သုတေသနအသံတိတ်စည်းကမ်း

2019 ခုနှစ်တွင် Tunander ၏“ ဆွီဒင်ရေငုပ်သင်္ဘောစစ်ပွဲ” စာအုပ်ကို (ဘယ်ဘက်မှ) Ola Tunander၊ Pernille Rieker, Sverre Lodgaard နှင့် Vegard Valther Hansen တို့ဖြင့် NUPI တွင်စာအုပ်စတင်ခဲ့သည်။ (ဓါတ်ပုံ - ဂျွန်ယက်စ်ဂျုံးစ်)

Prio မှ Reseach ပါမောက္ခဂုဏ်ထူးဆောင်, Ola Tunander ဖြစ်သည်ခေတ်သစ် Ny Tid, Whistleblower ဖြည့်စွက်, မတ်လ 6, 2021

အမေရိကန်စစ်ပွဲများ၏တရားဝင်မှုကိုမေးခွန်းထုတ်သောသုတေသီများသည်သုတေသနနှင့်မီဒီယာဌာနများတွင်ရာထူးမှဖယ်ရှားခံရခြင်းကိုကြုံတွေ့ရသည်။ ဤနေရာတွင်တင်ပြထားသည်မှာ Oslo ရှိငြိမ်းချမ်းရေးသုတေသနဌာန (PRIO) မှဖြစ်သည်။ သမိုင်းကြောင်းအရကျူးကျော်စစ်ပွဲများနှင့် ပတ်သက်၍ သုတေသီများအားဝေဖန်ခဲ့သည့်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုနျူကလီးယားလက်နက်၏မိတ်ဆွေများဟုမသတ်မှတ်နိုင်ပါ။

သုတေသီတစ် ဦး သည်ဓမ္မဓိivity္ဌာန်ကျခြင်းနှင့်အမှန်တရားကိုရှာဖွေခြင်းဖြစ်သည် သို့သော်သူသို့မဟုတ်သူမသည်သူတို့၏သုတေသနခေါင်းစဉ်များကိုရွေးချယ်ရန်နှင့်အာဏာပိုင်များနှင့်စီမံခန့်ခွဲမှုမျှော်လင့်ထားသည့်အတိုင်းနိဂုံးချုပ်ရန်သင်ယူသည်။ နော်ဝေတွင်လွတ်လပ်စွာလူသိရှင်ကြားထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာမြှင့်တင်ခြင်းအားဖြင့်ပညာရေးဆိုင်ရာလွတ်လပ်ခွင့်ကိုအသိအမှတ်ပြုသည်။ အသစ်သောအတွေးအခေါ်များနှင့်” လွတ်လပ်စွာရွေးချယ်နိုင်သည့်နည်းလမ်းနှင့်ပစ္စည်း” ။ ဒီနေ့လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ဟောပြောချက်မှာလွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်ဟာတခြားလူမျိုးနွယ်စုများနှင့်ဘာသာရေးကိုချိုးနှိမ်ရန်အခွင့်အရေးကိုလျှော့ချပုံရသည်။

သို့သော်လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်သည်အာဏာနှင့်လူ့အဖွဲ့အစည်းကိုစစ်ဆေးပိုင်ခွင့်နှင့်ပတ်သက်သင့်သည်။ ကျွန်ုပ်၏အတွေ့အကြုံမှာလွန်ခဲ့သောအနှစ် ၂၀ အတွင်းသုတေသီတစ် ဦး အနေဖြင့်လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်သည် ပိုမို၍ အကန့်အသတ်ရှိနေသည်။ ဒီကိုဘယ်လိုရောက်သွားတာလဲ

ဒါကသုတေသီတစ်ယောက်အနေနဲ့ပါ။ အနှစ် ၃၀ နီးပါးအော့စလို (Peace Research Institute) တွင်ကျွန်တော်အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ကြိုတင်) ၁၉၈၇ မှ ၂၀၁၇ အထိကျွန်ုပ်သည်ပါရဂူဘွဲ့ကို ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင်ပြီးဆုံးပြီးနောက်အကြီးတန်းသုတေသီတစ်ယောက်ဖြစ်လာပြီးအင်စတီကျု၏နိုင်ငံခြားရေးနှင့်လုံခြုံရေးမူဝါဒကို ဦး ဆောင်ခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်သည်ပါမောက္ခကို ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင်ရရှိခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံတကာနိုင်ငံရေးနှင့်လုံခြုံရေးပေါ်လစီများစာအုပ်များကိုရေးသားပြီးတည်းဖြတ်ခဲ့သည်။

၂၀၁၁ ခုနှစ်လစ်ဗျားစစ်ပွဲပြီးနောက်ဆွီဒင်ဘာသာနဲ့ဒီစစ်အကြောင်းအနောက်တိုင်းဗုံးကြဲလေယာဉ်တွေဟာလစ်ဗျားစစ်တပ်ကိုအနိုင်ယူဖို့အတွက်ကာတာနိုင်ငံကအစ္စလာမ်သူပုန်တွေနဲ့မြေပြင်တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့စစ်ဆင်ရေးတွေဘယ်လိုညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ခဲ့တယ်ဆိုတာကိုဆွီဒင်ဘာသာစကားနဲ့ရေးသားခဲ့တယ်။ (၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင်ထုတ်ဝေသောနော်ဝေဘာသာဖြင့်လစ်ဗျားစစ်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ အခြားစာအုပ်တစ်အုပ်ကိုကျွန်ုပ်ရေးသားခဲ့သည်။ ) ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များကအာဖဂန်နစ္စတန်ကဲ့သို့အနောက်နိုင်ငံများသည်အစွန်းရောက်အစ္စလာမ်ဝါဒီများနှင့်မဟာမိတ်ပြုခဲ့ကြသည်။ လစ်ဗျားနိုင်ငံတွင်အစ္စလာမ်မစ်များသည်အနက်ရောင်အာဖရိကန်လူမျိုးများအားလူမျိုးရေးသန့်စင်မှုများပြုလုပ်ခဲ့ပြီးစစ်ရာဇဝတ်မှုများကိုကျူးလွန်ခဲ့သည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင်မူမီဒီယာများကမူကဒါဖီသည်အရပ်သားများအားဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးဘန်ဂါဇီတွင်လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုပြုလုပ်ရန်စီစဉ်ခဲ့သည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်အထက်လွှတ်တော်အမတ်ဂျွန်မက်ကိန်းနှင့်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီးဟီလာရီကလင်တန်တို့သည်ရ ၀ မ်ဒါအသစ်အကြောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။ ဒီကိစ္စဟာသတင်းအချက်အလက်သက်သက်သာမဟုတ်၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်အထူးအစီရင်ခံစာတွင်ဗြိတိသျှအောက်လွှတ်တော်နိုင်ငံခြားရေးရာကော်မတီသည်အရပ်သားများအပေါ်အစိုးရတပ်များ၏အကြမ်းဖက်မှုနှင့်လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုခြိမ်းခြောက်မှုများအပေါ်စွပ်စွဲချက်အားလုံးကိုငြင်းပယ်ခဲ့သည်။ ဒီအဘို့အဘယ်သူမျှမသက်သေအထောက်အထားရှိခဲ့သည်။ စစ်သည် Nuremberg ခုံရုံးကိုကိုးကားရန်အတွက်“ ကျူးကျော်ရန်စစ်ပွဲ” (တစ်နည်းအားဖြင့်“ အဆိုးရွားဆုံးသောရာဇ ၀ တ်မှုများ”) ဖြစ်သည်။

စာအုပ်ဖြန့်ချိခြင်းကိုငြင်းပယ်ခဲ့သည်

ကျွန်ုပ်သည်ကျွန်ုပ်၏ဆွီဒင်လစ်ဗျားစာအုပ်ကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်ဒီဇင်ဘာလတွင်စတော့ဟုမ်း၌စတင်ခဲ့ပြီးအော့စလိုရှိ PRIO တွင်လည်းအလားတူနှီးနှောဖလှယ်ပွဲတစ်ခုကိုစီစဉ်ခဲ့သည်။ ကျနော့်လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် Hilde Henriksen Waage ကသူမစာအုပ်ကိုစတင်လိုက်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းရှိပိပက္ခနှင့်ကြီးမားသောအာဏာနိုင်ငံရေး PRIO မှာထုပ်ပိုးခန်းမများအတွက်။ ငါသဘောတရားကိုသဘောကျပြီးကျွန်ုပ်တို့၏ဆက်သွယ်ရေးညွှန်ကြားရေးမှူးနှင့်ကျွန်ုပ်၏လက်ထောက်အထက်အရာရှိနှင့်အတူကျွန်ုပ်၏စာအုပ်တွင်အလားတူ PRIO နှီးနှောဖလှယ်ပွဲပြုလုပ်ရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည် ပထဝီနိုင်ငံရေးမူဝါဒ Libyenkrigets (လစ်ဗျားစစ်ပွဲ၏ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး) နေ့စွဲ၊ နေရာနှင့်ပုံစံကိုသတ်မှတ်သည်။ နော်ဝေထောက်လှမ်းရေးဌာနအကြီးအကဲဟောင်းဗိုလ်ချုပ်အယ်လ်ရော့ရ်ဘာ့ဂ်ကထိုစာအုပ်နှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်ချက်ပေးရန်သဘောတူခဲ့သည်။ သူသည်အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှအတွေ့အကြုံနှင့် ၁၉၈၀ နှင့် ၁၉၉၀ အတွင်းထောက်လှမ်းရေးတွင်ထိပ်တန်းရာထူးများမှဆယ်နှစ်အတွေ့အကြုံရှိသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိဘာ့ဂ်၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်သည်စီအိုင်အေ၏ဒါရိုက်တာရောဘတ်ဂိတ်စ်ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်ကာကွယ်ရေးအတွင်းရေးမှူးဖြစ်သည်။ သူသည်အော့စလိုရှိဘာ့ဂ်သို့လည်းသွားရောက်ခဲ့သည်။

ဂိတ်စ်သည်လစ်ဗျားစစ်ပွဲအားနိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီးဟီလာရီကလင်တန်နှင့်ဝေဖန်ခဲ့သည်။ သူမသည်ပင်ရပ်တန့်ခဲ့သည် အမေရိကန်အာဖရိကစစ်ဌာနချုပ်ရဲ့ လစ်ဗျားအစိုးရနှင့်အောင်မြင်သောစေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှု။ သူမသည်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုကိုမလိုလားဘဲစစ်ပွဲဖြစ်ခဲ့ပြီးသမ္မတဘရက်ခ်အိုဘားမားကိုလည်း၎င်းတွင်ပါဝင်ပတ်သက်စေခဲ့သည်။ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များတွင်ပါ ၀ င်မည်လားဟုမေးသောအခါဂိတ်စ်က“ ငါဒီအလုပ်ကိုလုပ်နေသရွေ့ကာလပတ်လုံးကြာလိမ့်မည်” ဟုပြန်ဖြေသည်။ မကြာမီတွင်သူသည်နုတ်ထွက်ကြောင်းကြေငြာခဲ့သည်။ Alf Roar Berg သည်ဂိတ်စ်ကဲ့သို့ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။

သို့သော်ထိုအချိန်က PRIO ၏ဒါရိုက်တာ Kristian Berg Harpviken အားကျွန်ုပ်၏လစ်ဗျားနှီးနှောဖလှယ်ပွဲအကြောင်းကြားသောအခါသူကသိသိသာသာတုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ သူက“ အတွင်းရေးနှီးနှောဖလှယ်ပွဲ” တစ်ခုသို့မဟုတ်“ အာရပ်နွေ ဦး ပေါ်မှ” ဘုတ်အဖွဲ့တစ်ခုကိုအကြံပြုခဲ့သော်လည်းသူသည်စာအုပ်နှင့် ပတ်သက်၍ အများပြည်သူဆိုင်ရာနှီးနှောဖလှယ်ပွဲမလိုခဲ့ပါ။ သူသည်စစ်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ ဝေဖန်သောစာအုပ်နှင့်မပတ်သက်လိုခဲ့ပေ။ ပို၍ အရေးကြီးသည်မှာသူက ၀ န်ကြီးဌာနအတွင်းရေးမှူးဟီလာရီကလင်တန်နှင့်စစ်ပွဲတွင်အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ played မှပါ ၀ င်ခဲ့သောကာတာမှသူမ၏မြေပြင်တပ်ဖွဲ့များအားဝေဖန်လိုခြင်းမဟုတ်ချေ။ Harpviken သည် PRIO တွင်ကာတာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့်ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ထို့အပြင် Oslo ရှိကလင်တန်၏သံအမတ် Barry White သည် PRIO ဒါရိုက်တာ၏ကိုယ်ပိုင်မွေးနေ့ပါတီ၌ had ည့်သည်ဖြစ်သည်။

PRIO သည်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်တည်ထောင်ခဲ့သည်

PRIO သည်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၌ငြိမ်းချမ်းရေးသုတေသနပဒေသာပင် (PRE) ကိုလည်းတည်ထောင်ခဲ့သည်။ ဘုတ်အဖွဲ့တွင်သမ္မတဘီလ်ကလင်တန်၏ဗဟိုစစ် ဦး စီးချုပ်ဗိုလ်ချုပ်အန်တိုနီဇင်နီပါဝင်သည်။ သူသည်အီရတ်ကိုဗုံးကြဲခြင်း (၁၉၉၈) တွင် ဦး ဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် PRE တွင်ဘုတ်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ရပ်တည်ခြင်းနှင့်အတူအမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိကမ္ဘာ့အကျင့်ပျက်ခြစားမှုအများဆုံးလက်နက်ထုတ်လုပ်သူဖြစ်သည့် BAE Systems ကုမ္ပဏီ၏ဥက္ကဌလည်းဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်များကနော်ဝေနိုင်ငံဘီလီယံ ၁၅၀ ဘီလီယံအရဆော်ဒီမင်းသားများအားလာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုများပြုလုပ်ခဲ့သည့် BAE Systems ကုမ္ပဏီ၏ဥက္ကဌလည်းဖြစ်သည်။ ဒီနေ့ရဲ့ငွေကြေးတန်ဖိုးမှာ kroner ။

PRIO တည်ထောင်သည့် PRE ၏ဥက္ကchairman္ဌမှာသမ္မတဟီလာရီကလင်တန်၏သမ္မတမဲဆွယ်စည်းရုံးရေးကိုကူညီပံ့ပိုးပေးခဲ့သည့်စစ်တပ်အတွင်းရေးမှူး၏အတွင်းရေးမှူးအတွင်းရေးမှူး Joe Reeder ဖြစ်သည်။ သူသည်ယူအက်စ်အမျိုးသားကာကွယ်ရေးစက်မှုအသင်း၏ဘုတ်အဖွဲ့တွင်အမှုထမ်းခဲ့ပြီးအီရတ်စစ်ပွဲစတင်ခဲ့သည့်လတွင်ပင်အီရတ်တွင်စာချုပ်များချုပ်ဆိုခဲ့သည်။ သူသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်သူပုန်များ၏လစ်ဗျားစစ်ပွဲကိုရောင်းချခဲ့သည်။

PRIO ကလစ်ဗျားစစ်ပွဲကိုဝေဖန်လိုစိတ်မရှိခြင်းနှင့် PRIO ၏ကလင်တန်မိသားစု၏စစ်ရေး - စက်မှုကွန်ယက်နှင့်ချိတ်ဆက်မှုတို့အကြားဆက်နွယ်မှုရှိပုံရသည် သို့သော် PRE ၏ဘုတ်အဖွဲ့တွင်ယခင်ရီပတ်ဘလီကန်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနှင့် PRIO အဆက်အသွယ်လည်းပါ ၀ င်သည်။ ယခု ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင်ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ်နှင့်နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင်ဒေးဗစ်ဘစ်စလေလည်းပါဝင်သည်။ ဟီလာရီကလင်တန်သည်ဆီးရီးယားကိုလူသားချင်းစာနာသည့်စစ်ပွဲဆင်နွှဲရန်ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ မည်သို့ပင်ရှင်းပြစေကာမူ, ဤစစ်ပွဲများနှင့် ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်၏စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုသည် PRIO ခေါင်းဆောင်ပိုင်းနှင့်အကျွမ်းတဝင်မရှိခဲ့ပါ။

၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ရက်တွင်အီးမေးလ်ဖြင့်ဒါရိုက်တာဟာ့ဗ်ဗစ်ကကျွန်ုပ်သည်ဆွီဒင်၏လစ်ဗျားစစ်ပွဲအကြောင်းကို“ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်းပြproblemနာရှိသည်” ဟုဖော်ပြခဲ့သည်။ PRIO အနေဖြင့်အနာဂတ်တွင်အလားတူမတော်တဆမှုများကိုတားဆီးရန်“ အရည်အသွေးအာမခံချက်ယန္တရား” ကိုတောင်းဆိုခဲ့သည်။ PRIO သည်ကျွန်ုပ်၏လစ်ဗျားစာအုပ်ကိုလက်မခံနိုင်ဟုထင်နေစဉ်၊ ဘရစ္စတာလာဝါတွင်ကျင်းပသောနှစ်ပတ်လည် GLOBSEC ညီလာခံသို့ကျွန်ုပ်သည်လစ်ဗျားစစ်ပွဲအကြောင်းဟောပြောခဲ့သည်။ ကျနော့်အဖွဲ့ကကာကွယ်ရေး ၀ န်ကြီး Robert Gates ရဲ့အနီးဆုံးလက်ထောက်တစ်ယောက်ပါ။ တက်ရောက်သူများထဲတွင်ဝန်ကြီးများနှင့်လုံခြုံရေးမူဝါဒဆိုင်ရာအကြံပေးများဖြစ်သော Zbigniew Brzezinski တို့ပါဝင်ခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့်အာဖရိကသို့စစ်ပွဲများဖြန့်ဝေ

၂၀၁၁ ခုနှစ်စစ်ပွဲသည်လစ်ဗျားကိုဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာဖျက်ဆီးခဲ့သည်ကိုယနေ့ကျွန်ုပ်တို့သိရှိရသည်။ လစ်ဗျားပြည်နယ်၏လက်နက်များအရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့်မြောက်အာဖရိကတစ်လျှောက်လုံးအစွန်းရောက်အစ္စလာမ်မစ်မှပြန့်နှံ့ခဲ့သည်။ လေယာဉ်များကိုပစ်ချရန်မြေပြင်မှဝေဟင်ပစ်ဒုံးကျည်တစ်သောင်းကျော်သည်အကြမ်းဖက်သမားများလက်ထဲတွင်ရောက်သွားသည်။ ရာနှင့်ချီသောလက်နက်ကိုင်တိုက်လေယာဉ်များနှင့်လက်နက်အမြောက်အများကိုဘန်ဂါဇီမှဆီးရီးယားရှိအလက်ပိုသို့ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ လစ်ဗျား၊ မာလီနှင့်ဆီးရီးယားနိုင်ငံများရှိပြည်တွင်းစစ်များသည်လစ်ဗျားနိုင်ငံအားဖျက်ဆီးခြင်း၏တိုက်ရိုက်ရလဒ်ဖြစ်သည်။

ဟီလာရီကလင်တန်၏အကြံပေး Sidney Blumenthal ကလစ်ဗျား၌အနိုင်ရခြင်းသည်ဆီးရီးယားကိုအနိုင်ရရန်လမ်းဖွင့်ပေးနိုင်ကြောင်းရေးသားခဲ့သည် အီရန်။ လစ်ဗျားကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းကြောင့်မြောက်ကိုရီးယားကဲ့သို့သောနိုင်ငံများသည်နျူကလီးယားလက်နက်များပိုမိုစိတ်ဝင်စားလာကြသည်။ လစ်ဗျားနိုင်ငံသည်အမေရိကန်နှင့်ဗြိတိန်နိုင်ငံတို့မှတိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုရဟူသောအာမခံချက်များအား ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင်အဏုမြူလက်နက်အစီအစဉ်ကိုအဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ မည်သည့်နည်းနှင့်မျှသူတို့တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ အမေရိကန် - ဗြိတိန်အာမခံချက်များသည်တန်ဖိုးမရှိကြောင်းမြောက်ကိုရီးယားကသဘောပေါက်ခဲ့သည်။ တစ်နည်းဆိုရသော်လစ်ဗျားစစ်ပွဲသည်နျူကလီးယားလက်နက်များပြန့်ပွားရေးအတွက်တွန်းအားဖြစ်သည်။

PRIO သည်သမိုင်းကြောင်းအရကျူးကျော်စစ်ပွဲများကိုဝေဖန်ခဲ့ကြသော၊ နျူကလီးယားလက်နက်များနှင့်ရင်းနှီးမှုမရှိသောပညာရှင်များနှင့်အတူ PRIO သည်ယခုကဲ့သို့စစ်ပွဲ၏ဝေဖန်မှုကိုရပ်တန့်ရန်ကြိုးပမ်းနေခြင်းနှင့်တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ စစ်ရေး - စက်မှုဇုန်၏ပြproblemနာပိုများလာ

သို့သော်ဤဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည်သုတေသနအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်းအထွေထွေညှိနှိုင်းမှုကိုထင်ဟပ်နိုင်သည်။ သုတေသနဌာနများကိုငွေကြေးထောက်ပံ့ရမည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်ခန့်မှသုတေသီများသည် ၄ ​​င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ရန်ပုံငွေရရှိရန်လိုအပ်သည်။ ထို့နောက်၎င်းတို့သည်သုတေသနနှင့်နိဂုံးများကိုငွေကြေးအာဏာပိုင်များနှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်ပြုလုပ်ရသည်။ PRIO နေ့လည်စာစားပွဲများတွင်အမှန်တကယ်သုတေသနပြissuesနာများကိုဆွေးနွေးခြင်းထက်စီမံကိန်းများကိုမည်သို့ငွေကြေးထောက်ပံ့ရမည်ကိုဆွေးနွေးရန် ပို၍ အရေးကြီးသည်။

PRIO ရဲ့အပြောင်းအလဲအတွက်အခြားအကြောင်းပြချက်တွေလည်းရှိတယ်လို့ကျွန်တော်ယုံကြည်တယ်။

စစ်ပွဲမျှသာ

ပထမ ဦး စွာ PRIO သည်မကြာသေးမီဆယ်စုနှစ်အတွင်းစစ်ပွဲဖြစ်သည့်“ တရားမျှတသောစစ်ပွဲ” ကိစ္စတွင်ပိုမိုပါ ၀ င်လာခဲ့သည် စစ်ရေးကျင့်ဝတ်၏ဂျာနယ် ဗဟိုဖြစ်သည် ဂျာနယ်အား Henrik Syse နှင့် PRE ဘုတ်အဖွဲ့တွင်ပါ ၀ င်သူ Greg Reichberg တို့တည်းဖြတ်သည်။ သူတို့၏အတွေးအမြင်သည်သောမတ်စ်အကွီနက်၏ ၂၀၀၉ ခုနှစ်သမ္မတဘားရက်အိုဘားမား၏ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုလက်ခံမှုမိန့်ခွန်းတွင်အရေးပါသောအယူအဆဖြစ်သောသောမတ်စ်အကွီနပ်စ်၏အတွေးအခေါ်အပေါ်အခြေခံသည်။

သို့သော်စစ်ပွဲတိုင်းသည်“ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ” တရားဝင်မှုကိုရှာသည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင်အီရတ်တွင်အစုလိုက်အပြုံလိုက်ဖျက်ဆီးခြင်းလက်နက်များရှိသည်ဟုဆိုခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်လစ်ဗျား၌မူဂဒါဖီသည်ဘန်ဂါဇီတွင်လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုကိုခြိမ်းခြောက်သည်ဟုဆိုခဲ့သည်။ ဒါပေမယ့်နှစ် ဦး စလုံးစုစုပေါင်း disinformation ဆိုတဲ့ဥပမာခဲ့ကြသည်။ ထို့အပြင်စစ်၏အကျိုးဆက်များကိုကြိုတင်ခန့်မှန်း။ မရနိုင်ပါ။ "တရားမျှတသောစစ်ပွဲ" ဟူသောဝေါဟာရကိုကျူးကျော်စစ်ပွဲများအားတရားဝင်ဖြစ်စေရန် ၂၀၀၀ ခုနှစ်မှစ၍ အသုံးပြုခဲ့သည်။ အားလုံးဖြစ်ရပ်များတွင်, ဒီကပ်ဘေးဆိုင်ရာရလဒ်များကိုရှိခဲ့ပါတယ်။

၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင်ထိုစဉ်ကဒါရိုက်တာဒန်စမစ်ကနော်ဝေရှေးရိုးစွဲပရော်ဖက်ရှင်နယ် Henrik Syse ကိုငှားရမ်းသင့်သလားဟုကျွန်ုပ်အားမေးမြန်းခဲ့သည်။ Syse ရဲ့ပါရဂူဘွဲ့ကြီးကြပ်ရေးမှူးကိုကျွန်တော်သိတယ်။ ငါ Syse PRIO ပိုမိုကျယ်ပြန့်ပေးနိုင်တယ်လို့ထင်ခဲ့တယ်။ အဲဒီနောက်ငါအောက်မှာဖော်ပြထားတဲ့အချက်တွေနဲ့အတူဒီကိစ္စဟာ realpolitik၊ စစ်တပ်ဆန့်ကျင်ရေးနှင့်စစ်ရေး - နိုင်ငံရေးကျူးကျော်မှုကိုဖော်ထုတ်မည့်မည်သည့်အကျိုးစီးပွားကိုမဆိုဖယ်ရှားပေးလိမ့်မည်ဟုစိတ်ကူးမရှိခဲ့ပါ။

ဒီမိုကရက်တစ်ငြိမ်းချမ်းရေး

ဒုတိယအချက်မှာ PRIO မှသုတေသီများနှင့်ဆက်သွယ်မှု ငြိမ်းချမ်းရေးသုတေသန၏ဂျာနယ် "ဒီမိုကရေစီငြိမ်းချမ်းရေး" ၏စာတမ်းဖွံ့ဖြိုးခဲ့သည်။ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများသည်တစ် ဦး နှင့်တစ် ဦး စစ်ဆင်နွှဲခြင်းမဟုတ်ကြောင်းပြသနိုင်ကြောင်းသူတို့ယုံကြည်သည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူအမေရိကန်သည်ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာသောသူသည်ဆားဘီးယားကဲ့သို့သောဒီမိုကရေစီသို့မဟုတ်မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကိုသတ်မှတ်ရန်မှာမူရှင်းနေသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည်ဒီမိုကရေစီမဆန်သောကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်အခြားအငြင်းပွားမှုများဘယ်မှာပိုပြီးထင်ရှားတဲ့, ဥပမာ, စီးပွားရေးဆက်ဆံမှုအဖြစ်။

ဒါပေမယ့်ကွန်ဆာဗေးတစ်အသစ်တွေအတွက်တော့“ ဒီမိုကရေစီငြိမ်းချမ်းရေး” ဆိုတဲ့စာတမ်းဟာကျူးကျော်စစ်ပွဲတွေကိုတရားဝင်ဖြစ်စေမယ့်သဘောပဲ။ အီရတ်နှင့်လစ်ဗျားတို့ကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းသည်ဒီမိုကရေစီအတွက်လမ်းဖွင့်ပေးနိုင်ပြီးအနာဂတ်တွင်လည်းငြိမ်းချမ်းရေးကိုဖြစ်စေနိုင်ကြောင်းသူတို့ကပြောကြားခဲ့သည်။ PRIO မှသုတေသီတစ် ဦး မှတစ် ဦး ကဤအကြံကိုထောက်ခံခဲ့သည်။ သူတို့အတွက်“ တရားမျှတသောစစ်” ဟူသောအယူအဆသည်“ ဒီမိုကရေစီငြိမ်းချမ်းရေး” ဟူသောစာတမ်းနှင့်လိုက်ဖက်ညီသည်။ လက်တွေ့အားဖြင့်အနောက်နိုင်ငံမဟုတ်သောနိုင်ငံများတွင် ၀ င်ရောက်စွက်ဖက်ခွင့်ကိုအနောက်အားခွင့်ပြုသင့်သည်ဟူသောစာတမ်းကိုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

မတည်မငြိမ်ဖြစ်ခြင်း

တတိယအချက်အနေနှင့် PRIO ဝန်ထမ်းများကိုအမေရိကန်ပညာရှင် Gene Sharp ကလွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ သူသည်အာဏာရှင်စနစ်အားဖြုတ်ချရန်လူထုဆန္ဒပြပွဲများအတွက်စည်းရုံးလှုံ့ဆော်ခြင်းဖြင့်အစိုးရအပြောင်းအလဲအတွက်အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ထိုကဲ့သို့သော“ အရောင်တော်လှန်ရေးများ” သည်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ထောက်ခံမှုကိုရခဲ့ပြီးမော်စကိုနှင့်ပေကျင်းတို့နှင့်မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားသောနိုင်ငံများအတွက်အဓိကအားဖြင့်မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေသည့်ပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့သောမတည်မငြိမ်ဖြစ်မှုများသည်ကမ္ဘာချီပconflictိပက္ခဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည့်အတိုင်းအတာအထိသူတို့ကထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းမရှိပါ။ Sharp သည် PRIO ခေါင်းဆောင်၏နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုအတွက်အကြိုက်ဆုံးဖြစ်သည်။

Sharp ၏အခြေခံအယူအဆမှာအာဏာရှင်နှင့်သူ၏လူများဖြုတ်ချခံရခြင်းနှင့်အတူဒီမိုကရေစီတံခါးပွင့်လာလိမ့်မည်။ ဒါဟာတော်တော်လေးရိုးရှင်းတဲ့ဖြစ်ကြောင်းထွက်လှည့်။ အီဂျစ်တွင် Sharp ၏အတွေးအခေါ်များသည်အာရပ်နွေ ဦး နှင့်မူဆလင်ညီနောင်များကြားတွင်အဓိကနေရာမှပါဝင်သည်။ သို့သော်သူတို့၏အာဏာသိမ်းမှုသည်အကျပ်အတည်းကိုပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။ လစ်ဗျားနှင့်ဆီးရီးယားတွင်ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူများသည်အာဏာရှင်စနစ်၏အကြမ်းဖက်မှုကိုဆန့်ကျင်သည်ဟုဆိုကြသည်။ ဒါပေမယ့်ဒီဆန္ဒပြသူတွေဟာပထမနေ့ကစပြီးအစ္စလာမ်သောင်းကျန်းသူတွေရဲ့စစ်တပ်ရဲ့အကြမ်းဖက်မှုကြောင့်“ ထောက်ခံ” ခံခဲ့ရပါတယ်။ မီဒီယာများ၏အုံကြွမှုများကိုထောက်ခံအားပေးမှုသည် PRIO ကဲ့သို့သောအဖွဲ့အစည်းများမှမည်သည့်အခါကမှရင်ဆိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

PRIO ၏နှစ်ပတ်လည်ညီလာခံ

စတုတ္ထအချက်အနေဖြင့် PRIO ၏နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးသုတေသနညီလာခံများနှင့် Pugwash ကွန်ဖရင့်များတွင် ၁၉၈၀ နှင့် ၁၉၉၀ ခုနှစ်များတွင်အမေရိကန်နိုင်ငံရေးသိပ္ပံညီလာခံများတွင်ပါ ၀ င်ခြင်းဖြင့်အစားထိုးခဲ့သည်။ PRIO အတွက်နှစ်ပတ်လည်ကွန်ဖရင့်ကြီးသည်လက်ရှိအခြေအနေဖြစ်သည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေ့လာရေးအသင်း (ISA) ကွန်ဗင်းရှင်းနှစ်စဉ်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့်ကနေဒါတွင်ပါဝင်သူ ၆၀၀၀ ကျော်ပါဝင်သည်။ အဓိကအားဖြင့်အမေရိကန်မှဖြစ်သည်။ ဥရောပနှင့်အခြားနိုင်ငံများမှဖြစ်သည်။ ISA ၏ဥက္ကpresident္ဌကိုတစ်နှစ်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံရပြီး ၁၉၅၉ ခုနှစ်မှစ၍ အမေရိကန်နိုင်ငံတွင်အနည်းငယ်သာခြွင်းချက်ရှိခဲ့သည်။ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ တွင် PRIO ၏ Nils Petter Gleditsch သည်သမ္မတဖြစ်သည်။

PRIO မှသုတေသီများသည်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိတက္ကသိုလ်များနှင့်သုတေသနဌာနများဖြစ်သောဘရွတ်ကင်းစ်ဌာနနှင့်ဂျိမ်းစ်တောင်းဖောင်ဒေးရှင်းတို့နှင့်လည်းဆက်စပ်မှုရှိသည်။

ထိုအချိန်ကစီအိုင်အေဒါရိုက်တာဝီလျံကာဆီ၏ထောက်ခံမှုဖြင့် ၁၉၈၄ ။ အမေရိကန်သုတေသီများစွာနှင့် PRIO သည်“ အမေရိကန်” ဖြစ်လာသည်။ ငါနော်ဝေအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရေးရာဌာန ( တစညပါတီ ), အခြားတစ်ဖက်တွင်, ပိုပြီး«ဥရောပ»ဖြစ်ပါတယ်။

ဗီယက်နမ်မှအာဖဂန်နစ္စတန်သို့

ပဉ္စမအချက်အနေဖြင့် PRIO ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည်မျိုးဆက်ကွာဟမှုနှင့်သက်ဆိုင်သည်။ ကျွန်ုပ်၏မျိုးဆက်သည် ၁၉၆၀ နှင့် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များတွင်အမေရိကန်မှစတင်ခဲ့သောအာဏာသိမ်းမှုနှင့်ဗုံးကြဲခြင်းနှင့်သန်းပေါင်းများစွာသောလူများကိုသတ်ဖြတ်ခြင်းတို့ကိုကြုံတွေ့ခဲ့ရသော်လည်းနောက်ပိုင်းတွင် PRIO ၏ခေါင်းဆောင်မှုကိုအာဖဂန်နစ္စတန်ရှိဆိုဗီယက်စစ်ပွဲနှင့်ဆိုဗီယက်ယူနီယံအားတိုက်ခိုက်ရာ၌အစ္စလာမ်သောင်းကျန်းသူများအားအမေရိကန်၏ထောက်ခံမှုဖြင့်မှတ်သားဖော်ပြခဲ့သည်။ ။ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်းတွင် PRIO ၏နောက်ပိုင်းဒါရိုက်တာ Kristian Berg Harpviken သည်အာဖဂန်နစ္စတန်အနီးပါကစ္စတန်ရှိ Peshawar ရှိနော်ဝေးအာဖဂန်နစ္စတန်ကော်မတီ၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များကအကူအညီပေးရေးအဖွဲ့အစည်းများသည်ထောက်လှမ်းရေးနှင့်အစွန်းရောက်အစ္စလာမ်မစ်များနှင့်အတူလက်တွဲနေထိုင်ခဲ့ကြသည်။

ဟီလာရီကလင်တန်သည် ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၌အစွန်းရောက်အစ္စလာမ်မစ်များအားထောက်ပံ့ရန်အတွက်နိုင်ငံရေးအရသဘောတူညီမှုရှိခဲ့ကြောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။ သူမက ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်လစ်ဗျားရှိအစ္စလာမ်မစ်များကိုထောက်ခံခဲ့သကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ သို့သော် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များတွင်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် အာဖဂန်နစ္စတန်စစ်ပွဲနောက်ကွယ်မှာစီအိုင်အေသည် ၁၉၇၉ ခုနှစ်ဇူလိုင်လအစောပိုင်းကဖြစ်ပွားခဲ့သောဆူပူအုံကြွမှုများကို၎င်းတို့၏ထောက်ခံမှုဖြင့်ဆိုဗီယက်များကိုလှည့်ဖြားရန် ရည်ရွယ်၍ ကဘူးလ်ရှိသူတို့၏မဟာမိတ်ကိုထောက်ခံခဲ့သည်။ ဤနည်းအားဖြင့်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည်ဆိုဗီယက်ယူနီယံအားဗီယက်နမ်စစ်ပွဲကိုပေးအပ်ရန်အခွင့်အရေးရှိခဲ့သည်။ သမ္မတကာတာ၏လုံခြုံရေးအကြံပေး Zbigniew Brzezinski (နောက်ပိုင်းကာကွယ်ရေးအတွင်းရေးမှူးရောဘတ်ဂိတ်စ်ကိုကြည့်ပါ) ။ Brzezinski ကိုယ်တိုင်စစ်ဆင်ရေးအတွက်တာဝန်ရှိခဲ့ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင်ဆိုဗီယက်စစ်တပ် ဦး ဆောင်မှုတစ်ခုလုံးသည်စစ်ကိုဆန့်ကျင်ခဲ့သည်ကိုလည်းမသိခဲ့ပါ။

PRIO မှမျိုးဆက်သစ်များအတွက်အမေရိကန်နှင့်အစ္စလာမ်သောင်းကျန်းသူများသည်မော်စကိုနှင့်ပwithိပက္ခတွင်မဟာမိတ်များအဖြစ်ရှုမြင်ခံခဲ့ရသည်။

ပါဝါ၏ဖြစ်ရပ်မှန်များ

ကျွန်ုပ်သည် ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင်အမေရိကန်ရေကြောင်းမဟာဗျူဟာနှင့်ဥရောပမြောက်ပိုင်းပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာပါရဂူဘွဲ့စာတမ်းကိုရေးသားခဲ့သည်။ ၎င်းကိုစာအုပ်တစ်အုပ်အဖြစ် ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့ပြီးအမေရိကန်ရေတပ်ကောလိပ်တွင်သင်ကြားခဲ့သည်။ အတိုချုပ်ဆိုရလျှင်ကျွန်ုပ်သည်“ အာဏာနှင့်ဆိုင်သောအမှန်တရားများ” ကိုအသိအမှတ်ပြုသောပညာရှင်တစ်ယောက်ဖြစ်သည် သို့သော်ပုံမှန်တင်းကျပ်စွာပြောရလျှင် ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်း၌ Willy Brandt နှင့်ဆွီဒင်နိုင်ငံရှိ Olof Palme တို့ကဲ့သို့အင်အားကြီးအုပ်စုများအကြားထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန်အခွင့်အလမ်းကိုတွေ့မြင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ စစ်အေးတိုက်ပွဲပြီးတဲ့နောက်မြောက်ပိုင်းရှိအရှေ့ - အနောက်သွေးကွဲမှုအတွက်လက်တွေ့ကျသောအဖြေရှာရန်သံတမန်များနှင့်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ ဤသည် Barents ဒေသပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြစ်လာခဲ့သည်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်မှာအင်္ဂလိပ်စာစောင်ကိုပူးတွဲတည်းဖြတ်ခဲ့တယ် Barents ဒေသသုတေသီများနှင့်နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Johan Jørgen Holst နှင့်သူ၏ရုရှားလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် Andrei Kosyrev တို့၏အကူအညီဖြင့်ယခင်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီး Thorvald Stoltenberg ၏နိဒါန်းဖြင့်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ငါသည်လည်းဥရောပဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့်လုံခြုံရေးပေါ်လစီစာအုပ်များရေးသားတည်းဖြတ်နှင့်ကွန်ဖရင့်များနှင့်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင်ဟောပြောခဲ့သည်။

၁၉၉၇ ခုနှစ်မှာဥရောပပထဝီနိုင်ငံရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ကျွန်တော့်စာအုပ်က Oxford တက္ကသိုလ်မှာသင်ရိုးညွှန်းတမ်းပါ။ ကျွန်ုပ်သည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင်ဆွီဒင်၏တရားဝင်ရေငုပ်သင်္ဘောစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးတွင်အရပ်ဘက်ကျွမ်းကျင်သူအဖြစ်ပါ ၀ င်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၁ နှင့် ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင်ရေငုပ်သင်္ဘောလုပ်ငန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်၏စာအုပ်များအပြီးတွင်ကျွန်ုပ်၏အလုပ်သည်ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ၏တရားဝင်အစီရင်ခံစာအတွက်အဓိကကျသည်။ စစ်အေးတိုက်ပွဲကာလအတွင်းဒိန်းမတ် (2005) ။ ၎င်းသည်ကျွန်ုပ်နှင့်စီအိုင်အေ၏သမိုင်းပညာရှင်အကြီးအကဲဘင်ဂျမင်ဖစ်ရှာ၏စာအုပ်များနှင့်အစီရင်ခံစာများကိုသမ္မတရေဂင်၏စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများအတွက်နားလည်သဘောပေါက်ရန်အရေးကြီးဆုံးအထောက်အကူအဖြစ်ရည်ညွှန်းသည်။

ကျွန်ုပ်၏“ ရေငုပ်သင်္ဘောစာအုပ်” (၂၀၁၉၉) ကိုဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀၂၀ တွင် PRIO တွင်မဟုတ်ဘဲ NUPI ၌စတင်ခဲ့သည်၊ အဖွဲ့အစည်းနှစ်ခုလုံးမှဒါရိုက်တာဟောင်း Sverre Lodgaard ၏မှတ်ချက်များနှင့်အတူ။

ဖြစ်နိုင်ပါ့မလားသုတေသန

၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင်သုတေသနပါမောက္ခ (ပါရဂူဘွဲ့နှစ်ခုနှင့်ညီမျှသည့်သုတေသီ ၁) အဖြစ်ကျွန်ုပ်ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက်ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်နှင့်တော်ဝင်ယူနိုက်တက် ၀ န်ဆောင်မှုဌာနရှိကနေဒီအစိုးရကျောင်းအတွက်ဆောင်းပါးများကိုစာအုပ်နှင့်ဆောင်းပါးများရေးသားခဲ့သည်။ လန်ဒန်စီးပွားရေးကျောင်းမှဂျာနယ်နှင့်အကြံပေးကော်မတီ၏အကြံပေးကော်မတီသည်နော်ဒစ်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေ့လာရေးအသင်း၏ဘုတ်အဖွဲ့တွင်ကျွန်ုပ်ထိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် NUPI တွင်သုတေသနဒါရိုက်တာအဖြစ်ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဒါရိုက်တာ Jan Egeland တွင်လိုအပ်သောပညာရေးဆိုင်ရာအရည်အချင်းများမရှိပါ။ လျှောက်ထားသူများကိုအကဲဖြတ်ရန်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကော်မတီတစ်ရပ်ကိုခန့်အပ်ခဲ့သည်။ သူတို့ထဲကသုံး ဦး သာရာထူးအတွက်အရည်အချင်းပြည့်မီကြောင်းတွေ့ရှိခဲ့: ဘယ်လ်ဂျီယံသုတေသီ၊ NUPI မှ Iver B. Neumann နှင့်ကျွန်ုပ်ကိုယ်တိုင်။ Neumann သည်“ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးသီအိုရီ” အတွင်းရှိကမ္ဘာ့အရည်အချင်းအရှိဆုံးပညာရှင်တစ် ဦး အနေဖြင့်ဤရာထူးကိုရရှိခဲ့သည်။

ထူးဆန်းသည်မှာကျွန်ုပ်သည်နော်ဝေအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရေးရာဌာန၌သုတေသနအားလုံးကို ဦး ဆောင်ရန်အရည်အချင်းပြည့်မီသူအဖြစ်သတ်မှတ်ခံရသော်လည်း PRIO မှဒါရိုက်တာသည်ကျွန်ုပ်ကို“ ပညာရေးဆိုင်ရာကြီးကြပ်ရေးမှူး” ဟုအတင်းဖိအားပေးလိုခဲ့သည်။ ဤကဲ့သို့သောအတွေ့အကြုံများသည်လူအများစုအားမည်သည့်အရေးပါသောအလုပ်မှမတားဆီးနိုင်ပါ။

သုတေသနစေ့စပ်အလုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ သုတေသီများသည်များသောအားဖြင့်အရည်အချင်းရှိသောလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များ၏မှတ်ချက်များကို အခြေခံ၍ သူတို့၏လက်ရေးစာမူများကိုတီထွင်ကြသည်။ ထို့နောက်လက်ရေးစာမူကိုပညာရှင်ဂျာနယ်သို့မဟုတ်ထုတ်ဝေသူထံပေးပို့ပြီးအမည်မသိသောဒိုင်လူကြီးများသည် (သက်တူရွယ်တူပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းများ) မှထည့် ၀ င်မှုအားငြင်းပယ်ရန်သို့မဟုတ်အတည်ပြုရန်ခွင့်ပြုသည်။ ဤသည်များသောအားဖြင့်အပိုဆောင်းအလုပ်လိုအပ်သည်။ သို့သော်ဤစေ့စပ်ပညာရေးအစဉ်အလာသည် PRIO စီမံခန့်ခွဲမှုအတွက်မလုံလောက်ပါ။ ငါရေးထားတာမှန်သမျှကိုစစ်ဆေးချင်တယ်

Modern Times မှဆောင်းပါးတစ်ပုဒ် (Ny Tid)

၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင်နော်ဝေအပတ်စဉ် Ny Tid (Modern Times) တွင်ဆီးရီးယားအကြောင်းပုံနှိပ်ထုတ်ဝေပြီးနောက်ဒါရိုက်တာ၏ရုံးခန်းသို့ကျွန်ုပ်ကိုဆင့်ခေါ်ခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ဟောင်းကိုဖီအန်နန်၊ ကုလသမဂ္ဂအထူးကိုယ်စားလှယ်ဆီးရီးယားသို့ရောဘတ်မိုဒီနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ၏အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင် ၅ ဦး သည် ၂၀၁၁ ခုနှစ်ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင်“ ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင်နိုင်ငံရေးအခြေအနေကိုဖြေရှင်းရန်” သဘောတူညီခဲ့ကြသည်ဟုကိုးကားခဲ့သော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများက၎င်းကိုနယူးယောက်ရှိ“ နောက်ဆက်တွဲအစည်းအဝေး၌” ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ PRIO အတွက်သူတို့ကိုငါကိုးကားလို့မရဘူး။

၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် PRIO သည်“ အရည်အသွေးမြင့်အာမခံစာချုပ်စာတန်းများအပါအ ၀ င်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေမှုများနှင့်သက်ဆိုင်သောအရည်အသွေးအာမခံချက်အစီအမံများ” ကိုလက်ခံရန်အီးမေးလ်ဖြင့်တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အိမ်အပြင်မထွက်ခင်ကျွန်တော့်ရဲ့ပညာရေးဆိုင်ရာစာရွက်စာတမ်းများနဲ့စာအုပ်စာတမ်းများကိုဆန်းစစ်ရမယ့်ပုဂ္ဂိုလ်တစ် ဦး ကိုကျွန်တော့်ကိုတာဝန်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ "နိုင်ငံရေးအရာရှိ" အဖြစ်ရာထူးဖန်တီးအကြောင်းကို de facto ဖြစ်ခဲ့သည်။ ငါအိပ်ပျော်ခြင်းစတင်ဒုက္ခရှိကြောင်းဝန်ခံရပေမည်။

ဒါပေမဲ့နိုင်ငံအတော်များများမှာပါမောက္ခတွေဆီကကျွန်တော်ထောက်ခံမှုရခဲ့တယ်။ နော်ဝေကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (NTL) က ၀ န်ထမ်းတစ် ဦး တည်းအတွက်သာသီးသန့်စည်းမျဉ်းသတ်မှတ်ပိုင်ခွင့်မရှိကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ဒါပေမယ့်ငါရေးသားခဲ့တဲ့အရာအားလုံးကိုထိန်းချုပ်ဖို့ဒီကတိက ၀ တ်ကအရမ်းပြင်းထန်တယ်၊ အဲဒါကိုအမေရိကန်တွေရဲ့ဖိအားကြောင့်ပဲရှင်းပြနိုင်တယ်။ သမ္မတရော်ဂန်ရေဂင်၏အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ်ရာထူးအတွက်လျှောက်ထားသူသည်ကျွန်ုပ်ရေးသားခဲ့သောအရာသည်ကျွန်ုပ်အတွက်“ အကျိုးဆက်များ” ဖြစ်လိမ့်မည်ကိုမသေချာပါ။

နောက်ဆက်တွဲအချိန်ကာလသည်ထူးဆန်းအံ့သြဖွယ်ဖြစ်သည်။ ငါလုံခြုံရေးမူဝါဒအဖွဲ့အစည်းများအဘို့အဟောပြောချက်ပေးဖို့အခါတိုင်း, ဤအဖွဲ့အစည်းများဟောပြောပွဲရပ်တန့်ဖို့လိုသူအချို့လူများကချက်ချင်းဆက်သွယ်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်စစ်ပွဲများရဲ့တရားဝင်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီးမေးခွန်းထုတ်ရင်မင်းကိုသုတေသနနဲ့မီဒီယာအဖွဲ့အစည်းတွေကဖိအားပေးလိမ့်မယ်ဆိုတာငါသိတယ်။ အမေရိက၏အကျော်ကြားဆုံးစာနယ်ဇင်းသမား Seymour Hersh ကိုဖယ်ထုတ်လိုက်သည် The New York Times ပြီးတော့ထဲက The New Yorker။ My Lai အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှု (ဗီယက်နမ်၊ ၁၉၆၈) နှင့် Abu Ghraib (Iraq, 1968) နှင့်ပတ်သက်သောသူ၏ဆောင်းပါးများသည်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၌ကြီးမားသောအကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသည်။ သို့သော် Hersh သည်သူ၏နေရင်းနိုင်ငံတွင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခွင့်မရှိတော့ပါ (ယခင်ခေတ်သစ် Times သတင်းစာနှင့်ဤ Whistleblower ဖြည့်စွက်စာမျက်နှာ ၂၆ တွင်ကြည့်ပါ) ။ အက်ဒွပ်စနိုးဒန်နှင့်အတူအလုပ်လုပ်ခဲ့သူနှင့်ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့သူဂလင်းဂရင်းလဗ် အဆိုပါကြားဖြတ်ဆင်ဆာခံရပြီးနောက် ၂၀၂၀၊ အောက်တိုဘာလတွင်သူ၏ကိုယ်ပိုင်မဂ္ဂဇင်းကိုထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

အလုပ်သမားသမဂ္ဂထောက်ခံမှု

၁၉၈၈ မှာ PRIO မှာအမြဲတမ်းရာထူးရခဲ့တယ်။ အလုပ်သမားသမဂ္ဂတစ်ခုရဲ့အမြဲတမ်းရာထူးနဲ့ထောက်ခံမှုဟာပညာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ကိုအတိုင်းအတာတစ်ခုအထိထိန်းသိမ်းထားချင်တဲ့သုတေသီတွေအတွက်အရေးအကြီးဆုံးအရာဖြစ်လိမ့်မယ်။ PRIO ၏ပြဌာန်းချက်အရသုတေသီအားလုံးတွင်လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောကြားခွင့်အပြည့်ရှိသည်။ သို့သော်တရားရုံးသို့သွားရန်ခြိမ်းခြောက်ခြင်းဖြင့်သင့်အားအထောက်အကူပြုနိုင်သည့်ပြည်ထောင်စုတစ်ခုမှမရှိဘဲသုတေသီတစ် ဦး တစ်ယောက်ကမူအနည်းငယ်သာပြောဆိုခဲ့သည်။

၂၀၁၅ နွေ ဦး ရာသီတွင် PRIO ၏စီမံခန့်ခွဲမှုကကျွန်ုပ်အငြိမ်းစားယူရန်ဆုံးဖြတ်လိုက်သည်။ ငါကအဲဒါနဲ့မကိုက်ညီဘူး၊ ငါ့ပြည်ထောင်စု NTL နဲ့စကားပြောရမယ်လို့ပြောခဲ့တယ် ထို့နောက်ကျွန်ုပ်၏ဒုတိယအကြီးအကဲကပြည်ထောင်စု၏ပြောဆိုချက်သည်အရေးမကြီးဟုဖြေကြားခဲ့သည်။ အငြိမ်းစားယူဖို့ဆုံးဖြတ်ချက်ချပြီးပြီ။ နေ့တစ်လလုံးလုံးအငြိမ်းစားယူဖို့ကျွန်တော့်ရုံးကိုသူလာတယ်။ ဒါကမရပ်နိုင်ဘူးဆိုတာကျွန်တော်သဘောပေါက်လာတယ်

PRIO ဘုတ်အဖွဲ့ရဲ့ဥက္ကBer္ဌဟောင်း Bernt Bull နဲ့ကျွန်တော်စကားပြောခဲ့တယ်။ သူက "သင်စီမံခန့်ခွဲမှုတစ်ခုတည်းနှင့်တွေ့ဆုံရန်ပင်မစဉ်းစားရ။ ခင်ဗျားတို့နဲ့ပြည်ထောင်စုကိုခင်ဗျားယူဆောင်လာရမယ်။ PRIO နှင့်လများစွာညှိနှိုင်းခဲ့သည့်ပညာရှိ NTL ကိုယ်စားလှယ်နှစ် ဦး ၏ကျေးဇူးကြောင့်ကျွန်ုပ်သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်နို ၀ င်ဘာလတွင်သဘောတူညီချက်ရရှိခဲ့ပါသည်။ ကျွန်ုပ်သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မေလတွင်အနားယူမည်ဖြစ်ကြောင်းနိဂုံးချုပ်ခဲ့သည်။ PRIO တွင်အခြားသုတေသီများလိုကွန်ပျူတာ၊ IT- ပံ့ပိုးမှု၊ အီးမေးလ်နှင့်စာကြည့်တိုက်သို့ဝင်ရောက်ခွင့်”

ကျွန်ုပ်အငြိမ်းစားယူခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း။ “ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ Subs နှင့် PSYOP” နှီးနှောဖလှယ်ပွဲကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ မေလတွင်အော့စလိုတွင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ကျွန်တော်သဘောတူလိုက်တာကကျွန်တော်အငြိမ်းစားယူပြီးနောက်မှာတောင်ရုံးခန်းဖွင့်ခွင့်ရခဲ့တယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်တွင်ဒါရိုက်တာနှင့်တွေ့ဆုံစဉ် NTL ကကျွန်ုပ်၏ရုံးခန်းစာချုပ်ကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းအထိတိုးချဲ့ရန်ကျွန်ုပ်အဆိုပြုထားသည်။ PRIO ဒါရိုက်တာကဆုံးဖြတ်ချက်မချခင်မှာသူနဲ့တိုင်ပင်ရမယ်လို့ပြောခဲ့တယ်။ သုံးရက်ကြာပြီးတဲ့နောက်တနင်္ဂနွေနေ့တွေမှာဝါရှင်တန်ကိုသွားပြီးပြန်လာခဲ့တယ်။ သူကစာချုပ်သက်တမ်းတိုးခြင်းကိုလက်မခံနိုင်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည် ဥပဒေကြောင်းအရအရေးယူခြင်းဖြင့် NTL ကိုထပ်မံခြိမ်းခြောက်ပြီးမှသာကျွန်ုပ်တို့သည်သဘောတူညီမှုတစ်ခုရရှိခဲ့သည်။