ဆိုမာလီယာ 25 နှစ်များထဲမှာဘယ်လိုစစ်ဘက်ဆိုင်ရာစစ်ဆင်ရေးလွန်ခဲ့သောယနေ့တွင်အာဖဂန်နစ္စတန်, အီရတ်, ဆီးရီးယားနှင့်ယီမင်အတွက်စစ်ဆင်ရေးသြဇာလွှမ်းမိုး

အမ်း Wright, သြဂုတ်လ 21, 2018 အားဖွငျ့ဖွစျသညျ။

လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်းများစွာကဂျာနယ်လစ်တစ် ဦး သည်လွန်ခဲ့သောနှစ် ၂၅ နှစ်က ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင်ငါရေးခဲ့သော“ UNOSOM စစ်ဆင်ရေး၏ဥပဒေရေးရာနှင့်လူ့အခွင့်အရေးရှုထောင့်များ” ဟူသောစာချွန်လွှာအကြောင်းကျွန်ုပ်နှင့်ဆက်သွယ်ခဲ့သည်။ အဲဒီအချိန်တုန်းကဆိုမာလီယာရှိယူအဲန်စစ်ဆင်ရေး၏တရားရေးဌာန၏အကြီးအကဲဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်၊ ဇန်န ၀ ါရီလမှာယူအက်စ်စစ်တပ်နဲ့အတူအစိုးရမပါဘဲဆိုမာလီရဲရဲစခန်းကိုပြန်လည်တည်ထောင်ဖို့ယူအက်စ်ပြည်နယ်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီးဌာနကယူအဲန်ဆိုမာလီယာဆိုမာလီယာမှာအလုပ်လုပ်ဖို့ဆင့်ခေါ်ခံခဲ့ရပါတယ်။

အဆိုပါသတင်းစာဆရာရဲ့စုံစမ်းရေးကော်မရှင်စိတ်ထဲအငြင်းပွားဖွယ်စစ်ရေးနည်းဗျူဟာများနှင့်နောက်ကျောနှစ်ဆယ်ငါးနှစ်ရှိသော်လွန်ခဲ့တဲ့ဆိုမာလီယာရှိအမေရိကန် / ကုလသမဂ္ဂစစ်ဆင်ရေးမှလက်ရှိအချိန်အထိသောကလင်တန်, ဘုရှ်, အိုဘားမားနှင့် Trump အုပ်ချုပ်ရေးများတွင်အသုံးပြုခဲ့ကြကြောင်းအုပ်ချုပ်မှုမူဝါဒများဆောင်ခဲ့လေ၏။

ဒီဇင်ဘာ ၉၊ ၁၉၉၂ တွင်သူ၏သမ္မတသက်တမ်းနောက်ဆုံးလပြည့်တွင်ဂျော့ချ်ဟတ်ဒ်ဘုရ်ှသည်ဆိုမာလီသို့အမေရိကန်မရိန်း ၃၀,၀၀၀ ကိုစေလွှတ်ပြီးဆိုမာလီယာငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုများနှင့်တိုင်းပြည်တစ်ဝှမ်းအကြီးအကျယ်ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုများဖြစ်ပေါ်စေသောအစားအစာထောက်ပံ့ရေးလိုင်းများအားဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလတွင်ကလင်တန်အစိုးရသစ်သည်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကူအညီများကိုကုလသမဂ္ဂသို့လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီးအမေရိကန်စစ်တပ်ကိုအလျင်အမြန်ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေဖေဖော်ဝါရီနှင့်မတ်လများတွင်ကုလသမဂ္ဂတပ်ဖွဲ့များအားစစ်အင်အားဖြည့်ဆည်းပေးရန်နိုင်ငံအနည်းငယ်ကိုသာစုဆောင်းနိုင်ခဲ့သည်။ ဆိုမာလီပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များသည်လေဆိပ်နှင့်ပင်လယ်ဆိပ်ကမ်းများကိုစောင့်ကြည့်လေ့လာခဲ့ပြီးကုလသမဂ္ဂတွင်စစ်အင်အား ၅၀၀၀ အောက်သာရှိသည်ဟုဆုံးဖြတ်လိုက်သည်။ Warlords များသည်အင်အားတောင့်တင်းချိန်တွင်ဆိုမာလီယာမှထွက်ခွာရန်ကုလမစ်ရှင်အားအတင်းအကြပ်ကြိုးစားနေစဉ်ကုလတပ်ဖွဲ့များအားတိုက်ခိုက်ရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဆိုမာလီပြည်သူ့စစ်များသည် ၁၉၉၃ နွေ ဦး ရာသီတွင်တိုးများလာခဲ့သည်။

ပြည်သူ့စစ်တပ်ဖွဲ့များဆန့်ကျင်အမေရိကန် / ကုလသမဂ္ဂစစ်ဆင်ရေးဇွန်လအတွက်ဆက်လက်အဖြစ်ဤစစ်ဆင်ရေးကာလအတွင်းပြည်သူ့စစ်နှင့်တိုးပွားလာဆိုမာလီအရပ်သားထိခိုက်သေဆုံးမှုတိုက်ဖျက်ဖို့လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုမစ်ရှင်ကနေအရင်းအမြစ်များ၏လွှဲ ပတ်သက်. ကုလသမဂ္ဂဝန်ထမ်းများအကြားကြီးထွားလာစိုးရိမ်ပူပန်မှုရှိခဲ့သည်။

အထင်ရှားဆုံးဆိုမာလီပြည်သူ့စစ်ခေါင်းဆောင်မှာဗိုလ်ချုပ်ကြီးမိုဟာမက်ဖာရာ Aidid ဖြစ်သည်။ Aidid သည်ယခင်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်းဖြစ်ပြီး၊ ဆိုမာလီအစိုးရ၏သံတမန်၊ ယူနိုက်တက်ဆိုမာလီကွန်ဂရက်ဥက္ကchairman္ဌဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်ဆိုမာလီအမျိုးသားမဟာမိတ်အဖွဲ့ (SNA) ကို ဦး ဆောင်ခဲ့သည်။ အခြားလက်နက်ကိုင်အတိုက်အခံအဖွဲ့များနှင့်အတူ General Aidid ၏ပြည်သူ့စစ်များသည်အာဏာရှင်သမ္မတမိုဟာမက် Siad Barre အား ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်အစောပိုင်းကဆိုမာလီပြည်တွင်းစစ်အတွင်းမောင်းထုတ်ခဲ့သည်။

မိမိအပြည်သူ့စစ်၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်နှင့်သောပါကစ္စတန်စစ်တပ်ချုံခိုတိုက်ခိုက်သည့်အခါအမေရိကန် / ကုလသမဂ္ဂတပ်ဖွဲ့များကဇွန် 5, 1993 အပေါ်တစ်ဦးဆိုမာလီရေဒီယိုဘူတာရုံပိတ်ပစ်ရန်ကုလသမဂ္ဂစစ်တပ်တပ်ဖွဲ့များအပေါ်တိုက်ခိုက်မှု၏အထွေထွေ Aidid သိသိသာသာတိုးလာပြင်းထန်မှုကြိုးစားခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုမစ်ရှင်, 24 နှင့်အနာ 44 ယောက်သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။

ပါကစ္စတန်စစ်တပ်အပေါ်တိုက်ခိုက်မှုအတွက်တာဝန်ရှိသူများကိုဖမ်းဆီးရန် "လိုအပ်သောအစီအမံများ" ကိုခွင့်ပြုထားသည့်လုံခြုံရေးကောင်စီဆုံးဖြတ်ချက် ၈၃၇ ဖြင့်ကုလသမဂ္ဂစစ်တပ်ကိုတိုက်ခိုက်မှုအပေါ်ကုလလုံခြုံရေးကောင်စီမှတုန့်ပြန်ခဲ့သည်။ ဆိုမာလီယာနိုင်ငံရှိကုလသမဂ္ဂမစ်ရှင်အကြီးအကဲအငြိမ်းစားယူအက်စ်ရေတပ်ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Jonathan Howe သည်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၅၀၀၀ အားအထွေထွေကူညီထောက်ပံ့မှုအတွက်ပေးခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂကပထမဆုံးသောအလှူငွေကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။

ငါရေးခဲ့တဲ့စာချွန်လွှာဟာအမေရိကန်စစ်တပ်ရဟတ်ယာဉ်တွေဟာအထွေထွေ Aidid ကိုရှာဖွေစဉ် Mogadishu ရှိ Abdi House လို့ခေါ်တဲ့အဆောက်အ ဦး ကိုဖြိုခွဲဖို့ဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့်ကြီးထွားလာတယ်။ ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် General Aidid အားအမေရိကန်၏တစ်ဖက်သတ်စစ်ဆင်ရေးကြောင့်ဆိုမာလီယာ ၆၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ရပြီးအများစုမှာပြည်သူ့စစ်များနှင့်ယူအက်စ်အေတပ်ဖွဲ့များအကြားရန်လိုမုန်းတီးမှုများကိုမည်သို့အဆုံးသတ်ရမည်ကိုဆွေးနွေးရန်တွေ့ဆုံခဲ့သောအကြီးအကဲများဖြစ်သည်။ အခင်းဖြစ်ပွားရာသို့ထွက်ခွာသွားသောသတင်းထောက်လေး ဦး Dan Elton၊ Hos Maina၊ Hansi Kraus နှင့် Anthony Macharia တို့သည်သူတို့၏ဟိုတယ်အနီးတွင်ဖြစ်ပွားနေသောအမေရိကန်၏စစ်ရေးအရေးယူဆောင်ရွက်မှုကိုအစီရင်ခံရန်ဆိုမာလီလူစုလူဝေးများကစုဆောင်းခဲ့ကြပြီးသူတို့၏လေးစားခံရသောအကြီးအကဲများစွာသေဆုံးကြောင်းတွေ့ရှိခဲ့သည်။

ထိုအဆိုအရ အဆိုပါ 1 ၏သမိုင်း^st တပ်ရင်း အဆိုပါ 22 ၏^nd စီးနင်းမှုကိုပြုလုပ်ခဲ့သည့်ခြေလျင်တပ်ဖွဲ့သည်ပစ်မှတ်အားအတည်ပြုပြီးနောက်ဇွန်လ ၁၂ ရက်နာရီ ၁၀၁၈ တွင် Cobra ရဟတ်ယာဉ်ခြောက်စင်းသည် TOW ဒုံးကျည် ၁၆ စင်းအား Abdidi သို့ပစ်လွှတ်ခဲ့သည်။ 1018 မီလီမီတာကွင်းဆက်သေနတ်များကိုလည်းကြီးသောအကျိုးသက်ရောက်မှုကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။ Cobras တစ်ခုစီသည် ၁၀၂၂ နာရီခန့်အထိ TOW နှင့်သေနတ်သံများကိုအိမ်ထဲသို့ဆက်လက်ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ ” လေးမိနစ်အကုန်တွင်အနည်းဆုံး TOW ဆန့်ကျင်ရေးဒုံးကျည် ၁၆ စင်းနှင့် ၂၀ မီလီမီတာအမြောက်များဖြင့်ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အမေရိကန်စစ်တပ်က၎င်းတို့အနေဖြင့်ဆွေးနွေးပွဲသို့ Aidid တက်ရောက်လိမ့်မည်ဟုအခကြေးငွေပေးသည့်သတင်းပေးများထံမှထောက်လှမ်းရေးများရှိကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

၁၉၈၂-၁၉၈၄ တွင်ကျွန်ုပ်သည်အမေရိကန်စစ်တပ်ဗိုလ်မှူးဖြစ်ပြီးမြေယာစစ်ဥပဒေနှင့်ဂျီနီဗာသဘောတူညီချက်များအတွက်အထူးစစ်ဆင်ရေးအတွက် JFK စင်တာ၊ ဖရန့်ဘ်ဂ့ဂ်၊ မြောက်ကာရိုလိုင်းနားရှိကျွန်ုပ်၏ကျောင်းသားများသည်အမေရိကန်အထူးတပ်ဖွဲ့များနှင့်အခြားအထူးစစ်ဆင်ရေးတပ်ဖွဲ့များဖြစ်သည်။ စစ်ပွဲ၏နိုင်ငံတကာဥပဒေများသင်ကြားရေးအတွေ့အကြုံမှ Abdi House မှစစ်ဆင်ရေး၏တရားဝင်အကျိုးသက်ရောက်မှုများနှင့်စစ်ဆင်ရေး၏အသေးစိတ်အချက်အလက်များကိုကျွန်ုပ်ပိုမိုသိရှိနားလည်လာသည်နှင့်အမျှ၎င်း၏ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာအကျိုးသက်ရောက်မှုများကိုကျွန်ုပ်အလွန်စိုးရိမ်ခဲ့သည်။

UNOSOM တရားရေးဌာနအကြီးအကဲအနေဖြင့်ဆိုမာလီယာရှိကုလသမဂ္ဂအကြီးတန်းအရာရှိ၊ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏အထူးကိုယ်စားလှယ် Jonathan Howe အားကျွန်ုပ်၏စိုးရိမ်မှုများကိုဖော်ပြသည့်စာချွန်လွှာကိုရေးသားခဲ့သည်။ ငါရေးသားခဲ့သည် -“ UNOSOM စစ်ဆင်ရေးသည်ကုလသမဂ္ဂရှုထောင့်မှကြည့်လျှင်အရေးကြီးသောဥပဒေနှင့်လူ့အခွင့်အရေးပြissuesနာများကိုပေါ်ပေါက်စေသည်။ UNOSOM အားတိုက်ခိုက်မှုအတွက်တာ ၀ န်ယူသူများအား UNOSOM အားသေစေနိုင်သောအင်အားကိုအသုံးပြုရန်ရည်ရွယ်သည့် UNOSOM အားခွင့်ပြုခြင်းရှိမရှိလုံခြုံရေးကောင်စီဆုံးဖြတ်ချက်၏ညွှန်ကြားချက် (Aidid ၏ပြည်သူ့စစ်များမှပါကစ္စတန်စစ်တပ်ကိုသတ်ဖြတ်မှုအပြီးတွင်) သည် UNOSOM ကိုခွင့်ပြုခြင်းရှိမရှိနှင့်ပတ်သက်သည်မှာပြilsနာဖြစ်သည်။ SNA / Aidid အဆောက်အအုံများဟုသံသယရှိသောသို့မဟုတ်သိထားသည့်မည်သည့်အဆောက်အအုံတွင်မဆိုလက်နက်ချနိုင်သည်သို့မဟုတ်လုံခြုံရေးကောင်စီအနေဖြင့် UNOSOM တပ်ဖွဲ့များအားတိုက်ခိုက်မှုများအတွက်တာဝန်ရှိသည်ဟုသံသယရှိသူအား UNOSOM တပ်ဖွဲ့များက ဖမ်းဆီး၍ သူတို့၏တည်ရှိမှုကိုရှင်းပြရန်အခွင့်အလမ်းပေးခဲ့သည်။ SNA / Aidid စက်ရုံတစ်ခုနှင့်ထို့နောက်၎င်းတို့သည် UNOSOM တပ်ဖွဲ့များအားတိုက်ခိုက်မှုများအတွက်တာ ၀ န်ရှိသလားသို့မဟုတ် SNA / Aidid စက်ရုံဟုသံသယရှိသည့်သို့မဟုတ်လူသိများသည့်အဆောက်အ ဦး ၏နေရာချထားသူများ (ယာယီသို့မဟုတ်အမြဲတမ်း) သာဖြစ်မဖြစ်ကိုဆုံးဖြတ်ရန်အတွက်ကြားနေတရားရုံးတွင်ဆုံးဖြတ်ရမည်။ ”

ကုလသမဂ္ဂသည်လူတစ် ဦး ချင်းစီကိုပစ်မှတ်ထားသင့်သလား၊ “ ကုလသမဂ္ဂသည်ဆိုမာလီယာတွင်စားနပ်ရိက္ခာထောက်ပံ့မှုများကိုကာကွယ်ရန်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာရည်ရွယ်ချက်မှာပိုမိုမြင့်မားသောအပြုအမူစံနှုန်းများကိုကိုင်စွဲသင့်သလား။ ငါရေးသားခဲ့သည် "ကျနော်တို့ကမူဝါဒကိစ္စအဖြစ်ယုံကြည်, အတွင်းပိုင်းလူသားမြားနှငျ့အတူအဆောက်အ ဦး တစ်ခုပျက်စီးခြင်းကိုကြိုတင်အသိပေးစာပေးအပ်ရမည်ဖြစ်သည်။ တရား ၀ င်မှု၊ ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့်လူ့အခွင့်အရေးရှုထောင့်မှကြည့်လျှင်အဆောက်အ ဦး အတွင်းရှိလူများအားတိုက်ခိုက်ခြင်းကိုသတိမပြုမိသောစစ်ဆင်ရေးများကိုရှောင်ရှားရန်ကျွန်ုပ်တို့အကြံပေးသည်။ ”

သံသယဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်မှာစစ်ဆင်ရေး၏တရား ၀ င်မှုနှင့်ကျင့် ၀ တ်အားမေးခွန်းထုတ်သောစာချွန်လွှာသည်ကုလသမဂ္ဂမစ်ရှင်အကြီးအကဲနှင့်မကိုက်ညီပါ။ တကယ်တော့ Admiral Howe က UNOSOM နဲ့ကျန်ရှိနေသေးတဲ့အချိန်မှာကျွန်တော့်ကိုနောက်ထပ်စကားမပြောခဲ့ပါဘူး။

သို့သော်ကယ်ဆယ်ရေးအေဂျင်စီများအများအပြားနှင့်ကုလသမဂ္ဂစနစ်ဘောင်အတွင်းမှရဟတ်ယာဉ်ပူးတွဲတပ်ဖွဲ့များ၏အချိုးအစားမညီမျှမှုကိုအသုံးပြုခြင်းနှင့်ဆိုမာလီယာရဲ့ပြည်တွင်းစစ်အတွင်းတိုက်ခိုက်နေသောအဖွဲ့ခွဲသို့ကုလသမဂ္ဂလှည့်ခဲ့ကြောင်းအလွန်စိုးရိမ်ပူပန်ခဲ့ကြသည်။ အများစုမှာ UNOSOM အကြီးတန်းဝန်ထမ်းအဖွဲ့ဝင်များက ", 4 ဆောင်းပါးငါမှတ်စုတိုစာဖြင့်ရေးသားခဲ့ကြောင်းနှင့်သူတို့ကိုများထဲမှနောက်ပိုင်းတွင်ကြောင့်တစ်ဦးကိုသြဂုတ်လ 1993 အတွက်ရည်ညွှန်းခဲ့သည်ရှိရာဝါရှင်တန်ပို့စ်ကပေါက်ကြားအလွန်ကျေနပ်ခဲ့ကြသည်ကုလသမဂ္ဂအစီရင်ခံစာဆိုမာလီယာငြိမ်းချမ်းမှုထိန်းသိမ်းရေး၏စစ်ရေး Tactics ဝေဖန်။ "

အဆိုပါ 1 ဘို့အများကြီးအကြာတွင်ပြန်ရှာဖွေနေ, စစ်တပ်သမိုင်းအစီရင်ခံစာ^st အဆိုပါ 22 ၏တပ်ရင်း^nd ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် Abdi အဆောက်အအုံကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့်ထောက်လှမ်းရေးအမှားများကြောင့်အသက်ဆုံးရှုံးခြင်းများဆိုမာလီယာ၏ဒေါသဖြစ်မှုကြောင့်ခြေလျင်တပ်ကအသိအမှတ်ပြုသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်အောက်တိုဘာလတွင်အမေရိကန်စစ်တပ်အတွက်အသက်အန္တရာယ်များစွာဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်အောက်တိုဘာလတွင် Ranger တပ်ရင်းချောင်းမြောင်းမှုကို ဦး တည်စေသောနောက်ဆုံးကောက်ရိုးဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ SNA ခေါင်းဆောင်တစ် ဦး သည်ဇူလိုင် ၁၂ ရက် Bowden's တိုက်ခိုက်မှုကိုပြန်ပြောပြစဉ် Black Hawk ရဟတ်ယာဉ် Down“ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုကိုကျွေးမွေးဖို့ကမ္ဘာကြီးအတွက် ၀ င်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းနှင့်ဆိုမာလီယာငြိမ်းချမ်းသောအစိုးရကိုကုလသမဂ္ဂမှကူညီခြင်းဟာတစ်ချက်တည်း။ ဒါပေမယ့် US Rangers ကိုပို့လိုက်တာဟာသူတို့ရဲ့မြို့ကိုသတ်ဖြတ်ပြီးခေါင်းဆောင်တွေကိုပြန်ပေးဆွဲတာဟာသိပ်များလွန်းတယ်။

အဆိုပါ 1995 လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ ဆိုမာလီယာအပေါ်အစီရင်ခံစာ Abdi Abdi အိမ်ကိုတိုက်ခိုက်မှုသည်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခြင်းနှင့်ကုလသမဂ္ဂ၏အဓိကနိုင်ငံရေးအမှားဖြစ်သည်ဟုဖော်ပြခဲ့သည်။ “ လူ့အခွင့်အရေးနှင့်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာဥပဒေများကိုချိုးဖောက်ခြင်းအပြင် Abdi အိဒီကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းသည်ကြီးမားသောနိုင်ငံရေးအမှားတစ်ခုဖြစ်သည်။ အရပ်သားများအားအပြတ်အသတ်အနိုင်ကျင့်ခံရသည်ဟုပြောဆိုသည်ဟုကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အသိအမှတ်ပြုခံရပြီးပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကိုထောက်ခံသူများအနေဖြင့် Abdi House တိုက်ခိုက်မှုသည်ဆိုမာလီယာတွင်ကုလသမဂ္ဂ၏လမ်းညွှန်မှုဆုံးရှုံးမှု၏သင်္ကေတဖြစ်လာသည်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာချန်ပီယံတစ်ယောက်မှကုလသမဂ္ဂကိုယ်တိုင်ကသင်္ဘောကျင်းတွင်နေရာထိုင်ခင်းစောင့်ကြည့်လေ့လာသူကိုအစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခြင်းဟုထင်မြင်ခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂ, အထူးသဖြင့်၎င်း၏အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များ, က၎င်း၏ကိုယ်ကျင့်တရားမြင့်မားကျန်ရှိနေသောအရာများစွာကိုဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ကုလသမဂ္ဂတရားရေးဌာနမှဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သက်သည့်အစီရင်ခံစာသည် UNOSOM အားကြေငြာထားသောစစ်ပွဲ၏စစ်ရေးနည်းစနစ်များနှင့်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကူအညီများကိုပွင့်လင်းစွာတိုက်ခိုက်ခြင်းအားပြစ်တင်ရှုတ်ချသော်လည်း၊ လူ့အခွင့်အရေးအားစစ်ခေါင်းဆောင်များနှင့်ဆက်ဆံရာတွင်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်အောင်ပြုလုပ်ရန်တွန့်ဆုတ်နေခြင်းကဲ့သို့ပင်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများသည်နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများနှင့်ဆန့်ကျင်။ သူတို့၏မှတ်တမ်းကိုလူသိရှင်ကြားစစ်ဆေးခြင်းကိုရှောင်ရှားရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ”

ထိုအအမှန်ပင်, ကုလသမဂ္ဂ / အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များအကြားတိုက်ပွဲများဆိုမာလီယာအတွက်စစ်တပ်ပါဝင်ပတ်သက်မှုကိုဆက်လက်အဆုံးသတ်ဖို့ကလင်တန်အုပ်ချုပ်ရေး၏နိုင်ငံရေးအလိုတော်ယူဆောင်နှင့်ဆိုမာလီယာရှိအမေရိကန်ရှိနေခြင်း၏နောက်ဆုံးလကြာဆိုမာလီယာမှငါ့ကိုကျောကိုဆောင်ခဲ့သောဖြစ်ရပ်တစ်ခုအတွက်ပေါ်ထွန်းခဲ့ပြီ။

၁၉၉၃၊ ဇူလိုင်လနှောင်းပိုင်းမှာဆိုမာလီယာကနေအမေရိကန်ကိုကျွန်တော်ပြန်လာခဲ့တယ်။ ဗဟိုအာရှမှာရှိတဲ့ကာဂျစ္စတန်မှာတာဝန်ကျဖို့ပြင်ဆင်နေစဉ် ၁၉၉၃၊ အောက်တိုဘာ ၄ ရက်မှာဗာဂျီးနီးယား၊ အာလင်တန်မှာရုရှားဘာသာစကားသင်တန်းတက်ခဲ့တယ်။ ကျွန်တော့်စာသင်ခန်းက“ မင်းကအန်း Wright လား။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုဖော်ထုတ်လိုက်တဲ့အချိန်မှာသူကအမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ကမ္ဘာ့ရေးရာဒါရိုက်တာ Richard Clarke ကိုခေါ်ပြီးဆိုမားလီးယားမှာဖြစ်ပျက်ခဲ့တဲ့အရာတစ်ခုခုနဲ့သူနဲ့စကားပြောဖို့အိမ်ဖြူတော်ကိုချက်ချင်းလာခိုင်းတယ်လို့သူပြောတယ်။ ဒါရိုက်တာကဒီနေ့ငါဆိုမားလီးယားမှာအမေရိကန်ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေအများကြီးကြားဖူးသလားလို့မေးတယ်။ ငါမလုပ်ခဲ့ဘူး

အောက်တိုဘာလ 3, 1993 အမေရိကန် Rangers နှင့်အထူးတပ်ဖွဲ့တွင်မိုဂါဒစ်ရှူးအတွက်အိုလံပစ်ဟိုတယ်အနီးတွင်နှစ်ခုမှအကြီးတန်း Aidid လက်ထောက်ဖမ်းဆီးဖို့စေလွှတ်ခဲ့သည်။ နှစ်ဦးကိုအမေရိကန်ရဟတ်ယာဉ်များပြည်သူ့စစ်တပ်ဖွဲ့များကပစ်ချခြင်းနှင့်ပြန်က၎င်း၏အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုကိုဖန်ဆင်းအဖြစ်တတိယရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျခဲ့ခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါလိမ္ရဟတ်ယာဉ်သမားတွေကကူညီစေခြင်းငှါစေလွှတ်တစ်ဦးကအမေရိကန်ကယ်ဆယ်ရေးမစ်ရှင်ချုံခိုတိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုမူရင်းမစ်ရှင်၏အကြောင်းကြားခဲ့ဘူးသောကုလသမဂ္ဂတပ်ဖွဲ့များကကောက်ယူသံချပ်ကာယာဉ်များနှင့်အတူတစ်စက္ကန့်ကယ်ဆယ်ရေးမစ်ရှင်လိုအပ်ဖျက်ဆီးခံရခဲ့သည်။ တဆယ်ရှစ်အမေရိကန်စစ်သားအောက်တိုဘာလ 3, ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲကတည်းကအမေရိကန်ကြည်းတပ်များကခံစားခဲ့ရအဆိုးဆုံးတနေ့ရဲ့တိုက်ခိုက်ရေးသေဆုံးမှုအပေါ်အနိစ္စရောက်လေ၏။

အိမ်ဖြူတော်ကိုကျွန်တော်အခွန်ကောက်ခံခဲ့ပြီး Clarke နဲ့ NSC ၀ န်ထမ်း Susan Rice တို့နဲ့တွေ့ဆုံခဲ့တယ်။ ၁၈ လအကြာတွင်ဆန်ကိုအာဖရိကရေးရာ ၀ န်ကြီးဌာန၌လက်ထောက်အတွင်းရေးမှူးအဖြစ်ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင်သမ္မတအိုဘားမားကကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာအမေရိကန်သံအမတ်အဖြစ်ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင်အိုဘားမား၏အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးအဖြစ်ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

Mogadishu ရှိအမေရိကန်စစ်သား ၁၈ ယောက်သေဆုံးခြင်းနှင့်ကလင်တန်အစိုးရသည်ဆိုမာလီယာတွင်ပါ ၀ င်ပတ်သက်မှုကိုရပ်တန့်ရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီးနောက်အမေရိကန်အနေဖြင့်ထွက်ပေါက်မဟာဗျူဟာလိုအပ်ကြောင်း Clarke ကပြောကြားခဲ့သည်။ သူကကျွန်တော့်ကိုသတိပေးရန်မလိုပါ၊ ကျွန်ုပ်သည်ဇူလိုင်လနှောင်းပိုင်းတွင်ဆိုမာလီယာမှပြန်လာပြီးသူ၏ရုံးခန်း မှနေ၍ ယူအက်စ်ဆော့စ်တရားမျှတမှုအစီအစဉ်နှင့်ဆိုမာလီအတွက်ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှုများကိုအမေရိကန်အနေဖြင့်လုံးဝထောက်ပံ့မှုမပေးခဲ့ကြောင်းသူပြောခဲ့သည် ဆိုမာလီယာရှိစစ်ရေးမဟုတ်သောလုံခြုံရေးပတ် ၀ န်းကျင်အတွက်ရဲအစီအစဉ်ကိုထိရောက်စွာအသုံးပြုနိုင်သည်။

Clarke ထို့နောက်ပြည်နယ်ဦးစီးဌာနမှပြီးသားငါ့အရုရှားဘာသာစကားဆိုင်းငံ့ထားရန်သဘောတူငါတရားမျှတမှုရဲ့အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရာဇဝတ်မှုနှင့်လေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ် (၏ဦးစီးဌာနမှအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ယူခဲ့ကြောင်းခဲ့ကြောင်းပြောပြတယ်ICITAP) ဆိုမာလီယာကိုပြန်သွားပါ။ သူနဲ့ငါဆွေးနွေးခဲ့တဲ့အကြံပြုချက်တွေထဲကတစ်ခုကိုအကောင်အထည်ဖော်ပါ။ ဆိုမာလီယာအတွက်ရဲသင်တန်းကျောင်းဖွင့်မယ်။ သူကကျွန်တော်တို့အစီအစဉ်အတွက်ဒေါ်လာ ၁၅ သန်းရမယ်၊ ပြီးတော့လာမယ့်သီတင်းပတ်ရဲ့အစမှာဆိုမာလီမှာအသင်းရှိဖို့လိုတယ်

နောက်တစ်ပတ်မှာ Mogadishu ရှိ ICITAP မှလူ (၆) ယောက်အသင်းရှိခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကုန်တွင်ရဲအကယ်ဒမီဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်အလယ်ပိုင်းတွင်အမေရိကန်သည်ဆိုမာလီယာတွင်ပါဝင်ပတ်သက်မှုကိုအဆုံးသတ်ခဲ့သည်။

ဆိုမာလီယာကနေဘာသင်ခန်းစာတွေရသလဲ။ ကံမကောင်းစွာပဲ၊ သူတို့သည်အာဖဂန်နစ္စတန်၊ အီရတ်၊ ဆီးရီးယားနှင့်ယီမင်ရှိအမေရိကန်၏စစ်ဆင်ရေးများတွင်ဂရုမစိုက်သည့်သင်ခန်းစာများဖြစ်သည်။

ပထမ ဦး စွာ General Aidid အတွက်ပေးသောဆုသည် ၂၀၀၁ နှင့် ၂၀၀၂ တွင်အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့်အယ်လ်ကေးဒါးစစ်ဆင်ရေးများအတွက်ပါကစ္စတန်တွင်အမေရိကန်စစ်တပ်ကအသုံးပြုခဲ့သောဘောဂဗေဒစနစ်အတွက်စံပြဖြစ်လာသည်။ Guantanamo ရှိ US အကျဉ်းထောင်တွင်သေဆုံးခဲ့သူအများစုကိုဤစနစ်ဖြင့်ဝယ်ယူခဲ့ပြီး Guantanamo တွင်ထောင်ချခံရသော ၇၇၉ ယောက်အနက် ၁၀ ယောက်ကိုသာတရားစွဲဆိုခဲ့သည်။ ကျန်တဲ့သူတွေကိုတရားစွဲမထားဘူး၊ နောက်ပိုင်းမှာသူတို့နိုင်ငံဒါမှမဟုတ်တတိယနိုင်ငံတွေမှာပြန်လွတ်လာတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့သူတို့ဟာအယ်လ်ကိုင်းဒါးနဲ့ဘာမှမဆိုင်ဘူး၊ ရန်ပုံငွေရှာဖို့ရန်သူတွေကရောင်းလိုက်တာလေ။

ဒုတိယအချက်မှာပစ်မှတ်ထားသောလူများကိုသတ်ရန်အဆောက်အအုံတစ်ခုလုံးကိုဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးမှုအားအချိုးအစားမမျှစွာအသုံးပြုခြင်းသည်အမေရိကန်လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ရေးမောင်းသူမဲ့လေယာဉ်အစီအစဉ်၏အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်လာသည်။ Assassin မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်များ၏ငရဲမီးဒုံးကျည်များကြောင့်အဆောက်အ ဦး များ၊ မင်္ဂလာဆောင်ပွဲအခမ်းအနားများနှင့်ယာဉ်များ၏ယာဉ်တန်းများပျက်စီးသွားခဲ့သည်။ မြေယာစစ်ဆင်ရေးဥပဒေနှင့်ဂျီနီဗာသဘောတူညီချက်များသည်အာဖဂန်နစ္စတန်၊ အီရတ်၊ ဆီးရီးယားနှင့်ယီမင်တို့တွင်ပုံမှန်ချိုးဖောက်ခြင်းခံရသည်။

တတိယအချက်ကမကောင်းတဲ့ထောက်လှမ်းရေးကစစ်ဆင်ရေးကိုဘယ်တော့မှမရပ်တန့်စေနဲ့။ ဟုတ်ပါတယ်၊ စစ်တပ်ကသူတို့ကထောက်လှမ်းရေးမကောင်းဘူးဆိုတာမသိဘူးလို့ပြောလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့်ဒီဆင်ခြေကိုသံသယဝင်သင့်တယ်။ “ အီရတ်မှာအစုလိုက်အပြုံလိုက်ဖျက်ဆီးခြင်းလက်နက်များရှိသည်ဟုငါတို့ထင်ခဲ့တယ်” - ၎င်းသည်မကောင်းသောထောက်လှမ်းရေးမဟုတ်ပါ၊ ရည်ရွယ်ချက်၏ရည်မှန်းချက်မှန်သမျှကိုထောက်ပံ့ရန်ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိထောက်လှမ်းရေးဖန်တီးမှုဖြစ်သည်။

ဆိုမာလီယာနိုင်ငံ၏သင်ခန်းစာများကိုဂရုမစိုက်ခြင်းအားဖြင့်စစ်ဆင်ရေးများတွင်တရား ၀ င်အကျိုးဆက်များမရှိဟုယူအက်စ်စစ်တပ်မှအဖြစ်မှန်ကိုသိမြင်စေသည်။ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ အီရတ်၊ ဆီးရီးယားနှင့်ယီမင်အရပ်သားများကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့်သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့်စစ်ဆင်ရေးများသည်နိုင်ငံတကာဥပဒေများနှင့်ကိုက်ညီမှုရှိမရှိစစ်တပ်၏အကြီးတန်းခေါင်းဆောင်များမှတိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့်သတ်ဖြတ်ခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မှတ်သားစရာမှာအကြီးတန်းမူဝါဒချမှတ်သူများအနေနှင့်အမေရိကန်စစ်ဆင်ရေးအတွက်တာ ၀ န်ခံမှုမရှိခြင်းသည်ဤစစ်ဆင်ရေးအတွက်လက်စားချေလိုသူများကိုအမေရိကန်စစ်တပ်နှင့်အမေရိကန်သံရုံးကဲ့သို့သောအမေရိကန်၏အဆောက်အအုံများကိုနေရာချထားသည်ဟုထင်မြင်ရခြင်းဖြစ်သည်။

စာရေးသူအကြောင်း - Ann Wright သည်အမေရိကန်ကြည်းတပ် / စစ်တပ်တွင် ၂၉ နှစ်ကြာတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီးဗိုလ်မှူးကြီးအဖြစ်အနားယူခဲ့သည်။ သူသည်နီကာရာဂွာ၊ ဂရီနာဒါ၊ ဆိုမာလီယာ၊ ဥဇဘက်ကစ္စတန်၊ ကာဂျစ္စတန်၊ ဆီယာရာလီယွန်၊ မီခရိုနီးရှား၊ ၂၀၀၃ မတ်လတွင်အီရတ်စစ်ပွဲအားဆန့်ကျင်။ အမေရိကန်အစိုးရမှနှုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ သူမသည် "Dissent: Conscience of Voicescience" ၏ပူးတွဲရေးသားသူဖြစ်သည်။