အာဖရိကန်များအတွက်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပြစ်မှုဆိုင်ရာတရားရုံးနှင့်တရားမျှတမှုအိပ်မက်

ဒါဝိဒ်သည် Swanson အသုံးပြုပုံ World BEYOND Warဧပြီလ 8, 2020

ရုပ်ရှင် "အစိုးရရှေ့နေ” သည် ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် ၎င်း၏ ပထမဆုံး အစိုးရရှေ့နေချုပ် Luis Moreno-Ocampo ကို အာရုံစိုက်ကာ နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်တရားရုံး၏ ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည်။ ၎င်းသည် ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၂ ခုနှစ်အထိ ရာထူးကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

ICC သည် ၎င်းတို့၏ရွာသာမက တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ နေရာဒေသများသို့ တရားမျှတမှုပုံစံကို ယူဆောင်လာကြောင်း လူများအား အသိပေးရန်အတွက် ရှေ့နေသည် အာဖရိကရွာတစ်ခုသို့ ရဟတ်ယာဉ်ဖြင့် ဖွင့်လှစ်ထားသည်။ ဒါပေမယ့် သေချာပါတယ်၊ ငါတို့အားလုံးက မမှန်ဘူးဆိုတာ သိပါတယ်၊ ရုပ်ရှင်ကို ဖန်တီးပြီးတဲ့ဆယ်စုနှစ်အတွင်းမှာတောင် ICC က ဘယ်သူကိုမှ အမေရိကန် ဒါမှမဟုတ် နေတိုးနိုင်ငံ ဒါမှမဟုတ် အစ္စရေး ဒါမှမဟုတ် ရုရှား ဒါမှမဟုတ် တရုတ် ဒါမှမဟုတ် အိုင်စီစီက တရားမစွဲထားဘူးဆိုတာ အခုမှသိပါတယ်။ အာဖရိကအပြင်ဘက်ဘယ်နေရာမှာမဆို။

Moreno-Ocampo သည် 1980 ခုနှစ်များတွင် အာဂျင်တီးနားရှိ ထိပ်တန်းအရာရှိများကို အောင်မြင်စွာတရားစွဲဆိုခဲ့သည်။ ဒါပေမယ့် ICC မှာ စပြီး အာဖရိကကို အာရုံစိုက်ခဲ့တယ်။ ဤတရားစွဲဆိုမှုများကို အာဖရိကနိုင်ငံများက တောင်းဆိုသောကြောင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ အာဖရိကအပေါ် ဘက်လိုက်မှုအပေါ် ငြင်းခုံကြသူအချို့သည် ကိုယ်ကျိုးမဖက်ဘဲ စေ့ဆော်မှုရှိသော ရာဇ၀တ်တရားခံများဖြစ်ကြသည် ။

ICC သည် စစ်ပွဲအတွင်း ရာဇ၀တ်မှုများကို ဆန့်ကျင်သည့်အနေဖြင့် ပထမတွင် စစ်ရာဇ၀တ်မှုအား တရားစွဲဆိုနိုင်မှု အားနည်းခဲ့သည်။ (အခုတော့ အဲဒီစွမ်းရည်တွေရှိပေမယ့် အခုထိ အသုံးမချသေးပါဘူး။) ဒါကြောင့် Moreno-Ocampo နဲ့ သူ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေက အရွယ်ရောက်ပြီးသူသုံးတာက လုံးဝအဆင်ပြေသလို ကလေးစစ်သားအသုံးပြုမှုကို တရားစွဲတာတွေ့ရမှာပါ။

သင့်လျော်သောလက်ခံနိုင်သောစစ်ပွဲများအကြောင်း အယူအဆကို အားဖြည့်ပေးခြင်းသည် ယင်းကဲ့သို့ အခိုင်အမာပြောဆိုခြင်းကဲ့သို့သော ရုပ်ရှင်ထဲတွင် “နာဇီတို့လုပ်ခဲ့သောအရာသည် စစ်ပွဲမဟုတ်ပေ။ သူတို့ဟာ ရာဇ၀တ်မှုတွေပဲ” ဤပြောဆိုချက်သည် အလွန်အန္တရာယ်များသည်။ Nuremberg စမ်းသပ်မှုများကို ရိုးရှင်းစွာ တားမြစ်ထားသည့် Kellogg-Briand Pact ကို အခြေခံထားသည်။ စမ်းသပ်မှုများသည် “ပြင်းထန်သောစစ်ပွဲ” ကိုတားမြစ်သည့်ဟန်ဆောင်မှုဖြင့် ဥပဒေအား လိမ်ညာကာ စစ်ပွဲ၏အခြေခံအစိတ်အပိုင်းများကို အထူးရာဇ၀တ်မှုအဖြစ်ထည့်သွင်းရန် ဥပဒေကို ကျိုးကြောင်းဆီလျော်စွာ ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် စစ်ပွဲ၏ ကြီးမားသောရာဇ၀တ်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သောကြောင့် ရာဇ၀တ်မှုများသာဖြစ်ပြီး၊ Nuremberg တွင် အမြင့်ဆုံးသော နိုင်ငံတကာရာဇ၀တ်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော ရာဇ၀တ်မှုများသည် အခြားများစွာကို လွှမ်းခြုံထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ စစ်ပွဲသည် Kellogg-Briand Pact နှင့် UN Charter အောက်တွင် ရာဇ၀တ်မှုမြောက်သည်။

ယင်းဇာတ်ကားတွင် ဂါဇာနှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်တို့တွင် အစ္စရေးနှင့် အမေရိကန်တို့၏ ရာဇ၀တ်မှုများကို အသီးသီး ဖော်ပြထားသော်လည်း မည်သူမျှ စွဲချက်တင်ခံရခြင်း မရှိကြောင်း၊ အဲဒီအစား၊ ဆူဒန်သမ္မတရဲ့ စွဲချက်တင်မှုနဲ့ ကွန်ဂိုနဲ့ ယူဂန်ဒါက လူပုဂ္ဂိုလ်အမျိုးမျိုးအပါအဝင် အာဖရိကနိုင်ငံသားတွေကို တရားစွဲတာတွေ တွေ့ရပါတယ်၊ ပေါလ်ကာဂိမ်းလို အနောက်တိုင်းချစ်စရာတွေ မဟုတ်ပေမယ့်၊ Moreno-Ocampo သည် Uganda သို့သွားရောက်ပြီး သမ္မတ Museveni (ကိုယ်တိုင် အကြိမ်ကြိမ် စွဲချက်တင်ခံထားရသော) ဆူဒန်အား ဖမ်းဆီးခံရခြင်းမရှိဘဲ သမ္မတထံ သွားရောက်ခွင့်မပြုရန် ဆွဲဆောင်စည်းရုံးရန် ကျွန်ုပ်တို့ တွေ့မြင်ရပါသည်။ ICC ၏ ချီးကျူးဂုဏ်ပြုမှုများစွာဖြင့် တူညီသောစစ်ပွဲ၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဘက်များတွင် "စစ်ရာဇ၀တ်မှုများ" တရားစွဲဆိုမှုများသည် - Moreno-Ocampo ပန်းတိုင်ဆီသို့ အလွန်အသုံးဝင်သော ခြေလှမ်းတစ်ခုအဖြစ် ကျွန်ုပ်မြင်နေရသော အရာတစ်ခုဖြစ်သည့် Moreno-Ocampo ကို မမျှဝေနိုင်ဘဲ၊ တရားစွဲဆိုခြင်း၏ ရည်မှန်းချက်၊ အခကြေးငွေယူသူတိုင်း စစ်တိုက်ပါ။

ဒီဇာတ်ကားဟာ ICC ကို ဝေဖန်မှုများစွာနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ တစ်အချက်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးသည် အပေးအယူလုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ တရားစွဲဆိုမှုများသည် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် မက်လုံးများ ဖန်တီးပေးနိုင်သည်ဟူသော အကြောင်းပြချက်ဖြစ်သည်။ ဒီဇာတ်ကားက ရုပ်ရှင်တစ်အုပ်မဟုတ်ဘဲ စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ကိုးကားချက်အချို့ကို ပေးရုံနဲ့ ဘာမှပြေလည်မှုမရှိပါဘူး။ သို့ရာတွင်၊ သက်သေအထောက်အထားများကို ဂရုတစိုက်ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းသည် ရာဇ၀တ်မှုများကို တရားစွဲဆိုခြင်းမှရှောင်ကြဉ်ခြင်းအတွက် ဤအငြင်းပွားမှုကို ဆန့်ကျင်သည်ဟု ကျွန်ုပ်သံသယရှိသည်။ အမှန်တော့၊ ဤအငြင်းအခုံပြုလုပ်သူများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်တရားခံမဟုတ်ဘဲ အခြားသူများဖြစ်သည်။ တရားစွဲဆိုမှုများ ခြိမ်းခြောက်ခံရသောအခါတွင် စစ်ပွဲများ ကြာရှည်ကြာကြာခံနိုင်စေရန် သက်သေပြရန် ၎င်းတို့တွင် အထောက်အထား တစ်စုံတစ်ရာ မရှိပုံရသည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ ICC သည် စွဲချက်တင်မှုများသည် ငြိမ်းချမ်းရေးဆီသို့ တိုးတက်မှုနောက်တွင် လိုက်ပါလာနိုင်သည့် အထောက်အထားများကို ထောက်ပြထားသည့်အပြင် ကမ္ဘာ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုတွင် ကလေးစစ်သားအသုံးပြုမှုကို ခြိမ်းခြောက်နေသည့် အခြားနေရာများတွင် ၎င်းတို့၏ အသုံးပြုမှု လျော့ကျသွားနိုင်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစစ်တပ်ကို ဦးစွာမဖန်တီးဘဲ ICC မအောင်မြင်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အဆိုကိုလည်း ဒီဇာတ်ကားက ထိထိရောက်ရောက် သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ ဒါက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ကိစ္စမဟုတ်ဘူး။ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ ဗီတိုအာဏာကိုင်ထားတဲ့ ကမ္ဘာ့စစ်ကြီးကြီးမားမားတွေရဲ့ ထောက်ခံမှုမပါဘဲ ICC က အောင်မြင်မှာ မဟုတ်ဘူး၊ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့ ထောက်ခံမှုအရတော့ တရားခံလွှဲပြောင်းရေး နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေးအရ တွန်းအားပေးတဲ့ အစွမ်းထက်တဲ့ ကိရိယာတွေ အများကြီး ရှိမှာပါ။ .

ICC သည် စစ်ပွဲကြီးများ၏လက်မအောက်မှ ရုန်းမထွက်သရွေ့ ICC သည် အကောင်းဆုံးလုပ်ဆောင်နိုင်သည် ။ အင်း၊ လက်ရှိဝန်ထမ်းတွေက ဘာလုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိတယ်ထင်တယ်၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူတို့က ငါတို့ကို ဆက်ပြီး နောက်ပြောင်နေတာကိုး။ ၎င်းတို့သည် ICC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် ကျုးလွန်သော အမေရိကန် ရာဇ၀တ်မှုများကို တရားစွဲရန် စိတ်ကူးကို နှစ်ပေါင်းများစွာ ဟန်ဆောင်နေခဲ့သည်။ Moreno-Ocampo သည် တရားရုံး၏ အသက်ရှင်ရပ်တည်မှုအတွက် တရားဝင်မှုနှင့် လက်တစ်ကမ်းတည်းရှိမှုသည် လုံးဝအရေးကြီးကြောင်း ဤရုပ်ရှင်တွင် ထပ်ခါတလဲလဲ ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ကျွန်တော်သဘောတူသည်။ စွဲချက်တင် သို့မဟုတ် ကောင်းသောညပါဟု ပြောပါ။ ICC သည် နှစ်ရှည်လများ ပမာဝါများအတွင်း ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများဖြင့် အနောက်နိုင်ငံမှ စစ်ထုတ်လုပ်သူများအား စွဲချက်တင်ရန် လိုအပ်ပြီး စစ်ပွဲအသစ်များစတင်ရန် တာဝန်ရှိသူများကို အချိန်နှင့်တပြေးညီ အရေးယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ထုတ်ပြန်ရမည်ဖြစ်သည်။

Ben Ferencz က ဒီဇာတ်ကားထဲမှာ မှန်ကန်တဲ့အချက်ကို ထုတ်ပြခဲ့တယ်- ICC အားနည်းနေတယ်ဆိုရင် ဖြေရှင်းချက်က ခိုင်မာအောင်လုပ်ဖို့ပါပဲ။ ထိုအင်အား၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသည် အာဖရိကန်များအတွက် သီးသန့်တရားရုံးဖြစ်ခွင့်ကို ရပ်စဲခြင်းဖြင့် လာရမည်ဖြစ်သည်။