By Peace Science Digest, peacesciencedigest.org, February 16, 2022
Ongororo iyi inopfupikisa uye inoratidza tsvakiridzo inotevera: Dafoe, A., Hatz, S., & Zhang, B. (2021). Kumanikidza uye kudenha. Nyaya Yekugadzirisa Kusawirirana,65(2-3), 372-402.
Kutaura Points
- Panzvimbo pekuvamanikidza kana kuvadzivisa, kutyisidzira kana kushandiswa kwechisimba chemauto (kana kumwe kukuvadza) kunogona kuita kuti muvengi zvimwe akashinga kusadzokera shure, kudenha kuti varambe kana kutsiva.
- Kuva nehanya nemukurumbira nerukudzo kunogona kubatsira kutsanangura kuti sei danho renyika inonangwa richiwanzosimbiswa, pane kuneteswa, nekutyisidzira kana kurwiswa.
- Chiitiko chinowanzo kutsamwisa kana nyika yavari kutariswa ikaona kuti rukudzo rwavo rwuri kupikiswa, saka kunyangwe chiito che "hasha," "kusaremekedza," "ruzhinji," kana "maune" chingangomutsa, kunyangwe mudiki. kana kuti kuita nemaune kuchiri kugona, sezvo iri nyaya yekuona.
- Vatungamiriri vezvematongerwo enyika vanokwanisa kunyatso gadzirisa uye kuderedza kudenhwa nekutaura nemhandu dzavo nenzira inoderedza kushatirisa kwechiito - semuenzaniso, nekutsanangura kana kukumbira ruregerero nekutyisidzirwa kana kukuvadzwa chaiko uye kubatsira chinangwa "kuchengetedza chiso" mushure mekusangana nechiitiko chakadaro.
Kiyi Insight yeKuziva Maitiro
- Kunzwisisa kunotyisidzira kana mhirizhonga chaiyo yemauto kunogona kumutsa mhandu pamwe chete nekuvamanikidza kunoratidza kusasimba kwemaitiro emauto kune chengetedzo uye kunotikurudzira kudzoreredza zviwanikwa zvakasungirirwa muchiuto muzvirongwa nemitemo zvinonyatso batsira mukuchengetedza kuchengetedzwa. . Kuderera kwematambudziko azvino - senge iri pamuganhu weUkraine - kunoda kutariswa kune mukurumbira uye kukudza kunetseka kwevadzivisi vedu.
pfupiso
Kutendwa kwakapararira kwekuti mauto akakosha pakuchengetedzwa kwenyika kunobva pakufunga kwe kumanikidza: pfungwa yekuti kutyisidzira kana kushandiswa kwechisimba chemauto kuchaita kuti mhandu adzoke pasi, nekuda kwemitengo yakakwira yaaizopinda nekusadaro. Uye zvakadaro, isu tinoziva kuti izvi kazhinji kana kazhinji hazvisi izvo vavengi - vangave dzimwe nyika kana asiri ehurumende mapoka ane zvombo - vanopindura. Panzvimbo pekuvamanikidza kana kuvadzivisa, kutyisidzira kana kushandiswa kwechisimba chemauto kunogona kuita sekuita kuti mhandu zvimwe akashinga kusadzokera shure, kudenha kuti varambe kana kutsiva. Allan Dafoe, Sophia Hatz, naBaobao Zhang varikuda kuziva kuti sei kutyisidzirwa kana kukuvadzwa chaiko kuchigona kuita izvi. kutsamwa mhedzisiro, kunyanya sezvo zvakajairika kutarisira kuti iite zvinopesana. Vanyori vanoratidza kuti kushushikana kwemukurumbira uye kukudzwa kunogona kubatsira kutsanangura kuti sei danho renyika inonangwa richiwanzosimbiswa, kwete kuneteswa, nekutyisidzira kana kurwiswa.
Kubvumirana: "kushandiswa kwekutyisidzira, chisimba, chisimba, mari yezvinhu, kana mamwe marudzi ekutyisidzirwa kana kukuvadza chaiko senzira yekufurira maitiro eanovavarira," fungidziro iri yekuti zviito zvakadaro zvichaita kuti mhandu adzoke pasi, nekuda kwemitengo yakakwira. vaizozviparira kusazviita.
Kutsamwisa: "kuwedzera [mu] kutsunga uye chido chekutsiva" mukupindura kutyisidzirwa kana kukuvadzwa chaiko.
Mushure mekuongororazve pfungwa yekumanikidza-zvikurukuru, kunoratidzika kuderera kwerutsigiro rweruzhinji rwehondo nekuwedzera kwevanofa - vanyori vanotendeukira kuongororo yezvakaitika kare yenyaya dze "zvinooneka zvekudenha." Pahwaro hweiyi nzvero yenhau, vanokudziridza dzidziso yokudenha inosimbisa itiro hanya yenyika nokuda kwomukurumbira norukudzo—ndiko kuti, kuti nyika kazhinji kazhinji ichaona tyisidziro kana kuti kushandiswa kwechisimba se“miedzo yokutsunga,” ichiisa “mukurumbira (wechisarudzo. ) uye kukudzwa kuri pangozi.” Naizvozvo, nyika ingaona zvakakodzera kuratidzira kuti haisati ichizosundwa—kuti kutsunga kwavo kwakasimba uye kuti vanogona kudzivirira rukudzo rwavo—zvichitungamirira kutsiva.
Vanyori vanoratidzawo dzimwe tsananguro dzekudenha kuri pachena, kunopfuura mukurumbira nerukudzo: kuvapo kwezvimwe zvinhu zvinokonzeresa kuwedzera izvo zvinokanganisa kugadzirisa; kuziviswa kweruzivo rutsva pamusoro pezvido zvemuvengi, hunhu, kana kugona kuburikidza nechiito chavo chekudenha, chinosimbisa kutsunga kwechinangwa; uye chinangwa chinowedzera kugadziriswa nekuda kwekurasikirwa kwachakaita uye chishuwo chayo chekuita kuti izvi zvive zvakakosha.
Kuti uone kuvepo kwekudenha uye wozoedza kune dzakasiyana tsananguro dzazvo, vanyori vakamhanyisa ongororo yepamhepo. Vakapatsanura 1,761 US-based vakapindura kuita mapoka mashanu uye vakavapa mamiriro akasiyana anosanganisira kukakavara pakati pendege dzemauto eUS neChinese (kana tsaona yemamiriro ekunze), zvimwe zvakakonzera kufa kwemutyairi weUS, mukupokana pamusoro pemauto eUS. kuwana kuMabvazuva neSouth China Seas. Zvadaro, kuyera mazinga ekugadzirisa, vanyori vakabvunza mibvunzo pamusoro pekuti US inofanira kuita sei-yainofanira kumira zvakasimba sei mukupokana-kupindura chiitiko chakatsanangurwa.
Chekutanga, zvabuda zvinopa humbowo hwekuti kudenha kuripo, nechiitiko chinosanganisira kurwiswa kweChinese kunouraya mutyairi wemuchairi weAmerica zvichiwedzera danho revakapindura-kusanganisira kuwedzera kuda kushandisa simba, hondo yenjodzi, kuunza mari dzehupfumi, kana kuuraya mauto. Kuti vaone zviri nani zvinotsanangura kudenha uku, vanyori vobva vaenzanisa mibairo kubva kune mamwe mamiriro kuti vaone kana vachigona kubvisa dzimwe tsananguro, uye zvavakawana zvinosimbisa kuti vanogona. Chinonyanya kufarirwa inyaya yekuti, nepo kufa nekuda kwekurwiswa kunowedzera kugadzirisa, kufa nekuda kwetsaona yemamiriro ekunze, asi zvichiri mumamiriro ebasa remauto, hazvireve - zvichinongedza kune zvinokonzeresa mhedzisiro chete yekurasikirwa kunogona kuitika. vachionekwa vachiisa mukurumbira nerukudzo panjodzi.
Vanyori vanozopedzisira vagumisa kuti kutyisidzirwa uye kukuvadzwa chaiko kunogona kutsamwisa nyika yavakatariswa uye kuti pfungwa yemukurumbira nerukudzo inobatsira kutsanangura kudenha uku. Havasi kukakavara kuti kudenha (pane kumanikidza) nguva dzose mhedzisiro yekutyisidzirwa kana kushandiswa chaiko kwechisimba chemauto, izvo zvinowanzoitika. Chasara kuziva ndechekuti kudenhwa kana kumanikidza kunowanzoitika papi. Kunyange zvazvo tsvakurudzo yakawedzerwa pamubvunzo uyu ichidiwa, vanyori vanoona mukuongorora kwavo kwezvakaitika kare kuti "zviitiko zvinonyanya kushungurudza kana zvichiita sehasha, zvinokuvadza uye zvinouraya, zvisingaremekedzi, zviri pachena, zvepachena, zvemaune, uye zvisingakumbire ruregerero." Panguva imwe cheteyo, kunyange zviito zviduku kana kuti zvokusaziva zvinogona kutsamwisa. Pakupedzisira, kana chiito chichitsamwisa chingangosvika pakuona kweanovavarira kuti kukudzwa kwake kuri kushorwa here.
Tichifunga izvi, vanyori vanopa mamwe mazano ekutanga ekuti kudenha kungagadziriswe sei: Pamusoro pekuramba kutora chikamu mukukwira kuri kuitika, vatungamiriri vezvematongerwo enyika (venyika yakaita chiito chekutsamwisa) vanogona kutaurirana nemhandu yavo mune imwe nguva. nzira inoderedza kushatirisa kwechiito ichi—somuenzaniso, nokutsanangura kana kukumbira ruregerero. Kukumbira ruregerero, kunyanya, kunogona kunyatsoshanda nekuti kune chekuita nerukudzo uye inzira yekubatsira munhu anenge avavarira “kuchengetedza chiso” mushure mekutyisidzirwa kana kuita zvechisimba.
Kuzivisa Kudzidzira
Chakanyanya kutsvagwa kubva muongororo iyi ndechekuti kutyisidzira kana kushandiswa kwekukuvadza mune zvematongerwo enyika dzepasirese hakuwanzo kushanda: Panzvimbo yekumanikidza muvengi kuita zvatinoda kuita, zvinowanzovagumbura uye kusimbisa chido chavo chekuchera uye / kana kutsiva. . Kuwana uku kune zvakakosha pamaitiro atinoita kunetsana nedzimwe nyika (nevasiri vehurumende), pamwe nemashandisiro atinoita zviwanikwa zvedu zvakakosha kuti tishumire zvakanyanya zvinodiwa nevanhu chaivo. Kunyanya, inokanganisa mafungiro akapararira pamusoro pekushanda kwechisimba chemauto-kukwanisa kwayo kuzadzisa magumo ayo anoshandiswa. Icho chokwadi chekuti zvakawanikwa zvakadaro (pamwe nekuverenga kwechokwadi kwekukunda kukuru, kukundwa, kana kukwevera munhoroondo yemauto eUS) hazvikonzeri sarudzo yekubvisa zviwanikwa zvenyika yeUS kubva mubhajeti rakawandisa remauto zvinonongedza kune mamwe masimba ari kushanda: anoti. , masimba etsika nezvemari—kukudzwa uye kutenda kwokupofumadza mumauto nesimba remauto-maindasitiri—zvose zvinokanganisa kuita zvisarudzo mukutsigira mauto akawandisa kana izvi zvisingashandi zvinodiwa nevanhu. Pane kudaro, kuburikidza nekuramba kuratidzwa kwekushanda-uye kusanzwisisika-kwetsika nehupfumi hwemauto, isu (muUS) tinokwanisa uye tinofanira kusunungura zviwanikwa zvatinoudzwa kuti hatifanirwe kuisa mari muzvirongwa nemitemo inozonyatso vandudza hupenyu. chengetedzo yeavo vari mukati nekumhiri kwemiganhu yeUS: shanduko yakananga kune simba rinodzokororwa kugadzira mabasa uye kudzikisira kuomarara kwemamiriro ekunze atinotarisana nawo, dzimba dzinodhura uye hutano hwepfungwa hwakakwana uye masevhisi ekurapa zvinodhaka kune wese anoada, mafomu asina kudzivirirwa eruzhinji. izvo zvakabatana uye vanozvidavirira kunharaunda dzavanoshandira, dzidzo inokwanisika uye inowanikwa kubva pakudzidza kwekutanga / kuchengetwa kwevana kusvika kukoreji, uye hutano hwehutano hwepasi rose.
Pane imwe nhanho yekukurumidza, tsvakiridzo iyi inogona zvakare kushandiswa kuvhenekera dambudziko kumuganhu weUkraine, pamwe neanobvira nzira dzekudzikisa-kukwira. Vese Russia neUS vari kushandisa kutyisidzira kune imwe (mauto achiunganidza, yambiro yekutaura nezve zvirango zvakakomba zvehupfumi) pamwe nechinangwa chekumanikidza mumwe kuita zvaanoda. Zvisingashamisi, zviito izvi zviri kuwedzera kutsunga kwedivi rega rega-uye tsvagiridzo iyi inotibatsira kunzwisisa kuti sei: Mbiri yenyika imwe neimwe uye rukudzo zvave panjodzi, uye mumwe nemumwe ari kunetsekana kuti kana akadzokera kumashure pamberi pekutyisidzira kwemumwe, zvichadaro. vaonekwe se“vakaneta,” vachipa rezinesi kune mumwe kuti aite zvinotosvora mitemo.
Sezvo zvisingashamisi kune chero mumiriri ane ruzivo, tsvagiridzo iyi ingapa zano kuti, kuti vazvibvise kubva mukutenderera uku uye nekudaro kudzivirira hondo, mapato anofanirwa kuzvibata nekutaurirana nenzira dzinozobatsira mukukwanisa kwemuvengi wavo "kuponesa. chiso.” KuUS, izvi zvinoreva kuisa pamberi pemhando dzepesvedzero iyo-zvichida zvinopesana-isingaise rukudzo rweRussia panjodzi uye inobvumira Russia kuchengetedza mukurumbira wayo. Uyezve, kana US ikaita kuti Russia idzore mauto ayo kubva kumuganhu weUkraine, inofanirwa kutsvaga nzira yekuti Russia iwane "kuhwina" - chokwadi kuvimbisa Russia kuti ichave neruzhinji "kuhwina" kunogona kubatsira kugona kwayo kuita kuti Russia iite kudaro pakutanga sezvo izvi zvichabatsira Russia kuchengetedza mukurumbira wayo nekuremekedzwa. [MW]
Mibvunzo Yakasimudzwa
Sei tichiramba tichiisa mari uye tichienda kuhondo kana tichiziva kubva pane zvakaitika-uye kubva kutsvakurudzo yakadai-kuti inogona kutsamwisa sezvainomanikidza?
Ndedzipi nzira dzinonyanya kuvimbisa dzekubatsira vavengi vedu "kuchengeta zviso"?
Kuenderera Kuverenga
Gerson, J. (2022, Ndira 23). Nzira dzekuchengetedza dzakafanana dzekugadzirisa dambudziko reUkraine neEurope. Abolition 2000. Yakadzorerwa Kukadzi 11, 2022, kubva https://www.abolition2000.org/en/news/2022/01/23/common-security-approaches-to-resolve-the-ukraine-and-european-crises/
Rogers, K., & Kramer, A. (2022, Kukadzi 11). White House inoyambira kurwisa kweRussia kuUkraine kunogona kuitika chero nguva. Iyo New York Times. Yakadzorerwa Kukadzi 11, 2022, kubva https://www.nytimes.com/2022/02/11/world/europe/ukraine-russia-diplomacy.html
Mashoko Akakosha: Kumanikidza, kudenha, kutyisidzira, kuita zvechiuto, mukurumbira, rukudzo, kukwira, kudzikira.
