့သော်လည်း အမှန်တကယ်အားဖြင့် ဂရန်နာဒါမြို့ကို သိမ်းပိုက်ခြင်း၊ နိုင်ငံကို ထိထိရောက်ရောက် တာဝန်ယူပြီး နောက်ဆုံးတွင် သူ့ကိုယ်သူ လိမ်လည်သော ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခု ကျင်းပခြင်းအပါအဝင် Walker ရွေးချယ်ခဲ့သည့်အရာကို အမှန်တကယ် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ . Walker သည် မြေယာပိုင်ဆိုင်မှုကို ဂရင်းဂိုများထံ လွှဲပြောင်းပေးခြင်း၊ ကျွန်ပြုခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခြင်းနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားကို ရုံးသုံးဘာသာစကားအဖြစ် ဖန်တီးခြင်းတို့ကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်တောင်ပိုင်းရှိ သတင်းစာများတွင် နီကာရာဂွာကို အနာဂတ်အမေရိကန်နိုင်ငံအဖြစ် ရေးသားခဲ့သည်။ သို့သော် Walker သည် Cornelius Vanderbilt ၏ရန်သူဖြစ်အောင်လုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံရေးကွဲပြားမှုများနှင့်အမျိုးသားရေးနယ်နိမိတ်များကိုဖြတ်ကျော်ပြီး၎င်းကိုဆန့်ကျင်ဘက်တွင်ဗဟိုအမေရိကကိုယခင်ကကဲ့သို့မပေါင်းစည်းနိုင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်အစိုးရသာလျှင် “ကြားနေရေး” ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး Walker ကို အောင်နိုင်သူသူရဲကောင်းအဖြစ် အမေရိကန်သို့ ပြန်လည်ကြိုဆိုခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ တွင် ဟွန်ဒူးရပ်စ်တွင် ထပ်မံကြိုးစားခဲ့ပြီး ဗြိတိသျှတို့ သိမ်းပိုက်ခံရကာ ဟွန်ဒူးရပ်စ်သို့ လွှဲပြောင်းကာ ပစ်ခတ်သည့်တပ်သားများ၏ ပစ်ခတ်မှုကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ သူ့စစ်သားအများစုဟာ ကွန်ဖက်ဒရိတ်တပ်မတော်မှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ပြန်ပို့ခံခဲ့ရပါတယ်။

Walker သည် စစ်၏ဧဝံဂေလိတရားကို ဟောခဲ့သည်။ “သူတို့က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ တည်ရှိတဲ့ လူဖြူဖြူစင်တဲ့ အမေရိကန် လူမျိုးတွေနဲ့ မက္ကဆီကိုနဲ့ အလယ်ပိုင်း အမေရိကမှာ ရှိနေတဲ့ ဟစ်စပါနို-အိန္ဒိယ မျိုးနွယ်စုတွေကြား ခိုင်မာတဲ့ ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ဖို့ ပြောဆိုနေကြတဲ့ ကားမောင်းသူတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်၊ အတင်းအကြပ်အလုပ်မလုပ်ဘဲနဲ့။" Broadway ရှိုးကို ဖော်ပြခြင်းမပြုဘဲ Walker ၏ အမြင်ကို အမေရိကန်မီဒီယာများက မြတ်နိုးဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကျောင်းသားများသည် 1860 ခုနှစ်များအထိ တောင်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်နယ်ချဲ့ဝါဒကို ကျွန်ပြုခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ မည်မျှသင်ကြားခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် လူဖြူမဟုတ်သော အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားမဟုတ်သော လူဖြူမဟုတ်သူများကို မလိုလားသော အမေရိကန်လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကြောင့် မည်မျှအတားအဆီးဖြစ်စေခဲ့သည် တိတ်။

José Martí သည် Buenos Aires သတင်းစာတွင် မွန်ရိုးအယူဝါဒကို အရေခြုံမှုအဖြစ် ရှုတ်ချပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအား “လွတ်လပ်မှု . . . တခြားနိုင်ငံတွေကို သိမ်းယူဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့။”

US နယ်ချဲ့ဝါဒသည် 1898 တွင်စတင်ခဲ့သည်ကို မယုံကြည်ရန် အရေးကြီးသော်လည်း၊ US မှလူများသည် US နယ်ချဲ့ဝါဒကို 1898 နှင့် နောက်နှစ်များတွင် မည်သို့ပြောင်းလဲသွားသနည်း။ ယခုအခါတွင် ပြည်မကြီးနှင့် ၎င်း၏ ကိုလိုနီနယ်များနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုများကြားတွင် ကြီးမားသော ရေကောင်များ ရှိနေပါသည်။ အမေရိကန်အလံများအောက်တွင် “လူဖြူ” ဟု မမှတ်ယူသော လူအများအပြား ပိုများလာသည်။ နိုင်ငံတစ်ခုထက်ပို၍အသုံးပြုရန် "အမေရိက" ဟူသောအမည်ကိုနားလည်ခြင်းဖြင့်ကျန်ကမ္ဘာခြမ်းကိုလေးစားရန်မလိုအပ်တော့ကြောင်းထင်ရှားသည်။ ယခုအချိန်အထိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို အများအားဖြင့် United States သို့မဟုတ် ပြည်ထောင်စုဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။ အခုတော့ အမေရိက ဖြစ်လာတယ်။ ဒါကြောင့် မင်းရဲ့နိုင်ငံငယ်လေးဟာ အမေရိကမှာရှိနေတယ်လို့ မင်းထင်ရင် သတိထားသင့်တယ်။

20 ရာစု၏အဖွင့်နှင့်အတူ၊ အမေရိကန်သည် မြောက်အမေရိကတိုက်တွင် တိုက်ပွဲအနည်းငယ်သာ ဖြစ်ပွားခဲ့သော်လည်း တောင်နှင့် အလယ်ပိုင်းအမေရိကတွင် ပိုများလာသည်။ စစ်ပွဲတွေကို လှုံ့ဆော်တာထက် ပိုကြီးတဲ့စစ်တပ်က တားဆီးတဲ့ ဒဏ္ဍာရီလာ အယူအဆကတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ တိုးတိုးလေးပြောပေမယ့် တုတ်ကြီးတစ်ချောင်းကိုင်ဆောင်ထားတယ်ဆိုတဲ့ Theodore Roosevelt ကို မကြာခဏ ပြန်ကြည့်ပါတယ် - 1901 ခုနှစ် အာဖရိကစကားပုံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ မိန့်ခွန်းမှာ ဒုတိယသမ္မတ Roosevelt ကိုးကားခဲ့တဲ့ အရာ သမ္မတ William McKinley အသတ်မခံရမီ လေးရက်အလိုတွင် Roosevelt သမ္မတဖြစ်လာခဲ့သည်။

ရုစဗဲ့သည် ၎င်း၏တုတ်ဖြင့် ခြိမ်းခြောက်ခြင်းဖြင့် စစ်ပွဲများကို တားဆီးရန် စိတ်ကူးကြည့်ရန် ကြည်နူးဖွယ်ဖြစ်သော်လည်း၊ လက်တွေ့မှာမူ သူသည် ပနားမားတွင် ၁၉၀၁ ခုနှစ်တွင် ပြသရုံသာမကဘဲ အမေရိကန်စစ်တပ်ကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း၊ ၁၉၀၂ ခုနှစ်တွင် ကိုလံဘီယာ၊ ၁၉၀၃ ခုနှစ်တွင် ဟွန်ဒူးရပ်စ်၊ ၁၉၀၃ ခုနှစ်တွင် ဒိုမီနီကန်သမ္မတနိုင်ငံ၊ ဆီးရီးယား၊ ၁၉၀၃ ခုနှစ်၊ အဘီစီနီးယား၊ ၁၉၀၃ ခုနှစ်တွင် ပနားမား၊ ၁၉၀၄ ခုနှစ်တွင် ဒိုမီနီကန်သမ္မတနိုင်ငံ၊ ၁၉၀၄ ခုနှစ်တွင် မော်ရိုကို၊ ၁၉၀၄ ခုနှစ်တွင် ပနားမား၊ ၁၉၀၄ ခုနှစ်တွင် ကိုရီးယား၊ ၁၉၀၆ ခုနှစ်တွင် ကျူးဘား၊ ၁၉၀၇ ခုနှစ်တွင် ဟွန်ဒူးရပ်စ်၊ နှင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတို့သည် သမ္မတသက်တမ်းတစ်လျှောက်လုံး။

1920 နှင့် 1930 ခုနှစ်များကို အမေရိကန်သမိုင်းတွင် ငြိမ်းချမ်းသောအချိန်အဖြစ် အမှတ်ရနေသည် သို့မဟုတ် လုံးဝမှတ်မိရန် ငြီးငွေ့စရာကောင်းသည့်အချိန်တစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားသည်။ ဒါပေမယ့် အမေရိကန် အစိုးရနဲ့ အမေရိကန် ကော်ပိုရေးရှင်းတွေက ဗဟိုအမေရိကကို ဝါးမြိုနေတယ်။ United Fruit နှင့် အခြားအမေရိကန်ကုမ္ပဏီများသည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်မြေ၊ ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ရထားလမ်းများ၊ ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်စာတိုက်၊ ကြေးနန်းနှင့် တယ်လီဖုန်းဝန်ဆောင်မှုများနှင့် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်နိုင်ငံရေးသမားများကို ဝယ်ယူခဲ့သည်။ Eduardo Galeano မှတ်ချက်ချခဲ့သည်– “ဟွန်ဒူးရပ်စ်တွင် ပျားတစ်ကောင်သည် လက်ထောက်တစ်ဦးထက် သာလွန်ပြီး ဗဟိုအမေရိကတစ်ခွင်လုံးတွင် အမေရိကန်သံအမတ်များသည် သမ္မတများထက် ဥက္ကဋ္ဌများထက် ပိုမိုလုပ်ဆောင်ကြသည်။” United Fruit ကုမ္ပဏီသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ဆိပ်ကမ်းများ၊ ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အကောက်ခွန်နှင့် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ရဲများကို ဖန်တီးခဲ့သည်။ ဒေါ်လာသည် ပြည်တွင်းသုံးငွေ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကိုလံဘီယာတွင် သပိတ်တစ်ခုဖြစ်ပွားသောအခါ ရဲတပ်ဖွဲ့သည် ငှက်ပျောသီးလုပ်သားများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ ကိုလံဘီယာရှိ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီများအတွက် လာမည့်ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာအောင် အစိုးရလူရမ်းကားများကဲ့သို့ပင် သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။

ဟူးဗားသည် သမ္မတဖြစ်ချိန်မတိုင်မီတွင်၊ အမေရိကန်အစိုးရသည် ယန်းကီးနယ်ချဲ့ဝါဒကို ဆိုလိုသည့် “မွန်ရိုးအယူဝါဒ” ဟူသော စကားလုံးကို လက်တင်အမေရိကရှိလူများက နားလည်ကြောင်း ယေဘူယျအားဖြင့် သတိပြုမိခဲ့သည်။ မွန်ရိုးအယူဝါဒသည် စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို အကြောင်းပြခြင်းမရှိကြောင်း Hoover မှကြေငြာခဲ့သည်။ ဟူးဗားနှင့် ဖရန်ကလင် ရုစဗဲ့တို့သည် အမေရိကန်တပ်များကို တူးမြောင်းဇုန်တွင်သာ ကျန်ရစ်သည်အထိ ဗဟိုအမေရိကမှ ဆုတ်ခွာခဲ့သည်။ FDR က သူ့မှာ “အိမ်နီးချင်းကောင်း” မူဝါဒရှိမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

1950 ခုနှစ်များတွင် အမေရိကန်သည် ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရေး ကာကွယ်ရေး ဝန်ဆောင်မှု၏ သူဌေးကဲ့သို့ အိမ်နီးနားချင်းကောင်းတစ်ဦးအဖြစ် မတောင်းဆိုခဲ့ပေ။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် အီရန်တွင် အောင်မြင်စွာ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အမေရိကန်သည် လက်တင်အမေရိကသို့ လှည့်လာခဲ့သည်။ 1953 ခုနှစ်တွင် Caracas ၌ကျင်းပသောဆယ်ကြိမ်မြောက် Pan-America Conference တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး John Foster Dulles က Monroe Doctrine ကို ထောက်ခံခဲ့ပြီး ဆိုဗီယက်ကွန်မြူနစ်ဝါဒသည် ဂွာတီမာလာအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်ကြောင်း လွဲမှားစွာပြောဆိုခဲ့သည်။ အာဏာသိမ်းမှုနောက် လိုက်လာခဲ့သည်။ နောက်ထပ် အာဏာသိမ်းမှုတွေ ဆက်တိုက်လုပ်လာခဲ့တယ်။

၁၉၉၀ ခုနှစ်များအတွင်း ဘီလ်ကလင်တန် အစိုးရလက်ထက်တွင် အကြီးအကျယ် တိုးတက်လာခဲ့သည့် အယူဝါဒတစ်ခုမှာ “လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှု” ဖြစ်သည်—သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများ သို့မဟုတ် နိုင်ငံစုံကော်ပိုရေးရှင်းကြီးများထံမှ လွတ်လပ်ရေးရရန် မစဉ်းစားမှသာ လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုဖြစ်သည်။ ကျူးဘားမှလွဲ၍ အမေရိကရှိ နိုင်ငံအားလုံးအတွက် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်ကြီးကို အမေရိကန်က လိုလားနေပြီး ချန်လှပ်ထားသည့် အခြားနိုင်ငံများကို ချန်လှပ်ထားချင်သေးသည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ရရှိခဲ့သော NAFTA၊ မြောက်အမေရိက လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်၊ အမေရိကန်၊ ကနေဒါနှင့် မက္ကဆီကိုတို့ကို ၎င်း၏ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ စည်းနှောင်ထားသည်။ ၎င်းကို CAFTA-DR၊ ဗဟိုအမေရိက - ဒိုမီနီကန်သမ္မတနိုင်ငံတို့ကြား လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက် အမေရိကန်၊ ကော်စတာရီကာ၊ ဒိုမီနီကန်သမ္မတနိုင်ငံ၊ အယ်လ်ဆာဗေးဒေါ၊ ဂွါတီမာလာ၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်နှင့် နီကာရာဂွာတို့တွင် လိုက်နာဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပြီး အခြားသဘောတူညီချက်များစွာဖြင့် လိုက်နာမည်ဖြစ်သည်။ လက်တင်အမေရိက အပါအဝင် ပစိဖိတ်နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော နိုင်ငံများအတွက် TPP၊ ပစိဖိတ်ဖြတ်ကျော် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး အပါအဝင် သဘောတူညီချက်များတွင် ကြိုးပမ်းမှုများ၊ ယခုအချိန်အထိ TPP ကို ​​အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်း လူကြိုက်များမှု မရှိသောကြောင့် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ ဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရှ်သည် 1990 ခုနှစ်တွင် အမေရိက၏ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတစ်ခုတွင် အမေရိက၏လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုနယ်မြေတစ်ခုအား အဆိုပြုခဲ့ပြီး ဗင်နီဇွဲလား၊ အာဂျင်တီးနားနှင့် ဘရာဇီးတို့က ရှုံးနိမ့်သွားသည်ကို မြင်ခဲ့ရသည်။

NAFTA နှင့် ၎င်း၏ကလေးများသည် အမေရိကန်ကော်ပိုရေးရှင်းကြီးများ အပါအဝင် ကော်ပိုရေးရှင်းကြီးများထံ ထုတ်လုပ်မှုကို မက္ကဆီကိုနှင့် ဗဟိုအမေရိကသို့ ပြောင်းရွှေ့ကာ လုပ်ခလစာနည်းပါးမှု၊ အလုပ်ခွင်အခွင့်အရေးနည်းပါးမှုနှင့် အားနည်းသော သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းများကို လိုက်လံရှာဖွေရာတွင် ကြီးမားသောအကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိစေခဲ့သည်။ သူတို့သည် စီးပွားဖြစ်ဆက်ဆံမှုများ ဖန်တီးထားသော်လည်း လူမှုရေး သို့မဟုတ် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ဆက်ဆံမှုများ မဟုတ်ပါ။

ယနေ့ ဟွန်ဒူးရပ်စ်တွင် လူကြိုက်များသော “အလုပ်အကိုင်နှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဇုန်များ” သည် အမေရိကန်၏ဖိအားကြောင့်သာမက CAFTA လက်အောက်ရှိ ဟွန်ဒူးရပ်စ်အစိုးရအား တရားစွဲဆိုသည့် အမေရိကန်အခြေစိုက် ကော်ပိုရေးရှင်းများမှလည်း ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ရလဒ်မှာ အမြတ်ထုတ်သူများနှင့်သာ အဆုံးစွန်သော အာဏာသည် အမြတ်အစွန်းများသာ မှီခိုနေရသည့် အမေရိကန် အစိုးရသည် လုယက်မှုများကို ဝါးဝါးဝါး ပံ့ပိုးပေးသည့် ပုံစံသစ်ဖြစ်ပြီး သားကောင်များသည် မမြင်နိုင်၊ မထင်မှတ်ဘဲ ဖြစ်နေကြသည်— သို့မဟုတ် အမေရိကန် နယ်စပ်တွင် ပေါ်လာသည့်အခါ၊ အပြစ်တင်ကြသည်။ တုန်လှုပ်ချောက်ချားဖွယ်ရာ အယူဝါဒကို အကောင်အထည်ဖော်သူများအနေဖြင့်၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်၏ “ဇုန်များ” ကို အုပ်ချုပ်သည့် ကော်ပိုရေးရှင်းများသည် ဟွန်ဒူးရပ်စ်ဥပဒေပြင်ပတွင် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်အမြတ်အစွန်းအတွက် စံပြဥပဒေများကို ပြဌာန်းနိုင်သည်—အလွန်အကျွံအမြတ်များသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဒီမိုကရေစီအဖြစ် မျှတအောင်ထုတ်ဝေရန် အမေရိကန်အခြေစိုက် တတ်သိပညာရှင်များကို အလွယ်တကူပေးချေနိုင်ကြသည်။ ဒီမိုကရေစီရဲ့ အနည်းနဲ့အများ ဆန့်ကျင်ဘက်ပါ။

အမေရိကန်ပြည်တွင်းစစ်နှင့် အခြားစစ်ပွဲများကဲ့သို့ အခြားနည်းဖြင့် အာရုံလွဲနေချိန်များတွင် သမိုင်းသည် လက်တင်အမေရိကအတွက် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အကျိုးရှိပုံပေါ်သည်။ ယခုအချိန်သည် အမေရိကန် အစိုးရသည် ယူကရိန်းမှ အနည်းငယ် အာရုံလွဲနေပြီး ရုရှားကို ထိခိုက်စေသည်ဟု ယုံကြည်ပါက ဗင်နီဇွဲလားရေနံကို ဝယ်ယူရန် ဆန္ဒရှိနေသည့် အချိန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် လက်တင်အမေရိကတွင် ကြီးမားသော အောင်မြင်မှုနှင့် မျှော်မှန်းချက်၏ အခိုက်အတန့်ဖြစ်သည်။

လက်တင်အမေရိက ရွေးကောက်ပွဲများသည် အမေရိကန်၏ အာဏာကို လက်အောက်ခံရန် ဆန့်ကျင်ဘက် ပိုများလာသည်။ Hugo Chavez ၏ "Bolivarian တော်လှန်ရေး" ပြီးနောက် Néstor Carlos Kirchner သည် 2003 ခုနှစ်တွင် Argentina တွင် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရပြီး 2003 ခုနှစ်တွင် Brazil တွင် Luiz Inácio Lula da Silva မှ ရွေးချယ်ခံခဲ့ရပါသည်။ လွတ်လပ်ရေးစိတ်ရှိသော Bolivia ၏ သမ္မတ Evo Morales သည် ဇန်နဝါရီ 2006 ခုနှစ်တွင် အာဏာရခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရရန် စိတ်ထားရှိသော Ecuador ၏ သမ္မတ Correa သည် ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် အာဏာရလာခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် အီကွေဒေါတွင် စစ်အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခု ထပ်မံထားရှိလိုပါက၊ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ် မိုင်ယာမီတွင် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အခြေစိုက်စခန်းကို ဆက်လက်ထားရှိရန် အီကွေဒေါအား ခွင့်ပြုရမည်ဖြစ်ကြောင်း Correa က ကြေညာခဲ့သည်။ နီကာရာဂွာတွင် ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွင် ဖြုတ်ချခံခဲ့ရသော Sandinista ခေါင်းဆောင် Daniel Ortega သည် ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှ ယနေ့အထိ အာဏာပြန်ရလာခဲ့သော်လည်း သူ၏မူဝါဒများ ပြောင်းလဲသွားပြီး အာဏာအလွဲသုံးစားလုပ်မှုများသည် အမေရိကန်မီဒီယာများ၏ လုပ်ကြံဖန်တီးမှုအားလုံးမဟုတ်ပေ။ Andrés Manuel López Obrador (AMLO) သည် 2007 ခုနှစ်တွင် မက္ကဆီကိုတွင် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံခဲ့ရသည်။ 1990 ခုနှစ်တွင် Bolivia တွင် အာဏာသိမ်းမှု (အမေရိကန်နှင့် UK ၏ထောက်ခံမှုဖြင့်) နှင့် ဘရာဇီးတွင် ထရမ့်တရားစွဲဆိုမှု အပါအဝင် ကျောခိုင်းပြီးနောက် 2007 ခုနှစ်တွင် "ပန်းရောင်ဒီရေ" စာရင်းကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ “အစိုးရများသည် ဗင်နီဇွဲလား၊ ဘိုလီးဗီးယား၊ အီကွေဒေါ၊ နီကာရာဂွာ၊ ဘရာဇီး၊ အာဂျင်တီးနား၊ မက္ကဆီကို၊ ပီရူး၊ ချီလီ၊ ကိုလံဘီယာနှင့် ဟွန်ဒူးရပ်စ်တို့ ပါဝင်ရန် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ချဲ့ထွင်ခဲ့သည် — နှင့် ကျူးဘား။ ကိုလံဘီယာအတွက်၊ 2018 ခုနှစ်တွင် ၎င်း၏ လက်ဝဲယိမ်းသမ္မတတစ်ဦး၏ ပထမဆုံး ရွေးကောက်ပွဲကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ ဟွန်ဒူးရပ်စ်အတွက်၊ 2019 တွင် ခင်ပွန်းဖြစ်သူနှင့် ယခု ပထမဆုံးသော လူကြီးလူကောင်း Manuel Zelaya တို့ကို 2022 ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုမှ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရသော သမ္မတကတော် Xiomara Castro de Zelaya ၏ သမ္မတအဖြစ် 2022 ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

ဟုတ်ပါတယ်၊ ဒီနိုင်ငံတွေဟာ သူတို့ရဲ့ အစိုးရတွေနဲ့ သမ္မတတွေလို ကွဲပြားမှုတွေ ပြည့်နေတယ်။ အမေရိကန်မီဒီယာများသည် ၎င်းတို့၏ ချို့ယွင်းချက်များအား ချဲ့ကားပြောဆိုသည်ဖြစ်စေ လိမ်လည်ခြင်းရှိမရှိ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အစိုးရအားလုံးကဲ့သို့ပင် ထိုအစိုးရများနှင့် သမ္မတများသည် အလွန်ချို့ယွင်းချက်ရှိနေပါသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ၊ လက်တင်အမေရိက ရွေးကောက်ပွဲများ (အာဏာသိမ်းရန်ကြိုးပမ်းမှုများကို ခုခံခြင်း) သည် အမေရိကန်က နှစ်သက်သည်ဖြစ်စေ မကြိုက်သည်ဖြစ်စေ လက်တင်အမေရိက၏ မွန်ရိုးအယူဝါဒ အဆုံးသတ်ရေးလမ်းကြောင်းကို ညွှန်ပြနေသည်။

2013 ခုနှစ်တွင် Gallup သည် အာဂျင်တီးနား၊ မက္ကဆီကို၊ ဘရာဇီးနှင့် ပီရူးတို့တွင် စစ်တမ်းများကောက်ယူခဲ့ပြီး ကိစ္စတစ်ခုစီတွင် အမေရိကန်သည် "ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အကြီးမားဆုံးခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်သည့် ဘယ်နိုင်ငံဖြစ်သနည်း" ၏ ထိပ်တန်းအဖြေကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ 2017 ခုနှစ်တွင် Pew သည် မက္ကဆီကို၊ ချီလီ၊ အာဂျင်တီးနား၊ ဘရာဇီး၊ ဗင်နီဇွဲလား၊ ကိုလံဘီယာနှင့် ပီရူးတို့တွင် စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့ရာ 56% နှင့် 85% အကြားတွင် အမေရိကန်သည် ၎င်းတို့၏နိုင်ငံအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုဟု ယုံကြည်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ မွန်ရိုးအယူဝါဒ ပျောက်ကွယ်သွားလျှင် သို့မဟုတ် စေတနာကောင်းရှိမည်ဆိုလျှင်၊ ယင်းအကြောင်းကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာမည့်သူများ အဘယ်ကြောင့် မကြားဖူးသနည်း။

2022 ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက လက်ခံကျင်းပသည့် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် နိုင်ငံ 23 နိုင်ငံမှ 35 နိုင်ငံသာ ကိုယ်စားလှယ်စေလွှတ်ခဲ့သည်။ မက္ကဆီကို၊ ဘိုလီးဗီးယား၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်၊ ဂွါတီမာလာ၊ အယ်လ်ဆာဗေးဒေါ၊ နှင့် အန်တီဂွါနှင့် ဘာဘူဒါတို့အပါအဝင် အခြားနိုင်ငံအများအပြားက သပိတ်မှောက်နေစဉ် အမေရိကန်က နိုင်ငံသုံးနိုင်ငံကို ဖယ်ထုတ်ထားသည်။

အမေရိကန် အစိုးရသည် ၎င်းတို့သည် အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားကို ဖီဆန်သောကြောင့်မဟုတ်ဘဲ အာဏာရှင်များဖြစ်သောကြောင့် နိုင်ငံများကို ဖြုတ်ချရန် သို့မဟုတ် ဒဏ်ခတ်ရန် သို့မဟုတ် ကြိုးပမ်းနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု အမေရိကန်အစိုးရက အမြဲတစေ တောင်းဆိုထားသည်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော့်ရဲ့ 2020 စာအုပ်မှာ မှတ်တမ်းတင်ထားသလိုပါပဲ။ လောလောဆယ် အမေရိကန်က ထောက်ခံထားတဲ့ အာဏာရှင် ၂၀ထိုအချိန်က ကမ္ဘာ့အဖိနှိပ်ဆုံးအစိုးရ ၅၀ အနက်၊ အမေရိကန်အစိုးရ၏ ကိုယ်ပိုင်နားလည်မှုဖြင့်၊ အမေရိကန်သည် ၎င်းတို့အနက် ၄၈ ခုအား စစ်ရေးအရ ပံ့ပိုးပေးခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက်မှ ၄၁ ခုအား (သို့မဟုတ်) လက်နက်ရောင်းချခြင်းအား ခွင့်ပြုပေးကာ ၎င်းတို့အနက် ၄၄ ခုအား စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုပေးခြင်း၊ ၎င်းတို့ထဲမှ ၃၃ ဦးအား တပ်မတော်သို့ ထောက်ပံ့ငွေများ ပေးအပ်ခဲ့သည်။

လက်တင်အမေရိကတွင် အမေရိကန်စစ်အခြေစိုက်စခန်းများကို မည်သည့်အခါမျှ မလိုအပ်ဘဲ ၎င်းတို့အားလုံးကို ယခုချက်ချင်း ပိတ်ပစ်သင့်သည်။ လက်တင်အမေရိကသည် US ၏စစ်သွေးကြွမှု (သို့မဟုတ်အခြားမည်သူ၏စစ်သွေးကြွမှု) မရှိဘဲအမြဲတမ်းပိုမိုကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်ပြီးရောဂါဘေးမှချက်ချင်းလွတ်မြောက်သင့်သည်။ လက်နက်မရောင်းတော့ဘူး။ လက်နက်လက်ဆောင်တွေ မရှိတော့ဘူး။ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု သို့မဟုတ် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု မရှိတော့ပါ။ လက်တင်အမေရိကရဲများ သို့မဟုတ် အကျဉ်းထောင်အစောင့်များအား အမေရိကန်မှ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု မရှိတော့ပါ။ အစုလိုက်အပြုံလိုက် အကျဉ်းချခံရသည့် ပရောဂျက်ကို တောင်ပိုင်းသို့ မတင်ပို့တော့ပါ။ (ဟွန်ဒူးရပ်စ်ရှိ စစ်တပ်နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့အတွက် အမေရိကန်၏ ရန်ပုံငွေကို ဖြတ်တောက်မည့် Berta Caceres အက်ဥပဒေကဲ့သို့ ကွန်ဂရက်ရှိ ဥပဒေကြမ်းသည် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများတွင် ပါဝင်နေသရွေ့ လက်တင်အမေရိကနှင့် အခြားကမ္ဘာ့အားလုံးသို့ တိုးချဲ့သင့်သည်၊ အခြေ အနေမရှိဘဲ အမြဲတမ်း ထောက်ပံ့ကူညီမှုများသည် လက်နက်ကိုင်တပ်များမဟုတ်ဘဲ ငွေကြေး သက်သာမှုပုံစံကို ယူသင့်သည်။) မူးယစ်ဆေးဝါး၊ ပြည်ပ သို့မဟုတ် ပြည်တွင်း၌ စစ်ပွဲများ မရှိတော့ပါ။ စစ်အာဏာရှင်ဝါဒကို ကိုယ်စားပြု၍ မူးယစ်ဆေးဝါး စစ်ပွဲကို မသုံးတော့ပါ။ မူးယစ်ဆေးဝါးအလွဲသုံးမှုကို ဖန်တီးပြီး ရေရှည်တည်တံ့စေသော လူနေမှုဘဝ ညံ့ဖျင်းခြင်း သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အရည်အသွေးညံ့ဖျင်းမှုကို လျစ်လျူမရှုတော့ပါ။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ လူသားတွေကို ထိခိုက်စေတဲ့ ကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်တွေ မရှိတော့ပါ။ ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အကျိုးအတွက် စီးပွားရေး "ကြီးထွားမှု" အထိမ်းအမှတ်ပွဲ မရှိတော့ပါ။ တရုတ် သို့မဟုတ် အခြားမည်သူမဆို၊ စီးပွားဖြစ် သို့မဟုတ် သိုင်းပြိုင်ပွဲနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှု မရှိတော့ပါ။ အကြွေးမရှိတော့ဘူး။ (အဲဒါကို ပယ်ဖျက်ပါ။) ကြိုးတွဲပါသော အကူအညီ မရှိတော့ပါ။ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများမှတစ်ဆင့် စုပေါင်းပြစ်ဒဏ်ပေးခြင်း မပြုတော့ပါ။ နယ်ခြားတံတိုင်းများ သို့မဟုတ် လွတ်လပ်စွာ လှုပ်ရှားမှုအတွက် အသိဥာဏ်မဲ့ အတားအဆီးများ မရှိတော့ပါ။ ဒုတိယတန်းစား နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့် မရှိတော့ဘူး။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လူ့အကျပ်အတည်းများမှ အရင်းအမြစ်များကို ဝေးကွာသော အောင်နိုင်မှု၏ ရှေးရိုးစွဲအလေ့အကျင့်၏ မွမ်းမံထားသော မူကွဲများအဖြစ်သို့ မပြောင်းလဲတော့ပါ။ လက်တင်အမေရိကသည် အမေရိကန်ကိုလိုနီစနစ်ကို ဘယ်သောအခါမှ မလိုအပ်ပါ။ Puerto Rico နှင့် US နယ်မြေအားလုံးသည် လွတ်လပ်ရေး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ရာထူးကို ရွေးချယ်ခွင့်နှင့် ရွေးချယ်မှု နှစ်ခုစလုံးနှင့်အတူ လျော်ကြေးပေးသင့်သည်။

ဤဦးတည်ချက်အတွက် အဓိကခြေလှမ်းကို အမေရိကန်အစိုးရအနေဖြင့် ရိုးရှင်းသော စကားလုံးအသုံးအနှုန်းများကို ဖျက်သိမ်းခြင်း- အရေခြုံမှုဖြစ်သည်။ သင်သည် "စည်းကမ်းအခြေခံသောအမိန့်" ၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်လိုပါသလား။ ပြီးရင် တစ်ခုနဲ့ ချိတ်ဆက်လိုက်ပါ။ အပြင်မှာ မင်းကိုစောင့်နေတဲ့တစ်ယောက်ရှိတယ်၊ လက်တင်အမေရိကက ဦးဆောင်နေတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ အဓိကလူ့အခွင့်အရေးစာချုပ် ၁၈ စောင်အနက်၊ အမေရိကန်သည် ၅ ဖွဲ့ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်သည် ကုလသမဂ္ဂ၏ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးကို အတိုက်အခံအဖြစ် ဦးဆောင်ကာ လွန်ခဲ့သည့် နှစ် ၅၀ အတွင်း လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ဗီတိုအာဏာသုံးရန် မှတ်တမ်းကို အလွယ်တကူ ရယူထားသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ဖျက်လိုဖျက်ဆီးပြုမူနေသည့် အကြောင်းအရာအများစုတွင် ဘုံတောင်းဆိုမှုများကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် “လမ်းပြောင်းပြန်နှင့် ကမ္ဘာကို ဦးဆောင်ရန်” မလိုအပ်ပါ။ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ကမ္ဘာနှင့်ပူးပေါင်းပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်သောကမ္ဘာကိုဖန်တီးရာတွင် ဦးဆောင်နေသည့် လက်တင်အမေရိကနှင့် အမီလိုက်နိုင်ရန် ကြိုးစားရန်လိုအပ်သည်။ တိုက်ကြီးနှစ်ခုသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇ၀တ်ခုံရုံးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လွှမ်းမိုးထားပြီး နိုင်ငံတကာဥပဒေ- ဥရောပနှင့် တက္ကဆက်တောင်ဘက် အမေရိကတိုက်တို့ကို အလေးအနက်ထား၍ အလေးအနက်ထား ကြိုးစားကြသည်။ လက်တင်အမေရိကသည် နူကလီးယားလက်နက်များ တားမြစ်ရေးစာချုပ်တွင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဦးဆောင်လမ်းပြနေသည်။ လက်တင်အမေရိကအားလုံးနီးပါးသည် ဩစတြေးလျမှလွဲ၍ အခြားတိုက်ကြီးများထက် နျူကလီးယားလက်နက်ကင်းမဲ့ဇုန်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။

လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံများသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အခြားနေရာများထက် သာလွန်ကောင်းမွန်သော စာချုပ်များကို ပါ၀င်ပြီး လိုက်နာစောင့်ထိန်းကြသည်။ အမေရိကန် စစ်အခြေစိုက်စခန်းများ ရှိသော်လည်း ၎င်းတို့တွင် နျူကလီးယား၊ ဓာတုလက်နက် သို့မဟုတ် ဇီဝလက်နက်များ မရှိပါ။ ဘရာဇီးနိုင်ငံသည် လက်နက်များသာ တင်ပို့ရောင်းချပြီး ပမာဏမှာ နည်းပါးသည်။ ဟာဗားနားတွင် 2014 ခုနှစ်မှစတင်၍ လက်တင်အမေရိကနှင့် ကာရေဘီယံအသိုက်အဝန်း၏အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ 30 ကျော်သည် ငြိမ်းချမ်းရေးဇုန်ကြေညာစာတမ်းဖြင့် ချည်နှောင်ထားသည်။

2019 ခုနှစ်တွင် AMLO သည် မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်သူများအပေါ် ပူးတွဲစစ်ဆင်နွှဲရန် အဆိုပြုချက်ကို ပယ်ချခဲ့ပြီး စစ်ပွဲဖျက်သိမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် အဆိုပြုခဲ့သည်-

“အဆိုးဆုံးဖြစ်နိုင်သလို အဆိုးဆုံးကတော့ စစ်ပွဲပဲဖြစ်မှာပါ။ စစ်ပွဲအကြောင်းဖတ်ဖူးသူများ သို့မဟုတ် စစ်ပွဲဒဏ်ခံစားခဲ့ရသူများ စစ်ပွဲ၏အဓိပ္ပါယ်ကို သိသည်။ စစ်ပွဲသည် နိုင်ငံရေးနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးကို စစ်ရှောင်ဖို့ တီထွင်ခဲ့တာလို့ အမြဲပြောဖူးတယ်။ စစ်ပွဲသည် ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့် အဓိပ္ပါယ်တူသည်။ စစ်ပွဲက အသုံးမကျဘူး။ ငါတို့က ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်။ ငြိမ်းချမ်းရေးသည် ဤအစိုးရသစ်၏ နိယာမဖြစ်သည်။

ငါကိုယ်စားပြုတဲ့ ဒီအစိုးရမှာ အာဏာရှင်တွေက နေရာမရှိဘူး။ အဲဒါကို အကြိမ် 100 ပြစ်ဒဏ်အဖြစ် ရေးသင့်တယ်- ငါတို့ စစ်ကြေညာပြီး အလုပ်မဖြစ်ဘူး။ အဲဒါက ရွေးချယ်ခွင့် မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီဗျူဟာ မအောင်မြင်ဘူး။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ယင်း၏အစိတ်အပိုင်းဖြစ်မည်မဟုတ်ပါ။ . . . သတ်ဖြတ်ခြင်းသည် ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်သော စွမ်းအားထက် ပိုမိုလိုအပ်သည်”

စစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်တယ်လို့ ပြောရမှာပဲ။ စစ်ပွဲသည် တစ်ခုတည်းသောရွေးချယ်မှုဖြစ်ပြီး သာလွန်သောရွေးချယ်မှုကို အသုံးပြုမည်ဟု လူအများကပြောမည့်အခြေအနေတွင် လုံးဝထားရှိရမည့်နောက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤပညာရှိသင်တန်းကို သရုပ်ပြရာတွင် ဦးဆောင်လမ်းပြခြင်းသည် လက်တင်အမေရိကဖြစ်သည်။ ဤဆလိုက်တွင် နမူနာများစာရင်းဖြစ်သည်။

လက်တင်အမေရိကသည် ဒီမိုကရေစီနှင့် ဆိုရှယ်လစ်အဆုံးသတ်များကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် Zapatistas အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားလူ့အဖွဲ့အစည်းများစွာကို ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲစွာနှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာနေထိုင်ခြင်းအပါအဝင်၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် ဆန်းသစ်တီထွင်ထားသော စံနမူနာမြောက်မြားစွာကို ပေးဆောင်ထားပြီး၊ ၎င်းကို အားမကိုးဘဲ ကော့စတာရီကာစစ်တပ်ကို ဖျက်သိမ်းခြင်းနမူနာအပါအဝင်၊ စစ်တပ်ပိုင်တဲ့ ပြတိုက်မှာ ရှိတာ ပိုကောင်းပါတယ်။

လက်တင်အမေရိကသည် မွန်ရိုးအယူဝါဒအတွက် ဆိုးရွားစွာလိုအပ်သည့်အရာများအတွက် စံနမူနာပြပေးသည်- အမှန်တရားနှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကော်မရှင်။

လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံများသည် နေတိုးနှင့် ကိုလံဘီယာ၏ မိတ်ဖက်အဖွဲ့ (အစိုးရသစ်၏ အသွင်အပြင်ဖြင့် မပြောင်းလဲဘဲ) ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့ကြားတွင် အမေရိကန်နှင့် နေတိုးကျောထောက်နောက်ခံပြု စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်ရန် စိတ်အားထက်သန်ခြင်း မရှိကြသလို၊ ရှုံ့ချရန် သို့မဟုတ် ဘဏ္ဍာရေးအရ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ရန် တစ်ဖက်တည်းသာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှေ့မှောက်တွင် ၎င်း၏မွန်ရိုးအယူဝါဒကို အဆုံးသတ်ရန်နှင့် ၎င်းကို လက်တင်အမေရိကတွင်သာမက တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် အဆုံးသတ်ရန်နှင့် ၎င်းကိုအဆုံးသတ်ရုံသာမက ကမ္ဘာ့ဥပဒေလိုက်နာရေးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ပါ အပြုသဘောဆောင်သောလုပ်ဆောင်ချက်များဖြင့် ၎င်းကိုအစားထိုးရန်၊ နိုင်ငံတကာ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို လက်ကိုင်ထားပြီး နျူကလီးယားလက်နက် ဖျက်သိမ်းရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်ရေး၊ ရောဂါကူးစက်မှု၊ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှုနှင့် ဆင်းရဲမွဲတေမှုတို့တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး၊ မွန်ရိုးအယူဝါဒသည် ဘယ်သောအခါမှ ဥပဒေတစ်ခုမဟုတ်ခဲ့ဘဲ ယခုဥပဒေများသည် ၎င်းကိုတားမြစ်ထားသည်။ ရုပ်သိမ်းရန် သို့မဟုတ် အတည်ပြုရန် ဘာမှ မရှိပါ။ လိုအပ်တာက အမေရိကန် နိုင်ငံရေးသမားတွေက သူတို့ ပါဝင်နေပြီလို့ ဟန်ဆောင်တဲ့ လျောက်ပတ်တဲ့ အပြုအမူမျိုး ရိုးရှင်းစွာ လိုအပ်တယ်။