By کمپین بین المللی برای نابودی سلاح های هسته ای (ICAN)
سازمان ملل امروز نقطه عطفی را تصویب کرد حل برای آغاز مذاکرات در سال 2017 در مورد معاهده ای که سلاح های هسته ای را غیرقانونی می کند. این تصمیم تاریخی منادی پایان دو دهه فلج در تلاش های چندجانبه خلع سلاح هسته ای است.
در نشست کمیته اول مجمع عمومی سازمان ملل که به مسائل خلع سلاح و امنیت بین المللی می پردازد، 123 کشور به این قطعنامه رای مثبت دادند، 38 کشور مخالف و 16 کشور رای ممتنع دادند.
این قطعنامه یک کنفرانس سازمان ملل را که در ماه مارس سال آینده آغاز میشود، تشکیل میدهد که برای همه کشورهای عضو آزاد است تا درباره «سند قانونی الزامآور برای منع سلاحهای هستهای، که منجر به حذف کامل آنها شود» مذاکره کند. مذاکرات در ژوئن و جولای ادامه خواهد یافت.
کمپین بین المللی برای از بین بردن سلاح های هسته ای (ICAN)، یک ائتلاف جامعه مدنی فعال در 100 کشور، از پذیرش این قطعنامه به عنوان یک گام بزرگ رو به جلو استقبال کرد که نشانگر تغییری اساسی در شیوه مقابله جهان با این تهدید بزرگ است.
«به مدت هفت دهه، سازمان ملل درباره خطرات سلاحهای هستهای هشدار داده است و مردم در سطح جهان برای لغو آن مبارزه کردهاند. بئاتریس فین، مدیر اجرایی ICAN، گفت: امروز اکثر ایالت ها بالاخره تصمیم گرفتند که این سلاح ها را غیرقانونی کنند.
با وجود چرخش بازو توسط تعدادی از کشورهای مجهز به سلاح هسته ای، این قطعنامه به طور کلی به تصویب رسید. در مجموع 57 کشور حامی مشترک بودند و اتریش، برزیل، ایرلند، مکزیک، نیجریه و آفریقای جنوبی رهبری پیش نویس قطعنامه را بر عهده داشتند.
رأی گیری سازمان ملل تنها چند ساعت پس از تصویب رأی پارلمان اروپا به تصویب رسید حل در این موضوع - 415 موافق و 124 مخالف و 74 ممتنع - از کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای "مشارکت سازنده" در مذاکرات سال آینده دعوت شد.
سلاحهای هستهای تنها سلاحهای کشتار جمعی هستند که با وجود اثرات فاجعهبار انسانی و زیستمحیطی به خوبی مستند شدهاند که هنوز به صورت جامع و جهانی غیرقانونی نشدهاند.
فین گفت: «معاهده منع تسلیحات هستهای هنجارهای جهانی علیه استفاده و در اختیار داشتن این سلاحها را تقویت میکند، خلأهای اصلی را در رژیم حقوقی بینالمللی موجود میبندد و اقدامات دیرینهای را برای خلع سلاح تحریک میکند.»
رای امروز به وضوح نشان می دهد که اکثریت کشورهای جهان ممنوعیت سلاح های هسته ای را ضروری، امکان پذیر و فوری می دانند. آنها آن را عملی ترین گزینه برای دستیابی به پیشرفت واقعی در زمینه خلع سلاح می دانند.»
سلاح های بیولوژیکی، سلاح های شیمیایی، مین های زمینی ضد نفر و مهمات خوشه ای همه به صراحت بر اساس قوانین بین المللی ممنوع هستند. اما در حال حاضر فقط ممنوعیت های جزئی برای سلاح های هسته ای وجود دارد.
خلع سلاح هستهای از زمان تشکیل این سازمان در سال 1945 در دستور کار سازمان ملل قرار داشته است. تلاشها برای پیشبرد این هدف در سالهای اخیر متوقف شده است، زیرا کشورهای مجهز به سلاح هستهای سرمایهگذاری زیادی برای نوسازی نیروهای هستهای خود انجام دادهاند.
بیست سال از آخرین مورد مذاکره درباره ابزار خلع سلاح هسته ای چندجانبه می گذرد: معاهده منع جامع آزمایش های هسته ای 1996، که به دلیل مخالفت تعداد انگشت شماری از کشورها هنوز لازم الاجرا نشده است.
قطعنامه امروز که به L.41 معروف است، بر اساس توصیه کلیدی یک سازمان ملل متحد عمل می کند گروه کاری در مورد خلع سلاح هسته ای که امسال در ژنو برای ارزیابی شایستگی پیشنهادهای مختلف برای دستیابی به جهانی عاری از سلاح هسته ای تشکیل جلسه داد.
همچنین به دنبال سه کنفرانس بیندولتی مهم بررسی تأثیرات بشردوستانه سلاحهای هستهای است که در نروژ، مکزیک و اتریش در سالهای 2013 و 2014 برگزار شد. این گردهماییها به چارچوببندی مجدد بحث سلاحهای هستهای برای تمرکز بر آسیبهایی که چنین سلاحهایی به مردم وارد میکنند کمک کرد.
کنفرانس ها همچنین به کشورهای غیر مسلح هسته ای این امکان را داد که نقش قاطع تری در عرصه خلع سلاح ایفا کنند. در سومین و آخرین کنفرانس که در دسامبر 2014 در وین برگزار شد، اکثر دولت ها تمایل خود را برای غیرقانونی کردن سلاح های هسته ای اعلام کردند.
پس از کنفرانس وین، ICAN در جلب حمایت از یک تعهد دیپلماتیک متشکل از 127 کشور، موسوم به تعهد بشردوستانهدولتها را متعهد میسازد تا در تلاشهای «انگ زدن، ممنوعیت و حذف سلاحهای هستهای» همکاری کنند.
در طول این فرآیند، قربانیان و بازماندگان انفجارهای تسلیحات هستهای، از جمله آزمایشهای هستهای، مشارکت فعالی داشتهاند. Setsuko Thurlowیکی از بازماندگان بمب گذاری هیروشیما و یکی از حامیان ICAN، یکی از حامیان اصلی این ممنوعیت بوده است.
او پس از رأی گیری امروز گفت: «این یک لحظه واقعاً تاریخی برای کل جهان است. برای آن دسته از ما که از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی جان سالم به در بردیم، این یک موقعیت بسیار خوشحال کننده است. ما خیلی منتظریم تا این روز فرا برسد.»
"سلاح های هسته ای مطلقا نفرت انگیز است. همه کشورها باید در مذاکرات سال آینده برای غیرقانونی کردن آنها شرکت کنند. من امیدوارم که خودم آنجا باشم تا رنج وصف ناپذیری را که سلاح های هسته ای ایجاد می کند به نمایندگان یادآوری کنم. این همه مسئولیت ماست که مطمئن شویم چنین رنجی دیگر هرگز تکرار نخواهد شد.»
هنوز بیش از 15,000 سلاح های هسته ای در جهان امروز، عمدتا در زرادخانه تنها دو کشور: ایالات متحده و روسیه. هفت کشور دیگر دارای سلاح هسته ای هستند: بریتانیا، فرانسه، چین، اسرائیل، هند، پاکستان و کره شمالی.
اکثر XNUMX کشور مجهز به سلاح هسته ای به قطعنامه سازمان ملل رای منفی دادند. بسیاری از متحدان آنها، از جمله آنهایی که در اروپا میزبان تسلیحات هسته ای در خاک خود به عنوان بخشی از ترتیبات ناتو هستند، نیز از این قطعنامه حمایت نکردند.
اما کشورهای آفریقا، آمریکای لاتین، کارائیب، آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه با اکثریت قاطع به این قطعنامه رأی مثبت دادند و احتمالاً بازیگران اصلی کنفرانس مذاکره در نیویورک در سال آینده خواهند بود.
روز دوشنبه، 15 برنده جایزه صلح نوبل درخواست کرد ملتها از مذاکرات حمایت کرده و آنها را «به یک نتیجه به موقع و موفقیتآمیز برسانند تا بتوانیم به سرعت به سمت حذف نهایی این تهدید وجودی برای بشریت پیش برویم».
کمیته بین المللی صلیب سرخ نیز چنین کرده است درخواست کرد به دولتها برای حمایت از این روند، در 12 اکتبر اعلام کردند که جامعه بینالمللی "فرصتی منحصر به فرد" برای دستیابی به ممنوعیت "مخربترین سلاحی که تا کنون اختراع شده است" دارد.
فین نتیجه گرفت: «این معاهده تسلیحات هستهای را یک شبه از بین نخواهد برد». اما یک استاندارد حقوقی بینالمللی قدرتمند ایجاد میکند که به سلاحهای هستهای انگ میزند و کشورها را وادار میکند تا اقدامات فوری برای خلع سلاح انجام دهند.»
به ویژه، این معاهده فشار زیادی را بر کشورهایی که ادعای حفاظت در برابر سلاحهای هستهای متحدان خود را دارند برای پایان دادن به این رویه وارد میکند، که به نوبه خود باعث ایجاد فشار برای اقدامات خلع سلاح توسط کشورهای مجهز به سلاح هستهای خواهد شد.