Vatungamiriri Vechidiki Vanoda Chiito: Kuongorora kweChitatu UN Security Council Kugadzirisa pavechidiki, Runyararo nechengeteko

 

By Global Campaign Campaign for Peace Education, July 26, 2020

(Yakadzokororwa kubva: Global Network of Women Peacebuilders. Chikunguru 17, 2020.)

NaKatrina Leclerc

"Tichibva munharaunda umo vechidiki vari kuramba vachisangana nemhirizhonga, rusarura, kusabatanidzwa mune zvematongerwo enyika, uye vari padanho rekurasikirwa nekuvimba nehurongwa hwehurumende, kutorwa kweUNSCR 2535 mweya wetariro nehupenyu kwatiri. Hapana chimwe chinopa simba sekuzivikanwa, kusanganisirwa zvine mutsindo, kutsigirwa, uye kupihwa sangano rekubatsira kuvaka razvino neramangwana apo isu, vechidiki, tinoonekwa takaenzana pamatafura ekuita sarudzo. - Lynrose Jane Genon, Mutungamiriri weMukadzi wechidiki muPhilippine

Musi waChikunguru 14, 2020, United Nations Security Council yakagamuchira chisungo chayo chechitatu pamusoro peVechidiki, Runyararo uye Chengetedzo (YPS), yakatsigirwa neFrance neDominican Republic. Resolution 2535 (2020) inovavarira kukurumidzira nekusimbisa kushandiswa kwezvisungo zveYPS ne:

  • kuisa hurongwa mukati meUN system uye nekumisikidza 2-gore rekuzivisa nzira;
  • kushevedzera kuchengetedzwa kwehurongwa hwese kwevechidiki vanovaka runyararo nevaratidziri;
  • kusimbisa kukurumidza kwekutora chikamu chine musoro kwevechidiki vanovaka rugare mukuita sarudzo pamhinduro yerubatsiro; uye
  • tichiziva kuwirirana pakati pemakore ekuyeukwa kweUN Security Council Resolution 1325 (vakadzi, runyararo nekuchengeteka), makumi maviri neshanu.th mhemberero yeBeijing Declaration uye Platform for Action, uye 5th mhemberero dzeSustainable Development Goals.

Mamwe emasimba makuru eUNSCR 2535 anovaka pamusoro pebasa rinoramba riripo uye kusimudzira kwemapoka emasangano evagari, kusanganisira Global Network of Women Peacebuilders (GNWP). Sezvo isu tichigamuchira sarudzo nyowani, isu tinotarisira kuita kwavo kunoshanda!

Kupindirana

Chikuru chechisarudzo ndechekuti inosimbisa iyo kusangana yeYPS ajenda uye anoziva kuti vechidiki harisi boka reyunifomu, inodaidzira "Kudzivirirwa kwevechidiki vese, kunyanya vakadzi vechidiki, vapoteri uye vechidiki vakadzingwa mukati mehondo uye mushure mekupokana uye kutora chikamu kwavo murunyararo." GNWP yave ichikurudzira, nekuita, nzira dzemharadzano dzerunyararo nechengetedzo kweanopfuura makore gumi. Isu tinotenda kuti kuvaka runyararo rwakasimba, zvinodikanwa kugadzirisa zvipingamupinyi zvinosangana nevanhu vakasiyana nemapoka zvichibva pane yavo yechikadzi, bonde, rudzi, (dis) kugona, magariro nehupfumi, uye zvimwe zvinhu.

Kubvisa zvipingaidzo pakutora chikamu

Mukuita, kupindirana kunoreva kuziva uye kubvisa zvipingamupinyi zvekutora chikamu mukugadzirisa runyararo - kusanganisira kudzivirira kukakavara, kugadzirisa kusawirirana, nekugadzirisa mushure mekurwisana. Zvipingamupinyi zvakadaro zvinotsanangurwa mukati me UNSCR 2535, iyo inoda nzira dzakakwana dzekuvaka runyararo nekuchengetedza runyararo nekugadzirisa zvikonzero zvekukonana.

Izvi zvinonyanya kukosha nekuti zvipingamupinyi zvemaumbirwo zvichiri kudzikamisa kutora chikamu uye kugona kwevechidiki, kunyanya vakadzi vechidiki. GNWP's Vatungamiri Vasikana Vechidiki (YWL) muDemocratic Republic of Congo (DRC) vanosangana nekutanga "kudyara kusina kukwana mukufambisa kubatanidzwa." Semuyenzaniso, mudunhu reNorth Kivu, vakadzi vadiki vakagadzira nekufambisa mabhizinesi madiki kwemakore maviri nehafu vachivapa mari shoma yekusimudzira basa ravo remumunda uye nemari shoma yemunhu. Zvisinei nemari shoma yemabhizimusi avo madiki, uye kuti vanodyara purofiti yese muzvirongwa zvinobatsira nharaunda dzavo, vakuru venzvimbo vanga vachitemera vakadzi vechidiki 'mutero' uchiita seusingakoshesi - pasina magwaro kana zvikonzero. Izvi zvakatadzisa kugona kwavo kukura nekusimudzira hupfumi hwenyika sezvo vazhinji vakaona kuti iyi 'mitero' haina kugadziridzwa zvichienderana nemari yavo midiki. Izvo zvakare zvakakanganisa kugona kwavo kudzoreredza purofiti yavo diki kutsigira zvirongwa zvavo zvekuvaka runyararo.

Kuzivikanwa ne UNSCR 2535 kwezvipingamupinyi zvakaoma uye zvakasiyana-siyana zvekutora chikamu kwevechidiki zvakakosha kuti tive nechokwadi chekuti maitiro asina kururama uye anorema, akaiswa kune vechidiki uye kunyanya kuvakadzi vaduku, abviswa. Masisitimu anotsigira anofanirwa kukosheswa kuitira kuti tive nechokwadi chekubudirira kwezvirongwa zvevechidiki zvemunharaunda izvo zvinobatsira mukufambira mberi kwese uye kunaka kwenharaunda.

Vechidiki uye kudzivirira mhirizhonga inonyanyisa

Sarudzo iyi inocherekedzawo basa revechidiki mukurwisa hugandanga uye kudzivirira mhirizhonga inonyanyisa (PVE). GNWP's Vechidiki Vatungamiriri veRunyararo muenzaniso wehutungamiriri hwevechidiki paPVE. KuIndonesia, YWL iri kushandisa dzidzo uye kurudziro kurwisa kudzikamisa kwevakadzi vechidiki. Mumapurovhinzi ePoso neLamongan, uko YWL inoshanda, vanoshanda kudzivirira uye kurwisa mhirizhonga yakanyanyisa kuburikidza nekugadzirisa zvikonzero mukati mekuchengetedzwa kwevanhu.

Daidzira WPS uye YPS synergies

Chisarudzo ichi chinodaidzira kuti Nhengo dzeNyika dzione uye dzikurudzire kudyidzana pakati peWomen, Peace and Security (WPS); uye Youth, Runyararo uye Chengetedzo agenda - kusanganisira 20th Anniversary yeUNSCR 1325 (vakadzi, runyararo nekuchengetedzeka) uye 25th yegore reBeijing Declaration uye Platform for Action.

Veruzhinji, kunyanya vakadzi nevechidiki vanovaka runyararo, vagara vachidana kudyidzana kukuru pakati peWPS neYPS agenda sezvo zvipingaidzo zvakawanda nematambudziko anosanganikwa nawo nevakadzi nevechidiki ari chikamu chetsika dzakafanana dzekusabatanidzwa. Kusarurwa, kusarurwa uye kushungurudzwa kwevasikana nevakadzi vechidiki kazhinji kunoenderera mberi kusvika pakukura, kunze kwekunge mamiriro ekugonesa akagadzirwa kuti vagoneswe. Nekune rimwe divi, vasikana nevakadzi vadiki vane rutsigiro rwakasimba kubva kumhuri, chikoro uye mamwe masangano ezvekugarisana vakashongedzerwa zviri nani kuti vazive zvavanogona sevakuru.

GNWP yatora kudanwa uku kwekubatana kwakasimba pakati peWPS neYPS mumaitiro akatenderedza Generation Equality Forum (GEF) kuburikidza nekukurudzira kwayo kweAction Coalition paWPS neYPS. Kukurudzira uku kwakagamuchirwa neCore Group yeGEF nekuvandudzwa kwe Compact Coalition pane Vakadzi, Runyararo uye Chengetedzo uye Rubatsiro Chiito mukati meBeijing+25 ongororo maitiro. Nepo zita reCompact risingasanganisire YPS, kusanganisirwa kwevakadzi vadiki mukuita sarudzo kwakaratidzwa mune yeCompact's concept note.

Basa revechidiki mukupindura kwerubatsiro

Sarudzo inocherekedza kukanganisa kwedenda reCCIDID-19 kune vechidiki pamwe nebasa ravanotora mukupindura dambudziko rehutano iri. Inodaidza vanogadzira mitemo nevane chekuita kuti vavimbise kuita zvine musoro kwevechidiki mukuronga kwerubatsiro uye mhinduro sezvakakosha kuvandudza kushanda kwerubatsiro rwerubatsiro.

Vechidiki vanga vari pamberi pekurwisa denda reCCIDID-19, vachipa rubatsiro runoponesa munharaunda dzakakanganiswa zvakanyanya uye dziri panjodzi yehutano. Semuenzaniso, GNWP's Young Women Leaders muAfghanistan, Bangladesh, DRC, Indonesia, Myanmar, Philippines neSouth Sudan kupa rubatsiro rwekuyamura uye kuparadzira ruzivo kusimudzira matanho ekudzivirira akachengeteka uye kupokana 'nhau dzenhema' mukati mesocial media. MuPhilippines, YWL yakagovera 'chiremerera kits' kunharaunda dzemunharaunda kuti ive nechokwadi chehutano nekuchengetedzeka kwevanhu vari munjodzi nemhuri dzakave dzakaparadzaniswa nedenda.

Kudzivirirwa kwevaratidziri vechidiki uye rutsigiro kune vanopona

Nhoroondo, sarudzo inoziva kukosha kwekuchengetedza nzvimbo yevagari vevadiki vanovaka runyararo nevaratidziri - kusanganisira kukosha kwakakosha kwekudzivirirwa kwakajeka kwevanodzivirira kodzero dzevanhu. Inodaidzawo Nhengo dzeNyika kuti dzipe "kuwana dzidzo yemhando yepamusoro, tsigiro yemagariro nehupfumi uye kuvandudzwa kwehunyanzvi sekudzidziswa basa rekuita, kutangazve hupenyu hwemagariro nehupfumi" kune vakapona muhondo uye vakapona mumhirizhonga yepabonde.

Zvakaitika kuVatungamiriri veVasikana Vechidiki muDRC zvakasimbisa kukosha kwekupindura kwakasiyana-siyana uye kwevapukunyuki kumhirizhonga yepabonde, pamwe nemabasa akakosha evanovaka runyararo evechidiki mukugadzirisa zvinokonzeresa kukakavara. Vakadzi vechidiki vanovaka runyararo vari kutsigira vapukunyuki vemhirizhonga yepabonde nekupa rutsigiro rwepfungwa nehunhu kune vanenge vasara. Kuburikidza nekuzivisa-kukurudzira uye kubatana nevadyidzani vemunharaunda pasi ivo vatanga kushandura rondedzero kubva kune akabatwa kuenda kune akapona, kufambira mberi kwakakosha mukushorwa uye kusarudzwa kwevakadzi vechidiki. Zvisinei, kutaura pamusoro penyaya iyi yakaoma kunogona kuvaisa panjodzi - saka, zvakakosha kuti uve nechokwadi chekuchengetedzwa kwakakwana kune vechidiki vanoita zvekuratidzira.

Kuita uye kuzvidavirira nzira

Iyo UNSCR 2535 zvakare ndiyo yakanyanya kuita-yakatarisana neiyo YPS resolution. Inosanganisira kurudziro yakananga kuNyika dzeNhengo kugadzira nekushandisa migwagwa yevechidiki, runyararo nekuchengetedzeka - nezviwanikwa zvakazvitsaurira uye zvakakwana. Zvishandiso izvi zvinofanirwa kunge zviri mharadzano uye zvinogoneka. Izvi zvinoenderana neGNWP kurudziro yenguva refu yezviwanikwa zvekutsigira kuvaka runyararo inotungamirwa nevakadzi, kusanganisira vakadzi vechidiki. Kakawanda, mamepu emigwagwa uye zvirongwa zvekuita zvinogadzirwa pasina bhajeti rakatsaurirwa, izvo zvinotadzisa kuitwa kwechirongwa uye kutora chikamu zvine musoro kwevechidiki mukuchengetedza runyararo. Uyezve, sarudzo inokurudzira mari yakatsaurirwa kumasangano anotungamirirwa nevechidiki uye anotarisa vechidiki, uye inosimbisa kuiswa kwehurongwa hweYPS mukati meUN. Izvi zvichabvisa zvimwe zvipingamupinyi zvinotarisana nevechiduku sezvo vachigara vari mumabasa asina kusimba uye varombo mune zvemari. Vechidiki vanotarisirwa kupa hunyanzvi hwavo uye ruzivo rwavo sevazvipiri, izvo zvinowedzera kuwedzera kupatsanurwa kwehupfumi uye kumanikidza vazhinji kuramba kana kurarama muurombo.

Vechidiki vane basa rekuita mukuchengetedza runyararo uye kugara zvakanaka kwehupfumi munharaunda. Nokudaro, zvakakosha kuti vabatanidzwe mune zvose zvekugadzira, kushandiswa, uye kutarisa kwemikana yakatarisana nehupfumi uye zvirongwa; kunyanya, ikozvino mukati memamiriro eCCIDID-19 denda repasi rose iro rakagadzira kumwe kusaenzana uye mitoro mumamiriro ehupfumi hwenyika. Kugamuchirwa kwe UNSCR 2535 inhanho yakakosha yekuvimbisa izvozvo. Iye zvino - kuenda kukushandiswa!

Hurukuro Dzinoenderera mberi neVakadzi Vechidiki Vatungamiri pamusoro peKukosha kweUNSCR 2535

GNWP iri kuita nhaurirano dzirikuenderera mberi neVatungamiriri veVakadzi Vechidiki pasi rese maererano nekukoshera kweUNSCR 2535 uye zvimwe zvisungo zveYPS. Aya ndiwo maonero avo:

“UNSCR2535 yakakosha munharaunda medu nepasi rose nekuti inosimbisa kukosha kwekutora chikamu kwevechidiki mukugadzira nzanga ine ruramisiro uye ine vanhu. Nekuda kwekuti nyika yedu yapasisa mutemo weAnti-Terrorism Law nguva pfupi yadarika, chisungo ichi chinogona zvakare kuchengetedza vatsigiri vevechidiki vari kuita zvirevo zvakasiyana sekuvaka runyararo, kuchengetedza kodzero dzevanhu uye kuona maitiro akakodzera. - Sophia Dianne Garcia, Mutungamiriri weMukadzi wechidiki muPhilippine

"Tichibva munharaunda umo vechidiki vari kuramba vachisangana nemhirizhonga, rusarura, kusabatanidzwa mune zvematongerwo enyika, uye vari padanho rekurasikirwa nekuvimba nehurongwa hwehurumende, kutorwa kweUNSCR 2535 mweya wetariro nehupenyu kwatiri. Hapana chimwe chinopa simba sekuzivikanwa, kusanganisirwa zvine mutsindo, kutsigirwa, uye kupihwa sangano rekubatsira kuvaka razvino neramangwana apo isu, vechidiki, tinoonekwa takaenzana pamatafura ekuita sarudzo. - Lynrose Jane Genon, Mutungamiriri weMusikana wechidiki muPhilippine

“Semushandi muchikamu chehurumende yematunhu, ndinofunga kuti tinofanira kubatanidza vechidiki panguva yese iyi yekuumba runyararo. Kubata vechidiki kunoreva kutiziva isu, semumwe wevatambi vezvematongerwo enyika vanogona kukanganisa sarudzo. Uye zvisarudzo izvozvo zvichatikanganisa pakupedzisira. Hatidi kufuratirwa. Uye pakaipisisa, kuraswa. Kutora chikamu, nokudaro kupiwa simba. Uye izvo zvakakosha. " - Cynth Zephanee Nakila Nietes, Mutungamiriri Wechidiki muPhilippine

"Sezvo UNSCR 2535 (2020) haingocherechedzi mamiriro chaiwo evechidiki, asiwo inosimudzira basa ravo uye mukana wekudzivirira kusawirirana, kuvaka nharaunda dzine runyararo uye dzinosanganisira uye kugadzirisa zvinodikanwa zvinodiwa nevanhu. Izvi zvinogona kuwanikwa nekusimbisa basa revadiki vavaki verunyararo, kunyanya vakadzi, kuita vechidiki mukupindura kwerubatsiro, kukoka masangano evechidiki kuti vapfuudze Kanzuru, uye nekutarisa mamiriro chaiwo evechidiki mukufunga nezviito zvesangano izvo zvese zvinodiwa pazera rino. munharaunda yemunhu wese." - Shazia Ahmadi, Mutungamiriri Wechidiki muAfghanistan

“Sekuona kwangu, izvi zvine basa zvikuru. Nokuti senhengo yechizvarwa chechidiki, kunyanya munharaunda yedu, tinoda kukwanisa kutora chikamu nevimbiso yekudzivirirwa. Saka, neizvozvo, tinogonawo kuverengerwa mukuedza kuchengetedza runyararo pacharwo kunyangwe mukuita zvisarudzo nezvimwe zvine chekuita nerunyararo nevanhu. " - Jeba, Mutungamiriri weMukadzi wechidiki muIndonesia

Leave a Reply

Your kero e haangazozikamwi ichibudiswa. Raida minda anozivikanwa *

Related Articles

Dzidziso Yedu Yekuchinja

Nzira Yokupedza Sei Hondo

Enda kune Runyararo Dambudziko
Zviitiko zveAntiwar
Batsirai Tikure

Vadiki Vanopa Tichengetedze Kuenda

Kana ukasarudza kuita mupiro unodzokororwa weinenge $15 pamwedzi, unogona kusarudza chipo chekutenda. Isu tinotenda vanoramba vachipa pawebhusaiti yedu.

Uyu ndiwo mukana wako wekufungidzira zvakare a world beyond war
WBW Shop
Dudziro Kune Chero Mutauro