Simba reParamende muKushandisa Nuclear Weapons

Nhauriro naHat. Douglas Roche, OC, kuParamende yeNyukliya Isina Kuwedzerwa uye bhombaKusagadzikana, “Kukwira Gomo” Musangano, Washington, DC, Kukadzi 26, 2014

Pakutanga kuona, kubviswa kwezvombo zvenyukireya zvinoita kunge pasina tariro. Musangano weKushandiswa Kwezvombo kuGeneva wakave wakaoma mutezo kwemakore mazhinji. Chibvumirano Chekusasimudzira chiri munyatwa. Huru zvombo zvenyukireya zvinoramba kupinda munhaurirano dzakakwana dzezvombo zvenyukireya uye vari kutopokana nemisangano yepasi rose yakagadzirirwa kuisa pfungwa pasi rose "pamhedzisiro ine njodzi" yekushandisa zvombo zvenyukireya. Zvombo zvenyukireya zvirevo zviri kupa kuseri kweruoko kwadzo kune dzimwe nyika. Kwete cheery maonero.

Asi tarisa zvishoma zvakadzama. Zvikamu zviviri kubva muzvitatu zvemarudzi epasi zvakavhotera nhaurirano kutanga pakurambidzwa kwepamutemo kwepasirese kwezvombo zvenyukireya. Vhiki mbiri dzakapfuura, nyika zana nemakumi mana nenhanhatu nevadzidzi nevazhinji vezvematongerwo enyika vakaungana muNayarit, Mexico kuti vaongorore hutano hunokatyamadza, hupfumi, nharaunda, chikafu nezvifambiso zvemhando ipi neipi yenyukireya - netsaona kana nemaune. Musangano weUN wepamusoro-soro wepasi rose nezve zvombo zvenyukireya uchaunganidzwa muna 146, uye Gunyana 2018 gore rega rega kubva zvino zvicherechedzwa seZuva repasi rose reKubviswa kweZvombo zveNyukireya.

Kufora kwenhoroondo kuri kufamba kunopesana nechengetwa, kwete chete kushandiswa, kwezvombo zvenyukireya nechero nyika. Izvo zvombo zvenyukireya nyika dziri kuyedza kuvharidzira kufamba uku isati yawana imwe simba. Asi ivo vachakundikana. Vanogona kumisa maitiro enyukireya ekugadzirisa zvombo, asi havagone kudzima nguva yekushandurwa munhoroondo yevanhu iri kuitika.

Icho chikonzero chekuti kufamba kwezvombo zvenyukireya kwakasimba kupfuura zvinoonekwa pamusoro apa ndechekuti inomutsa kumutswa zvishoma nezvishoma kwehana ichiitika munyika. Inotungamirwa mberi nesainzi uye tekinoroji uye nzwisiso nyowani yekuvapo kwekodzero dzevanhu, kusangana kwevanhu kuri kuitika. Kwete chete kuti isu tinozivana kune imwe yaimbova mikuru mikuru, asi isu zvakare tinoziva kuti isu tinodanana kune mumwechete kupona. Iko kune kutsva kwekutarisira mamiriro emunhu uye mamiriro epasi anoonekwa muzvirongwa zvakadai seMillennium Development Goals. Uku ndiko kumuka kwehana yepasi rose.

Izvi zvave zvatanga kugadzira kukura kukuru kwevanhu: kuwedzera kukura munharaunda kuti hondo haina maturo. Nzira uye chido chehondo zvinopera. Izvozvo zvingaita sezvisingabviri muzana remakore rechi20, rega kusava ne19th. Kuramba kwevanhu kuramba hondo senzira yekugadzirisa kukakavadzana - kunoonekwa munguva ichangopfuura mubvunzo wekupindira kwemauto muSiria - ine zvakakosha zvekuti vanhu vachaita sei zvayo. Mutoro Wokuchengetedza dzidziso uri kuongorora patsva, kusanganisira kutyisidzirwa kunoitwa nhumbi dzezvombo zvenyukireya, kuti uone mamiriro ezvinhu iyo ingashandiswa zvakakodzera kuchengetedza hupenyu.

Handisi kunyatsofungidzira kubatana kwenyika yose. Nzvimbo dzemauto ehurumende-indasitiri dzakasimbiswa. Unhu hukuru hwezvematongerwo enyika huri pusillanimous. Matambudziko emunharaunda ane nzira yekuva nengozi. Nguva yemberi haigoni kufanotaurwa. Takarasikirwa nemikana mberi, kunyanya nguva imwe chete apo Bhanhire reBerlin rakawa uye Cold War yakaguma, vatungamiriri vanoziva vaizobata ndokutanga kuvaka zvivako zvehurumende itsva yenyika. Asi ini ndiri kutaura kuti nyika, inoshushwa nehondo dzeA Afghanistan neIraq, yakaguma yakazvidzivirira uye iri munzira yekuita hondo dzezvematongerwo enyika sezvakaitika zvekare.

Zvinhu zviviri zviri kuunza hutarisiro huri nani hwehutano hwepasi: kuzvidavirira uye kudzivirira. Hatina kumbobvira tanzwa zvakawanda nezvehurumende dzinotarisira hurumende nekuda kwezviito zvavo pamibvunzo yakawanda yehondo uye rugare. Iye zvino, nekupararira kwekodzero dzevanhu, vashandi vezvematongerwo enyika vanopa simba vanotsigira hurumende dzavo dzinopomerwa kuti dzibatsire muhutano hwepasi rose hwekusimudzira kwevanhu. Aya mazano ese enyika, anoonekwa mumasangano akasiyana-siyana, kubva mukudzivirirwa kwehutongerwe enyika kusvika kune kubatanidzwa kwevakadzi mumapurogiramu ekugadzirisa, kunobatsira kudzivirira kukakavara.

Iyi nhanho yepamusoro yekufunga iri kuunza simba idzva kumakakatanwa ezvombo zvenyukireya. Zvichiwedzera, zvombo zvenyukireya zvinoonekwa kwete sezviridzwa zvekuchengetedzwa kwenyika asi sevatyori vekuchengetedza kwevanhu. Zvakawanda uye zvakanyanya, zviri kuve pachena kuti zvombo zvenyukireya uye kodzero dzevanhu hazvigone kuvapo papasi. Asi hurumende dzinononoka kutora marongero anoenderana nokunzwisisa kutsva kwezvinodiwa kuchengetedzwa kwevanhu. Nekudaro, isu tichiri kurarama munyika ine mbiri-mbiri umo vane simba vanozvikurira vega zvombo zvenyukireya vachirambidza kutora kwavo nedzimwe nyika. Takatarisana nenjodzi yekupararira kwezvombo zvenyukireya nekuti nyika dzine simba renyukireya dzinoramba kushandisa masimba avo kuvaka mutemo wakanangana nekurambidza zvombo zvenyukireya zvese, uye kuramba tichideredza mhedziso ya1996 yeInternational Court yeJustice kuti kutyisidzira kana kushandiswa kwenyukireya zvombo kazhinji hazvisi pamutemo uye kuti nyika dzese dzine basa rekutaurirana nezvekubviswa kwezvombo zvenyukireya.

Kufunga uku kuri kupa kufamba iko zvino kuri kuvaka pasi rese kuti itange danho rezvematongerwo enyika rekubvisa zvombo zvenyukireya kunyangwe pasina kudyidzana kwesimba renyukireya. Musangano weNayarit nemusangano waro wekutevera muVienna gare gare gore rino, zvinopa uye zvinokurudzira kutanga chirongwa chakadai .. Hurumende dziri kutsvaga kutaurirana kwakazara kwekurambidzwa kwepamutemo kwepasi rose pazvombo zvenyukireya dzinofanira kusarudza zvino pakati pekutanga nzira yepamutemo yekuparadza zvombo zvenyukireya pasina kutora chikamu kwezvombo zvenyukireya kunotaura kana kumanikidza vavariro yavo nekushanda chete mukati meNPT uye Musangano weDziviriro yezvombo uko zvombo zvenyukireya zvinogara zvichikanganisa simba.

Chiitiko changu chinonditungamira kuti ndisarudze kutanga maitiro ekuti senyika dzinofunga dzinotanga basa rekugadzirira nedonzvo rekuvaka mutemo wepasirese. Izvi zvinoreva kuzivisa zviri pamutemo, zvehunyanzvi, zvematongerwo enyika uye zvechikumbiro zvinoda nyika yezvombo zvenyukireya pasina hwaro hwekutaurirana kurambidzwa zviri pamutemo pazvombo zvenyukireya. Ichave nzira refu, asi imwe nzira, nhanho-nhanho, ichaenderera mberi ichikanganiswa nenyika dzine simba, idzo dzakafunga kudzikamisa budiriro ipi neipi yakajeka kubva pakatanga kushanda kweNPT muna 1970. Ndinokurudzira nhengo dzeparamende kuti dzishandise mukana wavo wekuwana masimba uye vazivise muParamende yega yega pasire chisarudzo chinodaidzira kuti basa riitwe nekukasira. kutanga pahurongwa hwepasirese hwekurambidza kugadzirwa, kuyedzwa, kubatwa uye kushandiswa kwezvombo zvenyukireya nenyika dzese, uye nekupa kubviswa kwavo pasi pechisimbiso chakasimba.

Kutsigira nevamiriri veparamende kunoshanda. VaParamende vakagadzwa zvakanaka kwete chete kuti vakumbire zvirongwa zvitsva asi kuti vateedzere kuita kwavo. Iwo akaisirwa zvakasarudzika kupokana nemazano aripo, dzimwe nzira dziripo uye zvinowanzo bata hurumende kuzvidavirira. VaParamende vanobata simba rakawanda kupfuura ravanowanzoziva.

Mumakore angu ekutanga muparamende yeCanada, pandakashanda sachigaro weParamende yeGlobal Action, ndakatungamira nhume dzeparamende kuenda kuMoscow neWashington kunoteterera masimba makuru ezuva kuti atore matanho akakomba kurwisa zvombo zvenyukireya. Basa redu rakatungamira mukuumbwa kweSitan-Nation Initiative. Uku kwaive kushandira pamwe nevatungamiriri veIndia, Mexico, Argentina, Sweden, Greece neTanzania, avo vakaita misangano yemusangano vachikurudzira masimba enyukireya kuti amise kugadzirwa kwezvinhu zvavo zvenyukireya. Gorbachev akazoti Six-Nation Initiative yaive chinhu chakakosha mukuzadzikiswa kwe1987 Intermediate Nuclear Forces Chibvumirano, icho chakabvisa kirasi yese yemasipireti epakati nepakati.

VaParamende veGlot Action vakava rutivi rwemapurisa e1,000 munyika ye130 uye vakagadziriswa pane mamwe mazano ezvakawanda zvepasi pose, zvakadai sokusimudzira democracy, kupesana nekugadzirisa, mutemo wenyika dzose uye kodzero dzevanhu, vanhu, uye zvakatipoteredza. Sangano raive nechinangwa chekuita hurukuro dzakatanga kuChitreji Test Test Treaty uye yakapa musungo kuti hurumende dzakawanda dzisayine mu International Criminal Court uye 2013 Arms Trade Treaty.

Mumakore ekupedzisira, mubatanidzwa mutsva wevamiriri vemitemo, maParamende eNyukireya Asiri-Kuwedzera uye Kuzvidzivirira, yakaumbwa uye ndinodada kuve Sachigaro wayo wekutanga. Ndinokorokotedza Senator Ed Markey nekuungana muWashington nhasi kuungana kwakakosha kwevamiriri vemitemo. Pasi pehutungamiriri hwaAlyn Ware, PNND yakwezva vangangoita mazana masere emitemo munyika makumi mashanu nenomwe. Yakabatana neInter-Parliamentary Union, boka rakakura remaparamende munyika zana nemakumi matanhatu nenomwe, mukugadzira bhuku rekushandisa revamiriri veparamende vachitsanangura nyaya dzisiri dzekuwandisa uye dzekutora zvombo. Iyi fomu yehutungamiriri isingaite misoro asi inoshanda zvakanyanya. Kuvandudzwa kwemasangano akaita seParamende yeGlobal Action uye maParamende eNyukireya Asiri-Kuwedzera uye Kuzvidzivirira kuri kupa zvakanyanya kukudziridza hutungamiriri hwezvematongerwo enyika.

Inzwi remaParamende rinogona kunge rakasimba mune ramangwana kana Mushandirapamwe weSangano reParamende yeUnited Nations unobata. Mushandirapamwe unotarisira kuti rimwe zuva vagari venyika dzose vazokwanisa kusarudza zvakananga vamiririri vavo kuti vagare musangano mutsva muUnited States uye mitemo mitemo yenyika yose. Izvi zvingasaitika kutozosvikira tasvika pane imwe nhanho yemhau, asi danho rekugadzirisa rinogona kuva kusarudzwa kwevatumwa kubva kumapurisa enyika, avo vaizopiwa simba rekugara musangano idzva muUnited States nekusimudzira nyaya zvakananga neHarare Council. Paramende yeEuropean, umo kusarudzwa kwakananga kwemajeri ayo e766 kunoitwa munyika idzi, inopa muenzaniso wegungano reparamende pasi rese.

Kunyangwe vasina kumirira zviitiko zvemberi zvekusimudzira hutongi hwepasi rose, maparamende nhasi vanogona uye vanofanirwa kushandisa chinzvimbo chavo chakasiyana mumasangano ehurumende kutsigira marongero ezvehutano kuchengetedza hupenyu pasi pano. Vhara mupfumi-murombo mukaha. Mira kudziya kwepasi. Hapanazve zvombo zvenyukireya. Ndizvo zvinhu zvehutungamiriri hwezvematongerwo enyika.

Leave a Reply

Your kero e haangazozikamwi ichibudiswa. Raida minda anozivikanwa *

Related Articles

Dzidziso Yedu Yekuchinja

Nzira Yokupedza Sei Hondo

Enda kune Runyararo Dambudziko
Zviitiko zveAntiwar
Batsirai Tikure

Vadiki Vanopa Tichengetedze Kuenda

Kana ukasarudza kuita mupiro unodzokororwa weinenge $15 pamwedzi, unogona kusarudza chipo chekutenda. Isu tinotenda vanoramba vachipa pawebhusaiti yedu.

Uyu ndiwo mukana wako wekufungidzira zvakare a world beyond war
WBW Shop
Dudziro Kune Chero Mutauro