ငွိမျးခမျြးရေးအတှကျနိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု

1895 ခုနှစ်တွင် ရေးသားခဲ့သော အဲလ်ဖရက် နိုဘယ်၏ဆန္ဒအရ "လူမျိုးအချင်းချင်း စည်းလုံးညီညွတ်မှု အတွက် အကောင်းဆုံး သို့မဟုတ် အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်နိုင်သူ ၊ တပ်များ ဖျက်သိမ်းရေး သို့မဟုတ် လျှော့ချခြင်း နှင့် ကိုင်ဆောင်ခြင်း မြှင့်တင်ခြင်း တို့အတွက် ချီးမြှင့်ရန် ရန်ပုံငွေ ချန်ထားခဲ့သည် ။ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံများ။”

မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း အောင်နိုင်သူအများစုသည် သက်ဆိုင်ရာအလုပ်နှင့် ဘာမှမဆိုင်သော ကောင်းမွန်သောအရာများကို လုပ်ခဲ့ကြသူများဖြစ်သည် (Kailash Satyarthi နှင့် မာလာလာဘာဘရာဘော့ ပညာရေးမြှင့်တင်မှု၊ Liu Xiaobo တရုတ်နိုင်ငံတွင် ဆန္ဒပြရန်၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအပေါ် intergovernmental Panel ကို (IPCC) နှင့် Albert Arnold (Al) Gore Jr. ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို ဆန့်ကျင်ရန်၊ ဖြစ်သူမိုဟာမက်ယူနွတ် နှင့် ဂရာမင်းဘဏ် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်၊ စသည်ဖြင့်) သို့မဟုတ် စစ်အာဏာရှင်စနစ်တွင် အမှန်တကယ်ပါဝင်ပတ်သက်ပြီး ရပ်တည်နေသောစစ်တပ်များ ဖျက်သိမ်းရေး သို့မဟုတ် လျှော့ချခြင်းကို ကန့်ကွက်မည့်သူများ၊ တောင်းဆိုလာပါက ၎င်း၏လက်ခံရေးမိန့်ခွန်း (ဥရောပသမဂ္ဂ၊ ဘားရက်အိုဘားမား စသည်ဖြင့်) တွင် ပြောကြားသွားသူများဖြစ်သည်။

အဆိုပါဆုသည် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၏ ခေါင်းဆောင်များ သို့မဟုတ် လှုပ်ရှားမှုခေါင်းဆောင်များအား အချိုးမညီမျှစွာ ပေးဆောင်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ အမေရိကန်နှင့် ဥရောပမှ ရွေးကောက်ခံအရာရှိများကို ပေးဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။ Angela Merkel သို့မဟုတ် John Kerry ဆုကို ဆွတ်ခူးနိုင်သည်ဟု သောကြာနေ့က ကြေညာခြင်းမပြုမီ ကောလာဟလများ ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။ ကျေးဇူးတင်စရာ၊ ဒီလိုမဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။ နောက်ထပ် ကောလာဟလတစ်ခုကတော့ ဒီဆုဟာ ဂျပန်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပါ ပုဒ်မ ၉ ကို ခုခံကာကွယ်သူတွေဆီ ရောက်သွားနိုင်တယ်လို့ ကောလဟာလတွေအရတော့ စစ်ပွဲကို တားမြစ်ထားပြီး ဂျပန်ကို နှစ် ၇၀ ကြာ စစ်ဘေးမှ ကင်းဝေးစေခဲ့ပါတယ်။ ဝမ်းနည်းစရာက ဒီလိုမဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။

2015 ခုနှစ် နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုအား 2011 ခုနှစ် စံပယ်တောင် တော်လှန်ရေးအပြီး တူနီးရှားတွင် ပြတ်ပြတ်သားသား ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့် "တူနီးရှား အမျိုးသား ဆွေးနွေးပွဲ ရပ်ကွက်" ကို သောကြာနေ့ နံနက်ခင်းတွင် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။ နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုပေးရေးအဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ချက်သည် နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင်၏ ဆန္ဒကို အမှန်တကယ် ကိုးကားဖော်ပြထားသည်။NobelWill.org) နှင့် အခြားသော ရှေ့နေများက လိုက်နာရန် အခိုင်အမာ တောင်းဆိုနေကြသည် (ကျွန်တော်သည် တရားလိုတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ရုံးတင်စစ်ဆေးမှု Mairead Maguire နှင့် Jan Oberg တို့နှင့်အတူ လိုက်နာရန် တောင်းဆိုသည်)

"Quartet တည်ထောင်အောင်မြင်ခဲ့သော ကျယ်ပြန့်သောအခြေခံနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာဆွေးနွေးပွဲသည် တူနီးရှားတွင် အကြမ်းဖက်မှုပျံ့နှံ့မှုကို တန်ပြန်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ဆန္ဒအရ Alfred Nobel ရည်ညွှန်းသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သည်။"

ဤဆုသည် တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်းအတွက် သို့မဟုတ် တစ်နှစ်တည်းအတွက် အလုပ်အတွက်မဟုတ်သော်လည်း ယင်းတို့သည် မည်သူမျှ အမှန်တကယ်ကန့်ကွက်ခြင်းမရှိသော ဆန္ဒနှင့် ကွဲလွဲနေပါသည်။ ၎င်းသည် ထိပ်တန်းစစ်ထုတ်လုပ်သူ သို့မဟုတ် လက်နက်ရောင်းဝယ်သူကို ဆုချီးမြှင့်ခြင်းလည်း မဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး သို့မဟုတ် အနောက်တိုင်းသမ္မတ သို့မဟုတ် နိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန်တစ်ဦးအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးဆုမဟုတ်ပေ။ ဒါလောက်တော့ အားရစရာပါ။

အဆိုပါဆုသည် ရုရှားနှင့် တရုတ်တို့နှင့်အတူ အမေရိကန်နှင့် ဥရောပတို့ ဦးဆောင်သည့် လက်နက်လုပ်ငန်းကို တိုက်ရိုက်စိန်ခေါ်ခြင်းမဟုတ်ပေ။ အဆိုပါဆုသည် နိုင်ငံတကာအလုပ်များသို့ လုံးဝမသွားရောက်ဘဲ နိုင်ငံတစ်ခုအတွင်း အလုပ်လုပ်ရန်ဖြစ်သည်။ အဆိုပြုရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ ဗဟုဝါဒကို တည်ဆောက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ ကောင်းမွန်သော သို့မဟုတ် အနောက်တိုင်းကဲ့သို့ ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်၏ အယူအဆကို ရေလောင်းချခြင်းအပေါ် သက်ရောက်စေပါသည်။ သို့သော် ဆန္ဒ၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအား တင်းကြပ်စွာလိုက်နာရန် တောင်းဆိုရန် အားထုတ်မှုသည် အလွန်အသုံးဝင်သည်။ ပြည်တွင်းစစ်ကို တားဆီးတဲ့ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံတောင်မှ စစ်ပွဲကို ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ အစားထိုးဖို့ ထိုက်တန်ပါတယ်။ တူနီးရှားတွင် အကြမ်းမဖက်သော တော်လှန်ရေးသည် အနောက်တိုင်း စစ်အာဏာရှင် နယ်ချဲ့ဝါဒကို တိုက်ရိုက် စိန်ခေါ်ခြင်း မဟုတ်သော်လည်း ၎င်းနှင့် လိုက်လျောညီထွေ မဖြစ်ပေ။ ပင်တဂွန် (အီဂျစ်၊ အီရတ်၊ ဆီးရီးယား၊ ဘာရိန်း၊ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား စသည်ဖြင့်) မှ “အကူအညီ” အများဆုံးရရှိခဲ့သည့် နိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၎င်း၏ နှိုင်းရအောင်မြင်မှုသည် မီးမောင်းထိုးပြထိုက်ပါသည်။ အမေရိကန်နှင့် တူနီးရှားအစိုးရများအကြား ဆက်သွယ်မှုများကို ထုတ်ဖော်ခြင်းဖြင့် တူနီးရှားရှိ အာရပ်နွေဦးကို လှုံ့ဆော်ပေးသည့် သူမ၏အခန်းကဏ္ဍအတွက် Chelsea Manning အတွက် ဂုဏ်ပြုချီးကျူးခံရခြင်းသည် နေရာလွတ်မဖြစ်နိုင်ပါ။

ဆိုတော့ ၂၀၁၅ က ပေးတဲ့ဆုက ပိုဆိုးမယ်ထင်တယ်။ ဒါကလည်း အများကြီး ပိုကောင်းလာနိုင်ပါတယ်။ ဆန့်ကျင်သောလက်နက်များနှင့် နိုင်ငံတကာပူနွေးလာစေရန် လုပ်ဆောင်သွားနိုင်သည်။ အပိုဒ် ၉၊ သို့မဟုတ် ၂၀၀၀ ဖျက်သိမ်းရေး၊ သို့မဟုတ် နျူကလီးယားခေတ် ငြိမ်းချမ်းရေးဖောင်ဒေးရှင်း၊ သို့မဟုတ် အမျိုးသမီး နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လွတ်လပ်မှု အဖွဲ့ချုပ်၊ သို့မဟုတ် နျူကလီးယား လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး နိုင်ငံတကာ ကမ်ပိန်း သို့မဟုတ် နျူလက်နက် ဆန့်ကျင်ရေး နိုင်ငံတကာ ရှေ့နေများအသင်း၊ ၎င်းတို့အားလုံးသည် ယခုနှစ်တွင် အမည်စာရင်းတင်သွင်းခံရခြင်း သို့မဟုတ် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ အမည်စာရင်းတင်သွင်းထားသည့် မည်သည့်ပုဂ္ဂိုလ်အရေအတွက်အတွက်မဆို ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။

နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့က ကျေနပ်အားရမှုမရှိသေးပါ- “တူနီးရှားပြည်သူတွေကို အားပေးတာက ကောင်းတယ်၊ ဒါပေမယ့် နိုဘယ်လ်က ပိုကောင်းတဲ့အမြင်ရှိတယ်။ နိုင်ငံတကာရေးရာများကို အမြော်အမြင်ရှိသော ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရေးကို ပံ့ပိုးရန် သူ၏ဆုကို ရည်မှန်းထားကြောင်း အငြင်းပွားဖွယ်ရာ အထောက်အထားများက ပြသနေသည်။ သူ့ဆန္ဒအရ ဘာသာစကားက ဒါကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း အတည်ပြုပါတယ်” ဟု နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ကိုယ်စား ဆွီဒင်နိုင်ငံ Tomas Magnusson က ပြောသည်။ “ကော်မတီသည် မည်သည့် 'ငြိမ်းချမ်းရေးချန်ပီယံများ' အမျိုးအစားနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုင်ရာ စိတ်ကူးစိတ်သန်းများကို လေ့လာမည့်အစား ၁၈၉၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် နိုဘယ်လ်၏ ဆန္ဒကို လက်မှတ်ရေးထိုးရန် စိတ်ဆန္ဒရှိကြောင်း နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင်မှ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ရက်တွင် ကော်မတီက ဆက်လက်ဖတ်ရှုခဲ့သည်။ အရည်အချင်းပြည့်မီသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၂၅ ဦး၏ အမည်စာရင်းကို အဆိုပြုလွှာများ အပြည့်ဖြင့် ထုတ်ပြန်လိုက်သောအခါ ရွေးချယ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်နှင့် ပတ်သက်သည့် လျှို့ဝှက်ချက်ကို ရုတ်သိမ်းခဲ့သည်။ 27 ခုနှစ်အတွက် ၎င်း၏ရွေးချယ်မှုဖြင့်၊ ကော်မတီသည် အဆိုပါစာရင်းကို ပယ်ချခဲ့ပြီး၊ တစ်ဖန် နိုဘယ်လက်ခံသူများ၏ အသိုင်းအဝိုင်းပြင်ပတွင် ထင်ရှားနေပါသည်။ အော်စလိုရှိ ကော်မတီသည် စတော့ဟုမ်းရှိ ၎င်း၏ကျောင်းအုပ်များနှင့် ဆက်နွှယ်နေသည့် ကော်မတီ၏ အခြေအနေသစ်ကို နိုဘယ်လ်၏ စိတ်ကူးကို အနည်းငယ်မျှ နားမလည်သည့်အပြင်၊” ဟု Tomas Magnusson က ဆက်လက်ပြောပြသည်။ “ယနေ့ကမ္ဘာကြီးတစ်ခုလုံးသည် သိမ်းပိုက်ခံနေရပြီဖြစ်သည်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ဦးနှောက်များပင်လျှင် စစ်မဲ့ကမ္ဘာကို တွေးကြည့်ရန် ခက်ခဲသော အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ စစ်မဲ့ကမ္ဘာအဖြစ်သို့ နိုဘယ်သည် ၎င်း၏ဆုအား မဖြစ်မနေအရေးတကြီးဆောင်ရွက်လိုသည့်ဆန္ဒရှိရန် ကျွန်ုပ်တို့နားလည်ထားရမည်ဖြစ်သည်။ နိုဘယ်သည် ကမ္ဘာ့လူသားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး အမျိုးသားရေးအမြင်ကို ကျော်လွန်ကာ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးအတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်မည့်အရာကို တွေးတောနိုင်သူဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိနိုင်ငံများသည် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန်နှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အဖိုးတန်အရင်းအမြစ်များကို ဖြုန်းတီးခြင်းကို ရပ်တန့်ရန်သာ သင်ယူနိုင်မှသာ ဤစိမ်းလန်းသောကမ္ဘာကြီးပေါ်တွင် လူတိုင်း၏လိုအပ်ချက်အတွက် ကျွန်ုပ်တို့တွင် အများအပြားရှိပါသည်။ ရည်ရွယ်ချက်ကို ချိုးဖောက်ပါက ဆုငွေပမာဏကို နိုဘယ်လ်ဖောင်ဒေးရှင်းဘုတ်အဖွဲ့မှ အဖွဲ့ဝင်များက စွန့်စားရမည်ဖြစ်ပါသည်။ လွန်ခဲ့သည့် ၃ ပတ်ခန့်နှောင်းပိုင်းတွင် ဖောင်ဒေးရှင်းဘုတ်အဖွဲ့မှ အဖွဲ့ဝင်ခုနစ်ဦးသည် ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အီးယူသို့ပေးဆောင်ခဲ့သော ဖောင်ဒေးရှင်းအား ဖောင်ဒေးရှင်းအား ပြန်ဆပ်ရန် တောင်းဆိုမှုတွင် ကနဦးခြေလှမ်းများဖြင့် တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရသည်။ တရားစွဲဆိုခံရသူများထဲတွင် မြောက်အိုင်ယာလန်မှ Mairead Maguire လည်း နိုဘယ်ဆုရှင်ဖြစ်သည်။ ; David Swanson, USA; Jan Oberg၊ ဆွီဒင်နှင့် နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင်များ (nobelwill.org) ငြိမ်းချမ်းရေးဆု၏ အဆုံးစွန်သော ထိန်းချုပ်မှုကို ပြန်လည်ရရှိရန် နော်ဝေကြိုးပမ်းမှုအား ဆွီဒင်လွှတ်တော်တရားရုံးက ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလတွင် နောက်ဆုံးတွင် ပယ်ချခဲ့ပြီးနောက် တရားစွဲဆိုမှု ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။