စာနယ်ဇင်းသမားများသည် သတင်း၏အကြောင်းအရာကို ဘယ်သောအခါမှ မဖြစ်သင့်ပါ။ သြော် ဂျာနယ်လစ်တစ်ယောက် လုပ်ကြံခံရတဲ့အခါ ခေါင်းကြီးပိုင်းတွေ ထုတ်တယ်။ ဒါပေမယ့် ဘယ်သူက သတင်းပေးတာလဲ။ မည်ကဲ့သို့ ဘောင်ခတ်ထားသနည်း။ Al Jazeera က ယုံကြည်ပါတယ်။ ပါလက်စတိုင်း အမေရိကန် သတင်းထောက် Shireen Abu Akleh ကို မေလ ၁၁ ရက်နေ့က သတ်ဖြတ်ခဲ့တာဟာ အစ္စရေးစစ်တပ်ရဲ့ အလုပ်ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ငါလည်း. ဆန့်တာမဟုတ်ဘူး။ အရပ်သားနယ်မြေကို အစ္စရေးက စီးနင်းတိုက်ခိုက်တာကို ဖုံးကွယ်ထားတဲ့ တခြား သတင်းထောက်တွေ ဘေးမှာ အလုပ်လုပ်ရင်း ခမောက်နဲ့ စွပ်ကျယ်တစ်ထည်နဲ့ “စာနယ်ဇင်း” လို့ ရေးထိုးထားတဲ့ လေးဦးအနက် နှစ်ဦး – Abu Akleh နဲ့ Al Jazeera သတင်းထောက် Ali Samoudi တို့ ဖြစ်ပါတယ်။ Samoudi ဟာ နောက်ကျောကို သေနတ်နဲ့ ပစ်သတ်ခဲ့ပြီး ဆေးရုံကို ပို့ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ Abu Akleh သည် ဦးခေါင်းကို ကျည်ဆန်ထိမှန်ကာ အခင်းဖြစ်နေရာတွင် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။

ပါလက်စတိုင်းအနောက်ဘက်ကမ်းမြို့ Jenin ၏မြောက်ဘက်ရှိ ဒုက္ခသည်စခန်းတွင် ပါလက်စတိုင်းတို့က ၎င်းတို့၏ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောနိုင်ငံခြားစစ်တပ်ကို 'စစ်သွေးကြွများ' သို့မဟုတ် 'အကြမ်းဖက်သမားများ' ဟူသောအကြောင်းပြချက်ဖြင့် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ အစ္စရေးက လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏အိမ်များကို ရာနှင့်ချီ၍ ဖျက်ဆီးနိုင်ပြီး မိသားစုများသည် ဒုက္ခသည်မှ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ (သို့မဟုတ် သေဆုံး) သို့ ပြန်လည်နေထိုင်နိုင်သည်။

အမေရိကန်တွင်မူ အဆိုပါသတ်ဖြတ်မှုအစီရင်ခံစာများသည် အစ္စရေးနိုင်ငံအတွက် ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို အကျုံးဝင်စေသည့် The New York Times (NYT) မှလွဲ၍ ကျန်အကြွင်းမဲ့ဖော်ပြခြင်းမရှိလျှင်ပင် အစ္စရေးအပေါ် အပြစ်ဖို့ရန် အသင့်ဖြစ်ပုံရသည်။ ကြိုတင်မှန်းဆနိုင်သော်လည်း၊ NYT ၏ လွှမ်းခြုံမှုမှာ Abu Akleh ၏ သေဆုံးမှုဆိုင်ရာ မှုခင်းဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတစ်ခု၏ အကြောင်းအရာကို သဘာဝအကြောင်းတရားကြောင့် "ပါလက်စတိုင်း သတင်းထောက်၊ အသက် 51 နှစ်တွင် သေဆုံးသည်" ဟု ကြေညာကာ ကခုန်နေသည်။ ဟန်ချက်ညီပုံသဏ္ဍာန်သည် မှားယွင်းသောညီမျှခြင်းအတွက် လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

Shireen Abu Akleh အကြောင်း NY Times ခေါင်းစီး

သို့သော်၊ CNN နှင့် ပင်မကော်ပိုရိတ်မီဒီယာရှိ အခြားအရာများသည် ရံဖန်ရံခါ ပါလက်စတိုင်း-ကိုယ်ချင်းစာနာစိတ်ရှိသော ဖော်ပြချက်သည် ဇာတ်လမ်း၏ထိပ်မှ ဖြတ်သွားသည့်အထိ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ “ဆယ်စုနှစ်နှစ်ခွဲကြာ အစ္စရေးသိမ်းပိုက်မှုအောက်တွင် ပါလက်စတိုင်းများ၏ ဆင်းရဲဒုက္ခကို အာရပ်ကြည့်ရှုသူ သန်းပေါင်းများစွာအတွက် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။” ပါလက်စတိုင်းနှင့် အစ္စရေး၏ဆက်ဆံရေးအခြေအနေတွင် “သိမ်းပိုက်ခြင်း” ဟူသောအသုံးအနှုန်းကို ပြတ်ပြတ်သားသား တားမြစ်ထားသောကြောင့် CNN ၏ ဂုဏ်သတင်းမှာ အားတက်ဖွယ်ရာဖြစ်သည်။

Google ရှာဖွေမှုတစ်ခုကပင် အစ္စရေးကို သေဆုံးရသည့်အကြောင်းရင်းကို သတ်မှတ်ပေးသည်။

Shireen Abu Akleh အတွက် ရှာဖွေမှုရလဒ်များ

သို့သော် ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် CNN သည် အီရတ်တွင်တာဝန်ကျရာ ပါလက်စတိုင်း အနောက်ဘက်ကမ်းမှထွက်ခွာရန် ရှားရှားပါးပါးခွင့်ပြုချက်ရခဲ့သော Reuters ကင်မရာဆရာ/သတင်းထောက် Mazen Dana ၏ကိစ္စရပ်တွင် CNN သည် ရှက်ရွံ့နေခဲ့သည်။ . အမေရိကန် စက်သေနတ်အော်ပရေတာတစ်ဦးသည် Dana ၏ခန္ဓာကိုယ်ကို ချိန်ရွယ်ထားသည်ဟု ဝန်ခံခဲ့သည် (တီဗီကိစ္စအတွက် အလုပ်လုပ်နေသော အမျိုးသားတစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်သည့် စာလုံးကြီးကြီးအောက်တွင်)။ "Abu Ghraib အကျဉ်းထောင်အနီးတွင် ရိုက်ကူးနေစဉ် တနင်္ဂနွေနေ့က Reuters ကင်မရာသမားတစ်ဦး ပစ်သတ်ခံခဲ့ရသည်..." အစောပိုင်းက Reuters က ထုတ်ပြန်ခဲ့တာကို ကိုးကားပြီး မခို့တရို့နဲ့ ဖော်ပြခဲ့တာက ဘယ်သူတွေ လုပ်ခဲ့သလဲ၊

passive voice က ဘာလဲ။ အမေရိကန်စစ်တပ်မှလွဲ၍ အခြားမည်သူသည် ထိုအချိန်တွင် သေနတ်များတင်ဆောင်ထားသည့် Abu Ghraib အကျဉ်းထောင်အနီးတွင် ရှိနေသနည်း။ အကျဉ်းခန်းကို ပစ်သတ်ဖို့ သတင်းထောက်က အမေရိကန် စစ်ဘက်ဝန်ထမ်းတွေဆီက OK ကို ရပြီးနောက် Dana ရဲ့ ကင်မရာကို ဒုံးပျံပစ်လောင်ချာအတွက် အမှားလုပ်မိတယ်လို့ တိုင်ကီသေနတ်သမားက ပြောပါတယ်။

သတင်းစာပညာ မဟာဘွဲ့ကို ပြီးမြောက်အောင် Capitol Hill သတင်းခန်းမှာ အလုပ်လုပ်ရင်း Mazen ရဲ့ သေဆုံးမှုအကြောင်း သိခဲ့ရတယ်။ ကျွန်ုပ်၏အတန်းဖော်များ၏အသက် နှစ်ဆနီးပါးတွင်၊ ကျွန်ုပ်သည် ဂိမ်းကစားရန် နောက်ကျသော်လည်း အစ္စရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းတို့ကို လွှမ်းခြုံထားသော အမေရိကန်မီဒီယာများ၏ တောင်းပန်မှုမရှိဘဲ အစ္စရေးလိုလားသော အစ္စရေးတို့၏ စောင်းပါးသွားမှုကို အသိအမှတ်ပြုရန် ကောလိပ်ကျောင်းသားများကို သင်ကြားပေးရန် ကျွန်ုပ်၏အထောက်အထားကို ရယူလိုပါသည်။ ပါလက်စတိုင်းနှင့် အစ္စရေးတို့မှ တိုင်ကြားခဲ့သည်မှာ တစ်နှစ်ရှိပြီ၊ ကျွန်ုပ်သည် အဖေ့၏ ပါလက်စတိုင်းတို့၏ အမြစ်များကို သိချင်လာကာ Mazen Dana နှင့် ရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေးရှိသည်။

ဘောင်းဘီတိုနှင့် ချည်သားရှပ်အင်္ကျီပါးပါးဖြင့် ကျွန်ုပ်သည် Mazen နှင့် သူ၏ကင်မရာကြီးအား လက်နက်ကိုင်အစ္စရေးစစ်သားများနှင့် ယောက်ျားလေးများကြားတွင် ကျောက်ခဲများဖြင့်ပစ်ပေါက်သည့်တိုက်ပွဲတွင် Bethlehem လမ်းသို့ ကျွန်ုပ်နောက်လိုက်ခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် ကျွန်ုပ်၏လက်ကိုင်ကင်မရာကိုပိတ်ကာ ရှဘတ်များက ပိတ်ထားသောစတိုးဆိုင်ရှေ့သို့ ဆုတ်ခွာသွားသည့်လမ်းဘေးသို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။ . Mazen သည် ပစ်သတ်ရန် ကျောက်ခဲအပျက်အစီးများ ပတ်ပတ်လည်တွင် လက်နက်ကိုင် လူစုလူဝေးဆီသို့ ဆက်သွားသည် (သို့သော် အပစ်မခံရ)။ အခြားထင်ရှားသောပုဂ္ဂိုလ်များကဲ့သို့ပင်၊ သူ၏အသံကို ဆိတ်ဆိတ်နေပြီး သူ၏မှန်ဘီလူးကိုပိတ်ရန် အစ္စရေး၏ကြိုးပမ်းမှုများကို အံတုပြီး ဂိမ်းထဲတွင် အသားအရေကို စာသားအတိုင်း နေ့တိုင်းတွေ့ရသည်။

ကင်မရာနှင့်အတူ Mazen Dana
Mazen Dana၊ ၂၀၀၃

ဒါပေမယ့် အစ္စရေးက သူ့ရဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပြောပြတာကို ရပ်တန့်စေခဲ့တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒါ ငါတို့ပဲ။ အမေရိကန်စစ်တပ်က Mazen ကို သတ်ခဲ့တာ။

သူတို့ရဲ့ခုနှစ်တွင် ဒေတာဘေ့စ ပြုတ်ကျသေဆုံးသွားတဲ့ သတင်းထောက်တွေရဲ့ အမေရိကန်အခြေစိုက် သတင်းထောက်များ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး ကော်မတီက Mazen သေဆုံးရတဲ့ အကြောင်းရင်းကို “မီးတိုင်” အဖြစ် စာရင်းပြုစုထားပါတယ်။

Roxane Assaf-Lynn နှင့် Mazen Dana တို့သည် ပါလက်စတိုင်း၊ Hebron ရှိ Reuters ရုံးတွင် ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊
Roxane Assaf-Lynn နှင့် Mazen Dana တို့သည် ပါလက်စတိုင်း၊ Hebron ရှိ Reuters ရုံးတွင် ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊

အံ့သြစရာမဟုတ်ပါ၊ ရှည်လျားသည်။ Haaretz သတင်းစာ ယခင်ကရော ယခုရော အစ္စရေးပါ အသံအဖြစ် မိမိကိုယ်ကို ဝေဖန်ပြစ်တင်ခြင်းခံရသည်။ “အနောက်ဘက်ကမ်းမှ အစ္စရေးက တားမြစ်ထားသည်”၊ ဂါဇာကမ်းမြှောင်ရှိ ပါလက်စတိုင်း သတင်းထောက်များသည် Mazen Dana အတွက် အထိမ်းအမှတ် ဈာပနကို ယမန်နေ့က ကျင်းပခဲ့သည်။”

Shireen Abu Akleh, Haaretz ဆောင်းပါးရှင် Gideon Levy ၏ ခေါင်းစဉ်နှင့် ပတ်သက် အသံထွက် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ သွေးထွက်သံယိုမှုတွင် ကြေကွဲဖွယ်အမည်ဝှက်ခံရသူသည် နာမည်ကျော်သတင်းထောက်တစ်ဦးမဟုတ်သည့်အခါ၊

Shireen Abu Akleh အကြောင်း ခေါင်းစီး

၂၀၀၃ ခုနှစ် DC စစ်ဘက်သတင်းထောက်များနှင့် အယ်ဒီတာများ ကွန်ဖရင့်တွင် မှုခင်းဖြစ်ပွားရာနေရာတွင် ရှိနေသော ကော်လိုရာဒို သတင်းထောက်တစ်ဦး၏ ဘေးတွင် ကျွန်ုပ်ထိုင်နေခဲ့ပါသည်။ သူမသည် Mazen ၏အကောင်းဆုံးသူငယ်ချင်းနှင့် ခွဲလို့မရသော ဂျာနယ်လစ်စဖော်ပြုသူ Nael Shyioukhi ငိုရှိုက်သံဖြင့် “Mazen၊ Mazen! သူ့ကို ပစ်တယ်! အိုဘုရားရေ!" Mazen ကို စစ်တပ်က ပစ်သတ်တာကို သူအရင်က မြင်ဖူးပေမယ့် ဒီလိုမဟုတ်ဘူး။ သူ၏လက်ရှိ ဧရာမကင်မရာဖြင့် ဧရာမ Mazen သည် ဟေဗြုန်မြို့၌ အစ္စရေးစစ်တပ်၏ နံဘေး၌ ဆူးပင်ဖြစ်ပြီး အာဗြဟံ၊ ဣဇာက်နှင့် ယာကုပ်တို့၏ သင်္ချိုင်းနေရာများသို့ ပို့ဆောင်ပေးကာ သေနတ်ကိုင်ဆောင်ထားသော ဂျူးဘာသာရေးထက်သန်သူများ၏ ပြင်းထန်စွာ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ မိမိတို့၏ ကျမ်းဆိုင်ရာ လုပ်ပိုင်ခွင့်များကို ပြည့်စုံအောင် နယ်မြေချဲ့ထွင်ရန် အစဉ်တစိုက် ဆန့်ကျင်နေသော တိုင်းတစ်ပါးမှဖြစ်သည်။ ဗီဒီယိုတွင် ၎င်းတို့၏ ရန်လိုမှုများကို ရိုက်ကူးခြင်းသည် Mazen နှင့် Nael အတွက် သွေးထွက်သံယိုဖြစ်သည်။ တရားမဝင်အစ္စရေး ထိန်းချုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်ပုန်ကန်သည့် အခြား 2003 ကဲ့သို့ပင် ၎င်းတို့သည် ယုံကြည်ချက်ကြောင့် အကျဉ်းကျခံနေရပြီး ပထမဆုံး intifada ကာလအတွင်း ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။

Nael Shyioukhi
Nael Shyioukhi သည် Hebron, Palestine, 1999 ရှိ Reuters ရုံးတွင်

ရာစုနှစ်တစ်ဝက်ကျော်ကြာ အစ္စရေး၏ 'မြေပြင်ပေါ်ရှိဖြစ်ရပ်များ' ၏သက်သေများကို အောင်မြင်စွာ မီးမောင်းထိုးပြပြီး ရှောင်ဖယ်ခဲ့သည်။ သို့သော် မကြာသေးမီ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း၊ ကျယ်ပြန့်သော နယ်ပယ်ပေါင်းစုံမှ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၊ ယုံကြည်ချက်ဖြင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ဘုရားဖူးများ၊ ရုံးရှာနေသည့် နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် ပင်မရေစီးကြောင်းမှ သတင်းထောက်များပင်လျှင် အစ္စရေး၏ ချိုးဖောက်မှုများအပေါ် ကောင်းစွာကြားသိနိုင်စေရန်အတွက် ပို၍အဖြစ်များလာသည်။ ယူနီဖောင်းဝတ်ထားတဲ့ ငါတို့မြေခွေးကို အမေရိကန်က ဝေဖန်တဲ့အတွက် ဒီလိုပဲ ပြောလို့ မရဘူး။

စစ်တပ်မှထွက်ပြီးနောက် ချီကာဂိုရှိ Lt. Rushing နှင့် သီးသန့်စကားပြောဆိုမှုတစ်ခုတွင် Al Jazeera အတွက် အလုပ်လုပ်ရန်၊ သူသည် လူသားဆန်မှုကို ညွှန်ပြရန်အတွက် Noujaim ၏ မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်တွင် တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုအပိုင်းကို တည်းဖြတ်ထားကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။ 'အခြားတစ်ဖက်' က ရိုက်ကူးရေးမှာ သူ့အပေါ် စူးစူးရဲရဲ တောက်လျှောက် ပေါ်လာတယ်။ အမှန်မှာ၊ ၎င်းသည် ၎င်း၏အလုပ်ရှင်ကိုယ်စား ဖြောင့်မတ်သောခံယူချက်များကို ဖော်ပြသည့် မိနစ် ၄၀ ကြာ အင်တာဗျူး၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ သူ၏အချက်ကို ကောင်းစွာခံယူထားသည်။

မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်သည် ဘဂ္ဂဒက်မြို့ရှိ ပါလက်စတိုင်းဟိုတယ်ကို အမေရိကန် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံရမှုမှတစ်ဆင့် သတင်းထောက် ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ အကျဉ်းချခံထားရသည်ကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ သြဒိနိတ်များပေးပြီးနောက်တွင် ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင်စစ်ထောက်လှမ်းရေးက ထိုသို့သောအရာကို ခွင့်ပြုမည်ဆိုသည်ကို နားမလည်နိုင်တော့ပေ။ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့၏ အကောင်းဆုံးနှင့် အတောက်ပဆုံးမှာပင် အမှန်တရား၏ အလင်းတန်းမှ လှည့်ထွက်သွားသည်။

National Public Radio မှ Anne Garrels သည် ကျွန်ုပ်၏ ဒီပလိုမာရရှိသည့်နှစ်တွင် Northwestern's Medill သတင်းစာပညာကျောင်းတွင် စတင်ကျင်းပရန် ဖိတ်ကြားခံခဲ့ရပါသည်။ စတုတ္ထမဏ္ဍိုင်မှ ဤကဲ့သို့သော လေးစားထိုက်သူများနှင့် ပေါင်းသင်းဆက်ဆံသည့် ကျောင်းမှ အဆင့်မြင့်ဘွဲ့ကို ရရှိသည့်အတွက် ဂုဏ်ယူမိသလို သူမ၏နောက်တွင် ထိုင်နေမိသည်။

ထို့နောက်သူမကပြောခဲ့သည်။ ဘဂ္ဂဒက်မှာ ဒီအဖြစ်ဆိုးကို သူမ အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပေမယ့် ပါလက်စတိုင်းကို လာကြည့်တဲ့ သတင်းထောက်တွေက စစ်ပွဲဇုန်ထဲ ရောက်နေပြီဆိုတာ သိလိုက်ရတယ်။ ငါ့စိတ်တွေ မယုံကြည်မှုတွေ အေးခဲသွားတယ်။ ဗိုက်ဆာတယ်။ သူမသည် သူ့ကိုယ်သူ စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး ထိုနွေးထွေးသော စင်မြင့်ပေါ်တွင် သူတို့နှင့်အတူ ရှိနေခဲ့သည်။

စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းသည်မှာ ထိုဘွဲ့နှင်းသဘင်နှစ်တွင်၊ ဘောလုံးကွင်း၌ကျင်းပသည့် ပိုကြီးသော Northwestern တက္ကသိုလ်၏စတင်ပွဲအတွက် Tom Brokaw ကို Medill ၏ဌာနမှူးဖြစ်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏မိန့်ခွန်းတွင် ပါလက်စတိုင်းတွင် အစ္စရေး၏ ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရေးအပေါ် မူတည်မည့် ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်ရှိ ကျောင်းအသီးသီးမှ ရွှင်လန်းဝမ်းမြောက်မှုများ ထွက်ပေါ်လာသည်။

အစ္စရေး၏အမှားများကို ဝေဖန်ရန် ခေတ်ဆန်သောနေ့တစ်နေ့ဖြစ်လာသည်။ ဒါပေမယ့် အမေရိကန်စစ်တပ်က စာနယ်ဇင်းတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီးတော့ ဘယ်သူမှ မျက်တောင်မခတ်ပါဘူး။