Sarkaal sare oo ka tirsan Qaramada Midoobay ayaa ugu baaqay golaha ammaanka ee Qaramada Midoobay inay cunaqabatayn dhanka hubka ah ku soo rogaan Koonfurta Suudaan si looga hortago rabshadaha sii kordhaya ee qowmiyadaha dalkaas ku nool inay isu beddelaan xasuuq.
Adama Dieng, oo ah la taliyaha gaarka ah ee Qaramada Midoobay ee ka hortagga xasuuqa Jimcihii isagoo ku sugan New York ayaa ugu baaqay golaha inay qaadaan tallaabo degdeg ah.
Waxa uu ka digay in uu indhihiisa ku arkay "deegaan u bislaaday gabood-fallada ballaaran" mar uu booqasho ku tagay dalka ay dagaalladu aafeeyeen todobaadkii hore.
"Waxaan arkay dhammaan calaamadaha muujinaya in nacaybka qowmiyadeed iyo beegsiga dadka rayidka ah ay isu bedeli karaan xasuuq haddii aan hadda wax laga qaban si loo joojiyo.
Mr. Dieng ayaa sheegay in colaada bilaawday bishii December ee sanadkii 2013-kii oo qeyb ka ah loolan dhanka awooda siyaasadeed ah oo u dhaxeeya Madaxweynaha Koofurta Sudan Salva Kiir iyo ku xigeenkiisii hore Riek Machar uu noqon karo dagaal qawmiyad toos ah.
“Colaadda, oo ay ku dhinteen tobanaan kun oo kun oo qof, in ka badan 2 milyan oo kalena ay ku barakaceen, ayaa hakad kooban ku yimid natiijadii heshiis nabadeed, kaas oo horseeday in la dhiso dawlad wadaag ah bishii Abriil, Machar ayaa dib loo soo celiyay madaxweyne ku xigeenka. .
"Laakin dagaallo soo cusboonaaday ayaa qarxay bishii Luulyo, taasoo meesha ka saartay rajadii nabadeed taasoo ku kaliftay Machar inuu ka baxsado dalka," ayuu yidhi.
Mr. Dieng waxa uu sheegay in dhaqaale la halgamaya uu ka qayb qaatay kala soocida qowmiyadaha, kuwaas oo kor u kacay tan iyo markii ay soo cusboonaadeen rabshadaha.
Waxa uu intaa ku daray in Ciidanka Xoraynta Dadka Sudan (SPLA), oo ah cudud isbahaysi la leh dawladda, ay noqonayaan "is-qowmiyad sii kordheysa" oo ka kooban xubno ka tirsan qowmiyadda Dinka.
Sarkaalka ayaa intaa ku daray in dad badan ay ka baqayeen in SPLA ay qeyb ka tahay qorshe lagu doonayo in lagu qaado weeraro qorsheysan oo ka dhan ah kooxaha kale.
Mr. Dieng ayaa ugu baaqay golaha in ay si deg deg ah cunaqabateyn hubka ah ugu soo rogaan dalka, tallaabadaas oo dhowr xubnood oo golaha ka tirsan ay taageereen muddo bilo ah.
Samantha Power, Safiirka Mareykanka ee Qaramada Midoobay, ayaa sheegtay inay soo jeedin doonto soo jeedinta cunaqabateynta hubka ee maalmaha soo socda.
"Marka ay dhibaatadani sii kordheyso, dhammaanteen waa in aan horay u soo billownaa oo aan is weydiinnaa sida aan dareemeyno haddii digniinta Adama Dieng ay timaaddo.
"Waxaan jeclaan lahaa inaan sameyno wax walba oo aan kari karno si aan ula xisaabtano qas-wadayaasha iyo dembiilayaasha iyo in la xaddido ilaa xadka ugu badan ee aan awoodno in aan soo galno hubka," ayay tiri."
Si kastaba ha ahaatee, Ruushka oo xubin ka ah golahan, oo codka diidmada qayaxan ku leh, ayaa muddo dheer ka soo horjeestay tallaabadan oo kale, isagoo sheegay in aanay waxba u tarayn hirgelinta heshiiska nabadda.
Petr Iliichev, ku xigeenka safiirka Ruushka ee Qaramada Midoobay, ayaa sheegay in mawqifka Ruushka ee arrintan aanu waxba iska bedelin.
"Waxaan u maleyneynaa in hirgelinta taladan oo kale aysan ku caawin doonin xallinta khilaafka.
Mr. Iliichev waxa uu intaa ku daray in cunaqabatayn lagu soo rogo hogaamiyayaasha siyaasadda, taas oo ay sidoo kale soo jeediyeen Qaramada Midoobay iyo xubnaha kale ee golaha, ay “ay sii adkaynayso” xidhiidhka ka dhexeeya QM iyo Koonfurta Suudaan.
Dhanka kale, Kuol Manyang, Wasiirka Difaaca Koonfurta Suudaan, ayaa laga soo xigtay in Kiir uu cafis u fidiyay in ka badan 750 falaagada ah.
Wuxuu sheegay in fallaagada ay bishii Luulyo u gudbeen Congo si ay uga cararaan dagaallada ka socda Juba.
"Madaxweynuhu wuxuu cafis u fidiyey kuwa diyaar u ah inay ka soo laabtaan" xeryaha qaxootiga ee Congo.
Afhayeenka fallaagada, Dickson Gatluak, ayaa ku gacan seyray tallaabadaas, isagoo sheegay in aysan ku filneyn in nabad la abuuro.
Mr. Gatluak ayaa sheegay in ciidamada fallaagada ay dhanka kale dileen ilaa 20 askari oo ka tirsan ciidamada dowladda saddex weerar oo kala duwan, balse afhayeen u hadlay ciidamada ayaa beeniyay sheegashadaas.
