ဒါဝိဒ်သည် Swanson အားဖြင့်
ယခုအချိန်အထိ အမေရိကန်စစ်ပွဲတွင် သေဆုံးနိုင်ခြေအရှိဆုံးနည်းလမ်းမှာ အမေရိကန်ကို တိုက်ခိုက်နေသည့်နိုင်ငံ၌ နေထိုင်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်သူ အမေရိကန်တစ်ဦး သေဆုံးနိုင်ခြေ အရှိဆုံးနည်းလမ်းမှာ မိမိကိုယ်ကို သတ်သေခြင်း ဖြစ်သည်။
မကြာသေးမီက စစ်ပွဲများမှ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသော အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင် ထောင်ပေါင်းများစွာ၏ စိတ်ထဲတွင် နက်နဲစွာ နှောင့်ယှက်ခံရခြင်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သတိပြုမိရသည့် အကြောင်းရင်းအချို့ ရှိပါသည်။ တစ်ယောက်က ပေါက်ကွဲလုနီးဖြစ်နေပြီ။ နောက်တစ်ခုက ပေါက်ကွဲတာထက် ပိုကြာလာပါပြီ၊ သေလုမျောပါး သေလုနီးဖြစ်ပြီ၊ သွေးထွက်သံယို မြင်ပြီး ဆင်းရဲဒုက္ခ၊ အပြစ်မဲ့သူတွေကို အသေခံပြီး ဒုက္ခပေးတယ်၊ ရဲဘော်ရဲဘက်တွေ ဝေဒနာနဲ့ သေဆုံးနေတာကို မြင်ပြီး သစ္စာပျက်ပြီး ကိစ္စတော်တော်များများမှာ ပိုဆိုးလာတယ်။ စစ်ပွဲကိုစတင်သည့် အရောင်းအ၀ယ်ကွင်းထဲတွင်—တစ်နည်းအားဖြင့် စစ်ပွဲဖန်တီးမှု၏ ထိတ်လန့်စရာဖြစ်သည်။
ထိုအကြောင်းတရားနှစ်ခု၏ ပထမအကြောင်းရင်းကို ဦးနှောက်ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်း၊ အခြားစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာဝေဒနာ သို့မဟုတ် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုဟု ခေါ်နိုင်သည်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တော့ နှစ်ခုလုံးဟာ ဦးနှောက်ထဲက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အဖြစ်အပျက်တွေပါ။ တကယ်တော့၊ အတွေးနဲ့ စိတ်ခံစားမှု နှစ်ခုစလုံးကို သက်ရောက်မှုရှိတယ်။ သိပ္ပံပညာရှင်များသည် ဦးနှောက်တွင် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုကို စောင့်ကြည့်ရန် ခက်ခဲနေခြင်းမှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မဟုတ်ကြောင်း၊ သို့မဟုတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဦးနှောက်လုပ်ဆောင်ချက်သည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မဟုတ်ကြောင်း (ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ပြင်းထန်သည်၊ အခြားတစ်ခုသည် ပြင်းထန်သည် မိုက်တယ်)။
ဒီနေရာမှာတစ်ဦးရဲ့ New York Times ကို သောကြာနေ့မှ ခေါင်းစီးသတင်း-"PTSD သည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထက်ပို၍ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဖြစ်လျှင်ကော။” ခေါင်းစီးနောက်လိုက်သည့် ဆောင်းပါးသည် ဤမေးခွန်းနှစ်ခုကို ဆိုလိုပုံရသည်။
၁) ပေါက်ကွဲလုနီးနီးတပ်များကို အာရုံစူးစိုက်ခြင်းဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် လူသားများအား သတိမဲ့ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော လုပ်ရပ်များပြုလုပ်ရန် စိတ်အေးစေခြင်းဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဆင်းရဲဒုက္ခများမှ အာရုံကို အာရုံလွှဲနိုင်လျှင် အဘယ်သို့နည်း။
2) ပေါက်ကွဲလုနီးဖြစ်ခြင်း သိပ္ပံပညာရှင်များသည် ဦးနှောက်အတွင်း သတိပြုရမည့်နည်းလမ်းကို တွေးတောမိသည့်နည်းဖြင့် ဦးနှောက်ကို သက်ရောက်မှုရှိလျှင်ကော။
နံပါတ် 1 ရဲ့ အဖြေက ဖြစ်သင့်တယ်- ငါတို့ ဦးနှောက်ကို ကန့်သတ်ထားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ New York Times ကို သတင်းအချက်အလက်အရင်းအမြစ်အဖြစ်။ မကြာသေးမီက အတွေ့အကြုံများကို အခြေခံ၍ လုပ်ဆောင်မှုများ အပါအဝင်၊ Times သတင်းစာ တောင်းပန်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခြင်းအတွက် တောင်းပန်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ပိုမိုခေတ်မီသောစစ်ပွဲကို ဖန်တီးရန် သေချာသည့်နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ကာ ဦးနှောက်များကို ပိုမိုဖျက်ဆီးနိုင်ကာ ဆိုးရွားသောစစ်ပွဲနှင့် ပျက်စီးခြင်းသံသရာကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေပါသည်။
နံပါတ် 2 အတွက် အဖြေဖြစ်သင့်သည်- သိပ္ပံပညာရှင်များသည် ၎င်းတို့၏ အဏုကြည့်မှန်ပြောင်းတွင် မတွေ့ရှိသေးသောကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုသည် အစစ်အမှန်မဟုတ်ဟု သင်ထင်ပါသလား။ စစ်သားတွေ လို့ ထင်သလား၊ နှလုံးသားများ? ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာမဟုတ်တဲ့ တစ်နေရာရာမှာ မျောနေတယ်လို့ သင်ထင်ပါသလား။ ဒါကတော့ New York Times ကို:
“Perl ရဲ့ တွေ့ရှိချက်တွေကို သိပ္ပံပညာဂျာနယ်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။ Lancet အာရုံကြော၊ လွန်ခဲ့သည့် ရာစုနှစ်တစ်ခုက ပထမကမ္ဘာစစ်၏ ကတုတ်ကျင်းများတွင် ပထမဆုံးမြင်တွေ့ခဲ့သော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာလျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှု၏သော့ချက်ကို ကိုယ်စားပြုနိုင်သည်။ ၎င်းကို shell shock ဟုခေါ်သည်၊ ထို့နောက်တွင် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကို တိုက်ဖျက်ရန်နှင့် နောက်ဆုံးတွင် PTSD၊ ကိစ္စတစ်ခုစီတွင်၊ ၎င်းကို စိတ်ပညာတစ်ခုအဖြစ် လူတိုင်းနီးပါးနားလည်ထားသည်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဒုက္ခထက် လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်များအတွင်းတွင်သာ အထက်တန်းစား အာရုံကြောဗေဒပညာရှင်များ၊ ရူပဗေဒပညာရှင်များနှင့် အကြီးတန်းအရာရှိများသည် ဒဏ်ရာများဖြင့် တပ်သားသစ်စုဆောင်းသူများကို 'ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်' အချိန်အတော်ကြာ ပြောကြားခဲ့သည့် စစ်ခေါင်းဆောင်များကို ပြန်လည်တွန်းလှန်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အား ဆေးပြားကျွေးပြီး တိုက်ပွဲထဲသို့ ပြန်လည်ပေးပို့ခဲ့သည်။ ”
ဒီတော့ စစ်သားတွေ ခံစားရတဲ့ ဆင်းရဲဒုက္ခတွေ ပေါင်းစပ်မှုကို အာရုံကြော အထူးကုဆရာဝန်က မစောင့်ထိန်းနိုင်ရင် သူတို့အားလုံး အတုအယောင်တွေ ဖြစ်ကုန်ရောလား။ ငါတို့ကိုလှည့်စားဖို့အတွက် စိတ်ဓာတ်ကျတာ၊ ထိတ်လန့်တိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ အိပ်မက်ဆိုးတွေ ခံစားနေရသလား။ ဒါမှမဟုတ် ဒဏ်ရာတွေက အစစ်အမှန်ဖြစ်ပေမယ့် အသေးအဖွဲပဲ၊ “ကိုင်တွယ်” ရမယ့်အရာလား။ ပြီးတော့ - အရေးကြီးတာက၊ ဒီနေရာမှာ ဒဏ်ရာက ပေါက်ကွဲမှုကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဓားနဲ့ထိုးသတ်တဲ့ ဆင်းရဲသားကလေးငယ်ကို တခြားစစ်တပ်တစ်ခုထဲကို သွင်းပြီး သေဆုံးခဲ့ရင်၊ လျစ်လျူရှုလိုစိတ်ထက် ကျော်လွန်နိုင်လောက်အောင် အရေးကြီးတဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေနဲ့ မထိုက်တန်ပါဘူး။ အဲလိုကိစ္စတွေ။
ဤတွင်င် New York Times ကို ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်စကားဖြင့်- “စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စိတ်ဒဏ်ရာအတွက် လွန်ခဲ့သည့်အရာအများစုကို ပြန်လည်အဓိပ္ပာယ်ပြန်ဆိုနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ စစ်မှုထမ်းဟောင်းများစွာသည် သေပြီးသည့်တိုင်အောင် အတိအကျမဖော်ထုတ်နိုင်သောဒဏ်ရာကို အသိအမှတ်ပြုရန် တောင်းဆိုလာနိုင်သည်။ သုတေသနပြုလုပ်ရန်၊ ဆေးဝါးစမ်းသပ်မှုများ၊ ပိုမိုကောင်းမွန်သောဦးထုပ်ဆောင်းမှုအတွက်နှင့် တိုးချဲ့စစ်မှုထမ်းဟောင်းစောင့်ရှောက်မှုအတွက် တောင်းဆိုမှုများရှိမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် Perl ၏ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုနောက်ကွယ်တွင် ပုန်းအောင်းနေသော၊ ရှောင်လွှဲ၍မရသော အကြမ်းဖျင်းစာတိုကို ဤအကျဉ်းချုံးများက ဖျက်ပစ်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။
စစ်တပ်ထဲမ၀င်ရသေးတဲ့ ငါတို့ရဲ့စုပေါင်း ဦးနှောက်စွမ်းအားတွေလည်း ခံစားနေရပုံပါပဲ။ ဤနေရာတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် နားလည်မှု—စောင်းလျက် ချုပ်နှောင်ထားနိုင်သော်လည်း—စစ်ပွဲသည် သင့်ဦးနှောက်ကို ပျက်စီးစေသည်၊ သို့သော်လည်း ထိုနားလည်မှု၏ တစ်ခုတည်းသော အကျိုးဆက်များမှာ ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဆေးကုသမှု၊ ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဦးထုပ်ဆောင်းခြင်း စသည်တို့အတွက် ကြွေးကြော်သံများဖြစ်သည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ယူဆမိပါသည်။
အခြားအဆိုပြုချက်တစ်ခုကို အကြံပြုခွင့်ပြုပါ- စစ်ပွဲအားလုံးအဆုံးသတ်.
