ကိုလံဘတ်စဘဝပုံစံ

ဒါဝိဒ်သည် Swanson အားဖြင့်

Columbus သည် အထူးဆိုးရွားသောလူမဟုတ်ပေ။ သူသည် လူသတ်သမား၊ ဓားပြ၊ ကျွန်နှင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သူဖြစ်ပြီး၊ ရာဇ၀တ်မှုများသည် ရာဇ၀တ်မှုများနှင့် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ မတော်တဆမှုများ မှတ်တမ်းတွင် အကြီးမားဆုံး အစုအဝေးဖြစ်နိုင်သည်။ ဒါပေမယ့် Columbus ဟာ သူ့ခေတ်ရဲ့ ထုတ်ကုန်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အတိအကျ မပြီးဆုံးသေးတဲ့ အချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုလံဘတ်စ်သည် ယနေ့ခေတ် အင်္ဂလိပ်စကားကို ပြောပါက သူသည် "အမိန့်ကို လိုက်နာရုံသာ" ဟုဆိုနိုင်သည်။ ကက်သလစ် “ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုအယူဝါဒ” မှ အရင်းပြုသော အဆိုပါအမိန့်များသည် ကုလသမဂ္ဂ ယဇ်ပုရောဟိတ်ကြီးများ၏ ယနေ့ခေတ် “ကာကွယ်ရန် တာဝန်ရှိသည်” အထိ အနောက်နိုင်ငံသမိုင်းတစ်လျှောက် ပြိုင်ဆိုင်မှုများကို တွေ့ရှိရသည်။

ကိုလံဘတ်စ်က ဘယ်ကလာတယ်ဆိုတဲ့ ခံစားချက်ကို papal bull(s) လို့ အမည်ပေးထားပြီး အတွဲလိုက်မှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ချာ့ခ်ျသည် ကမ္ဘာမြေကို ပိုင်ဆိုင်သည်၊ ခရစ်ယာန်များကို အခွင့်ထူးများ ပေးသည်၊ စည်းစိမ်ဥစ္စာကို လုယူရန် မျှော်မှန်းသည်၊ ခရစ်ယာန်မဟုတ်သော ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲရန် မျှော်လင့်ကာ၊ ခရစ်ယာန်မဟုတ်သော ခရစ်ယာန်မဟုတ်သူများကို မည်သည့် လေးစားထိုက်သည့် အခွင့်အရေးမှ မရှိကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ထင်ရှားစေပါသည်။ ဘုရားကျောင်းကို လုံးဝမသိတဲ့ နယ်မြေတွေမှာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတယ်။ မွေးရပ်မြေအမေရိကန်လူမျိုးများသည် ဘုရားကျောင်းရှေ့တွင် (၎င်း၏ဘုရင်များနှင့် ကပ္ပတိန်များ) သည် ၎င်းတို့တည်ရှိကြောင်း သိရှိထားကြသည်။

1452 ခုနှစ် Dum Diversas Bull သည် မြောက်အာဖရိကရှိ မွတ်စ်လင်မ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် ပေါ်တူဂီဘုရင်အား ခွင့်ပြုချက်ပေးထားပြီး ၎င်းတို့အား "ခရစ်တော်၏နာမတော်၏ရန်သူများ၏ အမျက်ဒေါသ၊ ရှေးရိုးစွဲဘာသာကို မထီမဲ့မြင်ပြုခြင်း" နှင့် ပြည့်နှက်နေကြောင်း ကြေငြာခြင်းဖြင့် စတင်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် “ခရစ်တော်၏သစ္စာစောင့်သိ၍ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို လက်အောက်ခံနိုင်သည်” ဟုမျှော်လင့်သည်။ မြောက်အာဖရိကကို တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် ဘုရင်သည် “ယုံကြည်ခြင်းကို စိတ်အားထက်သန်စွာ ခုခံကာကွယ်ပြီး ရန်သူများကို အားကြီးသောလက်ရုံးဖြင့် တိုက်ခိုက်လိမ့်မည်” ဖြစ်သောကြောင့်ပင်၊ သာသနာတော် ကာကွယ်ရေးနဲ့ ကြီးပွားတိုးတက်ရေး ကိုလည်း ကျနော်တို့ ဂရုတစိုက်နဲ့ ကြိုးစားဆောင်ရွက်နေပါတယ်”

ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးက အခြားအမည်မဖော်လိုသူများကိုလည်း တိုက်ခိုက်နိုင်သည်- “[W] သည် ဤအမိန့်ပြန်တမ်းအရ တမန်တော်များ၏ အခွင့်အာဏာအားဖြင့်၊ ကျူးကျော်ရန်၊ သိမ်းပိုက်ရန်၊ တိုက်ခိုက်ရန်၊ Saracens နှင့် အယူမှားသူများကို ချေမှုန်းရန်၊ အခြားဘာသာခြားများနှင့် အခြားဘာသာခြားများကို ပေးဆောင်ရန်၊ ခရစ်တော်၏ရန်သူ၊ . . သူတို့၏လူများကို ထာဝရကျွန်ခံစေခြင်းငှာ၊

လစ်ဗျားစစ်ပွဲသည် ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်ရေးနှင့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် အမေရိကန်အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်ဟု မြောက်အာဖရိကကို တိုက်ခိုက်ရန် အမေရိကန်တရားရေးဌာနက ကွန်ဂရက်သို့ စာရေးသားတင်သွင်းခဲ့သည်။ သို့သော် လစ်ဗျားနှင့် အမေရိကန်တို့သည် တူညီသောဒေသရှိပါသလား။ ဘယ်ဒေသ၊ မြေကြီးတပြင်? ပြီးတော့ တော်လှန်ရေးဟာ တည်ငြိမ်မှုနဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက် မဟုတ်ဘူးလား? စစ်ပွဲတွေ ဆင်နွှဲတဲ့အခါ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ယုံကြည်ကိုးစားမှုကို ရရှိမှာလား။

Romanus Pontifex Bull of 1455 သည် မည်သည့်အရာကပင်လျှင် နွားနှင့်ပြည့်နေသည်၊ မသိရသေးသောနေရာများတွင် ထင်ရှားစွာပြသထားသော်လည်း အပြစ်စီရင်ခြင်းနှင့် ပြစ်တင်ရှုံ့ချခြင်းတို့ကို အပြည့်အဝခံထိုက်သည်။ ချာ့ခ်ျ၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ “ဤဖန်ဆင်းရှင်၏ဘုန်းအသရေအရှိဆုံးသောနာမတော်အား ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် ထုတ်ဝေခြင်း၊ ချီးမြှောက်ခြင်း၊ ကြည်ညိုလေးစားခြင်းခံရစေရန်၊ အဝေးဆုံးနှင့် ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းမရှိသောနေရာများတွင်ပင်၊ သူ၏ယုံကြည်ခြင်း၏ရင်ခွင်ထဲသို့ ပြန့်နှံ့သွားသော ရန်သူများကို သယ်ဆောင်လာစေရန်ဖြစ်သည်။ သူနှင့်ကျွန်ုပ်တို့ရွေးနှုတ်ခံရသောအသက်ပေးလက်ဝါးကပ်တိုင်မှ၊ Saracens နှင့်အခြားမည်သည့်ဘာသာခြားအားလုံးမဆို။” မသိတဲ့သူက ဘယ်လိုရန်သူဖြစ်နိုင်မလဲ။ လွယ်တယ်! အသင်းတော်မှ မသိသောလူများသည် အဓိပ္ပါယ်အားဖြင့် ဘုရားကျောင်းကို မသိသောသူများဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် အသက်ပေးလက်ဝါးကပ်တိုင်၏ ရန်သူများဖြစ်သည်။

ကိုလံဘတ်စ် ရွက်လွှင့်သောအခါတွင် သူသည် လေးစားထိုက်သော မည်သည့်လူမျိုးနှင့်မျှ မဆုံနိုင်တော့ကြောင်း ကြိုသိခဲ့သည်။ Columbus ၏ 1493 ၏ Inter Caetera Bull က ကျွန်ုပ်တို့အား ပြောပြသည်မှာ “အလွန်ဝေးလံသောကျွန်းများနှင့် အခြားသူများရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းမရှိသေးသည့် ပြည်မကြီးအချို့ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်၊ ငြိမ်သက်စွာနေထိုင်သော လူမျိုးများ အများအပြားနေထိုင်ကြသည်နှင့်အညီ၊ အ၀တ်အစားကို ဝတ်၍ အသားကိုမစားဘဲ သွားကြလော့” ထိုလူမျိုးများသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာအတွက် မည်သည့်အရာကိုမျှ ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်သူဟု မရေတွက်နိုင်သောကြောင့် ၎င်းတို့နေထိုင်ရာနေရာကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းမရှိပေ။ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးက “မင်းရဲ့တာဝန်ဖြစ်သလို အဲဒီကျွန်းတွေနဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ နေထိုင်တဲ့ လူမျိုးတွေကို ခရစ်ယာန်ဘာသာကို လက်ခံယုံကြည်လာအောင် ဦးဆောင်ပေးဖို့လည်း ရည်မှန်းထားပါတယ်” ဟု ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးက ရေးသားခဲ့သည်။

ဒါမှ မဟုတ်လို့။

ဒါမှမဟုတ် တခြားဘာတွေလဲ။ 1514 ၏ Requerimiento ၏ Requerimiento က "ရှာဖွေတွေ့ရှိသူများ" ကို "ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးရှိဘုရားကျောင်းနှင့်အထက်တန်းအဖွဲ့ကိုလက်ခံပြီး Pope ဟုခေါ်သောအဓိပတိရဟန်းမင်းကြီးကိုအသိအမှတ်ပြုရန်နှင့်သူ၏အမည်ဖြင့်ဘုရင်နှင့်မိဖုရားကိုအသိအမှတ်ပြုရန်သူတို့အားပြောကြားခဲ့သည်။ ဤသို့ လှူဒါန်းခြင်းဖြင့် ဤကျွန်းနှင့် ပြည်မကြီးတို့၏ အရှင်သခင်နှင့် သာလွန်မင်းများ ဖြစ်ကြပေသည်။ သို့သော် အကယ်၍ သင်သည် ဤကဲ့သို့ မလုပ်ပါက သို့မဟုတ် နှောင့်နှေးရန် မနာလိုဘဲ လှည့်စားပါက၊ ဘုရားသခင် ၏အကူအညီဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် သင့်ပြည်ကို အင်အားသုံး၍ သင့်ပြည်သို့ ဝင်ရောက်ကာ နေရာတိုင်းတွင် တတ်နိုင်သမျှ နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် စစ်တိုက်မည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ သတိပေးထားသည်။ တတ်နိုင်သည်၊ ထို့နောက် အသင်းတော်၏ ထမ်းပိုးနှင့် အခွင့်အာဏာနှင့် သူတို့၏ မြင့်မြတ်သော ရာထူးများကို ကျွန်ုပ်တို့ လက်အောက်ခံပါမည်။ မင်းနဲ့ မင်းရဲ့ ဇနီးမယား သားသမီးတွေကို ကျွန်အဖြစ် ခိုင်းစေမယ် ၊ ဒါမှ ငါတို့က သူတို့ကို ရောင်းလိုက်မယ် ၊ မင်းရဲ့ မြင့်မြတ်တဲ့ အမိန့်အတိုင်း မင်းနဲ့ သူတို့ကို ဖယ်ပေးမယ်။ ငါတို့သည် သင်တို့၏ဥစ္စာကိုယူ၍ သင်တို့၌ တတ်နိုင်သမျှ ဘေးဥပဒ်နှင့် မကောင်းမှု မှန်သမျှကို ပြုကြကုန်အံ့၊ သခင်၏စကားကို နားမထောင်သော၊ လက်မခံချင်သော၊ သို့မဟုတ် ဆန့်ကျင်ဖီဆန်သော သူတော်ကောင်းတို့၌ ပြုသကဲ့သို့၊ ယင်းကြောင့် သင်ရရှိမည့် သေဆုံးမှုနှင့် ထိခိုက်နစ်နာမှုများသည် ၎င်းတို့၏ ဘုန်းကြီးများ၊ ကျွန်ုပ်တို့နှင့် လိုက်ပါလာသော လူကြီးလူကောင်းများ၏ အပြစ်မဟုတ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ ကတိပြုပါသည်။”

ဒါပေမယ့် ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် မင်းဒီမှာရှိလှတဲ့ မြေကွက်တွေကို တွေ့ရတာ အရမ်းကောင်းပါတယ်၊ ပြီးတော့ အရမ်းကြီး အဆင်မပြေဖြစ်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

လူအပေါင်းတို့သည် မိမိတို့ကိုယ်ကို ကယ်တင်ရန် လုပ်ဆောင်ရမည့်အရာမှာ ဦးညွှတ်နာခံကာ ၎င်းတို့ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ သဘာဝလောကကို ဖျက်ဆီးပစ်ရန်ဖြစ်သည်။ အဲဒီလိုမလုပ်ရင် စစ်ပွဲက ကိုယ့်အပြစ်ပဲ။ ကျွန်ုပ်တို့၏ မဟုတ်ပါ။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကြိုတင်ဖျက်သိမ်းထားပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့တွင် စစ်အင်အားအသုံးပြုမှုအတွက် ခွင့်ပြုချက်ရထားပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကုလသမဂ္ဂ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ထုပ်ပိုးထားသည်။

၁၈၂၃ တွင် တရားရုံးချုပ်တရားသူကြီးချုပ် ဂျွန်မာရှယ်သည် မူလအမေရိကန်လူမျိုးများထံမှ မြေခိုးယူခြင်းကို အကြောင်းပြရန်အတွက် “ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုအယူဝါဒ” ကို ကိုးကားဖော်ပြခဲ့သည်။ ဂျွန်ဆင် v. M'Intosh ၎င်းကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် မြေယာပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုဥပဒေ၏ အခြေခံအုတ်မြစ်အဖြစ် ရှုမြင်လာခဲ့သည်။ Marshall သည် ဗြိတိသျှလက်မှ အောင်နိုင်သူ၏ အခန်းကဏ္ဍကို လွှဲပြောင်းယူခဲ့သော ဖက်ဒရယ်အစိုးရထံ ရောင်းချသောအခါမှလွဲ၍ Native Americans များသည် မြေပိုင်ဆိုင်ခြင်း သို့မဟုတ် မရောင်းရဟု တညီတညွတ်တည်း တရားရုံးတစ်ခုအတွက် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ တိုင်းသူပြည်သားတွေဟာ အချုပ်အခြာအာဏာကို မပိုင်ဆိုင်နိုင်ဘူး။

"ကာကွယ်ရန် တာဝန်ရှိခြင်း (R2P သို့မဟုတ် RtoP) သည် အချုပ်အခြာအာဏာသည် အကြွင်းမဲ့အခွင့်အရေးမဟုတ်ကြောင်း အဆိုပြုထားသော စံနှုန်းတစ်ခုဖြစ်သည်" ဟု Wikipedia ၏အဆိုအရ R2P သည် ဥပဒေမဟုတ်သောကြောင့်၊ ဉပဒေသာလွန်ကောင်းမွန်သော အရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းက ဆက်လက်၍ " . . အစုလိုက်အပြုံလိုက် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ရာဇ၀တ်မှုများနှင့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများ (လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှုများ၊ စစ်ရာဇ၀တ်မှုများနှင့် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု) တို့မှ ကာကွယ်ရန် ပျက်ကွက်သည့်အခါ ၎င်းတို့၏ အချုပ်အခြာအာဏာ၏ ကဏ္ဍများကို ဆုံးရှုံးစေသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ . . . [T]နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းသည် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့အရေးယူမှုကဲ့သို့သော အတင်းအကျပ်အရေးယူမှုများမှတစ်ဆင့် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် တာဝန်ရှိသည်။ စစ်ရေးအရ စွက်ဖက်မှုကို နောက်ဆုံးနည်းလမ်းဟု ယူဆပါသည်။”

နိုင်ငံခြားသားများ တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုရဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည့် “အချုပ်အခြာအာဏာ” ကို ကျွန်ုပ်တို့နားလည်ပါက အရှေ့မြစ်ရှိ မြင့်မြတ်သောဘုရားကျောင်းသည် အယူမှားသူများကြားတွင် အသိအမှတ်မပြုပါ။ ဆော်ဒီအာရေဗျသည် အပြစ်မဲ့များစွာကို သတ်ဖြတ်နိုင်သော်လည်း ဘုရားကျောင်းသည် ကျေးဇူးတော်နှင့် လက်နက်များ တင်ပို့ရောင်းချရန် ရွေးချယ်သည်။ ဘာရိန်း၊ အီဂျစ်၊ အစ္စရေး၊ ဂျော်ဒန် စသည်ဖြင့် အတူတူပင်။ ကာဒီနယ် အိုဘားမား၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ချာ့ခ်ျသည် အချုပ်အခြာအာဏာကို အသိအမှတ်မပြုသော်လည်း ကရုဏာကို ပေးသည်။ အီရတ်၊ လစ်ဗျား၊ အီရန်၊ ဆီးရီးယား၊ ပါလက်စတိုင်း၊ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ပါကစ္စတန်၊ ယီမင်၊ ယူကရိန်း၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်နှင့် Saracens နှင့် ဘာသာခြားများ၏ အခြားဒုက္ခသည်များ နိုင်ငံများတွင် ၎င်းတို့သည် ဖြောင့်မတ်သော မုဒိမ်းမှုနှင့် လုယက်မှုများ ယူဆောင်လာကြသည်။ တိုက်ခိုက်ရန် နှင့် အလင်းပြရန် တာဝန် ထမ်းဆောင်နေသော တပ်များ၏ အပြစ် မဟုတ်ပါ။

1980 ခုနှစ်တွေတုန်းက ကျွန်တော် အီတလီမှာ နေထိုင်ခဲ့ပြီး Non resta che piangere (ငိုဖို့မကျန်တော့ဘူး) လို့ ခေါ်တဲ့ ရယ်စရာကောင်းတဲ့ ရုပ်ရှင်တစ်ကား ရှိတယ် ။ 1492 ခုနှစ်ကို မှော်ဆန်စွာ သယ်ယူလာတဲ့ buffoons စုံတွဲနှစ်ကောင်အကြောင်းပါ။ Native American များကိုကယ်တင်ရန် (နှင့် US ယဉ်ကျေးမှုကိုရှောင်ရှား) ။ ကျွန်တော်မှတ်မိသလောက်၊ သူတို့က အရမ်းနှေးကွေးပြီး ကိုလံဘတ်စ်ထွက်ခွာမှုကို မရပ်တန့်နိုင်ခဲ့ပါ။ ငိုရုံကလွဲလို့ ဘာမှလုပ်စရာမရှိတော့ဘူး။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် Columbus ကို ပြန်လည်ကြိုဆိုမည့်သူများကို စုပေါင်းလူမှုရေးဆိုင်ရာ အယူအဆများဖြင့် ပြောင်းလဲရန် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုကိစ္စအတွက်၊ သူတို့သည် ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များဆီသို့ ပြန်သွားပြီး တူညီသော ပညာရေးဆိုင်ရာ မစ်ရှင်တစ်ခုတွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပေမည်။

ကိုလံဘတ်စ်နေ့နှင့် အခြားစစ်ပွဲအားလပ်ရက်တိုင်းကို ကျင်းပရန် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အချိန်မနှောင်းသေးဘဲ၊ ကျွန်ုပ်တို့ အလေးထားသော လူ့အခွင့်အရေး၊ ဗုံးခွဲခံရခြင်း သို့မဟုတ် သိမ်းပိုက်ခြင်းမပြုရပိုင်ခွင့်တို့ကို အာရုံစိုက်ရမည့်အစား၊