Nick Buxton မှ Transnational Institute မှအောက်တိုဘာလ 12, 2021
ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ပြင်းထန်သောသက်ရောက်မှုများကိုတုံ့ပြန်သည့်အနေနှင့်ရာသီဥတုလုံခြုံမှုအတွက်နိုင်ငံရေးလိုအပ်ချက်ကြီးထွားလာသည်၊ သို့သော်၎င်းတို့ကမည်သည့်လုံခြုံရေးနှင့်မည်သူကိုကမ်းလှမ်းသည်ကိုဝေဖန်ဆန်းစစ်မှုအနည်းငယ်ရှိသည်။ ဤအခြေခံသဘောတရားသည်ရာသီဥတုကိုအကျပ်အတည်းဖြစ်စေသောစစ်တပ်၏အခန်းကဏ္ingကိုမီးမောင်းထိုးပြထားသည်၊ ရာသီဥတု၏သက်ရောက်မှုများ၊ စစ်ရေးအကျိုးသက်ရောက်မှုများ၊ အကျိုးအမြတ်ရနိုင်သောကော်ပိုရိတ်အကျိုးစီးပွားများ၊ ထိခိုက်လွယ်ဆုံးထိခိုက်မှုများနှင့်လုံခြုံရေးအတွက်အခြားအဆိုပြုချက်များ တရားမျှတမှုကိုအခြေခံသည်။
၁။ ရာသီဥတုလုံခြုံမှုဆိုတာဘာလဲ။
ရာသီဥတုလုံခြုံမှုသည်လုံခြုံရေးအပေါ်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏သက်ရောက်မှုကိုဆန်းစစ်သောနိုင်ငံရေးနှင့်မူဝါဒမူဘောင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုများ (GHGs) မြင့်တက်လာမှုကြောင့်ပြင်းထန်သောရာသီဥတုဖြစ်ရပ်များနှင့်ရာသီဥတုမတည်ငြိမ်မှုများကစီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်စနစ်များကိုအနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပြီးလုံခြုံရေးကိုထိခိုက်စေသည်။ မေးခွန်းများမှာဤအရာနှင့် ပတ်သက်၍ မည်သည့်လုံခြုံရေးအမျိုးအစားဖြစ်သနည်း။
ရာသီဥတုလုံခြုံမှုအတွက်အဓိကမောင်းနှင်အားနှင့် ၀ ယ်လိုအားသည်အင်အားကြီးအမျိုးသားလုံခြုံရေးနှင့်စစ်ဘက်ဆိုင်ရာယန္တရား၊ အထူးသဖြင့်ချမ်းသာသောနိုင်ငံများမှဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ၎င်းတို့၏စစ်ရေးစစ်ဆင်ရေးများနှင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ဦး တည်သောနိုင်ငံများ၏စီးပွားရေးနှင့်နိုင်ငံရေးပါဝါကိုရည်ညွန်းသည့်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ဖြစ်သောလုံခြုံရေးများကိုဆိုလိုသည်။
ဤမူဘောင်တွင်ရာသီဥတုလုံခြုံမှုသည်ထင်မြင်ယူဆချက်များကိုစစ်ဆေးသည် တိုက်ရိုက် ဥပမာ - ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်မြင့်တက်မှုသည်စစ်အခြေစိုက်စခန်းများသို့အပူလွန်ကဲမှုကြောင့်စစ်တပ်၏စစ်ဆင်ရေးကိုအဟန့်အတားဖြစ်စေသည်။ ၎င်းကိုလည်းကြည့်သည် သွယ်ဝိုက် ခြိမ်းခြောက်မှုများ (သို့) ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနည်းလမ်းများသည်အခြားနိုင်ငံများသို့ပြန့်ကျဲစေနိုင်သောရှိပြီးသားတင်းမာမှုများ၊ ပဋိပက္ခများနှင့်အကြမ်းဖက်မှုများကိုပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်သည်။ ၎င်းတွင်ရေခဲများအရည်ပျော်မှုသည်တွင်းထွက်သယံဇာတအသစ်များနှင့်အင်အားကြီးနိုင်ငံများအကြားထိန်းချုပ်မှုကိုတွန်းအားပေးသည့်အာတိတ်ကဲ့သို့စစ်ပွဲစစ်ပွဲဇာတ်ကားသစ်များပေါ်ထွက်လာသည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကို 'ခြိမ်းခြောက်မှုမြှင့်တင်ခြင်း' သို့မဟုတ် 'ပဋိပက္ခများအတွက်ဓာတ်ကူပစ္စည်း' အဖြစ်သတ်မှတ်သည်။ ရာသီဥတုကာကွယ်ရေးနှင့်ပတ်သက်သောဇာတ်ကြောင်းများသည်ပုံမှန်အားဖြင့်အမေရိကန်ကာကွယ်ရေး ၀ န်ကြီးဌာန၏ဗျူဟာစကားများအရမျှော်မှန်းထားသည့်ပဋိပက္ခတစ်ခု၊ စစ်အေးကာလတွင်ကြုံတွေ့ရသောလုံခြုံရေးထက်များစွာမသဲမကွဲနှင့်မခန့်မှန်းနိုင်ပါ။
ရာသီဥတုလုံခြုံမှုကိုအမျိုးသားလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာများတွင်ပိုမိုပေါင်းစပ်ထားပြီးကုလသမဂ္ဂနှင့်၎င်း၏အထူးအေဂျင်စီများ၊ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၊ ပညာရှင်များနှင့်မီဒီယာများကဲ့သို့နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများကကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လက်ခံလာကြသည်။ ၂၀၂၁ မှာသမ္မတဘိုင်ဒန်တစ်ယောက်တည်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုအမျိုးသားလုံခြုံရေး ဦး စားပေးအဖြစ်ကြေငြာခဲ့သည်နေတိုးသည်ရာသီဥတုနှင့်လုံခြုံရေးအတွက်လုပ်ဆောင်မည့်အစီအစဉ်တစ်ခုရေးဆွဲခဲ့ပြီးဗြိတိန်ကရာသီဥတုပြင်ဆင်ထားသည့်ကာကွယ်ရေးစနစ်သို့ပြောင်းလဲသွားကြောင်းကြေငြာခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီသည်ရာသီဥတုနှင့်လုံခြုံရေးအပေါ်အဆင့်မြင့်ဆွေးနွေးငြင်းခုံပွဲကျင်းပခဲ့ပြီးရာသီဥတုလုံခြုံမှုကိုမျှော်လင့်သည်။ နိုဝင်ဘာလတွင်ကျင်းပမည့် COP26 ညီလာခံတွင်အဓိကအစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်လိမ့်မည်။
ဤ primer သည်စူးစမ်းလေ့လာနေစဉ်တွင်ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကိုလုံခြုံရေးပြဿနာအဖြစ်ဘောင်ခတ်ခြင်းသည်ပြဿနာကိုအဆုံးစွန်ထိတွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပြီးရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုစစ်တပ်အားချဉ်းကပ်မှုကိုအားဖြည့်ပေးသောကြောင့်အကျပ်အတည်းသည်အများအားဖြင့်မတရားမှုကိုပိုမိုနက်ရှိုင်းစေနိုင်သည်။ လုံခြုံရေးဖြေရှင်းချက်များ၏အန္တရာယ်မှာအဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်အရ၎င်းတို့သည်မတရားသောအခြေအနေတွင်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ လုံခြုံရေးတုန့်ပြန်မှုသည်ဒုက္ခသည်များကဲ့သို့လက်ရှိအခြေအနေကိုမငြိမ်မသက်ဖြစ်စေခြင်း၊ ရာသီဥတုတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကဲ့သို့၎င်းအားလုံးလုံးဆန့်ကျင်သောမည်သူ့ကိုမဆိုခြိမ်းခြောက်ခြင်းဟုရှုမြင်သည်။ ၎င်းသည်မတည်ငြိမ်မှုအတွက်အခြားပူးပေါင်းဖြေရှင်းနည်းများကိုလည်းတားမြစ်ထားသည်။ ရာသီဥတုတရားမျှတခြင်းအားဖြင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုဖြစ်ပေါ်စေသောစီးပွားရေးစနစ်များကိုပြောင်းပြန်လှန်ပစ်ရန်၊ အကျပ်အတည်း၏ရှေ့တန်းမှရပ်ရွာများကို ဦး စား ပေး၍ ၎င်းတို့၏ဖြေရှင်းချက်များကို ဦး စားပေးခဲ့သည်။
၂။ ရာသီဥတုလုံခြုံမှုသည်နိုင်ငံရေး ဦး စားပေးအဖြစ်မည်သို့ပေါ်ထွက်လာသနည်း။
ရာသီဥတုလုံခြုံမှုသည် ၁၉၇၀ နှင့် ၁၉၈၀ ခုနှစ်များကတည်းကပတ်ဝန်းကျင်နှင့်ပဋိပက္ခ၏ဆက်စပ်မှုကိုဆန်းစစ်ခဲ့ပြီးပညာရေးနှင့်မူဝါဒချမှတ်ခြင်းအသိုင်းအဝိုင်းများတွင်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်လုံခြုံရေးဆွေးနွေးမှုကိုပိုမိုသမိုင်းကြောင်းပေါ်စေခဲ့သည်။
ရာသီဥတုလုံခြုံရေးသည်မူဝါဒနှင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင်ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှတာဝန်ပေးအပ်ခြင်းခံရသော Royal Dutch Shell အစီအစဉ်မှ Peter Schwartz နှင့် California အခြေစိုက် Global Business Network မှ Doug Randall တို့ကလေ့လာမှုတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်အမှောင်ခေတ်သစ်တစ်ခုသို့ ဦး တည်နိုင်ကြောင်းသတိပေးခဲ့သည်-ရုတ်တရက်ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့်အငတ်ဘေး၊ ရောဂါနှင့်ရာသီဥတုနှင့်ဆိုင်သောဘေးအန္တရာယ်များကျရောက်လာသည်နှင့်အမျှနိုင်ငံများစွာ၏လိုအပ်ချက်များသည်သူတို့၏သယ်ဆောင်နိုင်စွမ်းကိုကျော်လွန်သွားလိမ့်မည်။ ဤအရာသည်ဟန်ချက်ညီမှုကိုပြန်လည်ရယူရန်ရန်လိုဖွယ်ရှိသည့်စိတ်ပျက်စရာအာရုံကိုဖန်တီးလိမ့်မည်။ အနှောင့်အယှက်များနှင့်ပဋိပက္ခများသည်ဘဝ၏အစုလိုက်အပြုံလိုက်ဖြစ်လိမ့်မည်။ ထိုနှစ်တွင် hyperbolic နည်းသောဘာသာစကားဖြင့်ဥရောပသမဂ္ဂ (အီးယူ) ၏ဥရောပလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကိုလုံခြုံရေးပြဿနာတစ်ရပ်အဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။
ထိုအချိန်မှ စ၍ ရာသီဥတုလုံခြုံမှုကိုကာကွယ်ရေးစီမံကိန်းများ၊ ထောက်လှမ်းရေးအကဲဖြတ်မှုများနှင့်အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ သြစတေးလျ၊ ကနေဒါ၊ ဂျာမနီ၊ နယူးဇီလန်နှင့်ဆွီဒင်နှင့်အီးယူတို့အပါအ ၀ င်တိုးတက်နေသောချမ်းသာကြွယ်ဝသောနိုင်ငံများ၏စစ်ရေးစစ်ဆင်ရေးအစီအစဉ်များတွင်ပိုမိုပေါင်းစပ်ထားသည်။ ၎င်းသည်စစ်ဘက်နှင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားသည့်နိုင်ငံများ၏ရာသီဥတုဆိုင်ရာဆောင်ရွက်ချက်များအစီအစဉ်များနှင့်ကွဲပြားသည်။
စစ်တပ်နှင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအဖွဲ့အစည်းများအတွက်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုအာရုံစိုက်ခြင်းသည်ဆင်ခြင်တုံတရားရှိသောမည်သည့်အစီအစဉ်ကိုမဆိုပိုမိုဆိုးရွားလာပြီး၎င်းတို့၏ကဏ္ affect ကိုထိခိုက်စေလိမ့်မည်ဟုယုံကြည်ချက်ကိုထင်ဟပ်စေသည်။ စစ်တပ်သည်ရေရှည်စီမံကိန်းရေးဆွဲခြင်းတွင်ပါ ၀ င်နေသောပဋိပက္ခများကိုဆက်လက်ပါ ၀ င်ရန်၎င်း၏စွမ်းရည်ကိုသေချာစေရန်နှင့်၎င်းတို့ပြုလုပ်နေသောပြောင်းလဲနေသောအခြေအနေများအတွက်အဆင်သင့်ဖြစ်နေစေရန်စစ်တပ်များသည်အနည်းငယ်သောအဖွဲ့အစည်းများထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်။ သူတို့သည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကိစ္စအတွက်အားသာချက်တစ်ခုဖြစ်သည့်လူမှုရေးစီစဉ်သူများမလုပ်သည့်နည်းဖြင့်အဆိုးဆုံးအခြေအနေများအားဆန်းစစ်ရန်လည်းလိုလားကြသည်။
အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးလွိုက်အော်စတင်က ၂၀၂၁ တွင်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် ပတ်သက်၍ အမေရိကန်စစ်တပ်၏သဘောတူညီချက်ကိုအကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြသည် - 'ငါတို့ရဲ့ရည်မှန်းချက်တွေ၊ အစီအစဉ်တွေ၊ စွမ်းရည်တွေကိုခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ပြင်းထန်တဲ့ကြီးထွားလာတဲ့ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းနဲ့ငါတို့ရင်ဆိုင်နေရတယ်။ အာတိတ်ဒေသတွင်ယှဉ်ပြိုင်မှုများပြားလာသည် မှစ၍ အာဖရိကနှင့်အမေရိကအလယ်ပိုင်းတို့တွင်အစုလိုက်အပြုံလိုက်ရွှေ့ပြောင်းမှုသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်မတည်ငြိမ်မှုကိုဖြစ်ပေါ်စေပြီးကျွန်ုပ်တို့ကိုမစ်ရှင်အသစ်များသို့တွန်းပို့နေသည်။
အမှန်မှာရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုသည်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကိုတိုက်ရိုက်ထိခိုက်နေပြီဖြစ်သည်။ ၂၀၁၈ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်၏အစီရင်ခံစာတစ်ခုအရစစ်တပ်နေရာ ၃၅၀၀ ၏ထက်ဝက်သည်မုန်တိုင်းအရှိန်၊ တောမီးများနှင့်မိုးခေါင်ခြင်းကဲ့သို့သောပြင်းထန်သောရာသီဥတုအမျိုးအစားခြောက်မျိုး၏သက်ရောက်မှုကိုခံနေရသည်။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း၏သက်ရောက်မှုများနှင့်ရေရှည်စီမံကိန်းသံသရာ၏အတွေ့အကြုံသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့်ပတ်သက်သောအတွေးအခေါ်ငြင်းခုံမှုများနှင့်ငြင်းဆိုမှုများစွာမှအမျိုးသားလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များအားတံဆိပ်ခတ်ထားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ Trump ၏သမ္မတသက်တမ်းအတွင်းစစ်တပ်သည်ငြင်းဆိုသူများအတွက်မိုးကြိုးပစ်ခြင်းမှရှောင်ရှားရန်၎င်းတို့အားရာသီဥတုနှိမ်နင်းရေးအစီအစဉ်များကိုဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟုဆိုလိုသည်။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် ပတ်သက်၍ အမျိုးသားလုံခြုံရေး၏အာရုံစူးစိုက်မှုသည်ဖြစ်နိုင်ချေရှိသောအန္တရာယ်များနှင့်ခြိမ်းခြောက်မှုများအားလုံးကိုပိုမိုထိန်းချုပ်ရန်၎င်း၏သန္နိဋ္ဌာန်ကြောင့်မောင်းနှင်သည်၊ ထို့ကြောင့်၎င်းကိုလုပ်ဆောင်ရန်ပြည်နယ်လုံခြုံရေးကဏ္ aspects အားလုံးကိုပေါင်းစပ်ရန်ကြိုးပမ်းသည်။ ဒါကတိုးလာတယ် ပြည်နယ်၏အဓမ္မပြုကျင့်မှုတိုင်းအတွက်ရန်ပုံငွေ ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း လုံခြုံရေးပညာရှင် Paul Rogers, Bradford တက္ကသိုလ်မှငြိမ်းချမ်းရေးလေ့လာရေးဂုဏ်ထူးဆောင်ပါမောက္ခကမဟာဗျူဟာကိုခေါ်တယ်။liddism(ဆိုလိုသည်မှာအရာများကိုအဖုံးဖုံးခြင်း)၊ ပြသနာများကိုကျော်လွှား။ ၎င်းတို့ကိုနှိမ်နင်းနိုင်သောနည်းဗျူဟာအသစ်များနှင့်နည်းပညာများတီထွင်ရန်အပြင်းအထန်အားထုတ်မှုပါ ၀ င်သောဗျူဟာဖြစ်သည်။ ၉/၁၁ မှစ၍ အရှိန်အဟုန်မြှင့်လာပြီး algorithmic နည်းပညာများပေါ်ပေါက်လာသဖြင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအေဂျင်စီများအားဖြစ်နိုင်သမျှစောင့်ကြည့်ရန်၊ ကြိုတင်မျှော်မှန်းရန်နှင့်ဖြစ်နိုင်ချေအားလုံးကိုထိန်းချုပ်နိုင်မည့်နေရာများသို့တွန်းအားပေးခဲ့သည်။
အမျိုးသားလုံခြုံရေးအေဂျင်စီများသည် ဦး ဆောင်ဆွေးနွေးပြီးရာသီဥတုလုံခြုံမှုဆိုင်ရာအစီအစဉ်ကိုချမှတ်နေစဉ်ရာသီဥတုလုံခြုံမှုကိုပိုမိုအာရုံစိုက်ရန်ထောက်ခံသည့်စစ်တပ်နှင့်အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်း (CSO) များလည်းတိုးပွားလာသည်။ ၎င်းတို့တွင် Brookings Institute နှင့်နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေးကောင်စီ (အမေရိကန်)၊ နိုင်ငံတကာမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအင်စတီကျုနှင့် Chatham House (UK)၊ စတော့ဟုမ်းနိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးသုတေသနဌာန၊ Clingendael (နယ်သာလန်)၊ ပြင်သစ်နှင့်နိုင်ငံတကာမဟာဗျူဟာရေးရာဌာနAdelphi (ဂျာမနီ) နှင့် Australian Strategic Policy Institute တို့ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရာသီဥတုလုံခြုံမှုအတွက် ဦး ဆောင်ထောက်ခံသူသည်အမေရိကန်အခြေစိုက်ရာသီဥတုနှင့်လုံခြုံရေးစင်တာ (CCS)၊ စစ်တပ်နှင့်လုံခြုံရေးကဏ္ sector နှင့်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီတည်ထောင်မှုတို့နှင့်နီးစပ်သောသုတေသနဌာနတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤအင်စတီကျုအတော်များများသည် ၂၀၁၉ တွင်ရာသီဥတုနှင့်လုံခြုံရေးနိုင်ငံတကာစစ်ကောင်စီကိုဖွဲ့စည်းရန်စစ်တပ်ထိပ်တန်းအရာရှိများနှင့်ပူးပေါင်းခဲ့သည်။
ဓာတ်ပုံအကြွေး National Guard / United Nations အစိုးရအလုပ်
အဓိကရာသီဥတုလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာ၏အချိန်ဇယား
- 2003: ရုတ်တရက်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအခြေအနေနှင့်အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက်၎င်း၏သက်ရောက်မှုများမရ။ ပထမဆုံးသောပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှပေးအပ်သောစာတမ်းသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း၏ dystopian အခြေအနေများနှင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအပေါ်သက်ရောက်မှုများကိုခန့်မှန်းသည်။ လွန်လွန်ကဲကဲဟုမြင်သော်လည်းအနာဂတ်ဗျူဟာအတွက်အသံနေအသံထားကိုသတ်မှတ်ပါ။
- 2007: အကျိုးဆက်များ၏အသက်အရွယ်: ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးသက်ရောက်မှုများမရ။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအပူချိန် ၁.၃ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်၊ ၂.၆ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်နှင့် ၅.၆ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တို့အပေါ်သက်ရောက်မှုများဖြစ်နိုင်ချေကိုဖော်ပြထားသောအဓိကစစ်တပ်နှင့်လုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာများ၊ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကျွမ်းကျင်သူများနှင့်ဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစုများမှထုတ်လုပ်သောသြဇာလွှမ်းမိုးမှုအစီရင်ခံစာ။
- 2008: ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့်နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေးမရ။ ဥရောပသမဂ္ဂသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကိုခြိမ်းခြောက်မှုမြှင့်တင်ခြင်းအဖြစ်ကြေငြာရာတွင်အမေရိကန်၏ ဦး ဆောင်မှုနောက်သို့လိုက်ခြင်းသည်လက်ရှိတင်းမာမှုများ၊ ပဋိပက္ခများနှင့်မတည်ငြိမ်မှုများကိုပိုမိုဆိုးရွားစေပြီးဥရောပအကျိုးစီးပွားကိုတိုက်ရိုက်ထိခိုက်သောနိုင်ငံရေးနှင့်လုံခြုံရေးအန္တရာယ်များကိုဖြစ်စေသည်။
- 2008: ၂၀၂၅ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလမ်းကြောင်းများမရ။ အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးကောင်စီသည်ပထဝီနိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲများ၊ လူ ဦး ရေအချိုးအစားနှင့်စွမ်းအင်အသွင်ကူးပြောင်းမှုများနှင့်အတူရှားပါးမှုနှင့်မတည်ငြိမ်မှုကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။
- ၂.၅၂ နှင့် ၂.၅၁: Quadrennial ကာကွယ်ရေးကိုပြန်လည်ဆန်းစစ်ခြင်းမရ။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် QDR သည် 'စွမ်းအင်လုံခြုံရေးနှင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း' ကိုမဖြစ်မနေလုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်သောကိစ္စရပ်လေးခုအနက်တစ်ခုအဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့ပြီးရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့်စစ်ဘက်များအပေါ်တုံ့ပြန်ရန်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေသည်ဟုဆိုသည်။
- ၂၀၁၅: ဗြိတိန် အမျိုးသားလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာနှင့်မဟာဗျူဟာကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းမရ။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်မတည်မငြိမ်ဖြစ်ခြင်းကိုခေါ်သည်။
- 2016: ဂျာမန်လုံခြုံရေးမူဝါဒနှင့် Bundeswehr ၏အနာဂတ်အတွက်စက္ကူဖြူစာတမ်း.
- 2016: သြစတြေးလျကာကွယ်ရေးစက္ကူဖြူ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကိုအန္တရာယ်မြှင့်တင်ခြင်းအဖြစ်သတ်မှတ်ပြီးတောင်ပစိဖိတ်ဒေသရှိမတည်ငြိမ်မှုများကိုခန့်မှန်းသည်။
- 2018: နယူးဇီလန်၏မဟာဗျူဟာမြောက်ကာကွယ်ရေးမူဝါဒ.
- 2020: EU ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့်ကာကွယ်ရေးလမ်းပြမြေပုံမရ။ ရာသီဥတုပြင်းထန်သောအခြေအနေများအောက်တွင်အီးယူမစ်ရှင်များအတွက်စွမ်းရည်များကိုစစ်ဆေးပြီးဥရောပသမဂ္ဂမစ်ရှင်များကိုစီမံကိန်းနှင့်အကောင်အထည်ဖော်မှုသို့ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ရှုထောင့်များပိုမိုပေါင်းစည်းရေးကိုထောက်ခံသည်။
- ၂၀၂၁: ဗြိတိန်ကာကွယ်ရေး ၀ န်ကြီးဌာန ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့်ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးမဟာဗျူဟာချဉ်းကပ်မှုမရ။ ယူကေအစိုးရ၏မိမိကိုယ်မိမိမြှင့်တင်ရေးအကြို COP26 ၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ်ထုတ်လုပ်ထားပြီးရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနှင့်လုံခြုံရေးအန္တရာယ်များကိုဖြေရှင်းရာတွင်အဓိကကာကွယ်သူအဖြစ်ဗြိတိန်ကာကွယ်ရေးကဏ္otesကိုအားပေးသည်။
- ၂၀၂၁: နေတိုး ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့်လုံခြုံရေးဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ်မရ။ ရာသီဥတုဆိုင်ရာအန္တရာယ်များကိုအကဲဖြတ်ရန်နှင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း၏သက်ရောက်မှုများအတွက်ပိုင်ဆိုင်မှုများနှင့်လုပ်ငန်းများကိုပြင်ဆင်ရန်မဟာဗျူဟာများအဆိုပြုထားသည်၊ စစ်တပ်ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုကိုဖြေရှင်းရန်အားနည်းသောကတိများနှင့်
၃။ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအေဂျင်စီများသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်မည်သို့စီစဉ်နေသနည်း။
အပူချိန်မြင့်တက်မှုအခြေအနေအမျိုးမျိုးအပေါ် မူတည်၍ အန္တရာယ်များနှင့်ခြိမ်းခြောက်မှုများကိုအနာဂတ်အခြေအနေများအားသုတေသနနှင့်ကြိုတင်ခန့်မှန်းခြင်း၊ အမျိုးသားရေးလုံခြုံရေးအေဂျင်စီများ၊ အထူးသဖြင့်စစ်တပ်နှင့်ထောက်လှမ်းရေး ၀ န်ဆောင်မှုများသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအတွက်အဓိကနည်းလမ်းနှစ်ခုဖြင့်စီစဉ်နေကြသည်။ စစ်ရေးအခြေအနေနှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်စီမံချက်များအကောင်အထည်ဖော်ပါ။ အမေရိကန်သည်၎င်း၏အရွယ်အစားနှင့်ကြီးစိုးမှုကြောင့်ရာသီဥတုလုံခြုံရေးအစီအစဉ်အတွက်လမ်းကြောင်းသစ်ကိုချမှတ်သည် လာမယ့် ၁၀ နိုင်ငံထက်ကာကွယ်ရေးအတွက်ပိုသုံးတယ်).
၁။ အနာဂတ်အခြေအနေများအားလေ့လာခြင်းနှင့်ခန့်မှန်းခြင်း
ဒါကသက်ဆိုင်ရာလုံခြုံရေးအေဂျင်စီတွေ၊ အထူးသဖြင့်စစ်တပ်နဲ့ထောက်လှမ်းရေးတွေ၊ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့စစ်ရေးစွမ်းရည်၊ သူ့ရဲ့အခြေခံအဆောက်အအုံနဲ့တိုင်းပြည်လည်ပတ်နေတဲ့ပထဝီနိုင်ငံရေးအခြေအနေဆက်စပ်မှုတွေကိုခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာဖို့ပါ ၀ င်ပါတယ်။ ၂၀၁၆ တွင်သူ၏လုပ်ပိုင်ခွင့်ကုန်ဆုံးခါနီးတွင်သမ္မတအိုဘားမားကပိုမိုဝင်ရောက်လာသည် ၎င်း၏ဌာနများနှင့်အေဂျင်စီများအားလုံးကိုညွှန်ကြားသည် 'ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာသက်ရောက်မှုများကိုအမျိုးသားလုံခြုံရေးအယူဝါဒများ၊ မူဝါဒများနှင့်အစီအစဉ်များဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင်အပြည့်အဝထည့်သွင်းစဉ်းစားရန်သေချာစေရန်' တစ်နည်းအားဖြင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးမူဘောင်သည်၎င်း၏ရာသီဥတုစီမံချက်တစ်ခုလုံးအတွက်ဗဟိုပြုသည်။ ဒါကို Trump ကပြန်လန့်ခဲ့ပေမယ့် Biden ကကောက်ယူခဲ့ပြီး Pentagon ကိုစီးပွားကူးသန်းဌာန၊ အမျိုးသားသမုဒ္ဒရာနှင့်လေထုစီမံခန့်ခွဲမှု၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအေဂျင်စီ၊ အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးညွှန်ကြားရေးမှူး၊ သိပ္ပံရုံးနဲ့ပူးပေါင်းဖို့ညွှန်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ရာသီဥတုမူဝါဒလေ့လာဆန်းစစ်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်နည်းပညာမူဝါဒနှင့်အခြားအေဂျင်စီများ
အစီအစဉ်ဆွဲကိရိယာအမျိုးမျိုးကိုသုံးသည်၊ သို့သော်ရေရှည်စီမံကိန်းအတွက်စစ်တပ်သည်ကြာရှည်စွာအားကိုးခဲ့သည် အခြေအနေများအသုံးပြုပုံ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသောအနာဂတ်များကိုအကဲဖြတ်ရန်နှင့်ဖြစ်နိုင်ချေရှိသောအဆင့်အမျိုးမျိုးကိုကိုင်တွယ်ရန်တိုင်းပြည်တွင်လိုအပ်သောစွမ်းရည်များရှိမရှိအကဲဖြတ်ရန်။ သြဇာကြီးသော ၂၀၀၈ ခုနှစ် အကျိုးဆက်များ၏အသက်အရွယ်: ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးသက်ရောက်မှုများ ကမ္ဘာ့အပူချိန် ၁.၃ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်၊ ၂.၆ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်နှင့် ၅.၆ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တို့အပေါ် မူတည်၍ အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအပေါ်ဖြစ်နိုင်သောသက်ရောက်မှုများအတွက်အခြေအနေသုံးမျိုးကိုဖော်ပြခဲ့သည်။ ဤအခြေအနေများသည်ရာသီဥတုသိပ္ပံအတွက်အစိုးရများအဖွဲ့ (IPCC) ကဲ့သို့ရာသီဥတုဆိုင်ရာသိပ္ပံသုတေသနနှင့်ထောက်လှမ်းရေးအစီရင်ခံစာများတွင်ပါ ၀ င်သည်။ ဤအခြေအနေများအပေါ် အခြေခံ၍ စစ်တပ်သည်အစီအစဉ်များနှင့်ဗျူဟာများကိုတီထွင်ပြီးစတင်လုပ်ဆောင်နေသည် ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကို၎င်း၏ပုံစံ၊ ခြင်း simulation နှင့်စစ်ကစားနည်းလေ့ကျင့်ခန်းများထဲသို့ပေါင်းစပ်ပါမရ။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ဥရောပဥရောပစစ်ဌာနချုပ်သည်ပင်လယ်ရေခဲများအရည်ပျော်။ အာတိတ်ဒေသ၌ပထဝီနိုင်ငံရေးဆန်ဆန်လှုပ်ခတ်မှုများနှင့်အလားအလာရှိသောပဋိပက္ခများအတွက်ပြင်ဆင်နေသည်။ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၌အမေရိကန်ဗဟိုစစ်ဌာနချုပ်သည်၎င်း၏အနာဂတ်စည်းရုံးရေးအစီအစဉ်များတွင်ရေရှားပါးမှုကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားခဲ့သည်။
အခြားချမ်းသာသောနိုင်ငံများသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကိုခြိမ်းခြောက်မှုမြှင့်တင်ခြင်းအဖြစ်ရှုမြင်ခြင်းအားအမေရိကန်၏ရှုထောင့်မှ လိုက်၍ မတူညီသောရှုထောင့်များကိုအလေးပေးသည်။ ဥပမာအားဖြင့်အီးယူသည်၎င်း၏အဖွဲ့ဝင် ၂၇ နိုင်ငံအတွက်စုပေါင်းကာကွယ်ရေးလုပ်ပိုင်ခွင့်မရှိသောကြောင့်သုတေသန၊ စောင့်ကြည့်ခြင်းနှင့်ဆန်းစစ်ခြင်း၊ ဒေသတွင်းမဟာဗျူဟာများနှင့်အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့်သံတမန်ရေးရာအစီအစဉ်များသို့ပေါင်းစည်းခြင်း၊ အကျပ်အတည်းစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့်သဘာဝဘေးတုန့်ပြန်ခြင်းတို့ကိုပိုမိုအလေးထားသည်။ စွမ်းရည်များနှင့်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုစီမံခန့်ခွဲမှုအားကောင်းစေခြင်း။ ဗြိတိန်ကာကွယ်ရေး ၀ န်ကြီးဌာန၏ ၂၀၂၁ မဟာဗျူဟာသည်ရန်လိုမုန်းတီးမှုနှင့်ခွင့်မလွှတ်နိုင်သောရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်များ၌အမြဲအနိုင်ရနိုင်ရန်၎င်း၏အဓိကပန်းတိုင်အဖြစ်သတ်မှတ်ထားသော်လည်း၎င်း၏နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများနှင့်မဟာမိတ်များကိုအလေးထားရန်လည်းစိတ်အားထက်သန်နေသည်။
၂။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲနေသောကမ္ဘာကြီးအတွက်စစ်တပ်ကိုပြင်ဆင်ပါ
၎င်း၏ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေနှင့်စစ်ဘက်သည်လွန်ကဲသောရာသီဥတုနှင့်ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်မြင့်တက်မှုတို့ကြောင့်အနာဂတ်တွင်၎င်း၏လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းကိုသေချာစေရန်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။ ဒါကသေးငယ်တဲ့လုပ်ရပ်မဟုတ်ဘူး။ အမေရိကန်စစ်တပ် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်မြင့်တက်မှုကြောင့်အခြေစိုက်စခန်း ၁၇၇၄ ခုကိုဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်မရ။ ဗာဂျီးနီးယားရှိ Norfolk ရေတပ်စခန်းသည်အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီးကမ္ဘာ့အကြီးမားဆုံးစစ်ဘက်အချက်အခြာများထဲမှတစ်ခုဖြစ်ပြီးနှစ်စဉ်ရေလွှမ်းမိုးမှုကိုခံစားနေရသည်။
လည်းပဲ ၎င်း၏အဆောက်အအုံများကိုလိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်ကြိုးစားသည်နေတိုးမဟာမိတ်ရှိအမေရိကန်နှင့်အခြားစစ်ဘက်တပ်ဖွဲ့များသည်၎င်းတို့၏အဆောက်အအုံများနှင့်စစ်ဆင်ရေးများကိုစိမ်းလန်းစိုပြေစေရန်၎င်းတို့၏ကတိကဝတ်ကိုပြသရန်စိတ်အားထက်သန်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းသည်စစ်အခြေစိုက်စခန်းများတွင်ဆိုလာပြားများတပ်ဆင်ခြင်း၊ ပို့ဆောင်ခြင်းတွင်အစားထိုးလောင်စာများနှင့်ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်သုံးကိရိယာများကိုတပ်ဆင်ခြင်းကို ဦး တည်စေသည်။ ဗြိတိန်အစိုးရသည်စစ်တပ်လေယာဉ်များအတွက်ရေရှည်လောင်စာဆီအရင်းအမြစ်များမှ ၅၀% အထိပစ်မှတ်ထားပြီး ၂၀၅၀ တွင်ကာကွယ်ရေး ၀ န်ကြီးဌာနကိုကတိပြုထားသည်။
သို့သော်စစ်တပ်ကသူ့ဟာသူစိမ်းလန်းစိုပြေနေသည်ဟူသောလက္ခဏာများအဖြစ်အသံလွှင့်မှုများရှိသော်လည်း (အချို့အစီရင်ခံစာများသည်ကော်ပိုရေးရှင်းစိမ်းလန်းစိုပြေရေးနှင့်အလွန်တူသည်)၊ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲများမွေးထုတ်ရန်ပိုမိုတွန်းအားပေးသည်။ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာအပေါ်မှီခိုအားထားရမှုအားနည်းချက် စစ်တပ်အတွက်ဖန်တီးပေးထားတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာအာဖဂန်နစ္စတန်မှာအာဖဂန်နစ္စတန်မှာအာဖဂန်နစ္စတန်မှာအာဖဂန်နစ္စတန်မှာအာဖဂန်နစ္စတန်မှာအာဖဂန်နစ္စတန်မှာရေနံတင်သင်္ဘောတွေမကြာခဏတိုက်ခိုက်ခံရတဲ့အတွက်ဒီအားနည်းချက်ရဲ့အရင်းအမြစ်ကသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးပါ။ အင်အားစုများ။ အမေရိကန်တစ် ဦး စစ်တပ်လေ့လာမှုတစ်ခုအရအီရတ်တွင်လောင်စာဆီယာဉ်တန်း ၃၉ ခုတွင်တစ် ဦး နှင့်အာဖဂန်နစ္စတန်ရှိလောင်စာဆီယာဉ်တန်း ၂၄ ခုတွင်တစ်ခုသေဆုံးခဲ့သည်မရ။ ရေရှည်တွင်စွမ်းအင်ထိရောက်မှု၊ အစားထိုးလောင်စာများ၊ နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်သုံးဆက်သွယ်ရေးယူနစ်များနှင့်ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲနည်းပညာများသည်အားနည်းသော၊ ပိုမိုပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်နှင့်ပိုမိုထိရောက်သောစစ်တပ်၏အလားအလာကိုခြုံငုံတင်ပြသည်။ အမေရိကန်ရေတပ်အတွင်းရေးမှူးဟောင်း Ray Mabus ရှင်းရှင်းပြောပါ: 'ငါတို့ကအကြောင်းပြချက်တစ်ခုကြောင့်ရေတပ်နဲ့မရိန်းတပ်ဖွဲ့အတွက်အစားထိုးလောင်စာဆီဆီ ဦး တည်နေတယ်၊ အဲဒါကငါတို့ကိုပိုကောင်းတဲ့တိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေဖြစ်အောင်လုပ်နေတာ' တဲ့။
သို့သော်၎င်းသည်စစ်တပ်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး (လေ၊ ရေတပ်၊ ကုန်းရေယာဉ်များ) တွင်ဆီအသုံးပြုမှုကိုအစားထိုးရန် ပို၍ ခက်ခဲကြောင်းသက်သေပြခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင်အမေရိကန်ရေတပ်က၎င်း၏အစိမ်းရောင်ရေယာဉ်ကြီး၂၀၂၀ တွင်ရုပ်ကြွင်းမဟုတ်သောလောင်စာအရင်းအမြစ်များမှ၎င်း၏စွမ်းအင်ကိုထက်ဝက်လျှော့ချရန်ပန်းတိုင်သို့ကတိပြုသည် မကြာခင်မှာအစပြုလုပ်ဆောင်မှုတွေပြေလည်သွားပါပြီစက်မှုလုပ်ငန်းကိုချဲ့ထွင်ရန်စစ်တပ်အင်အားကြီးမားစွာလိုအပ်သည်သာမကစိုက်ပျိုးရေးအတွက်လိုအပ်သောအထောက်အပံ့များမရှိကြောင်းသိသာထင်ရှားလာသည်။ ကုန်ကျစရိတ်များမြင့်တက်လာခြင်းနှင့်နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံများကြားတွင်ထိုကြိုးပမ်းမှုသည်ရပ်တန့်သွားသည်။ အောင်မြင်ခဲ့ရင်တောင်အဲဒါကအတော်လေးသက်သေရှိတယ် ဇီဝလောင်စာအသုံးပြုမှုသည်ပတ်ဝန်းကျင်နှင့်လူမှုရေးကုန်ကျစရိတ်များရှိသည် (အစားအစာစျေးနှုန်းများမြင့်တက်ခြင်းကဲ့သို့) ၎င်းသည်ဆီအားအစိမ်းရောင်အစားထိုးအခြားတစ်ခုအဖြစ်ပြောဆိုမှုကိုလျော့ပါးစေသည်။
စစ်ရေးအရထိတွေ့ဆက်ဆံမှုအပြင်အမျိုးသားလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာများသည်လည်းသံတမန်ရေးရာ၊ နိုင်ငံတကာညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့များနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ၊ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများနှင့်လည်းဆန့်ကျင်သည်။ ဒါကြောင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးကိုအများဆုံးလုပ်ပါ နည်းဗျူဟာများသည်လည်းလူသားလုံခြုံရေးဘာသာစကားကိုအသုံးပြုသည် ၎င်းတို့၏ရည်ရွယ်ချက်များ၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ်ကြိုတင်ကာကွယ်မှုအစီအမံများ၊ ပဋိပက္ခများကာကွယ်ခြင်းစသည့်တို့ကိုဆွေးနွေးပါ။ ဥပမာအားဖြင့်ယူကေ ၂၀၁၅ အမျိုးသားလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာသည်မလုံခြုံမှု၏မူလဇစ်မြစ်အချို့ကိုကိုင်တွယ်ရန်လိုအပ်ကြောင်းပြောသောအခါတောင်မှ၊ 'ကျွန်ုပ်တို့၏ရေရှည်ရည်မှန်းချက်သည်ဆင်းရဲ။ ပျက်စီးလွယ်သောနိုင်ငံများအားသဘာဝဘေးများ၊ လှုပ်ခတ်မှုများနှင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုခံနိုင်ရည်အားကောင်းစေရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည်လူ့အသက်များကိုကယ်တင်နိုင်ပြီးမတည်ငြိမ်မှုအန္တရာယ်ကိုလျှော့ချလိမ့်မည်။ ပွဲအပြီးတွင်တုံ့ပြန်ရန်ထက်ဘေးအန္တရာယ်ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုနှင့်ခံနိုင်ရည်ရှိမှုအတွက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်ငွေအတွက်အလွန်ကောင်းသောတန်ဖိုးလည်းရှိသည်။ ဤစကားများသည်ပညာရှိစကားများဖြစ်သော်လည်းအရင်းအမြစ်များကိုဖြိုခွင်းပုံမှာမထင်ရှားပါ။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင်ဗြိတိန်အစိုးရသည်၎င်း၏နိုင်ငံရပ်ခြားအကူအညီဘတ်ဂျက်ကိုယူရို ၄ ဘီလီယံမှ၎င်း၏စုစုပေါင်းအမျိုးသားဝင်ငွေ (GNI) ၀.၇% မှ ၀.၅% သို့ယာယီအနေနှင့် COVID-2015 ကိုရင်ဆိုင်ရန်ချေးငွေပမာဏကိုလျှော့ချရန်ဟုယူဆသည်။ အကျပ်အတည်း - သို့သော်၎င်းကိုတိုးမြှင့်ပြီးနောက်မကြာမီ စစ်ရေးအသုံးစရိတ်ပေါင် ၁၆.၅ ဘီလီယံ (နှစ်စဉ် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းတိုးသည်။
ဓာတ်ပုံအကြွေး Cpl Neil Bryden RAF/Crown မူပိုင်ခွင့် 2014 (BY-NC-ND CC ကို 2.0)
၄။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုလုံခြုံရေးပြဿနာအဖြစ်ဖော်ပြရာတွင်အဓိကပြဿနာများကားအဘယ်နည်း။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကိုလုံခြုံရေးပြဿနာဖြစ်စေခြင်း၏အခြေခံပြသနာမှာထိန်းချုပ်မှုနှင့်စဉ်ဆက်မပြတ်ကြိုးပမ်းရန်ရည်ရွယ်သောသဘောတရားများနှင့်အဖွဲ့အစည်းများ၌ကြိုးမဲ့စနစ်ကျမှုကြောင့်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သောအကျပ်အတည်းကိုတုံ့ပြန်ခြင်းဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကိုကန့်သတ်ခြင်းနှင့်တရားမျှတသောအသွင်ကူးပြောင်းမှုကိုသေချာစေသောအချိန်တွင်အင်အားနှင့်ကြွယ်ဝမှုကိုပြန်လည်ခွဲဝေရန်လိုအပ်သည်၊ လုံခြုံရေးနည်းလမ်းသည်ပိုနေမြဲကျားနေမြဲတည်နေရန်ကြိုးပမ်းသည်။ လုပ်ငန်းစဉ်တွင်ရာသီဥတုလုံခြုံမှုသည်အဓိကသက်ရောက်မှု ၆ ချက်ရှိသည်။
၁။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း၏အကြောင်းရင်းများမှအာရုံကိုလွှဲဖယ်။ လိုအပ်သောပြောင်းလဲမှုသည်မတရားသောအခြေအနေသို့ရောက်ရှိခြင်းကိုပိတ်ဆို့စေသည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏သက်ရောက်မှုများနှင့်လုံခြုံရေးလိုအပ်ချက်များရှိနိုင်သောတုံ့ပြန်မှုများအပေါ်အာရုံစူးစိုက်မှုသည်ရာသီဥတုအကျပ်အတည်း၏အကြောင်းရင်းများမှအာရုံကိုလမ်းကြောင်းပြောင်းစေခဲ့သည်။ ကော်ပိုရေးရှင်းများ၏အာဏာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုဖြစ်စေရန်အများဆုံးပံ့ပိုးပေးခဲ့သောနိုင်ငံများနှင့်စစ်တပ်၏ GHG ထုတ်လွှတ်မှုများထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည့်စစ်တပ်၏အခန်းကဏ္, နှင့်ရာသီဥတုနှင့်ဆက်စပ်သောအပြောင်းအလဲများကြောင့်လူများစွာကို ပို၍ ပင်အန္တရာယ်ကျရောက်စေခဲ့သည်။ သူတို့သည်ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းထုတ်ယူနိုင်သောစီးပွားရေးပုံစံတွင်ထည့်သွင်းထားသောအကြမ်းဖက်မှုကိုလျစ်လျူရှုပြီးအင်အားနှင့်ကြွယ်ဝမှုကိုဆက်လက်စုစည်းနေခြင်းကိုလုံး ၀ ထောက်ခံပြီးရလဒ်များနှင့်ပဋိပက္ခများနှင့်မလုံခြုံမှုများကိုရပ်တန့်ရန်ကြိုးစားသည်။ သူတို့ကမတရားတဲ့စနစ်ကိုထိန်းကျောင်းရာမှာလုံခြုံရေးအေဂျင်စီတွေရဲ့အခန်းကဏ္ကိုလည်းသူတို့မေးခွန်းမထုတ်ဘူး၊ ဒါကြောင့်ရာသီဥတုလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာတွေကစစ်တပ်ရဲ့ GHG ထုတ်လွှတ်မှုကိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့လိုအပ်ချက်ကိုထောက်ပြနေပေမယ့်ဒါကစစ်တပ်ရဲ့အခြေခံအဆောက်အ ဦ တွေကိုပိတ်ပစ်ဖို့ဒါမှမဟုတ်စစ်တပ်နဲ့လုံခြုံရေးကိုသိသိသာသာလျှော့ချဖို့တောင်းဆိုတာမဟုတ်ဘူး။ Global Green New Deal ကဲ့သို့သောအခြားအစီအစဉ်များတွင်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအားရာသီဥတုဘဏ္financeာရေးထောက်ပံ့ရန်ရှိပြီးသားကတိကဝတ်များအတွက်ပေးဆပ်ရန်ဘတ်ဂျက်များ
၉.၁၁ နောက်ပိုင်းတွင်မကြုံစဖူးကြွယ်ဝမှုနှင့်အာဏာရရှိပြီးသောတိုးတက်လာသောစစ်တပ်နှင့်လုံခြုံရေးယန္တရားနှင့်စက်မှုလုပ်ငန်းကိုအားဖြည့်ပေးသည်။ ခန့်မှန်းထားသောရာသီဥတုမလုံခြုံမှုသည်စစ်တပ်နှင့်လုံခြုံရေးအသုံးစရိတ်များအတွက်ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းများကိုကျော်လွန်သောအရေးပေါ်အစီအမံများအတွက်ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းဆင်ခြေသစ်တစ်ခုဖြစ်လာသည်။ ရာသီဥတုလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာတိုင်းနီးပါးသည်လုံခြုံရေးတုန့်ပြန်မှုလိုအပ်သောမတည်ငြိမ်မှုတစ်ခု၏ပုံကိုခြယ်သသည်။ Navy Rear Admiral အဖြစ် David Titley ကတင်ခဲ့သည်'ဒါဟာနှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ကြာတဲ့စစ်ပွဲတစ်ခုထဲမှာကျဆုံးသွားသလိုပဲ။ သူကဤအရာကိုရာသီဥတုလုပ်ဆောင်မှုအတွက်အစေးအဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့သော်လည်း၎င်းသည်ပုံမှန်အားဖြင့်စစ်တပ်နှင့်လုံခြုံရေးအသုံးစရိတ်များအတွက်ပုံမှန်အားဖြင့်ဖြစ်သည်။ ဤနည်းအားဖြင့်စစ်တပ်၏ရှည်လျားသောပုံစံအတိုင်းဖြစ်သည် စစ်ပွဲအတွက်အကြောင်းပြချက်အသစ်များကိုရှာဖွေသည်မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲမှု၊ အကြမ်းဖက်မှု၊ ဟက်ကာများကိုနှိမ်နင်းရန်အပါအ ၀ င်၎င်းအပါအ ၀ င်ဖြစ်သည် စစ်တပ်နှင့်လုံခြုံရေးအသုံးစရိတ်များအတွက်ဘတ်ဂျက်များပြားလာသည် ကမ္ဘာအနှံ့။ လုံခြုံရေးတောင်းဆိုမှုများကိုရန်သူများနှင့်ခြိမ်းခြောက်မှုများတွင်ဘာသာစကားထည့်သွင်းထားသောအရေးပေါ်အခြေအနေများကဲ့သို့စစ်တပ်အရေးပေါ်တပ်များချထားရေးနှင့်ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့အစည်းများနှင့်အရပ်ဘက်လွတ်လပ်ခွင့်များကိုကျော်လွှားသောအရေးပေါ်ဥပဒေများပြဌာန်းခြင်းကဲ့သို့အရေးပေါ်အစီအမံများကိုအသုံးပြုသည်။
၃။ ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းအတွက်တာဝန်ရှိမှုအားရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏သားကောင်များသို့လွှဲပြောင်းပေးပြီးသူတို့ကိုအန္တရာယ်များ (သို့) ခြိမ်းခြောက်မှုများအဖြစ်သတ်မှတ်သည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသောမတည်ငြိမ်မှုများကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားရာတွင်ရာသီဥတုလုံခြုံမှုထောက်ခံသူများကအကြမ်းဖက်မှုများသို့ရွှေ့ပြောင်းလာကြသည်။ ဖြစ်စဉ်တွင်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအတွက်တာဝန်အရှိဆုံးသူများသည်၎င်းကိုအထိခိုက်ဆုံးဖြစ်ရုံသာမကခြိမ်းခြောက်မှုများဟုလည်းရှုမြင်ကြသည်။ ၎င်းသည်မတရားမှုသုံးဆဖြစ်သည်။ ၎င်းသည်ရန်သူအမြဲရှိနေသောအခြားလုံခြုံရေးပုံပြင်များကိုရှည်လျားသောအစဉ်အလာကိုလိုက်နာသည်။ ပညာရှင် Robyn Eckersley မှတ်ချက်ပြုသကဲ့သို့ 'ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသည်အမေရိကန်များသို့အမေရိကန်နယ်မြေများသို့နိုင်ငံခြားသားများပြုလုပ်သောအရာဖြစ်သည်။
၄။ ကော်ပိုရိတ်အကျိုးစီးပွားကိုအားဖြည့်ပါ။ ကိုလိုနီခေတ်တွင်၊ တစ်ခါတစ်ရံစောစောကအမျိုးသားလုံခြုံရေးကိုကော်ပိုရိတ်အကျိုးစီးပွားကာကွယ်ခြင်းဖြင့်ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ၁၈၄၀ တွင်ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီး Lord Palmerston က 'ကုန်သည်များအတွက်လမ်းများဖွင့်ရန်နှင့်လုံခြုံရန်အစိုးရ၏လုပ်ငန်း' သည်ပြတ်သားသည်။ ဤချဉ်းကပ်ပုံသည်ယနေ့နိုင်ငံအများစု၏နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကိုလမ်းညွှန်နေဆဲဖြစ်ပြီးကုလသမဂ္ဂ (သို့) ကမ္ဘာ့ဘဏ်ကဲ့သို့အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ၏သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကြီးထွားလာခြင်းအားဖြင့်အားဖြည့်သည်။ ၎င်းသည်ရာသီဥတုနှင့်ဆက်စပ်သောအမျိုးသားလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာများစွာတွင်သင်္ဘောလမ်းကြောင်းများ၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏သက်ရောက်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ အထူးစိုးရိမ်ကြောင်းဖော်ပြသောအားဖြင့်သိသာထင်ရှားသည်။ အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြတ်ကျော်ကုမ္ပဏီများ (TNCs) များအတွက်လုံခြုံရေးကိုအလိုအလျောက်ဘာသာပြန်သည်။ ရေနံကုမ္ပဏီများကဲ့သို့သော TNC များသည်မလုံခြုံမှုကိုအဓိကပံ့ပိုးသူဖြစ်လျှင်ပင်တစ်တိုင်းပြည်လုံးအတွက်လုံခြုံရေးအဖြစ်အလိုအလျောက်ဘာသာပြန်သည်။
၅။ မလုံခြုံမှုကိုဖန်တီးပေးသည်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များချထားခြင်းသည်အများအားဖြင့်အခြားသူများအတွက်မလုံခြုံမှုကိုဖြစ်စေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်အမေရိကန် ဦး ဆောင်သောနေတိုးထောက်ခံသောအာဖဂန်နစ္စတန်၏အနှစ် ၂၀ ကြာကျူးကျော်မှုနှင့်အကြမ်းဖက်မှုမှလုံခြုံမှုကိုကတိပေးထားသောအာဖဂန်နစ္စတန်ကိုသိမ်းပိုက်လိုက်ခြင်းသည်အဆုံးမဲ့စစ်ပွဲ၊ ပဋိပက္ခများ၊ တာလီဘန်များကိုပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အကြမ်းဖက်တပ်ဖွဲ့သစ်များတိုးလာနိုင်ခြေလည်းရှိသည်။ ထို့အတူအမေရိကန်တွင်ရဲများနှင့် တခြားနေရာ ချမ်းသာကြွယ်ဝသောလူတန်းစားများလုံခြုံမှုရှိစေရန်ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း၊ စောင့်ကြည့်ခြင်းနှင့်သေဆုံးခြင်းများရင်ဆိုင်ရသောဘေးကင်းသောအသိုင်းအ ၀ န်းများအတွက်မလုံခြုံမှုကိုပိုမိုဖန်တီးလေ့ရှိသည်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ ဦး ဆောင်သောရာသီဥတုလုံခြုံရေးအစီအစဉ်များသည်ဤရွေ့လျားမှုမှလွတ်မြောက်မည်မဟုတ်ပါ။ အဖြစ် Mark Neocleous ကိုနိဂုံးချုပ်သည်: 'လုံခြုံရေးအားလုံးသည်မလုံခြုံမှုနှင့်ဆက်စပ်နေသည်။ လုံခြုံမှုအတွက်မည်သည့်အယူခံမှုကမဆိုဖြစ်ပေါ်စေသောကြောက်ရွံ့ခြင်း၏သီးခြားသတ်မှတ်ချက်ကိုထည့်သွင်းရန်လိုသည်၊ သို့သော်ဤကြောက်ရွံ့မှု (မလုံခြုံမှု) သည်ကြောက်ရွံ့မှုကိုဖြစ်စေသောပုဂ္ဂိုလ်၊ အုပ်စု၊ အရာဝတ္ထုသို့မဟုတ်အခြေအနေအားချေဖျက်ရန်သို့မဟုတ်ချုပ်နှောင်ရန်တောင်းဆိုသည်။
၆။ ရာသီဥတုသက်ရောက်မှုများကိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်အခြားနည်းလမ်းများပျက်ပြားစေသည်။ လုံခြုံရေးသည်ဘောင်ခတ်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက်၊ လုံခြုံမှုသည်ချဉ်းကပ်မှုဖြစ်သင့်သလား၊ မည်သည့်အရာကလုံခြုံမှုမရှိသနည်း၊ မေးခွန်းသည်အမြဲမလုံခြုံပါ။ ဒီပြဿနာဟာလုံခြုံရေးနဲ့ခြိမ်းခြောက်မှုနှစ်ခုပါ ၀ င်ပါတယ်၊ ပြည်နယ်ရဲ့စွက်ဖက်မှုကိုလိုအပ်ပြီးဒီမိုကရေစီဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့စံနှုန်းတွေအပြင်မှာထူးခြားတဲ့လုပ်ရပ်တွေကိုမကြာခဏပြသလေ့ရှိတယ်။ ထို့ကြောင့်၎င်းသည်ပိုမိုစနစ်ကျသောအကြောင်းရင်းများကိုကြည့်ရန်သို့မဟုတ်ကွဲပြားခြားနားသောတန်ဖိုးများ (ဥပမာတရားမျှတမှု၊ လူကြိုက်များသောအချုပ်အခြာအာဏာ၊ ဂေဟစနစ်ညှိခြင်း၊ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတရားမျှတမှု) သို့မဟုတ်ကွဲပြားသောအေဂျင်စီများနှင့်ချဉ်းကပ်မှုများ (ဥပမာပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ဦး ဆောင်မှု) ကိုအခြေခံသည်။ လူထုအခြေပြုသို့မဟုတ်ရပ်ရွာအခြေပြုဖြေရှင်းနည်းများ) ။ ၎င်းသည်အခြားရွေးချယ်စရာနည်းလမ်းများအားတောင်းဆိုခြင်းနှင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုဆက်လက်တည်တံ့စေသောမတရားသောစနစ်များကိုစိန်ခေါ်ခြင်းကိုလည်းဖိနှိပ်သည်။
Dalby, S. (၂၀၀၉) ကိုလည်းကြည့်ပါ။ လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်ဝန်းကျင်ပြောင်းလဲခြင်းPolity၊ https://www.wiley.com/en-us/Security+and+Environmental+Change-p-9780745642918
မျိုးရိုးနှင့်ရာသီဥတုလုံခြုံမှု
ရာသီဥတုလုံခြုံမှုအတွက်စစ်တပ်၏ချဉ်းကပ်မှုသည်ပဋိပက္ခနှင့်မတည်ငြိမ်မှုများကိုဖြေရှင်းရန်စစ်ရေးနည်းလမ်းများကိုပုံမှန်ဖြစ်စေသောဘိုးဘေးစနစ်စံနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ Patriarchy သည်စစ်တပ်နှင့်လုံခြုံရေးအဆောက်အအုံများတွင်နက်ရှိုင်းစွာထည့်သွင်းထားသည်။ ၎င်းသည်အမျိုးသားခေါင်းဆောင်မှုနှင့်စစ်တပ်နှင့်မသန်စွမ်းတပ်မတော်အစိုးရတပ်ဖွဲ့များ၏လွှမ်းမိုးမှုတွင်အသိသာဆုံးဖြစ်သည်၊ သို့သော်လုံခြုံရေးကိုသဘောတရားအရတည်ဆောက်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးစနစ်များဖြင့်စစ်တပ်ကိုအခွင့်ထူးပေးခြင်းနှင့်စစ်တပ်အသုံးစရိတ်နှင့်တုံ့ပြန်မှုနည်းခြင်းတို့နည်းသည် ကတိတော်များကိုပေးအပ်ရန်ပျက်ကွက်လျှင်ပင်မေးခွန်းထုတ်သည်။
အမျိုးသမီးများနှင့် LGBT+ ပုဂ္ဂိုလ်များသည်လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများနှင့်အကျပ်အတည်းများအတွက်စစ်အင်အားတုံ့ပြန်မှုများအချိုးအစားမမျှတဘဲထိခိုက်လျက်ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကဲ့သို့သောအကျပ်အတည်းများ၏သက်ရောက်မှုများကိုကိုင်တွယ်ရန်အချိုးမညီသော ၀ န်ထုပ်ကိုသယ်ဆောင်သည်။
အမျိုးသမီးများသည်ရာသီဥတုနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင်ရှေ့တန်းမှသိသိသာသာပါ ၀ င်သည်။ ထို့ကြောင့်ရာသီဥတုလုံခြုံမှုကိုအမျိုးသမီးဝါဒီတစ် ဦး ကဝေဖန်လိုပြီးအမျိုးသမီးဝါဒီတို့၏ဖြေရှင်းနည်းများကိုကြည့်သည်။ အမျိုးသမီးများငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်လွတ်မြောက်ရေးနိုင်ငံတကာအဖွဲ့ချုပ်မှ Ray Acheson နှင့် Madeleine Rees တို့ကငြင်းခုံသည်နှင့်အညီစစ်ပွဲသည်လူသားတို့၏မလုံခြုံမှု၏အဆုံးစွန်သောပုံစံကိုသိခြင်းအားဖြင့်အမျိုးသမီးများသည်ပဋိပက္ခကိုရေရှည်ဖြေရှင်းနည်းများနှင့်ပြည်သူအားလုံးကိုကာကွယ်ပေးသောငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်လုံခြုံရေးအစီအစဉ်ကိုထောက်ခံသည်။ မရ။
Acheson R. နှင့် Rees M. (၂၀၂၀) ကိုလည်းကြည့်ပါ။ စစ်တပ်အလွန်အကျွံကိုင်တွယ်မှုအတွက်အမျိုးသမီးဝါဒီတစ် ဦး ချဉ်းကပ်မှု
အသုံးစရိတ် ချုပ်တည်းကန့်သတ်မထားသောစစ်အသုံးစရိတ်ကိုပြန်စဉ်းစားပါUNODA ရံဖန်ရံခါစာတမ်းအမှတ် ၃၅၊ စစ ၃၉-၅၆ https://front.un-arm.org/wp-content/uploads35/39/op-56-web.pdf
အကြမ်းဖက်မှုမှထွက်ပြေးပြီးနောက်၎င်းတို့၏ပစ္စည်းများအားသယ်ဆောင်လာသောအိုးမဲ့အိမ်မဲ့အမျိုးသမီးများသည်ဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံ Bossangoa သို့ရောက်ရှိလာသည်။ ဓာတ်ပုံ credit: UNHCR/ B. Heger (BY-NC CC ကို 2.0)
၅။ ရာသီဥတုလုံခြုံမှုအတွက်အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အဖွဲ့များကအဘယ့်ကြောင့်ထောက်ခံနေသနည်း။
ဤစိုးရိမ်မှုများရှိနေသော်လည်းသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့်အခြားအုပ်စုများသည်ရာသီဥတုလုံခြုံရေးမူဝါဒများအတွက်တွန်းအားပေးခဲ့ကြသည် ကမ္ဘာ့တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်ရန်ပုံငွေအဖွဲ့သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကာကွယ်ရေးရန်ပုံငွေနှင့်သဘာဝထိန်းသိမ်းရေး (အမေရိကန်) နှင့်ဥရောပရှိ E3G အခြေခံလူတန်းစားတိုက်ရိုက်လုပ်ဆောင်မှုအဖွဲ့ Extinction Rebellion နယ်သာလန်သည်သူတို့၏ 'သူပုန်' လက်စွဲစာအုပ်တွင်ရာသီဥတုလုံခြုံမှုအကြောင်းရေးသားရန်ဒတ်ခ်ျစစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းတစ် ဦး ကိုပင်ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။
ဤနေရာတွင်သတိပြုရန်အရေးကြီးသည်မှာရာသီဥတုလုံခြုံရေး၏ကွဲပြားခြားနားသောအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များသည်အချို့သောအုပ်စုများသည်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအေဂျင်စီများကဲ့သို့တူညီသောအမြင်ကိုမဖော်ပြနိုင်ပါ။ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာရှင် Matt McDonald သည်ရာသီဥတုလုံခြုံရေး၏ကွဲပြားခြားနားသောရူပါရုံလေးမျိုးကိုခွဲခြားထားသည်၊ ၎င်းတို့သည်သူတို့၏လုံခြုံရေးကိုအဓိကထားသည်၊ ကွဲပြားသည်၊ ၎င်းတို့မှာ 'လူ' (လူသားလုံခြုံရေး)၊ 'အမျိုးသားပြည်နယ်များ' (အမျိုးသားလုံခြုံရေး)၊ နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေး (နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေး) နှင့် 'ဂေဟစနစ်' (ecological security) ဤရူပါရုံများရောနှောခြင်းနှင့်ထပ်နေသောအရာများသည်လည်းပေါ်ထွက်လာသောအစီအစဉ်များဖြစ်သည် ရာသီဥတုလုံခြုံမှုဆိုင်ရာအလေ့အကျင့်များလူသားတို့၏လုံခြုံရေးကိုကာကွယ်နိုင်ပြီးပဋိပက္ခများကိုကာကွယ်ပေးနိုင်သောမူဝါဒများကိုမြေပုံဆွဲပြီးကြိုးစားပါ။
အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ၏တောင်းဆိုချက်များသည်ဤကွဲပြားခြားနားသောအမြင်များကိုထင်ဟပ်စေပြီးလူသားလုံခြုံရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အများအားဖြင့်စိုးရိမ်ကြသော်လည်းအချို့ကစစ်တပ်ကိုမဟာမိတ်များအဖြစ် ၀ င်ရောက်ရန်နှင့်အမျိုးသားအဆင့်လုံခြုံရေးဘောင်ကိုသုံးရန်ဆန္ဒရှိနေကြသည်။ ဤကဲ့သို့ပူးပေါင်းခြင်းသည်စစ်တပ်၏ GHG ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကိုဖြတ်တောက်နိုင်လိမ့်မည်ဟူသောယုံကြည်ချက်အပေါ်အခြေခံပြီးပိုမိုရဲရင့်သောရာသီဥတုလုပ်ဆောင်မှုအတွက် ပိုမို၍ ရှေးရိုးစွဲနိုင်ငံရေးအင်အားစုများမှနိုင်ငံရေးအထောက်အပံ့များကိုစုဆောင်းရန်ကူညီပေးပြီးရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုတွန်းအားပေးသည်။ နောက်ဆုံးတွင်စနစ်တကျ ဦး စားပေးမည့်ပါဝါပါ ၀ င်သောလုံခြုံရေးပါ ၀ င်မှုများ.
တစ်ခါတစ်ရံတွင်အစိုးရအရာရှိများ၊ အထူးသဖြင့်ယူကေရှိဘလဲအစိုးရ (၁၉၉၇-၂၀၀၇) နှင့်အမေရိကန်၌အိုဘားမားအစိုးရ (၂၀၀၈-၂၀၁၆) တို့ကလုံခြုံရေးကိုဇာတ်ကြောင်းများကိုစိတ်မ ၀ င်စားသောပြည်နယ်များမှရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုရယူရန်ဗျူဟာတစ်ခုအဖြစ်မြင်ကြသည်။ ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Margaret Beckett ကဲ့သို့ စောဒကတက် ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင်ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၌ရာသီဥတုဆိုင်ရာလုံခြုံရေးဆွေးနွေးမှုကိုပထမ ဦး ဆုံးအကြိမ်စီစဉ်သောအခါ“ လူတွေဟာလုံခြုံရေးပြဿနာတွေအကြောင်းပြောတဲ့အခါသူတို့ကအခြားပြဿနာအမျိုးအစားတွေထက်အရည်အသွေးပိုင်းအရပြောကြတယ်။ လုံခြုံရေးကိုမဖြစ်မနေရွေးချယ်စရာတစ်ခုအဖြစ်ရှုမြင်သည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း၏လုံခြုံရေးရှုထောင့်မှအချက်ပြခြင်းသည်လုပ်ဆောင်ရန်မလိုသေးသောအစိုးရများကိုအားဖြည့်ပေးရာတွင်အခန်းကဏ္တစ်ခုဖြစ်သည်။
သို့သော်ထိုသို့လုပ်ဆောင်ရာတွင်အလွန်ကွဲပြားခြားနားသောလုံခြုံရေးအမြင်အာရုံများမှုန်ဝါးဝါးနှင့်ပေါင်းစည်းသွားသည်။ စစ်တပ်နှင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးယန္တရား၏ခိုင်မာသောစွမ်းအားကိုပေးထားပြီးအခြားမည်သည့်အရာထက်မဆိုဤသည်အမျိုးသားလုံခြုံရေးဇာတ်ကြောင်းကိုအားဖြည့်ပေးသည်။ မကြာခဏဆိုသလိုပင်နိုင်ငံရေးအရအသုံးဝင်သောလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု (သို့) သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးကိုတောက်ပစေသည်။ ၎င်းတို့သည်ကာကွယ်ရန်နှင့်ကာကွယ်ရန်ရှာဖွေသောကော်ပိုရိတ်အကျိုးစီးပွားဖြစ်သည်။
၆။ စစ်တပ်ရာသီဥတုလုံခြုံရေးအစီအစဉ်များသည်မည်သည့်ပြဿနာဖြစ်စေသောယူဆချက်များဖြစ်စေသနည်း။
စစ်ရေးရာသီဥတုလုံခြုံမှုအစီအစဉ်များသည်၎င်းတို့၏မူဝါဒများနှင့်အစီအစဉ်များကိုပုံဖော်သောအဓိကယူဆချက်များပါ ၀ င်သည်။ ရာသီဥတုလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာအများစုတွင်ပါ ၀ င်သောယူဆချက်တစ်ခုမှာရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်ရှားပါးမှုကိုဖြစ်စေသည်၊ ၎င်းသည်ပဋိပက္ခဖြစ်စေသည်၊ လုံခြုံရေးအဖြေရှာရန်လိုအပ်လိမ့်မည်။ ဤ Malthusian မူဘောင်တွင်ကမ္ဘာ့အဆင်းရဲဆုံးလူမျိုးများ၊ အထူးသဖြင့်အာဖရိကတိုက်အရှေ့ပိုင်း Saharan ကဲ့သို့အပူပိုင်းဒေသများရှိပဋိပက္ခများကိုဖြစ်နိုင်ခြေအရှိဆုံးသောအရင်းအမြစ်များအဖြစ်ရှုမြင်ကြသည်။ ဤ Scarcity> ပဋိပက္ခ> လုံခြုံရေးပါရာဒိုင်းသည်မရေမတွက်နိုင်သောဗျူဟာများတွင်ရောင်ပြန်ဟပ်သည်၊ ခြိမ်းခြောက်မှုများအားဖြင့်ကမ္ဘာကြီးကိုကြည့်ရန်ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသောအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအတွက်မအံ့သြစရာဖြစ်သည်။ သို့သော်ရလဒ်သည်အမျိုးသားလုံခြုံရေးစီမံကိန်းအတွက်ခိုင်မာသော dystopian ချည်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပုံမှန်ပါပဲ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်လေ့ကျင့်ရေးဗီဒီယိုကသတိပေးသည် စစ်တပ်များမထိန်းချုပ်နိုင်သောမြို့ကြီးများ၏အမှောင်ထောင့်များမှပေါ်ထွက်လာသော 'ပေါင်းစပ်ခြိမ်းခြောက်မှု' ကမ္ဘာတစ်ခု။ Katrina ဟာရီကိန်း Katrina နိုးထလာစဉ် New Orleans တွင်မျက်မြင်တွေ့ရှိခဲ့သည့်အတိုင်း၎င်းသည်လည်းလက်တွေ့ဘဝ၌တကယ်ကိုစိတ်ပျက်စရာအခြေအနေများတွင်ရှင်သန်ရန်ကြိုးစားနေသူများဖြစ်သည်။ ရန်သူတိုက်ခိုက်ရေးသမားများအဖြစ်သဘောထားသည် ကယ်ထုတ်တာထက်ပစ်သတ်ပြီးသေတယ်။
Betsy Hartmann ထောက်ပြခဲ့သည့်အတိုင်းဤအရာသည် ကိုလိုနီစနစ်နှင့်လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုသမိုင်းရှည်တစ်ခုနှင့်အံဝင်သည် တမင်တကာရောဂါဖြစ်စေသောလူမျိုးများနှင့်တိုက်ကြီးတခုလုံးကို၎င်းအားဆက်လက်သိမ်းပိုက်ခြင်းနှင့်စစ်တပ်တည်ရှိမှုကိုတရားမျှတစေရန်အနာဂတ်အတွက်စီမံကိန်းကို ၀ မ်းမြောက်သည်။ ၎င်းသည်အခြားဖြစ်နိုင်ချေများကိုတားမြစ်သည် ရှားပါးမှုကိုလှုံ့ဆော်ပေးသောပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု သို့မဟုတ်ပဋိပက္ခကိုနိုင်ငံရေးအရဖြေရှင်းနေသည်။ စောစောကထောက်ပြခဲ့သလိုရာသီဥတုမတည်ငြိမ်တဲ့အချိန်တွေမှာတောင်ရှားပါးတဲ့နည်းလမ်းတွေကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့်တမင်တကာရှောင်တာကလူသားတွေရဲ့လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်ပြီးအလုံးစုံရှားပါးမှုထက်သယံဇာတတွေဖြန့်ဝေမှုကိုထင်ဟပ်စေပါတယ်။ ၎င်းသည်လှုပ်ရှားမှုများကိုဖိနှိပ်မှုကိုတရားမျှတသည် ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ်စနစ်ပြောင်းရန်တောင်းဆိုခြင်းနှင့်စည်းရုံးပါ၎င်းသည်လက်ရှိစီးပွားရေးအမိန့်ကိုဆန့်ကျင်သူမည်သူမဆိုသည်မတည်ငြိမ်မှုကိုပံ့ပိုးခြင်းအားဖြင့်အန္တရာယ်ကိုတင်ပြသည်။
Deudney, D. (1990) ကိုကြည့်ပါ။ Millennium: နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးဂျာနယ်။ https://doi.org/10.1177/03058298900190031001
၇။ ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းသည်ပဋိပက္ခဖြစ်စေသည်လား။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်ပဋိပက္ခများသို့ ဦး တည်စေလိမ့်မည်ဟုယူဆချက်သည်အမျိုးသားလုံခြုံရေးစာရွက်စာတမ်းများတွင်ပါ ၀ င်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်အမေရိကန်ကာကွယ်ရေး ၀ န်ကြီးဌာန၏ ၂၀၁၄ ခုနှစ်သုံးသပ်ချက်တွင်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏သက်ရောက်မှုများသည်အကြမ်းဖက်မှုကိုပိုမိုဆိုးရွားစေသည့်အပြင်ပြည်ပတွင်စိတ်ဖိစီးမှုများကိုပိုမိုဆိုးရွားစေမည့်ခြိမ်းခြောက်မှုများကိုဖြစ်စေသည်။ အကြမ်းဖက်မှုပုံစံများ။
အပေါ်ယံအားဖြင့်ကြည့်ပါကရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဒဏ်ကိုခံနိုင်ရည်အနည်းဆုံးနိုင်ငံ ၂၀ တွင် ၁၂ ခုသည်လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများနှင့်ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ဆက်စပ်မှုသည်အကြောင်းအရင်းနှင့်မတူပါ၊ ကျော်လွန်သောစစ်တမ်းတစ်ခု ကယ်လီဖိုးနီးယားပါမောက္ခ Burke၊ Hsiang နှင့် Miguel တို့၏ဘာသာရပ် ၅၅ ခုကိုလေ့လာခဲ့သည် အပူချိန် ၁ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တိုင်းအတွက်ငြင်းခုံခြင်း၊ လူချင်းပဋိပက္ခ ၂.၄% နှင့်အုပ်စုဖွဲ့ပဋိပက္ခ ၁၁.၃% မြင့်တက်ရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ သူတို့ရဲ့နည်းစနစ်တွေရှိတယ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်စိန်ခေါ်လာကတည်းက။ တစ်ဦးက 2019 သတင်းပို့ပါ သဘာဝ နိဂုံးချုပ်: 'ရာသီဥတုအပြောင်းအလဲနှင့်/သို့မဟုတ်အပြောင်းအလဲများသည်အတွေ့အကြုံများအရသြဇာလွှမ်းမိုးမှုအရှိဆုံးပဋိပက္ခမောင်းနှင်သူများစာရင်းတွင်အဆင့်နိမ့်နေပြီးပညာရှင်များက၎င်းအားသြဇာလွှမ်းမိုးမှုအသေချာဆုံးအဖြစ်သတ်မှတ်သည်။
လက်တွေ့တွင်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်ပဋိပက္ခဖြစ်စေသောအခြားအကြောင်းအချက်များနှင့်ကွာရှင်းရန်ခက်ခဲသည်၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏သက်ရောက်မှုများသည်လူများအားအကြမ်းဖက်မှုသို့ ဦး တည်စေလိမ့်မည်ဟုသက်သေအထောက်အထားအနည်းငယ်သာရှိသည်။ အမှန်မှာ၊ လူများသည်ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန်ဖိအားပေးခံရသဖြင့်တစ်ခါတစ်ရံရှားပါးမှုသည်အကြမ်းဖက်မှုကိုလျှော့ချနိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်ကင်ညာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း Marsabit ခရိုင်၏ကုန်းမြေများတွင်သုိ့တွေ့ရသည်မှာမိုးခေါင်ရေရှားမှုနှင့်ရေရှားပါးမှုအကြမ်းဖက်မှုများသည်နည်းပါးလာသည်နှင့်အမျှဆင်းရဲနွမ်းပါးသောသိုးထိန်းအသိုင်းအဝိုင်းများသည်ပဋိပက္ခများကိုအစပြုလိုစိတ်နည်းပါးလာသည်၊ လူတွေရဲ့ရှားပါးမှုကိုထိန်းညှိပေးတဲ့ရေ
ပဋိပက္ခများပေါက်ကွဲမှုကိုအဆုံးအဖြတ်ပေးသောအရာအများစုမှာဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းကမ္ဘာတွင်ဖြစ်ပေါ်နေသောအခြေခံမညီမျှမှုများဖြစ်သည်။စစ်အေးတိုက်ပွဲ၏အမွေနှင့်အလွန်တရာမမျှတသောဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း) အကျပ်အတည်းအခြေအနေများအတွက်ပြဿနာရှိသောနိုင်ငံရေးတုံ့ပြန်မှုများအပြင်။ အထက်တန်းလွှာများက Ham-fisted သို့မဟုတ်ကြိုးကိုင်တုံ့ပြန်မှုများသည်မကြာခဏခက်ခဲသောအခြေအနေများအားပဋိပက္ခများနှင့်နောက်ဆုံးတွင်စစ်ပွဲများသို့ကူးပြောင်းစေသည့်အကြောင်းရင်းအချို့ဖြစ်သည်။ တစ်ခုရှိတယ် မြေထဲပင်လယ်၊ Sahel နှင့်အရှေ့အလယ်ပိုင်းရှိပဋိပက္ခများအားဥရောပသမဂ္ဂမှငွေကြေးထောက်ပံ့လေ့လာခြင်း ဥပမာအားဖြင့်ဤဒေသများတစ်လျှောက်ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားရခြင်း၏အဓိကအကြောင်းအရင်းများသည်ရေအားလျှပ်စစ်ရာသီဥတုမဟုတ်သော်လည်းဒီမိုကရေစီအားနည်းချက်များ၊ ပုံပျက်ပန်းပျက်နှင့်တရားမ ၀ င်စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုလိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်ညံ့ဖျင်းသောအားထုတ်မှုများဖြစ်သည်ကိုပြသခဲ့သည်။
ဆီးရီးယားသည်အခြားကိစ္စတစ်ခုဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့်ဒေသတွင်း၌မိုးခေါင်ရေရှားမှုသည်ကျေးလက်ဒေသမှမြို့ပြသို့ပြောင်းရွှေ့လာခြင်းနှင့်ပြည်တွင်းစစ်များဖြစ်ပေါ်စေပုံကိုစစ်တပ်အရာရှိများစွာကပြန်ပြောပြသည်။ ဒါတောင်အဲဒါတွေ ထိုအခြေအနေကိုပိုမိုနီးကပ်စွာလေ့လာခဲ့သူဖြစ်သည် ကျေးလက် - မြို့ပြရွှေ့ပြောင်းမှုကိုဖြစ်ပေါ်စေသည့်မိုးခေါင်ရေရှားမှုသည်အာဆတ်၏ neoliberal လွတ်လပ်သောအစီအမံများကမိုးခေါင်ရေရှားမှုထက်များစွာအကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသည်ကိုပြသခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း neoliberalism အပေါ်စစ်ပွဲကိုအပြစ်တင်နေသောစစ်ရေးလေ့လာသူကိုသင်ရှာရခက်လိမ့်မည်။ ထို့အပြင်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုသည်ပြည်တွင်းစစ်တွင်မည်သည့်အခန်းကဏ္မှပါ ၀ င်ခဲ့ကြောင်းအထောက်အထားမရှိပါ။ မိုးခေါင်မှုဒဏ်ခံရသောဒေသမှရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ်နွေ ဦး ရာသီဆန္ဒပြပွဲများတွင်ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်မပါဝင်ခဲ့ပါ ဒါဟာဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးအတွက်တောင်းဆိုမှုတွေကိုတုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွေအပေါ်ဖိနှိပ်မှုကိုရွေးချယ်ဖို့အာဆတ်ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်ခဲ့ပြီးငြိမ်းချမ်းတဲ့ဆန္ဒပြပွဲတွေကိုကာလကြာရှည်ပြည်တွင်းစစ်အဖြစ်ပြောင်းလဲစေခဲ့တဲ့အမေရိကန်အပါအ ၀ င်ပြင်ပပြည်နယ်ကသရုပ်ဆောင်တွေရဲ့အခန်းကဏ္ကပါ ၀ င်ပါတယ်။
ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုပုံစံကိုအားဖြည့်ခြင်းအားဖြင့်ပဋိပက္ခဖြစ်နိုင်ခြေကိုမြင့်တက်စေနိုင်ကြောင်းအထောက်အထားများလည်းရှိသည်။ ၎င်းသည်လက်နက်ပြိုင်ပွဲများကိုလောင်စာဖြစ်စေသည်၊ ပဋိပက္ခကို ဦး တည်စေသောအခြားအကြောင်းအရင်းများမှအာရုံလွဲစေပြီးပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးအတွက်အခြားနည်းလမ်းများကိုပျက်ပြားစေသည်။ ကြီးထွားလာသောအခွင့်အရေးကိုပေးလိုက်သည် စစ်တပ်နှင့်ပြည်နယ်ကိုဗဟိုပြုသောစကားနှင့်ဆွေးနွေးချက် ဥပမာအားဖြင့်အိန္ဒိယနှင့်တရုတ်အကြားနယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စီးဆင်းမှုများသည်ရေမျှဝေခြင်းအတွက်တည်ဆဲသံတမန်စနစ်များကိုထိခိုက်စေပြီးဒေသတွင်း၌ပဋိပက္ခများပိုဖြစ်စေသည်။
“ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၊ ပဋိပက္ခနှင့်လုံခြုံရေးတို့ကိုပြန်စဉ်းစားပါ”၊ ပထဝီနိုင်ငံရေးအထူးထုတ်၊ ၁၉ (၄) ။ https://www.tandfonline.com/toc/fgeo19/4/20
Dabelko, G. (2009) 'ရာသီဥတုနှင့်လုံခြုံရေးတွေ့ဆုံချိန်၌အလွန်အကျွံအစွန်းရောက်ခြင်း၊ ရှောင်ကြဉ်ခြင်း'၊ အဆိုပါအနုမြူသိပ္ပံပညာရှင်များ၏သတင်းလွှာသြဂုတ် ၂၄၊ ၂၀၀၉ ။
ဓာတ်ပုံအကြွေး Christiaan Triebert (2.0 BY CC ကို)
၈။ နယ်နိမိတ်နှင့်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုအပေါ်ရာသီဥတုလုံခြုံမှု၏သက်ရောက်မှုသည်အဘယ်နည်း။
အစုလိုက်အပြုံလိုက်ရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုကိုထင်မြင်ယူဆသည့်ခြိမ်းခြောက်မှုများကရာသီဥတုလုံခြုံမှုဆိုင်ရာအကျဉ်းချုပ်ချက်များဖြစ်သည်။ သြဇာရှိသော ၂၀၀၇ ခုနှစ်အမေရိကန်အစီရင်ခံစာ၊ အကျိုးဆက်များ၏အသက်အရွယ်: ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့်အမျိုးသားလုံခြုံရေးသက်ရောက်မှုများကြီးမားသောရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုသည်အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်းနှင့်ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်မြင့်တက်မှုတို့နှင့် ဆက်စပ်၍ စိုးရိမ်စရာအကောင်းဆုံးဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟုဖော်ပြပြီး၎င်းသည်လုံခြုံရေးအဓိကစိုးရိမ်မှုများနှင့်ဒေသတွင်းတင်းမာမှုများကိုမြင့်တက်စေလိမ့်မည်ဟုသတိပေးသည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်အီးယူအစီရင်ခံစာတစ်ခု ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့်နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေး ရာသီဥတုကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသောရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုကိုစတုတ္ထအရေးကြီးဆုံးလုံခြုံရေးစိုးရိမ်မှုအဖြစ် (သယံဇာတများကြောင့်ပဋိပက္ခများ၊ မြို့များ/ကမ်းရိုးတန်းများနှင့်စီးပွားရေးအငြင်းပွားမှုများ) ၎င်းသည် 'ပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှုအပိုဆောင်းရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုဖိစီးမှု' ကို အခြေခံ၍ ပြည့်စုံသောဥရောပရွှေ့ပြောင်းမှုမူဝါဒကိုပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်တောင်းဆိုခဲ့သည်။
ဤသတိပေးချက်များသည်ပိုမိုခိုင်မာလာသည် နယ်နိမိတ်၏စစ်အင်အားကိုထောက်ခံရန်အင်အားနှင့်ဒိုင်းနမစ် ရာသီဥတုသတိပေးချက်မပါလျှင်ပင်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိနယ်စပ်မူဝါဒများသည်စံတင်လောက်စရာဖြစ်လာသည်။ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုအပေါ်ပိုမိုပြင်းထန်သောတုန့်ပြန်မှုများသည်ခိုလှုံခွင့်ရှာဖွေရန်နိုင်ငံတကာအခွင့်အရေးကိုစနစ်တကျထိပါးစေခဲ့ပြီး၎င်းတို့သည်၎င်းတို့၏ဇာတိမြေနိုင်ငံများသို့ထွက်ပြေးခိုလှုံရန်နှင့်ပိုမိုရန်လိုသောအန္တရာယ်များကိုရင်ဆိုင်ရသည့်အခါရွှေ့ပြောင်းဒုက္ခသည်များအားမရေမတွက်နိုင်အောင်နှင့်ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ သူတို့အောင်မြင်တဲ့အခါပတ်ဝန်းကျင်က
ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်မှုသည်အစိုးရလုံခြုံရေးအစီအမံများနှင့်အသုံးစရိတ်များကိုအစဉ်တစိုက်ထောက်ခံမှုရရှိစေသောအကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုနှင့်လည်းဆက်စပ်နေသည်။ ရာသီဥတု၊ လုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာများစွာသည်အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ညီမျှသည်ဟုဆိုကာအာရှ၊ အာဖရိက၊ လက်တင်အမေရိကနှင့်ဥရောပတို့တွင်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများသည်အစွန်းရောက်အုပ်စုများအားအစွန်းရောက်ဝါဒဖြန့်ချိရေးနှင့်လူသစ်စုဆောင်းမှုတို့အတွက်မြေ ile ဇာကောင်းများဖြစ်လိမ့်မည်ဟုဆိုသည်။ ရွှေ့ပြောင်းသူများသည်ပဋိပက္ခများ၊ ခြိမ်းခြောက်မှုများအဖြစ်အားဖြည့်ကာရွှေ့ပြောင်းခြင်းသည်ပဋိပက္ခ၊ အကြမ်းဖက်မှုနှင့်အကြမ်းဖက်ဝါဒတို့နှင့်ပေါင်းဆုံဖွယ်ရှိပြီး၎င်းသည်ချမ်းသာသောနိုင်ငံများကသူတို့ကိုယ်သူတို့ခုခံကာကွယ်ရမည့်မငြိမ်မသက်မှုများကိုမလွဲမသွေဖန်တီးလိမ့်မည်။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုကိုဖြစ်စေသည်ထက်ကန့်သတ်နိုင်သည်ဟုဖော်ပြထားခြင်းမရှိသောကြောင့်အစွန်းရောက်ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်များသည်လူနေမှုဘ ၀ အခြေအနေများကိုပင်ထိခိုက်စေသည်။ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရခြင်း၏အခြေခံအကြောင်းအရင်းများနှင့်ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံအများအပြား၏တာဝန်များအားကြည့်ရှုရန်လည်းပျက်ကွက်ကြသည်။ စစ်ပွဲနှင့်ပဋိပက္ခသည်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှု၏အဓိကအကြောင်းအရင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီးတည်ဆောက်ပုံစီးပွားရေးမညီမျှမှုနှင့်အတူဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုဖူလုံရေးမဟာဗျူဟာများသည်အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်မှုနှင့်မက္ကစီကိုရှိ NAFTA ကဲ့သို့စားနပ်ရိက္ခာများမှီခိုအားထားမှုဆုံးရှုံးစေသောစီးပွားရေးနှင့်ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်များအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း၊ လစ်ဗျားကဲ့သို့သောနယ်ချဲ့ (နှင့်စီးပွားဖြစ်) ရည်ရွယ်ချက်များအတွက်သို့မဟုတ်စစ်ပွဲများကိုဖျက်ဆီးသောစစ်ပွဲများ ဗဟိုနှင့်တောင်အမေရိကရှိကနေဒါသတ္တုတူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းများကဲ့သို့ TNC များကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသောပတ်ဝန်းကျင်နှင့်၎င်းတို့သည်ရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုကိုလောင်စာဖြစ်စေသည်။ ငွေကြေးအရင်းအနှီးအပေါဆုံးနိုင်ငံများကဒုက္ခသည်အရေအတွက်အနည်းဆုံးကိုမည်သို့လက်ခံသည်ကိုမီးမောင်းထိုးပြရန်ပျက်ကွက်ကြသည်။ ဆွီဒင်နိုင်ငံသည်အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့်ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းဒုက္ခသည်ဆယ်နိုင်ငံကိုအချိုးကျလက်ခံထားသောနိုင်ငံဆယ်နိုင်ငံအနက်တစ်ခုဖြစ်သည်။
ရာသီဥတုကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသောရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုများတိုးလာမည်ကိုမျှော်မှန်းသည့်အနေနှင့်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိနယ်နိမိတ်များအားစစ်အင်အားတိုးမြှင့်ခြင်းနှင့်ရွှေ့ပြောင်းအခြေချရန်စစ်ရေးအဖြေရှာခြင်းများကိုအာရုံစိုက်ရန်ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိနယ်နိမိတ်များအတွက်စစ်အင်အားနှင့်စစ်တပ်အင်အားတိုးမြင့်လာစေခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းအမေရိကန်နယ်စပ်နှင့်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုအသုံးစရိတ်သည်ဒေါ်လာ ၉.၂ ဘီလီယံမှဒေါ်လာ ၂၆ ဘီလီယံအထိရှိခဲ့သည်။ အီးယူ၏နယ်ခြားစောင့်အေဂျင်စီ Frontex သည်၎င်း၏ဘတ်ဂျက်ကို ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင်ယူရို ၅.၂ သန်းမှ ၂၀၂၀ တွင်ပေါင် ၄၆၀ သို့တိုးမြှင့်ခဲ့သည် ၂၀၂၁ မှ ၂၀၂၇ အကြားအေဂျင်စီအတွက်ယူရို ၅.၆ ဘီလျံနှင့်နယ်စပ်များကိုယခုအခါကာကွယ်ထားသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိနံရံ ၆၃ ခု.
နှင့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများကိုတုံ့ပြန်ရာတွင်စစ်တပ်များသည်ယခင်ကထက်ပိုမိုပူးပေါင်းလာကြသည် အမျိုးသားနယ်နိမိတ်မှာရောပိုပိုပြီးများလာတယ် အိမ်နဲ့ပိုဝေးတယ်မရ။ အမေရိကန်သည်ရေတပ်သင်္ဘောများနှင့်ကာရစ်ဘီယံကင်းလှည့်ရန်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ကိုမကြာခဏချထားသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂသည် ၂၀၀၅ ခုနှစ်မှစ၍ ၎င်း၏နယ်စပ်အေဂျင်စီ Frontex ကိုအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ရေတပ်နှင့်အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်း၍ မြေထဲပင်လယ်တွင်ကင်းလှည့်စေခဲ့ပြီးသြစတေးလျသည်၎င်း၏ရေတပ်ကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။ ကမ်းခြေများပေါ်သို့ဒုက္ခသည်များဆင်းသက်ခြင်းကိုတားဆီးရန်တပ်ဖွဲ့များ အိန္ဒိယသည်ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှနှင့်၎င်း၏အရှေ့ဘက်နယ်စပ်တွင်အကြမ်းဖက်မှုကိုအသုံးပြုရန်ခွင့်ပြုထားသောအိန္ဒိယနယ်ခြားလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ (BSF) ၏ကိုယ်စားလှယ်များအရေအတွက်ကိုဖြန့်ချထားသည်။
နယ်နိမိတ်စစ်အင်အားနှင့်နယ်စပ်လုံခြုံရေးလုပ်ငန်းအကြောင်း TNI ၏ဇာတ်လမ်းတွဲများကိုလည်းကြည့်ပါ။ နယ်စပ်စစ်ပွဲများ https://www.tni.org/en/topic/border-wars
Boas, I. (2015) ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနှင့်လုံခြုံရေးမရ။ ဒါရီ။ https://www.routledge.com/Climate-Migration-and-Security-Securitisation-as-a-Strategy-in-Climate/Boas/p/book/9781138066687
၉။ ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကိုဖန်တီးရာမှာစစ်တပ်ရဲ့အခန်းကဏ္ကဘာလဲ။
ရာသီဥတုပြဿနာကိုအဖြေရှာရန်စစ်တပ်ကိုကြည့်ခြင်းထက် GHG ထုတ်လွှတ်မှုမြင့်မားခြင်းနှင့်ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းလောင်စာစီးပွားရေးကိုထိန်းသိမ်းရာတွင်အဓိကအခန်းကဏ္ due ကြောင့်ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းအတွက်၎င်း၏အခန်းကဏ္examineကိုဆန်းစစ်ရန်ပိုအရေးကြီးသည်။
အမေရိကန်လွှတ်တော်မှတ်တမ်းတစ်ခုအရ၊ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်သည်ရေနံသုံးစွဲမှုအကြီးဆုံးအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည် သိပ္ပံနည်းကျအသိပညာနှင့်အညီဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရန်မည်သည့်ပြင်းထန်သောအရေးယူဆောင်ရွက်မှုကိုမှမလိုအပ်ပါ။ တစ် ဦး 2019 အတွက်လေ့လာမှု ပင်တဂွန်၏ GHG ထုတ်လွှတ်မှုသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင်ဒိန်းမတ်၊ ဖင်လန်နှင့်ဆွီဒင်တို့ကထုတ်လွှတ်သောတန်ချိန် ၅၉ သန်းခန့်ရှိခဲ့သည်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတာဝန်ရှိမှုအတွက်သိပ္ပံပညာရှင်များ ဗြိတိန်၏စစ်ထုတ်လွှတ်မှုသည်တန်ချိန် ၁၁ သန်းဖြစ်ရန်တွက်ချက်ထားပြီးကားစီးရေ ၆ သန်းနှင့်ဥရောပသမဂ္ဂမှထုတ်လွှတ်မှုသည်တန်ချိန် ၂၄.၈ သန်းဖြစ်ကာပြင်သစ်သည်စုစုပေါင်း၏သုံးပုံတစ်ပုံကိုထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ ဤလေ့လာမှုများသည်ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိသောအချက်အလက်များကြောင့်ရှေးရိုးစွဲခန့်မှန်းချက်များဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအခြေစိုက် Air လက်နက်ကုမ္ပဏီ ၅ ခု (Airbus, Leonardo, PGZ, Rheinmetall, and Thales) တို့သည်လည်းအနည်းဆုံး GHG တန်ချိန် ၁.၀၂ သန်းကိုအတူတကွထုတ်လုပ်ခဲ့ကြသည်။
စစ်တပ်၏ GHG ထုတ်လွှတ်မှုမြင့်မားမှုသည်ကျယ်ပြန့်သောအခြေခံအဆောက်အအုံများကြောင့်ဖြစ်သည် (စစ်တပ်သည်နိုင်ငံအများစုတွင်မြေပိုင်ရှင်ဖြစ်သည်)၊ ကျယ်ပြန့်သောကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလက်လှမ်းမီမှု၊ အထူးသဖြင့်ကမ္ဘာတစ် ၀ န်းတွင်စစ်အခြေစိုက်စခန်း ၈၀၀ ကျော်ရှိသော၊ လောင်စာဆီမှီခိုသူပုန်ထမှုနှိမ်နင်းရေးစစ်ဆင်ရေးများနှင့်စစ်တပ်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်အများစု၏ရုပ်ကြွင်းလောင်စာသုံးစွဲမှုမြင့်မားသည်။ ဥပမာ F-800 တိုက်လေယာဉ်တစ်စီးသည်တစ်နာရီလျှင်ဆီ ၃၄၂ စည် (၁၄၄၀၀ ဂါလံ) လောင်ကျွမ်းစေပြီးပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်အစားထိုးနည်းလမ်းများဖြင့်အစားထိုးရန်မဖြစ်နိုင်ပေ။ လေယာဉ်များနှင့်သင်္ဘောများကဲ့သို့စစ်ဘက်သုံးပစ္စည်းများသည်ရှည်လျားသောဘဝစက်ဝန်းများရှိပြီးကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုကိုနောင်နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင်သော့ခတ်ထားသည်။
သို့သော်ထုတ်လွှတ်မှုအပေါ်ပိုမိုသက်ရောက်မှုမှာစစ်တပ်၏အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာနိုင်ငံ၏လုံခြုံရေးကို ဦး တည်သောရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သည် မဟာဗျူဟာအရင်းအမြစ်များကိုရယူနိုင်ခြင်းအရင်းအနှီးချောမွေ့စွာလည်ပတ်နိုင်ရန်နှင့်တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုနှင့်မညီမျှမှုများကိုဖြစ်ပေါ်စေရန်စီမံရန်။ ၎င်းသည်အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့်ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံများကဲ့သို့သယံဇာတကြွယ်ဝသောဒေသများအားစစ်အင်အားကို ဦး တည်စေခဲ့ပြီး၊ တရုတ်တစ်ဝန်းရှိသင်္ဘောလမ်းကြောင်းများကိုလည်းရုပ်ကြွင်းလောင်စာများ အသုံးပြု၍ တည်ဆောက်ကာစီးပွားရေးကိုအကျပ်ကိုင်စေခဲ့သည်။ စီးပွားရေးတိုးတက်မှု။
နောက်ဆုံးအနေနှင့်ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကိုကာကွယ်ရန်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းထက်စစ်တပ်တွင်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်အခွင့်အလမ်းကုန်ကျစရိတ်မှတဆင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကိုသက်ရောက်မှုရှိသည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၊ ကပ်ရောဂါ၊ မညီမျှမှုနှင့်ဆင်းရဲမွဲတေမှုစသည့်ယနေ့ခေတ်အကျပ်အတည်းများကိုအဖြေရှာမပေးသော်လည်းစစ်အေးကာလပြီးဆုံးချိန် မှစ၍ စစ်ရေးအသုံးစရိတ်သည်နှစ်ဆနီးပါးမြင့်တက်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာဂြိုဟ်သည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုလျော့ပါးစေရန်စီးပွားရေးအကူးအပြောင်းတွင်အကြီးမားဆုံးဖြစ်နိုင်ချေရှိသောရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကိုလိုအပ်နေချိန်၌ရာသီဥတုသိပ္ပံကတောင်းဆိုသည့်အရာများကိုလုပ်ဆောင်ရန်အရင်းအမြစ်များမရှိကြောင်းလူအများမကြာခဏပြောကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်ကနေဒါနိုင်ငံတွင်ဝန်ကြီးချုပ် Trudeau သည်၎င်း၏ရာသီဥတုဆိုင်ရာကတိကဝတ်များကိုဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားစွာပြောသော်လည်းသူ၏အစိုးရသည်အမျိုးသားကာကွယ်ရေး ဦး စီးဌာနအတွက်ဒေါ်လာ ၂၇ ဘီလီယံသုံးစွဲခဲ့သည်။ ကာကွယ်ရေးအတွက်ဒေါ်လာ ၉.၆ ဘီလီယံနှင့်ဒေါ်လာသန်း ၇၃၀ သာရှိသည် ပတ်ဝန်းကျင်နှင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအတွက် ထို့ကြောင့်လွန်ခဲ့သောဆယ်စုနှစ်နှစ်ခုအတွင်းရာသီဥတုအကျပ်အတည်းသည်ပိုမိုဆိုးရွားလာသဖြင့်နိုင်ငံများသည်ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကိုကာကွယ်ရန်နှင့်ကမ္ဘာမြေကိုကာကွယ်ရန်လုပ်ဆောင်ခြင်းထက်စစ်အင်အားနှင့်လက်နက်များကိုပိုသုံးစွဲကြသည်။
Lorincz, T. (၂၀၁၄)၊ နက်ရှိုင်းသော decarbonisation အတွက်စစ်ကင်းရေး, IPB ။
Meulewaeter, C. et al ။ (၂၀၂၀) စစ်ဝါဒီများနှင့်ပတ်ဝန်းကျင်အကျပ်အတည်း - လိုအပ်သောရောင်ပြန်ဟပ်မှုစင်တာ Delas http://centredelas.org/publicacions/miiltarismandenvironmentalcrisis/?lang=en
၁၀။ စစ်တပ်နှင့်ပဋိပက္ခသည်ရေနံနှင့်သယံဇာတအရင်းအမြစ်စီးပွားရေးနှင့်မည်သို့ဆက်စပ်နေသနည်း။
သမိုင်းကြောင်းအရမဟာဗျူဟာစွမ်းအင်အရင်းအမြစ်များကိုလက်လှမ်းမီရန်အထက်တန်းလွှာများရုန်းကန်မှုမှစစ်ပွဲမကြာခဏထွက်ပေါ်လာသည်။ အထူးသဖြင့်နိုင်ငံတကာစစ်ပွဲများ၊ ပြည်တွင်းစစ်များ၊ အရံတပ်ဖွဲ့နှင့်အကြမ်းဖက်အုပ်စုများမြင့်တက်လာခြင်း၊ သင်္ဘောများ၊ ပိုက်လိုင်းများနှင့်ပဋိပက္ခများ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှအဓိကအာကာသအတွင်းအထိပြင်းထန်သောပထဝီနိုင်ငံရေးပြိုင်ဆိုင်မှုများဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သောရေနံနှင့်ရုပ်ကြွင်းလောင်စာစီးပွားရေးကိုအထူးသဖြင့်မှန်သည်။ (ရေခဲအရည်ပျော်မှုကြောင့်ဓာတ်ငွေ့သိုက်အသစ်များနှင့်သင်္ဘောလမ်းကြောင်းများသို့ ၀ င်ရောက်နိုင်သည်။ )
လေ့လာမှုတစ်ခုကပြတယ် ပြည်နယ်တွင်းစစ်ပွဲများ၏လေးပုံတစ်ပုံနှင့်တစ်ဝက်ကြား ၁၉၇၃ ခုနှစ်ခေတ်သစ်ရေနံခေတ်အစပိုင်းကတည်းကရေနံနှင့်ဆက်နွယ်နေပြီး ၂၀၀၃ ခုနှစ်အမေရိကန် ဦး ဆောင်သောအီရတ်အားကျူးကျော်မှုသည်အလွန်ဆိုးဝါးသောဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ရေနံသည်လက်နက်နှင့်စက်မှုလုပ်ငန်းများကိုချောမွေ့စေပြီးအရင်းအမြစ်များနှင့်ပြည်နယ်များစွာအတွက်လက်နက်သုံးစွဲမှုအတက်အကျကိုသွားစေသည်။ အမှန်တော့ရှိပါတယ် လက်နက်များရောင်းချခြင်းကိုရေနံရရှိမှုလုံခြုံစေရန်နှင့်ထိန်းသိမ်းရန်နိုင်ငံများကအသုံးပြုကြောင်းအထောက်အထားများမရ။ ဗြိတိန်၏အကြီးမားဆုံးလက်နက်သဘောတူညီချက်ဖြစ်သော 'Al-Yamamah လက်နက်သဘောတူညီချက်' သည် ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင်သဘောတူညီခဲ့သည်။ ပါဝင်ပတ်သက် ဗြိတိန်သည်လူ့အခွင့်အရေးကိုမလေးစားသောဆော်ဒီအာရေဗျသို့နှစ်ပေါင်းများစွာလက်နက် ၀ ယ်ယူသည်။ BAE Systems သည်ဤရောင်းချမှုများမှဘီလီယံပေါင်းများစွာကိုရရှိခဲ့ပြီး UK ၏ကိုယ်ပိုင်လက်နက် ၀ ယ်ယူမှုများကိုထောက်ပံ့ကူညီသည်။
တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင်အခြေခံကုန်စည်များအတွက် ၀ ယ်လိုအားမြင့်တက်လာသည် သယံဇာတအရင်းအမြစ်စီးပွားရေးကိုဒေသနှင့်နယ်မြေအသစ်များသို့တိုးချဲ့ခြင်း။ ၎င်းသည်ရပ်ရွာလူထုများ၏တည်ရှိမှုနှင့်အချုပ်အခြာအာဏာကိုခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပြီးထို့ကြောင့်ခုခံရေးကို ဦး တည်စေခဲ့သည် နှင့်ပဋိပက္ခ။ တုန့်ပြန်မှုသည်မကြာခဏရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောရဲများ၏နှိမ်နင်းမှုနှင့်အစောင့်အကြပ်အကြမ်းဖက်မှုများဖြစ်ပြီးနိုင်ငံများစွာသည်ပြည်တွင်းနှင့်နိုင်ငံဖြတ်ကျော်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့်နီးကပ်စွာအလုပ်လုပ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်ပီရူး၊ ကမ္ဘာမြေအခွင့်အရေးနိုင်ငံတကာ (ERI) သည် ၁၉၉၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်းသယံဇာတတူးဖော်ရေးကုမ္ပဏီများနှင့်ရဲများအကြားချုပ်ဆိုခဲ့သောသဘောတူညီချက် ၁၃၈ ခုကိုဖော်ထုတ်ခဲ့ပြီးအကျိုးအမြတ်အတွက်ပြန်လည်ထုတ်ယူသောစီမံကိန်းများကိုရဲတပ်ဖွဲ့အားခွင့်ပြုသည်။ မြစ်ဆုံဆည်ကုမ္ပဏီ Desa နှင့်ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်နေသောပြည်နယ်ဟွန်ဒူးရပ်စ်မှတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Berta Cáceresအားသတ်ဖြတ်ခဲ့သောအမှုသည်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအရင်းရှင် ၀ ယ်လိုအား၊ သယံဇာတထုတ်ယူရေးလုပ်ငန်းများနှင့်နိုင်ငံရေးအကြမ်းဖက်မှုများသည်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကိုသေစေနိုင်သောပတ်ဝန်းကျင်ကိုဖန်တီးပေးသောဖြစ်ရပ်များအနက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ နှင့်ဆန့်ကျင်ဝံ့သောအသိုင်းအဝိုင်းအဖွဲ့ဝင်များ။ Global Witness သည်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင်ဖြစ်ပေါ်နေသောအကြမ်းဖက်မှုဒီရေမြင့်တက်မှုကိုခြေရာခံပြီး ၂၀၁၉ တွင်မြေယာနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူ ၂၁၂ ဦး သေဆုံးကြောင်းမှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပြီးပျမ်းမျှတစ်ပတ်လျှင်လေး ဦး ထက်ပိုသည်။
Orellana, A. (၂၀၂၁) ကိုလည်းကြည့်ပါ။ Neoextractivism နှင့်ပြည်နယ်အကြမ်းဖက်မှု: လက်တင်အမေရိကရှိကာကွယ်သူများကိုကာကွယ်ခြင်း, ၂၀၂၁ ပါဝါအခြေအနေမရ။ အမ်စတာဒမ်: နိုင်ငံဖြတ်ကျော်အင်စတီကျု
ဓာတ်ပုံအကြွေး coulloud/flickr (BY-NC-ND CC ကို 2.0)
နိုင်ဂျီးရီးယားတွင်စစ်နှင့်ရေနံ
နိုင်ဂျီးရီးယားထက်သိသာထင်ရှားတာကရေနံ၊ စစ်ဝါဒီနဲ့ဖိနှိပ်မှုကြားကဆက်နွယ်မှုမရှိဘူး။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းကကိုလိုနီအစိုးရများနှင့်အဆက်ဆက်အုပ်ချုပ်သောအစိုးရများသည်ရေနံနှင့်ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုကိုအထက်တန်းလွှာငယ်များသို့စီးဆင်းစေရေးအတွက်အင်အားသုံးခဲ့သည်။ ၁၈၉၅ ခုနှစ်တွင်ဗြိတိသျှရေတပ်ကကြေးနီကိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး Royal Niger ကုမ္ပဏီသည်နိုင်ဂျာမြစ်ပေါ်တွင်စားအုန်းဆီရောင်းဝယ်မှုကိုလက်ဝါးကြီးအုပ်ထားခဲ့သည်။ ခန့်မှန်းခြေလူ ၂၀၀၀ အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ မကြာသေးမီက ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင်နိုင်ဂျီးရီးယားအစိုးရသည် Shell Petroleum Development Company (SPDC) ၏ညစ်ညမ်းသောလုပ်ဆောင်ချက်များအားဆန့်ကျင်ရန် Ogoniland တွင်ငြိမ်းချမ်းသောဆန္ဒပြပွဲများအားနှိမ်နင်းရန် Rivers State Internal Security Task Force ကိုဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ Ogoniland တစ်ခုတည်းတွင်သူတို့၏ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောလုပ်ရပ်များကြောင့်လူ ၂၀၀၀ ကျော်သေဆုံးစေခြင်း၊ ရိုက်နှက်ခြင်း၊ အဓမ္မပြုကျင့်ခြင်းနှင့်အခြားများစွာသောလူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကိုဖြစ်စေခဲ့သည်။
ရေနံသည်နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ၌အကြမ်းဖက်မှုများကိုလောင်စာဖြစ်စေခဲ့ပြီး၊ ပထမ ဦး စွာနိုင်ငံစုံရေနံလုပ်ငန်းများ၏ရှုပ်ထွေးမှုနှင့်အတူအာဏာရယူရန်စစ်တပ်နှင့်အာဏာရှင်အစိုးရများအတွက်အရင်းအမြစ်များကိုပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။ နိုင်ဂျီးရီးယား Shell ကော်ပိုရေးရှင်းအမှုဆောင်အရာရှိတစ် ဦး ကနာမည်ကြီးသည်။ 'ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်ဖို့ကြိုးစားနေတဲ့စီးပွားရေးကုမ္ပဏီတစ်ခုအတွက်တည်ငြိမ်တဲ့ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုလိုတယ် ... အာဏာရှင်တွေကမင်းကိုပေးနိုင်ပါတယ်' ၎င်းသည် symbiotic ဆက်ဆံရေးတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကုမ္ပဏီများသည်ဒီမိုကရေစီစိစစ်မှုမှလွတ်မြောက်ပြီးစစ်တပ်ကလုံခြုံမှုပေးခြင်းဖြင့်ရဲရင့ ်၍ ကြွယ်ဝသည်။ ဒုတိယအချက်မှာ၎င်းသည်ရေနံ ၀ င်ငွေဖြန့်ဖြူးခြင်းနှင့်ရေနံကုမ္ပဏီများကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသောသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးခြင်းကိုဆန့်ကျင်သောပဋိပက္ခအတွက်အခြေခံအကြောင်းရင်းများကိုဖန်တီးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် Ogoniland ရှိလက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးနှင့်ပဋိပက္ခများနှင့်ပြင်းထန်ပြီးရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောစစ်ရေးတုန့်ပြန်မှုများသို့ပေါက်ကွဲသွားသည်။
နိုင်ဂျီးရီးယားအစိုးရသည်စစ်သွေးကြွဟောင်းများအားလစဉ်ထောက်ပံ့ကြေးပေးရန် ၂၀၀၉ ခုနှစ်ကတည်းကသဘောတူညီခဲ့သော်လည်းခိုင်မာသောငြိမ်းချမ်းမှုမရှိခဲ့သော်လည်းပဋိပက္ခများပြန်လည်ပေါ်ပေါက်လာမှုအခြေအနေများသည်နိုင်ဂျီးရီးယားရှိအခြားဒေသများတွင်အဖြစ်မှန်တစ်ခုဖြစ်သည်။
ဤသည် Bassey, N. (2015) 'အပေါ်အခြေခံသည်ငါတို့ကအဲဒါကအဆီလို့ထင်ခဲ့ပေမယ့်ဒါဟာသွေးပဲ။ နိုင်ဂျီးရီးယားနှင့်ကော်ပိုရေးရှင်းတွင်ပူးတွဲစစ်ဘက်လက်ထပ်ခြင်းကိုခုခံသည်N. Buxton and B. Hayes (Eds ။ ) (2015) တို့နှင့်အတူလိုက်ပါသောအက်ဆေးများစုစည်းမှု၌ လုံခြုံမှုနှင့်စွန့်ပစ်ခံရမှုများ၊ ရာသီဥတုနှင့်ပြောင်းလဲနေသောကမ္ဘာကြီးကိုစစ်တပ်နှင့်ကော်ပိုရေးရှင်းများမည်သို့ပုံဖော်နေသနည်းမရ။ ပလူတိုစာနယ်ဇင်းနှင့် TNI
နိုင်ဂျာမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ၌ရေနံညစ်ညမ်းမှု ဓာတ်ပုံ credit: Ucheke/Wikimedia (BY-SA 4.0 CC ကို)
၁၁။ စစ်ဝါဒီများနှင့်စစ်သည်ပတ်ဝန်းကျင်ကိုမည်သို့အကျိုးသက်ရောက်သနည်း။
စစ်ဝါဒီများနှင့်စစ်၏သဘောသဘာဝသည်၎င်းသည်အခြားအရာအားလုံးကိုချန်လှပ်ရန်နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးရည်မှန်းချက်များကို ဦး စားပေးသောကြောင့်၎င်းအားစစ်တပ်ကိုမကြာခဏလမ်းဖယ်ပေးသောထူးခြားသည့်ပုံစံတစ်ခုနှင့်လာသည်။ အကန့်အသတ်ရှိသောစည်းမျဉ်းများကိုပင်လျစ်လျူရှုပါ နှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုကာကွယ်ရန်ကန့်သတ်ချက်များ ရလဒ်အနေနှင့်စစ်တပ်နှင့်စစ်ပွဲများသည်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုအကြီးအကျယ်ဆိုးရွားစွာပျက်စီးစေခဲ့သည်။ စစ်တပ်သည်ရုပ်ကြွင်းလောင်စာများကိုအဆင့်မြင့်မြင့်သုံးရုံသာမက၎င်းတို့သည်အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေပြီးလက်နက်များနှင့်အမြောက်များကိုပစ်မှတ်ထားကာအခြေခံကျသောအခြေခံအဆောက်အ ဦး များ (ရေနံ၊ စက်မှုလုပ်ငန်း၊ မိလ္လာ ၀ န်ဆောင်မှုစသည်) ကိုရေရှည်တည်တံ့သောသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးမှုနှင့်မပေါက်ကွဲသေးသည့်ဗုံးများဖြင့်ပြည့်နှက်နေသောရှုခင်းများကိုစွန့်ပစ်ခဲ့သည်။ နှင့်လက်နက်များ။
အမေရိကန်နယ်ချဲ့ဝါဒ၏သမိုင်းသည် Marshall ကျွန်းများတွင်ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသောနျူကလီးယားညစ်ညမ်းမှု၊ ဗီယက်နမ်၌ Agent Orange ဖြန့်ကျက်ခြင်းနှင့်အီရတ်နှင့်ယူဂိုဆလားဗီးယားတွင်ကုန်ခမ်းသွားသောယူရေနီယံများအသုံးပြုခြင်းအပါအ ၀ င်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးခြင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ရှိအညစ်ညမ်းဆုံးနေရာများစွာသည်စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအဆောက်အအုံများဖြစ်သည် ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအေဂျင်စီ၏အမျိုးသား ဦး စားပေးစူပါရန်ပုံငွေစာရင်းတွင်ပါ ၀ င်သည်။
စစ်နှင့်ပဋိပက္ခဒဏ်ခံရသောနိုင်ငံများသည်လည်းသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာစည်းမျဉ်းများကိုပျက်ပြားစေသောအုပ်ချုပ်မှုယန္တရားပျက်ပြားခြင်းမှလူများအားရှင်သန်ရန်၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ပတ်ဝန်းကျင်ကိုဖျက်ဆီးပစ်ရန်နှင့်သယံဇာတများ (ရေနံ၊ ဓာတ်သတ္တုစသည်) ကို သုံး၍ အရံအင်အားစုများကိုမြင့်တက်စေသည်။ အလွန်အမင်းဖျက်ဆီးတတ်သောသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာအလေ့အကျင့်များနှင့်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခြင်း စစ်ပွဲကိုတစ်ခါတစ်ရံခေါ်သည်မှာအံ့သြစရာမဟုတ်ပါပြောင်းပြန်၌ရေရှည်တည်တံ့သောဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု'' ။
ကိုလည်းကြည့်ပါ: ပဋိပက္ခနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးစောင့်ကြည့်သူ primer: စစ်ပွဲသည်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုမည်သို့ပျက်စီးစေသနည်း
၁၂။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာတုံ့ပြန်မှုများအတွက်စစ်တပ်မလိုအပ်ပါသလော။
ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကာလတွင်စစ်တပ်အတွက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအတွက်အဓိကအကြောင်းပြချက်မှာသူတို့သည်ရာသီဥတုနှင့်ပတ်သက်သောကပ်ဘေးများကိုတုံ့ပြန်ရန်လိုအပ်လိမ့်မည် ဖြစ်၍ နိုင်ငံအများအပြားသည်စစ်တပ်ကိုဤနည်းအတိုင်းတပ်ဖြန့်နေပြီဖြစ်သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်နို ၀ င်ဘာလတွင်ဖိလစ်ပိုင်၌တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းဟိုင်ယန်မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်ပြီးနောက်အမေရိကန်စစ်တပ်က ၎င်း၏အထွတ်အထိပ်သို့တပ်ဖြန့်ထားသည်စစ်လေယာဉ် ၆၆ စီး၊ ရေတပ်သင်္ဘော ၁၂ စင်းနှင့်စစ်သား ၁၀၀၀ နီးပါးတို့သည်လမ်းများရှင်းလင်းရေး၊ ကူညီရေးလုပ်သားများကိုပို့ဆောင်၊ ကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းများဖြန့်ဝေပြီးလူများကိုကယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ဇူလိုင်လတွင်ဂျာမနီ၌ရေကြီးမှုအတွင်းဂျာမန်စစ်တပ်သည် [Bundeswehr] ရေလွှမ်းမိုးမှုကာကွယ်ရေးကိုအားဖြည့်ကူညီပေးခဲ့သလို၊ လူတွေရေပြန်ကျသွားတာနဲ့သန့်ရှင်းရေးလုပ်ခဲ့တယ်။ နိုင်ငံများစွာ၊ အထူးသဖြင့်ဝင်ငွေနည်းနှင့်အလယ်အလတ်နိုင်ငံများတွင်စစ်တပ်သည်ဆိုးဝါးသောဖြစ်ရပ်များကိုတုံ့ပြန်ရန်စွမ်းရည်၊ ၀ န်ထမ်းများနှင့်နည်းပညာများရှိသောတစ်ခုတည်းသောအဖွဲ့အစည်းဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။
စစ်တပ်ကလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအခန်းကဏ္တွေမှာပါ ၀ င်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့အချက်ကဒီအလုပ်အတွက်အကောင်းဆုံးအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလို့မဆိုလိုပါဘူး။ အချို့သောစစ်ခေါင်းဆောင်များသည်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားသောကြိုးပမ်းမှုများတွင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များအား ၀ င်ရောက်ဆန့်ကျင်သည်။ သူတို့ကအခန်းကဏ္ကိုလက်ခံရင်တောင်စစ်တပ်ကလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာတုံ့ပြန်မှုတွေထဲကိုရောက်သွားတာ၊ အထူးသဖြင့်ပဋိပက္ခအခြေအနေတွေ၊ ဒါမှမဟုတ်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာတုံ့ပြန်မှုတွေကစစ်ရေးမဟာဗျူဟာရည်မှန်းချက်တွေနဲ့တိုက်ဆိုင်နေတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကျွမ်းကျင်သူ Erik Battenberg ကလွှတ်တော်မဂ္ဂဇင်း၌ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းဝန်ခံသည်။ တောင်တန်း စစ်တပ် ဦး ဆောင်သောသဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကယ်ဆယ်ရေးသည်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာလိုအပ်ချက်တစ်ခုသာမဟုတ်၊ ၎င်းသည်အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ်ပိုမိုကြီးမားသောမဟာဗျူဟာမြောက်လိုအပ်ချက်ကိုလည်းဆောင်ရွက်နိုင်သည်။
ဆိုလိုသည်မှာလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကူအညီများသည်ပိုဝှက်ထားသောအစီအစဉ်တစ်ခုပါ ၀ င်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအားပျော့သောစွမ်းအင်ကိုထုတ်လွှင့်သော်လည်းဒီမိုကရေစီနှင့်လူ့အခွင့်အရေးများကိုပင်ကုန်ကျစရိတ်ကြီးသောဒေသများနှင့်နိုင်ငံများအားတက်ကြွစွာပုံဖော်ရန်ကြိုးစားလေ့ရှိသည်။ အမေရိကန်သည်လက်တင်အမေရိက၊ အာဖရိကနှင့်အာရှတို့၌စစ်အေးကာလမတိုင်မီ၊ လက်တင်အမေရိက၊ အာဖရိကနှင့်အာရှတို့၌သောင်းကျန်းမှုနှိမ်နင်းရေးကြိုးပမ်းမှုများ၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ်အကူအညီများကိုအသုံးပြုခြင်းသည်ရှည်လျားသောသမိုင်းကြောင်းရှိသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်နှစ်ခုအတွင်းအာဖဂန်နစ္စတန်နှင့်အီရတ်တို့တွင်အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့်အီရတ်တို့တွင်စစ်ဘက်နှင့်အရပ်ဘက်စစ်ဆင်ရေးများတွင်အလွန်ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သည်။ ဤအရာသည်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားသောအလုပ်၏ဆန့်ကျင်ဘက်ကိုလုပ်ရန်သူတို့ကို ဦး ဆောင်လေ့မရှိပေ။ အီရတ်တွင်၎င်းသည်စစ်တပ်ကဲ့သို့သောမတရားပြုကျင့်မှုများဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည် အီရတ်ရှိ Bagram စစ်အခြေစိုက်စခန်း၌အကျဉ်းသားများအားအလွဲသုံးစားမှုမရ။ အိမ်တွင်ပင်တပ်များချထားသည် New Orleans သည်အပူတပြင်းနေထိုင်သူများကိုပစ်သတ်ရန်သူတို့ကို ဦး ဆောင်ခဲ့သည် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနဲ့အကြောက်တရားတွေကြောင့်
စစ်တပ်၏ပါဝင်ပတ်သက်မှုသည်အရပ်သားလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီ ၀ န်ထမ်းများ၏လွတ်လပ်မှု၊ ကြားနေမှုနှင့်လုံခြုံမှုကိုထိခိုက်စေနိုင်ပြီး၎င်းတို့အားစစ်တပ်သောင်းကျန်းသူအုပ်စုများ၏ပစ်မှတ်ဖြစ်လာနိုင်ခြေပိုများစေသည်။ စစ်တပ်အကူအညီများသည်အရပ်ဘက်အကူအညီစစ်ဆင်ရေးများထက်အကုန်အကျပိုများပြီးပြည်နယ်အရင်းအမြစ်များကိုစစ်တပ်သို့လွှဲပြောင်းပေးသည်။ ဟိ လမ်းကြောင်းသည်အလွန်စိုးရိမ်ပူပန်စေခဲ့သည် ကြက်ခြေနီ/လခြမ်းနှင့်နယ်စည်းမခြားဆရာဝန်များကဲ့သို့အေဂျင်စီများအကြား
သို့ရာတွင်ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကာလတွင်စစ်တပ်သည်ပိုမိုကျယ်ပြန့်သောလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအခန်းကဏ္ကိုစိတ်ကူးယဉ်သည်။ Naval Analysis for Center မှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်အစီရင်ခံစာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း: အမေရိကန်စစ်တပ်၏လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီနှင့်သဘာဝဘေးတုံ့ပြန်မှုအတွက်လိုအပ်ချက်များအပေါ်သက်ရောက်မှုများရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကဖိစီးမှုများသည်စစ်ဘက်ဆိုင်ရာလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီများပိုမိုလိုအပ်ရုံသာမကနိုင်ငံများကိုတည်ငြိမ်စေရန်ကြားဝင်စွက်ဖက်ရန်လည်းလိုအပ်သည်ဟုဆိုသည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်အမြဲတမ်းစစ်ပွဲအတွက်အကြောင်းပြချက်အသစ်ဖြစ်လာသည်။
နိုင်ငံများသည်ထိရောက်သောဘေးအန္တရာယ်တုံ့ပြန်ရေးအဖွဲ့များနှင့်နိုင်ငံတကာစည်းလုံးညီညွတ်မှုကိုလိုအပ်လိမ့်မည်မှာသေချာသည်။ ဒါပေမယ့်အဲဒါကိုစစ်တပ်နဲ့ချည်နှောင်စရာမလိုပါဘူး၊ ဒါပေမယ့်ကွဲလွဲတဲ့ရည်ရွယ်ချက်တွေမပါတဲ့တစ်ခုတည်းသောလူသားချင်းစာနာထောက်ထားတဲ့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့အားကောင်းတဲ့အရပ်သားအင်အားသစ်ကိုပါဝင်စေနိုင်တယ်။ ဥပမာအားဖြင့်ကျူးဘားသည်အရင်းအမြစ်အကန့်အသတ်နှင့်ပိတ်ဆို့မှုအခြေအနေအောက်တွင်ရှိသည် အလွန်ထိရောက်သောပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးဖွဲ့စည်းပုံကိုတီထွင်ခဲ့သည် ထိရောက်သောပြည်နယ်ဆက်သွယ်ရေးများနှင့်ကျွမ်းကျင်မိုးလေဝသအကြံဥာဏ်တို့ပေါင်းစပ်ထားသောလူမှုအသိုက်အ ၀ န်းတစ်ခုစီ၌ထည့်သွင်းထားခြင်းအားဖြင့်၎င်းသည်ချမ်းသာသောအိမ်နီးချင်းများထက်ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်းများစွာကိုရှင်သန်ရန်ကူညီခဲ့သည်။ ဟာရီကိန်းစန္ဒီသည် ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင်ကျူးဘားနှင့်အမေရိကန်နှစ်ခုလုံးကိုတိုက်ခတ်သောအခါကျူးဘားတွင်လူ ၁၁ ဦး သာသေဆုံးခဲ့ပြီးအမေရိကန်၌ ၁၅၇ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ ဂျာမနီနိုင်ငံမှာအရပ်သားဖွဲ့စည်းပုံလည်းရှိတယ်၊ နည်းပညာများ Hilfswerk/THW) (နည်းပညာကယ်ဆယ်ရေးအတွက်ဖက်ဒရယ်အေဂျင်စီ) အများအားဖြင့်သဘာဝဘေးတုံ့ပြန်မှုအတွက်သုံးသောစေတနာ့ ၀ န်ထမ်းများဖြစ်သည်။
၁၃။ လက်နက်နှင့်လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများသည်ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းမှအကျိုးအမြတ်ရရန်မည်သို့ရှာဖွေနေသနည်း။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည် [အာကာသနှင့်ကာကွယ်ရေး] စက်မှုလုပ်ငန်းအတွက်တကယ့်အခွင့်အလမ်းလို့ငါထင်တယ်” ဟု ၁၉၉၉ တွင် Lord Drayson ကပြောကြားခဲ့သည်၊ ထို့နောက်သိပ္ပံနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဆိုင်ရာဗြိတိန်ဝန်ကြီးနှင့်မဟာဗျူဟာမြောက်ကာကွယ်ရေး ၀ ယ်ယူမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက်ပြည်နယ်ဝန်ကြီး သူမမှားခဲ့ဘူး။ လက်နက်နှင့်လုံခြုံရေးကဏ္ recent သည်မကြာသေးမီဆယ်စုနှစ်များအတွင်းတွင်ကျယ်လာသည်။ ဥပမာလက်နက်လုပ်ငန်းစုစုပေါင်းရောင်းအား၊ ၂၀၀၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်းနှစ်ဆတိုးခဲ့သည်ဒေါ်လာ ၂၀၂ ဘီလျံမှဒေါ်လာ ၄၂၀ ဘီလျံအထိကဲ့သို့ကြီးမားသောလက်နက်စက်ရုံများစွာရှိသည် Lockheed Martin နှင့် Airbus တို့သည်သူတို့၏စီးပွားရေးကိုနယ်စပ်စီမံခန့်ခွဲမှုမှလုံခြုံရေးနယ်ပယ်အားလုံးသို့သိသိသာသာပြောင်းရွှေ့စေခဲ့သည် ပြည်တွင်းစောင့်ကြည့်မှုအတွက် ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနှင့်၎င်းဖန်တီးပေးမည့်မလုံခြုံမှုများက၎င်းကိုပိုမိုအားကောင်းစေလိမ့်မည်ဟုစက်မှုလုပ်ငန်းများကမျှော်လင့်သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မေလအစီရင်ခံစာတစ်ခုတွင် Marketandmarkets များကအမိမြေလုံခြုံရေးလုပ်ငန်းအတွက်အမြတ်အစွန်းများပြားလာမည်ဟုခန့်မှန်းသည် 'ပြောင်းလဲနေသောရာသီဥတုအခြေအနေများ၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များမြင့်တက်လာခြင်း၊ အစိုးရလုံခြုံရေးမူဝါဒများ' ကိုအလေးထားခြင်းတို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။ နယ်စပ်လုံခြုံရေးလုပ်ငန်းသည် နှစ်စဉ် ၇ ရာခိုင်နှုန်းတိုးတက်ရန်မျှော်မှန်းထားသည်။ နှင့်ပိုမိုကျယ်ပြန် အမိမြေလုံခြုံရေးလုပ်ငန်းသည်နှစ်စဉ် ၆ ရာခိုင်နှုန်း.
စက်မှုလုပ်ငန်းသည်နည်းလမ်းမျိုးစုံဖြင့်အမြတ်ရနေသည်။ ပထမအချက်မှာရုပ်ကြွင်းလောင်စာများနှင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ဒဏ်ခံနိုင်မှုကိုကြံ့ကြံ့ခံနိုင်သောနည်းပညာအသစ်များတီထွင်ရန်စစ်တပ်စစ်တပ်များမှကြိုးပမ်းမှုများတွင်ငွေသားရှာဖွေနေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ၂၀၁၀ တွင် Boeing သည် UK မှ Newcastle တက္ကသိုလ်မှ SolarEagle ဟုခေါ်သောမောင်းသူမဲ့လေယာဉ်ကိုတီထွင်ရန်ပင်တဂွန်မှဒေါ်လာ ၈၉ သန်းစာချုပ်ရရှိခဲ့သည်။ နှစ် ဦး စလုံးအား 'အစိမ်းရောင်' နည်းပညာအဖြစ်ရှုမြင်ခြင်းနှင့်ဆီဖြည့်ရန်မလိုဘဲရှည်လျားစွာနေနိုင်သည့်စွမ်းရည်လည်းရှိသည်။ Lockheed Martin အမေရိကန်မှာ Ocean Aero နဲ့နေရောင်ခြည်သုံးရေငုပ်သင်္ဘောတွေထုတ်လုပ်ဖို့လုပ်နေပါတယ်မရ။ TNC အများစုကဲ့သို့ပင်လက်နက်ကုမ္ပဏီများသည်အနည်းဆုံး၎င်းတို့၏နှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာများအရသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှုကိုလျှော့ချရန်၎င်းတို့၏ကြိုးပမ်းမှုများကိုမြှင့်တင်ရန်စိတ်အားထက်သန်နေကြသည်။ ပဋိပက္ခ၏သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးမှုကြောင့်၎င်းတို့၏စိမ်းလန်းစိုပြေမှုသည် ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင်ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်၌ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့်အမှတ်ရလာသည် ခဲမပါသောကျည်ဆံများထုတ်လုပ်ရန်ဒေါ်လာ ၅ သန်း အမေရိကန်စစ်တပ်ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ် ဦး ရဲ့စကားမှာ 'မင်းကိုသတ်နိုင်သလိုပစ်မှတ်ကိုပါပစ်နိုင်တယ်၊ အဲဒါကသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာအန္တရာယ်မဟုတ်ဘူး' တဲ့။
ဒုတိယအချက်မှာရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသောအနာဂတ်မလုံခြုံမှုများကိုမျှော်မှန်းရာတွင်အစိုးရများ၏ဘတ်ဂျက်တိုးလာခြင်းကြောင့်စာချုပ်အသစ်များကိုမျှော်မှန်းသည်။ ၎င်းသည်လက်နက်၊ နယ်စပ်နှင့်စောင့်ကြည့်ရေးပစ္စည်းများ၊ ရဲနှင့်အမိမြေလုံခြုံရေးထုတ်ကုန်များရောင်းအားကိုမြှင့်တင်ပေးသည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ ၀ ါရှင်တန်ဒီစီ၌ဒုတိယအကြိမ်စွမ်းအင်ပတ်ဝန်းကျင်ကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးညီလာခံ (E2011DS) ညီလာခံသည်ကာကွယ်ရေးစက်မှုလုပ်ငန်းကိုသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဈေးကွက်များသို့ချဲ့ထွင်ရန်အလားအလာရှိသောစီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းအကြောင်းအားတက်သရောပြောဆိုခဲ့သည်။ 'အာကာသ၊ ကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကဏ္ sector သည်လွန်ခဲ့သောဆယ်စုနှစ်တစ်ခုနီးပါးကအရပ်ဘက်/အမိမြေလုံခြုံရေးစီးပွားရေးခိုင်မာအားကောင်းပေါ်ပေါက်လာချိန် မှစ၍ ၎င်း၏အထင်ရှားဆုံးဘေးချိတ်စျေးကွက်ဖြစ်လာရန်ပြင်ဆင်နေသည်။ လော့ဟိဟိမာတင် ၎င်း၏ ၂၀၁၈ ခုနှစ်ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲမှုအစီရင်ခံစာသည်အခွင့်အလမ်းများကိုဖော်ပြသည်“ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ sector သည်လည်းပထ ၀ ီနိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများနှင့်စီးပွားရေးနှင့်လူ့အဖွဲ့အစည်းများကိုခြိမ်းခြောက်နိုင်သောဖြစ်ရပ်များကိုတုံ့ပြန်ရာတွင်အခန်းကဏ္တစ်ခုရှိသည်” ဟုဆိုသည်။
၁၄။ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးရာသီဥတုပုံပြင်များနှင့်ရဲများအပေါ်တွင်မည်သို့သက်ရောက်မှုရှိသနည်း။
အမျိုးသားလုံခြုံရေးမျှော်မှန်းချက်များသည်ပြင်ပခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့်သာသက်ဆိုင်သည်မဟုတ်၊ ၎င်းတို့လည်းဖြစ်သည် ပြည်တွင်းခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့်ပတ်သက်အဓိကစီးပွားရေးအကျိုးစီးပွားများအပါအ ၀ င် ဥပမာအားဖြင့် ၁၉၈၉ ခုနှစ်ဗြိတိသျှလုံခြုံရေး ၀ န်ဆောင်မှုအက်ဥပဒေသည်လုံခြုံရေး ၀ န်ဆောင်မှုကိုနိုင်ငံ၏စီးပွားရေးသာယာဝပြောရေးအတွက်လုံခြုံရေး ၀ န်ဆောင်မှုပေးရန်ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြထားသည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးပညာရေးဥပဒေသည်လည်းအမျိုးသားလုံခြုံရေးနှင့်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏စီးပွားရေးသုခချမ်းသာကိုတိုက်ရိုက်အချိတ်အဆက်ဖြစ်စေသည်။ ၉/၁၁ နောက်ပိုင်းတွင်ရဲများကအမိမြေကာကွယ်ရေး၏ပထမတန်းအဖြစ်မြင်ခဲ့ကြသည်။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုအချက်သစ်တစ်ခုအဖြစ်ရှုမြင်သည့်မတည်ငြိမ်မှုကိုစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့်ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတို့ကိုဆိုလိုခြင်းဟုအဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူထားသည်။ ထို့ကြောင့်၎င်းသည်ရဲများမှသည်အကျဉ်းထောင်များအထိနယ်ခြားစောင့်များအထိလုံခြုံရေး ၀ န်ဆောင်မှုများအတွက်ရန်ပုံငွေတိုးမြှင့်ပေးသောအခြားမောင်းနှင်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ လူထုအကျပ်အတည်းနှင့်လူမှုမငြိမ်မသက်ဖြစ်မှု (ရဲ)၊ အခြေအနေအသိအမြင် (ထောက်လှမ်းရေး) ကဲ့သို့လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများကိုပိုမိုကောင်းမွန်အောင်ကြိုးစားခြင်းဖြင့်၎င်းကို 'အကျပ်အတည်းစီမံခန့်ခွဲမှု' နှင့် 'အပြန်အလှန်လည်ပတ်ဆောင်ရွက်မှု' ၏မန္တန်အသစ်အောက်တွင်ဖြည့်စွက်ခဲ့သည်။ စုစည်းမှု၊ ကြံ့ခိုင်မှု/ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု (လူထုအစီအစဉ်ရေးဆွဲခြင်း) နှင့်အရေးပေါ်တုံ့ပြန်မှုများ (ပထမတုံ့ပြန်သူများ၊ အကြမ်းဖက်မှုတန်ပြန်ရေး၊ ဓာတု၊ ဇီဝဗေဒ၊ ဓါတ်ရောင်ခြည်နှင့်နျူကလီးယားကာကွယ်ရေး၊ အရေးပါသောအခြေခံအဆောက်အ ဦး ကာကွယ်မှု၊ စစ်ရေးစီမံကိန်းစသည်) အသစ်အမိန့်ပေးထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် 'အဆောက်အ ဦး များ
ဤအရာသည်ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များအားစစ်အင်အားတိုးမြှင့်ခြင်းနှင့်အဖော်ပြုထားသောကြောင့်၊ အဓမ္မအင်အားသည်အပြင်ဘက်သို့ပိုပိုပြီး ဦး တည်နေသည်ဟုဆိုလိုသည်။ ဥပမာ - အမေရိကန်မှာကာကွယ်ရေး ဦး စီးဌာနရှိတယ် ပိုလျှံသောစစ်လက်နက်ပစ္စည်းများဒေါ်လာ ၁.၆ ဘီလီယံကျော်ကိုလွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည် ၎င်း၏ ၁၀၃၃ အစီအစဉ်မှတဆင့် ၉/၁၁ မှစ၍ တစ်နိုင်ငံလုံးရှိဌာနများသို့ ထိုပစ္စည်းများတွင်မိုင်းဒဏ်ခံနိုင်သောသံချပ်ကာအကာအကွယ်ယာဉ် (MRAP) ၁၁၁၄ ခုကျော်ပါဝင်သည်။ ရဲတပ်ဖွဲ့များသည်မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်များအပါအ ၀ င်စောင့်ကြည့်ရေးကိရိယာများကိုတိုးမြှင့်ဝယ်ယူခဲ့သည်။ ထောက်လှမ်းရေးလေယာဉ်များ, ဆဲလ်ဖုန်းခြေရာခံနည်းပညာ.
ရဲများ၏တုန့်ပြန်မှုတွင်စစ်တပ်ကအင်အားသုံးသည်။ အမေရိကန်ရှိရဲများက SWAT စီးနင်းမှုများသည်တစ်ဟုန်ထိုးမြင့်တက်လာသည် ၁၉၈၀ ခုနှစ်များမှတစ်နှစ်လျှင် ၃၀၀၀ မှ ၂၀၁၅ တွင် ၈၀၀၀၀အများစုအတွက်၊ မူးယစ်ဆေးဝါးရှာဖွေမှုနှင့်အချိုးအစားမညီသောပစ်မှတ်ထားသူများကိုပစ်မှတ်ထားသည်မရ။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင်အစောပိုင်းကစူးစမ်းလေ့လာခဲ့သည့်အတိုင်းရဲနှင့်ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများသည်ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလှုပ်ရှားသူများအားဖိနှိပ်သတ်ဖြတ်ခြင်းတွင်မကြာခဏပါ ၀ င်သည်။ စစ်တပ်များသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုရပ်တန့်ရန် ရည်စူး၍ ရာသီဥတုနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကိုပစ်မှတ်ထားသည်ဟူသောအချက်သည်လုံခြုံရေးအဖြေများကိုအရင်းခံအကြောင်းတရားများကိုဖြေရှင်းရန်ပျက်ကွက်ရုံသာမကရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကိုပါပိုမိုနက်ရှိုင်းစေကြောင်းဖော်ပြထားသည်။
ဤစစ်တပ်ကလည်းအရေးပေါ်တုံ့ပြန်မှုများထဲသို့စိမ့်ဝင်သည်။ အမိမြေလုံခြုံရေးဌာန ၂၀၂၀ တွင် 'အကြမ်းဖက်မှုကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု' အတွက်ရန်ပုံငွေ အကြမ်းဖက်မှုနှင့်မသက်ဆိုင်သောအခြားအန္တရာယ်များအတွက်ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများအတွက်တူညီသောရန်ပုံငွေများကိုသုံးခွင့်ပြုသည်။ ဟိ အရေးပါသောအခြေခံအဆောက်အ ဦး ကာကွယ်ရေးအတွက်ဥရောပအစီအစဉ် (EPCIP) အကြမ်းဖက်မှုတန်ပြန်တိုက်ဖျက်ရေးမူဘောင်အောက်တွင်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း၏သက်ရောက်မှုများမှကာကွယ်ရန်၎င်း၏မဟာဗျူဟာကိုဖြည့်စွက်သည်။ ၂၀၀၀ ခုနှစ်များအစောပိုင်း မှစ၍ ချမ်းသာသောနိုင်ငံများစွာသည်ရာသီဥတုဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်ချိန်၌ကျယ်ပြန့်စွာနှင့်ဒီမိုကရေစီတာဝန်ယူမှုကိုကန့်သတ်နိုင်သည့်အရေးပေါ်ပါဝါလုပ်ဆောင်မှုများကိုကျော်ဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ၂၀၀၄ ခုနှစ်ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏အရပ်ဘက်ပဋိပက္ခများအက်ဥပဒေ ၂၀၀၄ သည်ဥပမာအားဖြင့်အရေးပေါ်အခြေအနေကိုဗြိတိန်ရှိနေရာတစ်ခုသို့ဆိုးရွားသောထိခိုက်မှုဖြစ်စေရန်၊ အရေးပေါ်အခြေအနေကိုမည်သည့်အဖြစ်အပျက်သို့မဟုတ်အခြေအနေကိုမဆိုသတ်မှတ်သည်။ လွှတ်တော်များအားခွင့်ပြုချက်မယူဘဲအကန့်အသတ်မရှိသောအရေးပေါ်စည်းမျဉ်းများကို ၀ န်ကြီးများအားမိတ်ဆက်ခွင့်ပြုသည်။ ပြည်နယ်များအားစုဝေးခြင်းကိုတားမြစ်ခြင်း၊ ခရီးသွားခြင်းကိုတားမြစ်ခြင်းနှင့်အခြားသတ်မှတ်ထားသောလှုပ်ရှားမှုများကိုတားမြစ်ခြင်းအပါအ ၀ င်။
၁၅။ ရာသီဥတုလုံခြုံရေးအစီအစဉ်သည်အစားအစာနှင့်ရေကဲ့သို့အခြားနယ်ပယ်များကိုမည်သို့ပုံဖော်နေသနည်း။
ဘာသာစကား၊ လုံခြုံရေးမူဘောင်သည်နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့်လူမှုဘ ၀ ကဏ္ every အသီးသီးသို့စိမ့်ဝင်လာခဲ့သည်။ ရာသီဥတုလုံခြုံမှုကဲ့သို့ပင်အရင်းအမြစ်လုံခြုံရေးဘာသာစကားကိုအဓိပ္ပာယ်အမျိုးမျိုးဖြင့်ဖြန့်ကျက်ထားသော်လည်းတူညီသောအခက်အခဲများရှိသည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းသည်ဤအရေးပါသောအရင်းအမြစ်များကိုလက်လှမ်းမမီခြင်း၏အားနည်းချက်ကိုတိုးစေလိမ့်မည်ဟူသောအသိနှင့်မောင်းနှင်ခြင်းကြောင့်လုံခြုံရေးသည်အဓိကကျသည်။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကြောင့်စားနပ်ရိက္ခာနှင့်ရေရရှိမှုသည်အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိလိမ့်မည်ဟုခိုင်လုံသောအထောက်အထားများရှိသည်။ IPCC ၏ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့်မြေယာဆိုင်ရာအထူးအစီရင်ခံစာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ၂၀၅၀ မှာနောက်ထပ်လူ ၁၈၃ သန်းထပ်တိုးလာမယ်လို့ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဟိ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာရေအင်စတီကျု ၂၀၃၀ တွင်ပြင်းထန်သောရေရှားပါးမှုကြောင့်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိလူ ဦး ရေသန်း ၇၀၀ သည်အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်လိမ့်မည်ဟုခန့်မှန်းထားသည်။ အများစုမှာရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဒဏ်ကိုခံရမည့်အပူပိုင်းဒေသ ၀ င်ငွေနည်းနိုင်ငံများတွင်ဖြစ်လိမ့်မည်။
သို့ရာတွင်ထင်ရှားသောသရုပ်ဆောင်များစွာသည်အစားအစာ၊ ရေသို့မဟုတ်စွမ်းအင် 'မလုံခြုံမှုများ' ကိုသတိပေးနေသည်ကိုသိသာထင်ရှားသည်။ အလားတူအမျိုးသားရေးဝါဒီများ၊ စစ်ဝါဒီများနှင့်ကော်ပိုရိတ်ဆိုင်ရာအတွေးအခေါ်များကိုဖော်ပြသည် ရာသီဥတုလုံခြုံရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အချေအတင်ဆွေးနွေးမှုများလွှမ်းမိုးနေသည်။ လုံခြုံရေးထောက်ခံသူများရှားပါးလာခြင်းနှင့်နိုင်ငံရှားပါးမှု၏အန္တရာယ်များကိုသတိ ပေး၍ စျေးကွက် ဦး ဆောင်ကော်ပိုရေးရှင်းဖြေရှင်းနည်းများကိုမြှင့်တင်လေ့ရှိပြီးတစ်ခါတစ်ရံလုံခြုံရေးအာမခံရန်စစ်တပ်အသုံးပြုမှုကိုကာကွယ်သည်။ မလုံခြုံမှုကိုဖြေရှင်းနည်းများသည်ထုတ်လုပ်မှုကိုချဲ့ထွင်ခြင်း၊ ထုတ်လုပ်မှုကိုချဲ့ထွင်ခြင်း၊ ကိုယ်ပိုင်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကိုပိုမိုတွန်းအားပေးခြင်းနှင့်အတားအဆီးများကိုကျော်လွှားရန်နည်းပညာသစ်များသုံးခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်စားနပ်ရိက္ခာကဏ္Inတွင်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပေါ်စေသည့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းတွင်သီးနှံအထွက်နှုန်းတိုးတက်ရေးကို ဦး တည်သည်၊ AGRA ကဲ့သို့မဟာမိတ်များမှတဆင့်မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ရေနှင့် ပတ်သက်၍ ရေသည်စျေး ၀ ယ်မှုရှားပါးခြင်းနှင့်အနှောင့်အယှက်များကိုစီမံရန်အကောင်းဆုံးနေရာဖြစ်သည်ဟူသောယုံကြည်ချက်ကြောင့်ငွေကြေးနှင့်ရေပိုင်ဆိုင်မှုကိုပုဂ္ဂလိကပိုင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ဖြစ်စဉ်တွင်စွမ်းအင်၊ အစားအစာနှင့်ရေစနစ်များရှိလက်ရှိမတရားမှုများသည်လျစ်လျူရှုခြင်းမှသင်ယူခြင်းမဟုတ်ပါ။ ယနေ့စားနပ်ရိက္ခာနှင့်ရေရရှိမှုမရှိခြင်းသည်ရှားပါးမှု၏လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်၊ ၎င်းသည်အသင်းအဖွဲ့များကြီးစိုးသောအစားအစာ၊ ရေနှင့်စွမ်းအင်စနစ်များကိုရယူခြင်းထက်အမြတ်ကို ဦး စားပေးသောနည်းလမ်း၏ရလဒ်ဖြစ်သည်။ ဤစနစ်သည်အလွန်အကျွံစားသုံးခြင်း၊ ဂေဟစနစ်ကိုထိခိုက်စေသောစနစ်များနှင့်အနည်းငယ်သောကုမ္ပဏီအနည်းငယ်၏ထိန်းချုပ်မှုကိုဖြုန်းတီးခြင်းနှင့်အနည်းငယ်သောလူများ၏လိုအပ်ချက်ကိုဖြည့်ဆည်းပေးခြင်းတို့ကိုခွင့်ပြုထားသည်။ ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကာလ၌ဤမမျှတမှုကိုပိုမိုကျယ်ပြန့်စေမည်ဖြစ်သောကြောင့်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာမတရားမှုသည်ပြေလည်မည်မဟုတ်ပေ။ ဥပမာအားဖြင့် ADM, Bunge, Cargill နှင့် Louis Dreyfus ကုမ္ပဏီလေးခုသာဥပမာအားဖြင့်ကမ္ဘာ့ဆန်စပါးကုန်သွယ်မှု၏ ၇၅-၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကိုထိန်းချုပ်ထားသည်။ သန်း ၆၈၀ ထိခိုက်နေသောငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုကိုဖြေရှင်းရန်မအောင်မြင်သော်လည်းအကျိုးအမြတ်ကို ဦး ဆောင်သောစားနပ်ရိက္ခာစနစ်ကိုသာမကဘဲ၊ ၎င်းသည် GHG ထုတ်လွှတ်မှုစုစုပေါင်း၏ ၂၁-၃၇% အကြားရှိသည်။
လုံခြုံစိတ်ချရသောကော်ပိုရေးရှင်း ဦး ဆောင်သောအမြင်များမအောင်မြင်ခြင်းသည်တန်းတူအခွင့်အရေးရရှိရန်လိုအပ်သောတန်းတူညီမျှမှုပြဿနာများကို ဦး စားပေးဖြေရှင်းရန်အလို့ငှာစားနပ်ရိက္ခာနှင့်ရေရရှိရေးအတွက်နိုင်ငံသားများစွာ၏လှုပ်ရှားမှုများက ဦး ဆောင်ခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့်ရာသီဥတုမတည်ငြိမ်တဲ့အချိန်တွေမှာအဓိကအရင်းအမြစ်တွေအတွက် ဥပမာအားဖြင့်အစားအစာအချုပ်အခြာအာဏာအတွက်လှုပ်ရှားမှုများသည်၎င်းတို့ပိုင်နက်အတွင်းနှင့်ဘေးကင်းလုံခြုံ။ ကျန်းမာပြီးရိုးရာယဉ်ကျေးမှုအရသင့်တော်သောအစားအစာများကိုထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရန်နှင့်စားသုံးရန်အခွင့်အရေးကိုတောင်းဆိုနေခြင်းဖြစ်သည်။ အကျိုးအမြတ်အတွက်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း၏မောင်းနှင်အားသို့
Borras, S. , Franco, J. (2018) ကိုလည်းကြည့်ပါ။ Agrarian ရာသီဥတုတရားမျှတမှု: လိုအပ်သောနှင့်အခွင့်အလမ်း, အမ်စတာဒမ်: နိုင်ငံဖြတ်ကျော်အင်စတီကျု
လက်ကမ်းမြေ (၂၀၁၆)၊ ကမ္ဘာကြီးကိုအေးစေခြင်း၊ ရှေ့တန်းအသိုင်းအဝိုင်းများကရုန်းကန်မှုကို ဦး ဆောင်သည်။ မြေနှင့်ရေတိုက်ပွဲများကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာပေါင်းစည်းမှုမှအသံများ
ဓာတ်ပုံအကြွေး Felipe Werneck - Ascom/Ibama (2.0 BY CC ကို)
၁၆။ လုံခြုံရေးစကားလုံးကိုငါတို့ကယ်တင်နိုင်သလား။
လုံခြုံရေးသည်လူတို့တောင်းဆိုသောအရာဖြစ်လိမ့်မည်၊ ၎င်းသည်အရေးကြီးသောအရာများကိုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်နှင့်တလောကလုံးဆန္ဒကိုထင်ဟပ်စေသောအရာဖြစ်လိမ့်မည်။ လူအများစုအတွက်လုံခြုံမှုဆိုသည်မှာသင့်တင့်လျောက်ပတ်သောအလုပ်အကိုင်ရှိခြင်း၊ နေထိုင်ရန်နေရာ၊ ကျန်းမာရေးနှင့်ပညာရေးကိုလက်လှမ်းမီခြင်းနှင့်လုံခြုံမှုကိုခံစားရခြင်းကိုဆိုလိုသည်။ ထို့ကြောင့်အရပ်ဘက်အဖွဲ့များသည်လုံခြုံရေးဟူသောစကားလုံးကိုစွန့်လွှတ်ရန်တွန့်ဆုတ်နေခဲ့သည်ကိုနားလည်ရန်လွယ်ကူသည် တကယ့်ခြိမ်းခြောက်မှုများကိုထည့်သွင်းရန်နှင့် ဦး စားပေးဆောင်ရွက်ရန်၎င်း၏အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကိုချဲ့ထွင်ပါ လူသားနှင့်ဂေဟစနစ်သာယာဝပြောရေးအတွက် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားများသည်လိုအပ်သောလုပ်ဆောင်ချက်များကိုကြိုးစား။ လုံခြုံစိတ်ချရရန်ဘောင်သစ်များနှင့်မဟာမိတ်သစ်များကိုရှာဖွေရန်မည်သည့်အခါမျှနိုင်ငံရေးသမားများမရှိသလောက်မရှိသဖြင့်နားလည်နိုင်သည်။ စစ်တပ်လုံခြုံရေးကိုပြည်သူ့ဗဟိုပြုအမြင်ဖြင့်အစားထိုးနိုင်လျှင်ဤအရာသည်သေချာသောတိုးတက်မှုတစ်ခုဖြစ်လိမ့်မည်။
ယူကေလိုမျိုးဒီလိုလုပ်ဖို့ကြိုးစားနေတဲ့အဖွဲ့တွေရှိတယ် လုံခြုံရေးကိုပြန်စဉ်းစားသည် Rosa Luxemburg အင်စတီကျုမှ အစပြု၍ လက်ဝဲလုံခြုံရေးအမြင်များနှင့်၎င်း၏လုပ်ငန်း TNI သည်ဤအရာနှင့် ပတ်သက်၍ အလုပ်အချို့ကိုလုပ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည် အကြမ်းဖက်မှုစစ်ပွဲအတွက်အခြားနည်းဗျူဟာမရ။ သို့ရာတွင်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိပြင်းထန်သောဓာတ်အားမညီမျှမှုများဖြစ်ပေါ်နေသောကြောင့်ခက်ခဲသောမြေအနေအထားဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်လုံခြုံရေးပတ် ၀ န်းကျင်၏အဓိပ္ပာယ်မှုန်ဝါးမှုသည်အင်အားကြီးသူများ၏အကျိုးစီးပွားကို ဦး တည်လေ့ရှိသည်၊ နိုင်ငံကိုဗဟိုပြုသောစစ်ဝါဒီများနှင့်ကော်ပိုရေးရှင်းများကလူသားနှင့်ဂေဟစနစ်လုံခြုံမှုကဲ့သို့အခြားရူပါရုံများကိုကျော်ဖြတ်သည်။ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပါမောက္ခ Ole Weaver က“ လုံခြုံရေးပြဿနာအချို့ကိုအမည်သတ်မှတ်ရာတွင်“ ပြည်နယ်” သည်ပြည်နယ်နှင့်၎င်း၏အထက်တန်းလွှာများကအမြဲတမ်းသတ်မှတ်ပေးမည့်အထူးအခွင့်အရေးကိုတောင်းဆိုနိုင်သည်။
သို့မဟုတ်လုံခြုံရေးဆန့်ကျင်ရေးပညာရှင် Mark Neocleous ကထောက်ပြသည်မှာ 'လူမှုရေးနှင့်နိုင်ငံရေးပါဝါ၏မေးခွန်းများအားလုံခြုံစေခြင်းသည်နိုင်ငံတော်အားစစ်မှန်သောနိုင်ငံရေးလုပ်ဆောင်မှုကိုနှိမ့်ချခြင်း၊ တည်ရှိနေသောလူမှုရေးလွှမ်းမိုးမှုပုံစံများကိုအားကောင်းစေခြင်းနှင့် အသေးအဖွဲဆုံးသောလစ်ဘရယ်ဒီမိုကရေစီလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကိုတိုတိုဖြတ်တောက်ခြင်းကိုတရားမျှတစေသည်။ ဒါဆိုရင်ပြဿနာတွေကိုလုံခြုံအောင်လုပ်မယ့်အစားသူတို့ကိုလုံခြုံရေးမဟုတ်တဲ့နည်းလမ်းတွေနဲ့နိုင်ငံရေးလုပ်ဖို့နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းတွေရှာသင့်တယ်။ “ လုံခြုံမှု” ဟူသောအဓိပ္ပာယ်တစ်ခုသည်“ မလွတ်နိုင်” ဟူသောအဓိပ္ပါယ်ကိုသတိရရန်လိုအပ်သည်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည်၎င်းတို့ကိုမလွတ်နိုင်ဘဲအစိုးရအာဏာနှင့်ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဆိုင်မှုများအကြောင်းစဉ်းစားခြင်းကိုရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့်လုံခြုံရေးမူဘောင်များကိုချန်ထားပြီးရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကိုရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသောအဖြေရှာရန်နည်းလမ်းများကိုလက်ခံရန်ခိုင်မာသောအငြင်းအခုံတစ်ခုရှိသည်။
Neocleous, M. နှင့် Rigakos, GS eds ။ , 2011 ကိုလည်းကြည့်ပါ။ လုံခြုံရေးဆန့်ကျင်မရ။ Red Quill စာအုပ်များ
၁၇။ ရာသီဥတုလုံခြုံမှုအတွက်အခြားနည်းလမ်းကားအဘယ်နည်း။
ပြောင်းလဲခြင်းမရှိလျှင်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း၏သက်ရောက်မှုများသည်ပထမအကျော့၌ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကိုဖြစ်စေသောတူညီသောအင်အားများဖြင့်ပုံဖော်လိမ့်မည်။ ဒီမိုကရေစီနှင့်ပုံစံအမျိုးမျိုးကိုအားနည်းစေခြင်းသည်လောဘ၊ တစ်သီးပုဂ္ဂလနှင့်စားသုံးသူဝါဒကိုအကျိုးပြုသည်။ အကယ်၍ ၎င်းတို့သည်မူဝါဒကိုဆက်လက်လွှမ်းမိုးထားမည်ဆိုပါကရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း၏သက်ရောက်မှုများသည်မမျှတဘဲမမျှတပါ။ လက်ရှိရာသီဥတုအကျပ်အတည်းတွင်လူတိုင်းအတွက်လုံခြုံရေးနှင့်အထူးသဖြင့်ထိခိုက်လွယ်ဆုံးသောသူများအားလုံခြုံမှုပေးရန်အတွက်ထိုအင်အားစုများအားကောင်းလာအောင်ရင်ဆိုင်ခြင်းသည်ပညာရှိရာကျသည်။ ထို့ကြောင့်လူမှုရေးလှုပ်ရှားမှုများစွာသည်ရာသီဥတုလုံခြုံမှုထက်ရာသီဥတုတရားမျှတမှုကိုရည်ညွှန်းသည်၊ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော်စနစ်ကျသောအသွင်ကူးပြောင်းရေးသည်လိုအပ်သောအရာဖြစ်သည်။
အများအားဖြင့် Green New Deal (သို့) Eco-Social Pact (Green New Deal) သို့မဟုတ် Eco-Social Pact (အစိမ်းရောင်သဘောတူညီချက်စာချုပ်) ၏လမ်းကြောင်းများတစ်လျှောက်တွင်အချမ်းသာဆုံးနှင့်အညစ်ညမ်းဆုံးနိုင်ငံများမှထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရန်အရေးပေါ်နှင့်ပြည့်စုံသောအစီအစဉ်လိုအပ်လိမ့်မည်။ နှင့် Global South ၏လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများ ၎င်းသည်အမျိုးသားနှင့်နိုင်ငံတကာအဆင့်များတွင်ကြွယ်ဝမှုကိုပြန်လည်ခွဲဝေရန်လိုအပ်ပြီးရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏သက်ရောက်မှုဒဏ်ကိုခံနိုင်ရည်ရှိသူများကို ဦး စားပေးလိုအပ်လိမ့်မည်။ အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံများကငွေကြေးအနိမ့်ဆုံးနှင့်အလယ်အလတ် ၀ င်နိုင်ငံများသို့ပေးအပ်ရန်ကတိပြုထားသော်လည်း (ယခုထိ) မဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်သေးပါ။ လက်ရှိငွေမှလမ်းကြောင်းပြောင်းသွားသည် စစ်တပ်အတွက်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအသုံးစရိတ်ဒေါ်လာ ၁.၉၈၁ ဘီလီယံ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏သက်ရောက်မှုများကိုပိုမိုစည်းလုံးညီညွတ်မှုကိုအခြေခံသည့်တုံ့ပြန်မှုဆီသို့ပထမဆုံးခြေလှမ်းကောင်းဖြစ်လိမ့်မည်။ ထို့အတူကမ်းလွန်ကော်ပိုရေးရှင်းအကျိုးအမြတ်များအပေါ်အခွန်ကောက်သည် တနှစ်ကိုဒေါ်လာ ၂၀၀ ကနေ ၆၀၀ ဘီလီယံအထိတိုးနိုင်တယ် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့်ထိခိုက်လွယ်ဆုံးအသိုင်းအ ၀ န်းများကိုထောက်ပံ့ရန်
ပြန်လည်ဖြန့်ဝေခြင်းအပြင်၊ ရာသီဥတုမတည်ငြိမ်မှုအရှိန်မြင့်တက်နေစဉ်တွင်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများအားအထူးအားနည်းချက်ဖြစ်စေနိုင်သည့်ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးစနစ်၏အားနည်းချက်များကိုကိုင်တွယ်ရန်အခြေခံကျကျလိုအပ်သည်။ Michael Lewis နှင့် Pat Conaty လူမှုအသိုက်အဝန်း၊ ကျန်းမာသောဂေဟစနစ်များ၊ ဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ တုံ့ပြန်မှုများအတွက်ပုံမှန်စနစ်များနှင့် modularity (နောက်တစ်ခုမှာစနစ်တစ်ခုကိုဒီဇိုင်းဆွဲခြင်းဟုဆိုလိုသည်။ အခြားအရာအားလုံးကိုထိခိုက်စေပါသည်။ ) အခြားသုတေသနများအရတန်းတူညီမျှမှုရှိသောလူ့အဖွဲ့အစည်းများသည်အကျပ်အတည်းကာလများတွင်ပိုမိုကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ကြောင်းပြသခဲ့သည်။ ဤအချက်များအားလုံးသည်လက်ရှိဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းစီးပွားရေး၏အခြေခံပြောင်းလဲမှုများကိုရှာဖွေရန်လိုအပ်ကြောင်းကိုထောက်ပြသည်။
ရာသီဥတုတရားမျှတမှုသည်ရာသီဥတုမတည်ငြိမ်မှုကြောင့်အထိခိုက်ဆုံးဖြစ်မည့်သူများကိုရှေ့တန်းတင်ပြီးဖြေရှင်းချက်များ၏ ဦး ဆောင်မှုကိုလိုအပ်သည်။ ဒါကသူတို့အတွက်ဖြေရှင်းချက်တွေအလုပ်လုပ်စေတယ်ဆိုတာသေချာစေရုံတင်မကဘဲဘေးဖယ်ခံရတဲ့အသိုင်းအဝိုင်းတော်တော်များများကငါတို့အားလုံးရင်ဆိုင်နေရတဲ့အကျပ်အတည်းအတွက်အဖြေအချို့ရှိနေပြီးသားမို့ပါ။ ဥပမာအားဖြင့်တောင်သူလယ်သမားလှုပ်ရှားမှုများသည်၎င်းတို့၏စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာနည်းလမ်းများမှတဆင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုလယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးထက်ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိသည်ဟုသက်သေပြသောအစားအစာထုတ်လုပ်မှုစနစ်များကိုကျင့်သုံးရုံသာမက၎င်းတို့သည်မြေဆီလွှာတွင်ကာဗွန်များပိုမိုသိုလှောင်ကာအတူတကွရပ်တည်နိုင်သောလူမှုအသိုက်အဝန်းများကိုတည်ဆောက်နေသည်။ ခက်ခဲသောအချိန်များ
ဤသို့ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည်ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့်စစ်တပ်နှင့်ကော်ပိုရေးရှင်းများ၏အာဏာနှင့်ထိန်းချုပ်မှုကိုလျှော့ချရန်လိုအပ်ပြီးလိုအပ်ချက်များလိုအပ်မည့်လိုအပ်သောအချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ပုံစံအသစ်များပေါ်ထွက်လာရန်လိုအပ်သည်။
နောက်ဆုံးတွင်ရာသီဥတုတရားမျှတမှုသည်ငြိမ်းချမ်းပြီးအကြမ်းမဖက်သောပဋိပက္ခဖြေရှင်းမှုပုံစံများကိုဗဟိုပြုသည့်နည်းလမ်းတစ်ခုလိုအပ်သည်။ ရာသီဥတုလုံခြုံရေးအစီအစဉ်များသည်ကြောက်ရွံ့ခြင်းဆိုင်ရာဇာတ်ကြောင်းများနှင့်လူတစ်စုသာရှင်သန်နိုင်သောသုညပေါင်းလကမ္ဘာဖြစ်သည်။ သူတို့ကပဋိပက္ခလို့ယူဆတယ်။ ရာသီဥတုတရားမျှတမှုသည်ကျွန်ုပ်တို့အားစုပေါင်းရှင်သန်ကြီးထွားစေသောအခွင့်အလမ်းများဖြစ်သည်၊ ပဋိပက္ခများကိုအကြမ်းမဖက်ဘဲဖြေရှင်းပေးပြီးအားနည်းချက်အရှိဆုံးကာကွယ်ပေးထားသည်။
ဤအရာအားလုံးတွင်သမိုင်းတစ်လျှောက်လုံးတွင် neoliberalism နှင့်အာဏာရှင်စနစ်သည်ခေတ်ပြိုင်နိုင်ငံရေးစနစ်များမှတိကျသောစည်းလုံးညီညွတ်မှု၊ ဒီမိုကရေစီနှင့်တာဝန်ယူမှုတာဝန်ခံမှုတို့ဖြင့်လူတို့အားအကောင်းဆုံးများကိုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်ဟုမျှော်လင့်ချက်ဖြင့်ကျွန်ုပ်တို့ဆွဲယူနိုင်ပါသည်။ Rebecca Solnit ကဤအရာကိုစာရင်းပြုစုထားသည် ငရဲ၌ပရဒိသု သူမဟာ ၁၉၀၆ ခုနှစ်ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြေငလျင်မှနယူးအော်လီယန်သို့ ၂၀၀၅ ခုနှစ်ရေကြီးမှုမှလေးနက်သောဘေးအန္တရာယ်ငါးခုကိုအသေးစိတ်လေ့လာခဲ့သည်။ သူမဟာဒီလိုအဖြစ်အပျက်တွေဟာသူတို့ကိုယ်သူတို့ကောင်းတယ်လို့မထင်ပေမယ့်၊ သူတို့ကတခြားဘယ်လိုမျိုးဖြစ်သွားနိုင်တယ်ဆိုတာကိုလည်းထုတ်ဖော်နိုင်တယ်၊ အဲဒီမျှော်လင့်ချက်ရဲ့အားသာချက်၊ ရက်ရောမှုနဲ့စည်းလုံးညီညွတ်မှုကိုဖော်ထုတ်တယ်။ ၎င်းသည်စင်မြင့်ပေါ်မှမပါ ၀ င်သောအခါအတောင်ပံတစ်ခုတွင်ပုံသေလည်ပတ်မှုအခြေခံသဘောတရားနှင့်အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ၏အပြန်အလှန်အကူအညီများကိုဖော်ပြသည်။
ဤဘာသာရပ်များအားလုံးအတွက်ပိုမိုလေ့လာရန် N. Buxton and B. Hayes (Eds ။ ) (2015) စာအုပ်ကိုဝယ်ပါ။ လုံခြုံမှုနှင့်စွန့်ပစ်ခံရမှုများ၊ ရာသီဥတုနှင့်ပြောင်းလဲနေသောကမ္ဘာကြီးကိုစစ်တပ်နှင့်ကော်ပိုရေးရှင်းများမည်သို့ပုံဖော်နေသနည်းမရ။ ပလူတိုစာနယ်ဇင်းနှင့် TNI
ကျေးဇူးတင်လွှာ: Simon Dalby, Tamara Lorincz, Josephine Valeske, Niamh တို့အားကျေးဇူးတင်ပါသည် နံပါတ် Bhriain, Wendela de Vries, Deborah Eade, Ben Hayes
ဤအစီရင်ခံစာပါအကြောင်းအရာများသည်အရင်းအမြစ်ကိုပြည့်စုံစွာဖော်ပြထားသောစီးပွားဖြစ်မဟုတ်သောရည်ရွယ်ချက်များအတွက်ပြန်လည်ထုတ်ယူနိုင်သည်။ TNI သည်ဤအစီရင်ခံစာကို ကိုးကား၍ သုံးသောစာသား၏မိတ္တူ (သို့) လင့်ခ်ကိုလက်ခံရရှိခြင်းအတွက်ကျေးဇူးတင်ပါလိမ့်မည်။
.jpg){kind=link}