ကမ်းခြေကိုဆေးကြောတဲ့ကလေးငယ်အကြောင်းအပေါင်ပစ္စည်းတစုံတခုမျှရှိတယ်

ပက်ထရစ်တီ Hiller အားဖြင့်

သုံးနှစ်သားလေးရဲ့ ကြေကွဲစရာပုံတွေပါ။ Aylan Kurdhi စစ်ပွဲနဲ့ မှားသမျှကို ကိုယ်စားပြုတယ်။ လိုက်နေသည်။ #KiyiyaVuranInsanlik (လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် မျောပါသွားသည်) သည် စစ်ပွဲ၏ အပေါင်ပစ္စည်း ပျက်စီးမှုဟု အချို့က ခေါ်ဝေါ်သည့် နာကျင်ဖွယ် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏မျက်လုံးများမှ မျက်ရည်များဖြင့် ဤကလေးငယ်၏ပုံများကို ကြည့်သောအခါ၊ စစ်နှင့်ပတ်သက်သည့် ဒဏ္ဍာရီအချို့ကို ဖျက်ရန်အချိန်တန်ပြီ။ စစ်ပွဲသည် လူ့သဘောသဘာဝ၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်၊ စစ်ပွဲများသည် လွတ်လပ်မှုနှင့် ကာကွယ်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဖြစ်သည်၊ စစ်ပွဲများသည် မလွှဲမရှောင်သာ၊ စစ်ဘက်အချင်းချင်း စစ်တိုက်နေကြသည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ကြားနာယုံနှင့် စစ်ပွဲများ ဆင်နွှဲကြသည်မဟုတ်လော။ ကလေးတစ်ယောက်ဟာ ကမ်းခြေမှာ မှောက်လျက် လဲလျောင်းပြီး ရယ်ရယ်မောမော ကစားခဲ့ရတဲ့ သူ့အိမ်နဲ့ ဝေးကွာတဲ့ ကမ်းခြေမှာ လဲလျောင်းနေတဲ့အခါ စစ်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဒီယုံကြည်ချက်တွေဟာ တကယ့်ကို ရင်နင့်စရာပါပဲ။

စစ်ပွဲများသည် ဒဏ္ဍာရီများစွာဖြင့် တရားမျှတမှုကို အခြေခံထားသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးသိပ္ပံနှင့် ထောက်ခံအားပေးမှုသည် စစ်ပွဲအတွက် ပြုလုပ်ထားသည့် မျှတမှုအားလုံးကို အလွယ်တကူ ချေပနိုင်သည့် အနေအထားတွင် ရှိနေပါသည်။

စစ်ပွဲများသည် လူ့သဘာဝ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သောကြောင့် Aylan သည် သေရမည်လား။ မဟုတ်ဘူး၊ စစ်ပွဲဆိုတာ ဇီဝဗေဒဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်မဟုတ်ဘဲ လူမှုရေးတည်ဆောက်မှုတစ်ခုပါ။ ၌ အကြမ်းဖက်မှုအပေါ်ရှိနေပြီးအခြားနိုင်ငံထုတ်ပြန်ချက်အမူအကျင့်ဆိုင်ရာ သိပ္ပံပညာရှင်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က “ဖွဲ့စည်းထားသော လူတို့၏ အကြမ်းဖက်မှုသည် ဇီဝဗေဒအရ ဆုံးဖြတ်ခြင်းဖြစ်သည်” ဟု ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ စစ်ပွဲတွေဆင်နွှဲဖို့ အလားအလာရှိတာနဲ့အမျှ ငြိမ်းချမ်းစွာနေထိုင်နိုင်ဖို့ အလားအလာရှိရမယ်။ ငါတို့မှာ ရွေးချယ်စရာ အမြဲတမ်းရှိတယ်။ တကယ်တော့၊ ကမ္ဘာမြေကြီးပေါ်မှာ လူသားတွေရှိခဲ့တဲ့ အချိန်အများစုဟာ စစ်မတိုက်ဘဲ နေရာတော်တော်များများမှာ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ အချို့သော လူ့အဖွဲ့အစည်းများသည် စစ်ပွဲကို မသိကြသေးဘဲ ယခု ကျွန်ုပ်တို့တွင် စစ်ကို သိပြီး သံတမန်ရေးအရ ချန်ထားခဲ့ရသော နိုင်ငံများလည်း ရှိသည်။

ဆီးရီးယားစစ်ပွဲမှာ ကာကွယ်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ Aylan ဟာ သေရမှာလား။ သေချာတယ် မဟုတ်ပါလား။ ဆီးရီးယားတွင် ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲသည် ရှုပ်ထွေးသော စစ်အင်အားသုံး အကြမ်းဖက်မှု ဆက်တိုက် ဖြစ်ပွားနေပြီး အသေအပျောက် အများအပြား ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ အကျယ်တဝင့်ပြောရလျှင် မိုးခေါင်ရေရှားမှုတွင် အမြစ်တွယ်ခဲ့သည် (အရိပ်အမြွက်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု) အလုပ်အကိုင်မရှိခြင်း၊ အထောက်အထားနိုင်ငံရေး၊ လူမျိုးရေးတင်းမာမှုများ တိုးမြင့်လာခြင်း၊ စစ်အစိုးရ၏ ပြည်တွင်းဖိနှိပ်မှု၊ အစပိုင်းတွင် အကြမ်းမဖက်သော ဆန္ဒပြမှုများ၊ စစ်အမြတ်ထုတ်သူများ၏ မြှင့်တင်မှု၊ နှင့် အချို့သော အုပ်စုများက နောက်ဆုံးတွင် လက်နက် ကိုင်ဆောင်ခြင်းများ၊ ဟုတ်ပါတယ်၊ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား၊ တူရကီ၊ အီရန်၊ ဒါမှမဟုတ် အမေရိကန်တို့လို ဒေသတွင်းနဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေဟာ သူတို့ရဲ့ အကျိုးစီးပွားပေါ် မူတည်ပြီး မတူညီတဲ့ အချိန်တွေမှာ မတူညီတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အဆက်မပြတ် တိုက်ပွဲများ၊ လက်နက်များ အဆက်မပြတ် စီးဆင်းနေမှုနှင့် စစ်ရေး မျှော်မှန်းချက်များသည် ကာကွယ်ရေးနှင့် မသက်ဆိုင်ပါ။

Aylan သည် စစ်သည် နောက်ဆုံးအားကိုးရာဖြစ်သောကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရပါသလား။ မကြာသေးမီက လေ့လာမှုတစ်ခုက လူများသည် အခြားရွေးချယ်စရာများမရှိသည့်အခါ အင်အားသုံးရန် ဆုံးဖြတ်ချက်များချမည်ဟု ယူဆကာ မျှော်လင့်ကြောင်း ပြသသည်။ သို့ရာတွင် စစ်သည် မည်သည့်အရာကမျှ နောက်ဆုံးအားကိုးရာ၏ အခြေအနေကို ကျေနပ်အောင် မစွမ်းဆောင်နိုင်ပါ။ ပိုမိုကောင်းမွန်ပြီး ပိုမိုထိရောက်သော အကြမ်းမဖက်သောနည်းလမ်းများစွာ အမြဲရှိပါသည်။ ပြီးပြည့်စုံကြသလား။ နံပါတ်။ သူတို့က ပိုကောင်းသလား။ ဟုတ်ကဲ့။ ဆီးရီးယားရှိ လက်ငင်းအခြားရွေးချယ်စရာအချို့မှာ လက်နက်ရောင်းချမှုပိတ်ပင်မှု၊ ဆီးရီးယားအရပ်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပံ့ပိုးမှု၊ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသော သံခင်းတမန်ခင်းကို လိုက်စားမှု၊ ISIS နှင့် ၎င်း၏ထောက်ခံသူများကို စီးပွားရေးပိတ်ဆို့အရေးယူမှုနှင့် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကြမ်းမဖက်သော စွက်ဖက်မှုတို့ဖြစ်သည်။ နောက်ထပ် ရေရှည်ခြေလှမ်းများတွင် အမေရိကန်တပ်များ ဆုတ်ခွာရေး၊ ဒေသတွင်းမှ ရေနံတင်သွင်းမှု အဆုံးသတ်ရေး၊ အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ဖျက်သိမ်းရေးတို့ ပါဝင်သည်။ စစ်ပွဲနှင့် အကြမ်းဖက်မှုများသည် အရပ်သားများသေဆုံးမှုနှင့် ဒုက္ခသည်အကျပ်အတည်းကို ပိုမိုပြင်းထန်လာစေသည်။

Aylan သည် စစ်တပ်များကြား တိုက်ခိုက်သည့် စစ်ပွဲတွင် အပေါင်ပစ္စည်း ပျက်စီးခဲ့ပါသလား။ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိရလျှင် စစ်ပွဲအတွင်း အပြစ်မဲ့သူများ မရည်ရွယ်ဘဲ သေဆုံးခြင်းကဲ့သို့ တစ်စုံတစ်ရာကို သန့်စင်စေခြင်းဟူသော အယူအဆကို ဂျာမန်သတင်းမဂ္ဂဇင်း Der Spiegel မှ မှန်ကန်စွာ “ဆန့်ကျင်သောအသုံးအနှုန်း” ဟု အမည်တပ်ခဲ့သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေး ထောက်ခံသူ ကေသီကယ်လီသည် စစ်ပွဲရပ်ဝန်းများစွာကို တွေ့ကြုံခဲ့ရပြီး “အရပ်သားများအပေါ် ကျရောက်စေသော ဒုက္ခသည် တုနှိုင်းမယှဉ်နိုင်သော၊ ရည်ရွယ်ပြီး လျော့ပါးသွားသည်” ဟု ထင်ဟပ်ခဲ့သည်။ ခေတ်သစ်စစ်ပွဲများတွင် အရပ်သားများကို စစ်သားများထက် အဆပေါင်းများစွာ သေဆုံးစေကြောင်း သက်သေအထောက်အထားများ တိုးများလာသည်။ "ခွဲစိတ်ခန်း" နှင့် "သန့်ရှင်း" စစ်ပွဲကဲ့သို့သော အယူအဆများကို ဖယ်ရှားပြီး အခြေခံအဆောက်အအုံများ၊ ရောဂါများ၊ အာဟာရချို့တဲ့မှု၊ ဥပဒေမဲ့မှု၊ မုဒိမ်းကျင့်ခံရသူများ သို့မဟုတ် ပြည်တွင်းနေရပ်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများနှင့် ဒုက္ခသည်များ ပျက်စီးခြင်းမှ တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ သွယ်ဝိုက်သောနည်းဖြင့် သေဆုံးမှုများကို ဆန်းစစ်ပါက ၎င်းသည် အထူးသဖြင့် မှန်ကန်ပါသည်။ ဝမ်းနည်းစရာမှာ၊ ယခု ကျွန်ုပ်တို့သည် ကမ်းပေါ်မှ မျောပါသွားသည့် ကလေးအမျိုးအစားကို ပေါင်းထည့်ရတော့သည်။

ဟုတ်ပါတယ်၊ ကမ္ဘာကြီးဟာ ပိုကောင်းတဲ့နေရာဖြစ်လာတယ်လို့ ပြောတဲ့သူတွေရှိတယ်။ ပညာရှင်တွေ ကြိုက်တယ်။ Steven Pinker နှင့် ယောရှုတိန်း စစ်ပွဲကျဆင်းမှုကို ဖော်ထုတ်သည့် ၎င်းတို့၏သက်ဆိုင်ရာအလုပ်အတွက် လူသိများကြသည်။ တကယ်တော့၊ ငါဟာ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်တစ်ခုရဲ့ စိတ်ကူးစိတ်သန်းကို လှုံ့ဆော်ခံရသူတွေထဲမှာ ပါဝင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးစနစ် လူမှုရေးပြောင်းလဲမှု၊ အပြုသဘောဆောင်သော ပဋိပက္ခအသွင်ပြောင်းခြင်းနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတို့၌ လူသားမျိုးနွယ်သည် အပြုသဘောဆောင်သော လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ရှိနေပါသည်။ Pinker နှင့် Goldstein ကဲ့သို့ပင်၊ ကမ္ဘာကြီး၏အခြေအနေကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန် တောင်းဆိုချက်တစ်ခုအတွက် ထိုကဲ့သို့သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာခေတ်ရေစီးကြောင်းများကို မမှားသင့်ဟု အမြဲအခိုင်အမာပြောခဲ့သည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေနှင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် စစ်ပွဲစနစ်အား အားနည်းစေသည့် အပြုသဘောဆောင်သောလမ်းကြောင်းများကို အားကောင်းစေရန် မမောမပန်းလုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။ သို့မှသာ တူရကီရှိ ကမ်းခြေတစ်ခုတွင် မှောက်လျက်လှဲလျောင်းနေသော Aylan ကဲ့သို့သော အဖြစ်ဆိုးများကို ရှောင်ရှားရန် အခွင့်အလမ်းရှိသည်။ သို့မှသာ ကျွန်ုပ်၏ နှစ်နှစ်ခွဲသားအရွယ် Aylan ကဲ့သို့သော ကောင်လေးနှင့် တွေ့ဆုံ ဆော့ကစားခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ကြီးမြတ်သော သူငယ်ချင်းများ ဖြစ်ခဲ့ကြလိမ့်မည်။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် မုန်းတီးရမယ်ဆိုတာ မသိခဲ့ကြပါဘူး။ အဲဒါတွေကို သင်ပေးမှသာလျှင် ဖြစ်မယ်။

ပက်ထရစ်။ T. Hiller, Ph.D. Jubitz Family Foundation ၏ War Prevention Initiative ၏ ဒါရိုက်တာဖြစ်ပြီး စုစည်းတင်ဆက်ထားသည်။ PeaceVoice. သူသည် ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီတွင် နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေး သုတေသနအဖွဲ့၏ အုပ်ချုပ်မှုကောင်စီတွင် ပါမောက္ခ၊ ပဋိပက္ခအသွင်ပြောင်းရေးပညာရှင်၊ World Beyond Warငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေး ရန်ပုံငွေအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်လည်း ဖြစ်သည်။