Kuverenga uye Kudzosera muAfghanistan

 

Hurumende yeUS ine chikwereti kuvarwi veAfghanistan kwemakore makumi maviri apfuura ehurombo uye hurombo.

naKathy Kelly, Magazini Inofambira Mberi, July 15, 2021

Pakutanga svondo rino, mhuri zana dzeAfghan dzinobva kuBamiyan, ruwa rwekumaruwa rwepakati peAfghanistan runonyanya kugarwa nevanhu verudzi rweHazara, vakatizira kuKabul. Vaitya varwi veTaliban vaizovarwisa muBamiyan.

Mumakore gumi apfuura, ndakasvika pakuziva mbuya vanoyeuka vachitiza varwi veTalib muma1990, vachangoziva kuti murume wavo auraiwa. Zvino, aive chirikadzi yechidiki ine vana vashanu, uye kwemwedzi yakati kuti inorwadza vaviri vevakomana vake vakashaika. Ini ndinogona kungofungidzira ndangariro dzakashungurudzwa idzo dzakamukurudzira kuti atizve mumusha wake nhasi. Iye ari chikamu chevanhu veHazara vashoma uye anotarisira kuchengetedza vazukuru vake.

Kana zvasvika pakukonzera kusuwa kune vanhu vasina mhosva veAfghan, pane mhosva zhinji yekugovaniswa.

VaTaliban vakaratidzira maitiro ekufungidzira vanhu vangangopikisa kutonga kwavo kwekupedzisira uye kurwisa "pre-emptive" kurwisa vachipesana nevatori venhau, vanorwira kodzero dzevanhu, vatongi, vanotsigira kodzero dzemadzimai, nemapoka madiki akaita seHazara.

Munzvimbo umo maTaliban akabudirira kutora matunhu, vanogona kunge vachitonga pamusoro pevanhu vanowedzera kuvenga; vanhu vakarasikirwa negoho, dzimba, uye zvipfuyo varikuto kurwisa nefungu rechitatu re COVID-19 uye kusanaya kwakanyanya.

Mumatunhu mazhinji ekuchamhembe, iyo kubuda zvakare yevaTaliban inogona kuteverwa mukusagona kwehurumende yeAfghan, uyezve kune hutsotsi uye hunhu hunhu hwevatungamiriri vemauto emuno, kusanganisira kubvuta minda, kupamba, nekubata chibharo.

Mutungamiri Ashraf Ghani, vachiratidza kusanzwira tsitsi vanhu vanoedza kutiza Afghanistan, yairehwa kune avo vanoenda sevanhu vanotarisa kuti "vafare."

Kupindura kumutauro wake waApril 18 paakataura izvi, mukadzi wechidiki ane hanzvadzi, mutori wenhau, akaurayiwa nguva pfupi yadarika, akatumira tsamba pamusoro pababa vake avo vakagara muAfghanistan kwemakore makumi manomwe nemana, vakakurudzira vana vavo kuti vagare, uye zvino vakafunga kuti mwanasikana anogona kunge ari mupenyu dai akasiya. Mwanasikana asara akati hurumende yeAfghan haigone kuchengetedza vanhu vayo, ndosaka vakaedza kuenda.

Hurumende yaMutungamiri Ghani yakurudzira kuumbwa kwe "Kurwisana" mauto ekubatsira kuchengetedza nyika. Pakarepo, vanhu vakatanga kubvunza kuti hurumende yeAfghan ingatsigire sei mauto matsva kana ichinge isisina zvombo uye kudzivirirwa kwezviuru zveAfghan National Defense Forces nemapurisa emuno vakatiza nzvimbo dzavo.

Mutsigiri mukuru wemauto anomukira, zvinoita kunge inotyisa National Directorate of Security, uyo anonyanya kutsigira CIA.

Mamwe mapoka emasoja akaunganidza mari kuburikidza nekumisikidza "mutero" kana kubiridzira chaiko. Vamwe vanotendeukira kune dzimwe nyika mudunhu, zvese izvi zvinotsigira mhirizhonga uye kuora mwoyo.

Kurasika kunoshamisa kwe kubvisa zvimbambaira nyanzvi dzinoshandira isingabatsiri HALO Trust inofanirwa kuwedzera kune yedu pfungwa yekusuwa nekuchema. Vanenge zviuru mazana maviri nemazana matanhatu veAfghan vanoshanda neboka rinodonhedza mvura vakabatsira kuita zvinopfuura makumi masere muzana epasi reAfghanistan rakachengeteka kubva pasimba risina kuputika rakatekeserwa pamusoro penyika mushure memakore makumi mana ehondo. Zvinosuruvarisa, varwi vakarwisa boka racho, vachiuraya vashandi gumi.

Human Rights Watch anoti hurumende yeAfghan haina kuongorora zvakakwana kurwisa uku uye haina kuongorora kuurayiwa kwe vatapi venhau, varwiri vekodzero dzevanhu, vafundisi, uye vashandi vematare avo vakatanga kuwedzera mushure mehurumende yeAfghan akatanga runyararo hurukuro neTaliban muna Kubvumbi.

Asi, pasina mubvunzo, bato riri kurwira muAfghanistan rine zvombo zvakaomesesa uye kuwana kunoratidzika kusingaperi kwemari yave iri United States. Mari dzakashandiswa kusasimudzira maAfghan kunzvimbo yekuchengeteka kubva kwavanogona kunge vakashanda kuyera kutonga kweTaliban, asi kuwedzera kuvashungurudza, vachirova pasi tariro yavo yekutonga kwekutora chikamu mune ramakore makumi maviri ehondo uye hurombo hune hutsinye. Hondo yanga iri nongedzo kuUnited States 'isingadzivisike kudzoka uye kudzoka kweanogona kunge akatsamwa uye asingashandi Taliban kutonga pamusoro pevanhu vakaputsika.

Kubviswa kwemauto kwakataurirana neMutungamiri Joe Biden nemauto eUS haisi chibvumirano cherunyararo. Asi, zvinoratidza kupera kwebasa rinokonzerwa nekupinda zvisiri pamutemo, uye mauto paari kuenda, iyo Biden Administration iri kutoronga hurongwa hwe “Kumusoro” Drone kuongororwa, drone kurova, uye "manned" ndege dzinoita kuti dziwedzere nekurebesa hondo.

Vagari vemuUS vanofanirwa kufunga kwete chete muripo wezvemari wekuparadza kwakakonzerwa nemakore makumi maviri ehondo asiwo kuzvipira kubvisa hurongwa hwehondo uhwo hwakaunza mhirizhonga, mhirizhonga, kufirwa, uye kufambiswa kuenda kuAfghanistan.

Tinofanira kuve nehurombo kuti, panguva yegore ra2013, apo United States akapedza avhareji yemamirioni maviri emadhora pamurwi, pagore, akamira muAfghanistan, huwandu hwevana veAfghan vanotambura nekushaya chikafu chakakwira ne2 muzana. Panguva imwe chete iyoyo, mutengo we kuwedzera iodized munyu kune chikafu chemwana weAfghan kubatsira kubatsira kudzikisa njodzi dzekukuvara kwehuropi kunokonzerwa nenzara ingadai yakave masendi mashanu pamwana pagore.

Tinofanira kuzvidemba zvakanyanya kuti nepo United States ichivaka nzvimbo dzakadzika dzemasoja muKabul, vanhu mumisasa yevapoteri vakawedzera. Pakati pemwedzi yakaoma yechando, vanhu desperate yekudziya mumusasa wevapoteri weKabul waizotsva-uye wozofema-mapurasitiki. Marori akazara nechikafu, mafuta, mvura, uye zvekushandisa nguva dzose vakapinda muzinda wemauto eU.S. pakarepo mhiri kwemugwagwa kubva kumusasa uyu.

Tinofanira kubvuma, nekunyara, kuti makondirakiti eU.S. akasaina zvibvumirano zvekuvaka zvipatara uye zvikoro izvo zvakazogadzwa kuve chipoko zvipatara uye chipoko zvikoro, nzvimbo dzisina kana kumbovapo.

Musi waGumiguru 3, 2015, apo chipatara chimwe chete chakashandira huwandu hwevanhu mudunhu reKunduz, US Air Force bhomba muchipatara pamaminetsi gumi nemashanu kweawa nehafu, ichiuraya vanhu makumi mana nevaviri kusanganisira vashandi gumi nevatatu, vatatu vacho vaive vanachiremba. Uku kurwisa kwakabatsira kujekesa mhosva yehondo yekubhomba zvipatara pasi rese.

Munguva pfupi yapfuura, mu2019, vashandi vekune dzimwe nyika muNangarhar vakarwiswa apo a Drone akapfura zvombo mumusasa wavo weusiku. Muridzi wesango repine nzungu akange aripira vashandi, kusanganisira vana, kuti vachekere nzungu dzepaini, uye akazivisa vakuru pamberi penguva, achitarisira kuti pasave nekukanganiswa. 30 yevashandi vakaurayiwa pavakanga vachizorora mushure mezuva rinonetesa rebasa. Vanopfuura vanhu makumi mana vakakuvadzwa zvakaipisisa.

Kutendeuka kweUS kwehurumende yekurwiswa nema drones ane zvombo, akaitiswa muAfghanistan nepasirese, pamwe nekusuwa kwevanhu vasingaverengeke vanhu vakaurayiwa, kunofanirwa kutungamira mukukoshesa kwakadzama Daniel Hale, muridzi wemhiripiri uyo akafumura kuuraya kwakapararira uye kusasarura kwevanhuwo zvavo.

Pakati paNdira 2012 naFebruary 2013, sekureva kwa chinyorwa in The Intercept, ratidziro dzemumhepo idzi “dzakauraya vanhu vanopfuura mazana maviri. Pakati peavo, makumi matatu neshanu chete ndiwo akanangwa. Mukati memwedzi mishanu yekuvhiya, maererano nemagwaro, vangangoita 200 muzana yevanhu vakaurawa munhandare yendege havasi ivo vaitarisirwa. ”

Pasi pemutemo weEspionage, Hale akatarisana nemakore gumi mutirongo panguva yaakatongerwa Chikunguru 27.

Isu tinofanirwa kuve nehurombo nekupamba kwehusiku kunotyisa vanhuwo zvavo, kuuraya vanhu vasina mhosva, uye takazobvumwa kuve kwakavakirwa paruzivo rwakashata.

Tinofanira kufunga nezve kushomeka kwekutarisirwa kwakaitwa vatungamiriri vedu vakasarudzwa
iyo quadrennial "Anokosha Muongorori Mukuru paAfghan Kuvakazve"
mishumo iyo yakadonhedza makore mazhinji kukosha kwekubiridzira, huwori, kodzero dzevanhu
kutyorwa uye kutadza kuzadzikisa zvinangwa zvine chekuita neanopokana-narcotic kana
kutarisana nezvimiro zvakashata.

Tinofanira kuti tine urombo, tine urombo kwazvo, nekunyepedzera kugara muAfghanistan nekuda kwezvikonzero zvevanhu, apo, chokwadi, isu takanzwisisa pasina chinhu nezvekushushikana kwevanhukadzi nevana muAfghanistan.

Vagari vemuAfghanistan vakaramba vachikumbira rugare.

Kana ndichifunga nezvezvizvarwa muAfghanistan zvakatambura kuburikidza nehondo, basa uye vagaries evatungamiriri vehondo, kusanganisira mauto eNATO, ndinoshuva dai taigona kunzwa kuchema kwaambuya avo vava kushamisika kuti vangabatsira sei kupa chikafu, pekugara nekudzivirira mhuri yavo.

Kusuruvara kwake kunofanirwa kutungamira kuyananiswa kwenharaunda dzakapinda munyika yake. Imwe neimwe yenyika idzodzo inogona kuronga mavhiza uye rutsigiro kumunhu wega wega weAfghan uyo ava kuda kutiza. Kuverengera neakakura wreckage iyi ambuya nevadikani vayo vanotarisana kunofanirwa kupa zvakaenzana kugadzirira kukuru kupedza hondo dzese, zvachose.

Shanduro yechinyorwa chino yakatanga kuoneka mukati Magazini Inofambira Mberi

Mufananidzo Caption: Vasikana naamai, vakamirira zvipo zvemagumbeze anorema, Kabul, 2018

Photo Chikwereti: Dr. Hakim

Kathy Kelly (Kathy.vcnv@gmail.com) murunyararo muratidziri uye munyori anoedza dzimwe nguva anomutungamira mumajeri nenzvimbo dzehondo.

Leave a Reply

Your kero e haangazozikamwi ichibudiswa. Raida minda anozivikanwa *

Related Articles

Dzidziso Yedu Yekuchinja

Nzira Yokupedza Sei Hondo

Enda kune Runyararo Dambudziko
Zviitiko zveAntiwar
Batsirai Tikure

Vadiki Vanopa Tichengetedze Kuenda

Kana ukasarudza kuita mupiro unodzokororwa weinenge $15 pamwedzi, unogona kusarudza chipo chekutenda. Isu tinotenda vanoramba vachipa pawebhusaiti yedu.

Uyu ndiwo mukana wako wekufungidzira zvakare a world beyond war
WBW Shop
Dudziro Kune Chero Mutauro