David Swanson က ရဲ့ဒီမိုကရေစီိံကြိုးစားပါစို့အောက်တိုဘာလ 19, 2021
သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်က “ငြင်းနိုင်မလား” လို့ မေးပါတယ်။ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ် “Responsible Statecraft” မှထုတ်ဝေသော ဒရုန်းများအကြောင်း၊ ကျွန်ုပ်လုပ်နိုင်သည်မှာ တကယ်မသေချာပါ။ အချို့သော မုဒိမ်းမှု သို့မဟုတ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု သို့မဟုတ် တိရစ္ဆာန်များ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု သို့မဟုတ် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဖျက်ဆီးခြင်းတို့ကို ဆန့်ကျင်လိုသော်လည်း၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲထားသော မူကွဲများရှိနေသော်လည်း ၎င်းတို့တွင် ယင်းအရာများကို ရိုးရိုးရှင်းရှင်းရှိရမည်ဟူသော ယူဆချက်ဖြင့် တည်ဆောက်ပါက၊ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို ဆန့်ကျင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ချေပ၍မရပါ။ ဒါပေမယ့် အဲဒါက ကောင်းလောက်တဲ့ ယူဆချက်ကို မေးခွန်းထုတ်နိုင်တယ်။
ကြောင်လေးတွေရဲ့ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို ထောက်ပံ့ဖို့ အခကြေးငွေရတဲ့သူတွေက လက်အိတ်မပါဘဲ ဒီလိုလုပ်တာကို ငြင်းခုံနေတယ်ဆိုရင်၊ အထူးသဖြင့် ကြောင်လေးတွေရဲ့ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဝဘ်ဆိုဒ်မှာ ထုတ်ဝေဖို့အတွက် အခကြေးငွေမယူတဲ့သူတစ်ယောက်ရဲ့ အမြင်ကို ရယူဖို့ အကြံပြုနိုင်ပါတယ်။ သို့မဟုတ် လက်အိတ်မပါဘဲ)။
အထက်ဖော်ပြပါ ဆောင်းပါးဖြင့် ဖော်ပြထားသော ကမ္ဘာအမြင်တွင် တည်ဆောက်ထားသော မှားယွင်းသော ယုံကြည်ချက်အချို့ ရှိပါသည်၊ သို့သော် အနည်းဆုံး စက်ရုပ်လေယာဉ်မှ ဒုံးကျည်ဖြင့် ပစ်ခတ်ပါက လူသတ်မှုကို လက်ခံနိုင်သော အခြေခံ လောကအမြင်လည်း ရှိပါသည်။
Blobthought နှင့်အတူ အလွန်နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ် လိုက်လျောညီထွေစွာ မဟုတ်ဘဲ၊ အိမ်ဖြူတော်မှ တစ်စုံတစ်ဦးမှ ပေါက်ကွဲစေတတ်သော စကားစုကို ရှုပ်ထွေးစေသော စကားစုအသစ်တစ်ခုအဖြစ် "နေ့စဉ်စကားပုံ" ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် "Over the Horizon" ကို စိတ်ကူးပုံဖော်မိသွားသည်မှာ တိုက်ဆိုင်မှုမဟုတ်ပေ။ အခြားနိုင်ငံများတွင် လူသားများ။
ဥပဒေများတည်ရှိမှုကို လျစ်လျူရှုသော လောကအမြင်၊ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လူမျိုးတိုင်းတွင် တွေ့ရမည့် လူသတ်မှုနှင့် ဆန့်ကျင်သည့် ဥပဒေများ၊ 1907 ၏ဟိဂ်ကွန်ဗင်းရှင်း, အ 1928 ၏ Kellogg-Briand Pact, အ ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာတမ်း ၁၉၄၅, အ 1949 မြောက်အတ္တလန်တိတ်စာချုပ်, ပြီးနောက် နိုင်ငံတကာပြစ်မှုဆိုင်ရာတရားရုံး၏ရောမမြို့ညတျတရား.
၎င်းသည် ဆင်းရဲသားများ၏ အကြမ်းဖက်ဝါဒနှင့် ကြီးမားသောအကြမ်းဖက်ဝါဒကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်ပြီး ယခင်ကို “အကြမ်းဖက်မှု တန်ပြန်ရေး” အဖြစ် ပြန်လည်တံဆိပ်တပ်ခြင်းခံရသည့် ကမ္ဘာ့အမြင်တစ်ခုဖြစ်သည်။
အကြမ်းဖက်မှု တန်ပြန်ရေးလို့ ခေါ်တဲ့ အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ဟန့်တားခြင်း သို့မဟုတ် လျှော့ချခြင်း သို့မဟုတ် ချေမှုန်းခြင်းတို့ကြောင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ မြေပြင်ပေါ်ရှိ ဒရုန်း လူသတ်မှုများ ဖြစ်ပွားရာ နေရာများတွင် မှန်ကန်သော လူများကို သတ်ဖြတ်ပြီး တန်ပြန်ခြင်း မပြုဘဲ အောင်မြင်ကြောင်း အခိုင်အမာ ဆိုသောအခါတွင် အမှန်တကယ် ပြဿနာတက်သည်။ အခြားနေရာများတွင် မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်ဖြင့် လူသတ်မှုများ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိသော နည်းလမ်းဖြင့် ဖြစ်ထွန်းသည်။
အာဖဂန်နစ္စတန်မှ အမေရိကန်တပ်များကို ဖယ်ရှားနေချိန်တွင် အမေရိကန်က စစ်ပွဲပြီးဆုံးသည်ဆိုသော သတင်းမဟုတ်ဘဲ မြို့တော်မှာ နေရာချထားသောကြောင့် မဟုတ်ဘဲ ကဘူးလ်တွင် ဒရုန်းယာဉ်ဖြင့် သတ်ဖြတ်ခံရမှု သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေချိန်တွင် မီဒီယာဒဏ္ဍာရီတစ်ခုလုံးကို ဆက်လက်တည်မြဲစေသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထောင်ပေါင်းများစွာသော အခြားဒရုန်း လူသတ်မှုများသည် သင့်လျော်သော လူများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ သတ်ဖြတ်ခြင်းထက် ရန်သူများကို မဖန်တီးနိုင်ခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်သည်။
ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုအဖြစ် အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် နောက်ထပ်လူများကို ဒုံးကျည်များဖြင့် ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ခြင်းကို သရုပ်ဖော်ပြီး ပြင်သစ်သည် ၎င်းအား ပေးအပ်ရန် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို မျှဝေသင့်ကြောင်း အကြံပြုသည့်အခါ ၎င်းသည် လက်တွေ့ဘဝသို့ ပြောင်းပြန်သွားသည်။
အဆိုပါ အမှန်“လက်မှတ်ထိုးသတ်ခြင်း” နှင့် “နှစ်ချက်ထိပုတ်ပါ” အပါအဝင် အမည်မသိလူအများစုကို ပစ်မှတ်ထားပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် ၎င်းတို့နှင့်အနီးနားရှိမည်သူ့ကိုမျှ သတ်ပစ်ရန် လိုလားခြင်းမရှိပါက အဆုံးမဲ့ဒရုန်းလူသတ်မှုများ ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ Daniel Hale သည် “မိုးကုပ်စက်ဝိုင်း” ကိုကျော်လွန်၍ ဆုတ်ခွာသွားခြင်းကြောင့် ညှိုးနွမ်းနေသော သင့်လျော်ကောင်းမွန်သော လူသတ်မှုအစီအစဉ်ကို ထုတ်ဖော်ခြင်းအတွက်မဟုတ်ဘဲ မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်စစ်ပွဲ၏ မဆင်မခြင် အမုန်းပွားမှုကို ဖော်ထုတ်ခြင်းကြောင့် ထောင်ကျနေသည်။
မောင်းသူမဲ့ လေယာဉ် လူသတ်မှုများသည် ၎င်းတို့၏ စည်းကမ်းအတိုင်း ဆန့်ကျင်ဘက်ပြုခြင်းမဟုတ်ပါက၊ ၎င်းတို့ကို အငြိမ်းစား ယူအက်စ် စစ်ဘက်အရာရှိ အများအပြားက ယင်းကဲ့သို့ ရှုတ်ချခြင်းမျိုး မရှိခဲ့ပါ။ “Responsible Statecraft” သည် ၎င်းတို့၏ ဝါဒဖြန့်မှုကို မထုတ်ပြန်မီ စစ်တပ်ဝန်ထမ်းများ အငြိမ်းစားယူရန် စောင့်သင့်သည်။ CIA အစီရင်ခံစာ တွေ့ရှိရ ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် ဒရုန်းလူသတ်မှု ပရိုဂရမ်သည် တန်ပြန်အကျိုးဖြစ်ထွန်းသည်။ စီအိုင်အေ ဘင်လာဒင် ယူနစ်အကြီးအကဲ ကပြောသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် အကြမ်းဖက်ဝါဒကို များများတိုက်လေလေ အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ပိုမိုဖန်တီးလေဖြစ်သည်။ အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေး ညွှန်ကြားရေးမှူးဟောင်း ရေးသားခဲ့သည် “မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်ဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် ပါကစ္စတန်ရှိ ကေဒါခေါင်းဆောင်မှုကို လျှော့ချနိုင်သော်လည်း အမေရိကန်အပေါ် မုန်းတီးမှုလည်း တိုးလာသည်ဟု ဆိုသည်။ တွဲဘက်စစ်ဦးစီးချုပ်များ ဒုဥက္ကဌဟောင်းတစ်ဦး ထိန်းသိမ်းထား “အဲဒါကို ကျနော်တို့ မြင်နေရတယ်ဗျ။ မင်းဘယ်လောက်ပဲ တိကျသေချာတဲ့ ဖြေရှင်းနည်းကို သတ်ပစ်ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်ဆိုရင်၊ ပစ်မှတ်မထားရင်တောင်မှ လူတွေ စိတ်ဆိုးသွားလိမ့်မယ်။” ဗိုလ်ချုပ်တွေရော Stanley mcchrystal တစ်ဦးလည်းဖြစ်၊ ယူကေ အထူးကိုယ်စားလှယ် အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် သတ်ဖြတ်မှုတိုင်းသည် ရန်သူအသစ် ၁၀ ဦးကို ထုတ်ပေးသည်ဟု ဆိုကြသည်။ မရိန်းအရာရှိဟောင်း (အီရတ်) နှင့် အမေရိကန်သံရုံးအရာရှိ (အီရတ်နှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်) အရာရှိဟောင်း Matthew Hoh က စစ်ရေးတင်းမာမှုသည် “သောင်းကျန်းမှုကို မီးထိုးပေးရုံမျှသာဖြစ်သည်ဟု ကောက်ချက်ချသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သိမ်းပိုက်နိုင်သော ပါဝါဖြစ်သောကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် သိမ်းပိုက်နိုင်သော ပါဝါဖြစ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့၏ရန်သူများ၏ တောင်းဆိုမှုကိုသာ အားဖြည့်ပေးမည်ဖြစ်သည်။ ဒါမှ သောင်းကျန်းမှုကို မီးထိုးပေးလိမ့်မယ်။ ဒါမှလည်း ငါတို့ကို ရန်ဖြစ်တဲ့လူတွေ ဒါမှမဟုတ် ငါတို့ကို တိုက်ခိုက်နေတဲ့သူတွေ ပိုများလာမှ ငါတို့ကို ဆက်တိုက်နေလိမ့်မယ်။”
အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ကြိုတင်မှန်းဆထားတာပေါ့။ တိုးမြှင့် အဓိကအားဖြင့် ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၄ ခုနှစ်အထိ၊ အဓိကအားဖြင့် အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ၏ ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်သောရလဒ်ဖြစ်သည်။ နှင့် 95% အသေခံ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုများအားလုံး၏ အကာအကွယ်မဲ့သော ရာဇ၀တ်မှုများသည် အကြမ်းဖက်သမားများ၏ မွေးရပ်မြေမှ ထွက်ခွာရန် နိုင်ငံခြားမှ သိမ်းပိုက်သူများကို အားပေးတိုက်တွန်းခြင်းသာ ဖြစ်သည်။ တန်ပြန်အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှုမဟုတ်သော ချဉ်းကပ်မှုတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ကြောင်း အကြိမ်များစွာ သက်သေပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ် မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် အယ်လ်ကိုင်ဒါး ဗုံးများဖြင့် စပိန်နိုင်ငံ မက်ဒရစ်မြို့၌ လူပေါင်း ၁၉၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ပါတီတစ်ခုက အီရတ်တွင် အမေရိကန် ဦးဆောင်သော စစ်ပွဲတွင် စပိန်၏ ပါဝင်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီလေးတွင်ပင် သေဆုံးခဲ့သည်။ စပိန်လူမျိုး မဲပေး ဆိုရှယ်လစ်တွေအာဏာရလာပြီးမေလမှာစပိန်စစ်တပ်အားလုံးကိုအီရတ်ကနေဖယ်ရှားလိုက်တယ်။ စပိန်မှာဗုံးမရှိတော့ဘူး။ ဤသမိုင်းသည်ဗြိတိသျှ၊ အမေရိကန်နှင့်အခြားစစ်ပွဲများနှင့်ပြန်လည်တိုက်ခိုက်မှုများကိုတုန့်ပြန်သောအခြားနိုင်ငံများ၏သမိုင်းကြောင်းနှင့်အလွန်ကွာခြားသည်။
ယီမင်တွင် "အောင်မြင်သော" ဒရုန်းစစ်ပွဲသည် ယီမင်တွင် ပိုမိုအစဉ်အလာစစ်ပွဲကို ဖန်တီးရန် ကူညီပေးခဲ့သည်။ လူသတ်ဒရုန်းများကို အောင်မြင်စွာ စျေးကွက်ချဲ့ထွင်ခြင်းသည် နိုင်ငံအစိုးရ 100 ကျော်မှ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ဒရုန်းများ ၀ယ်ယူခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိလူတိုင်းသည် ဖောက်ခွဲရန် သင့်လျော်သောလူများဖြစ်ပြီး မည်သူသည် မသင့်လျော်သူများဖြစ်သည်ကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိလူတိုင်းက သဘောတူသည်လားဟု တွေးတောမနေနိုင်ပေ။
