Kuparadzwa kweMambo weUnited States-Uye Zvadaro?

naJohan Galtung, 1 Sep 2014 - TRANSCEND Media Service

Ndiyo musoro webhuku rakabudiswa neTransCEND University Press mu2009, ikozvino muchipiri kudhinda, uye shanduro dzakawanda kusanganisira chiChinese. Paiva nemifananidzo miviri inoratidza mhinduro: Vakabudirira, Regionalalization kana Global Globalization? - US Blossoming kana US Fascism?

Ndezvipi mamiriro ezvinhu nhasi, makore mashanu gare gare?

Vakabudirira? UK ihondo neU.SA kuchengetedza America neAmerica semasimba makuru enyika yose kunyange kana mumvuri wemakore 50 apfuura; UFrance inoedza kuchengetedza zvayo maimbova makoroni muAfrica; vanoshandisa NATO-North Atlantic Treaty Organisation yeuto rechiuto neEuro-European Union kutsigira zvematongerwo enyika. Muumambo mavamiriri vemo vanoenda kunoparadza; asi masimba eWestern anonyanya kuita izvozvo ivo pachavo.

China inoshanda zvikuru mune zvekunze kune dzimwe nyika, dzimwe dzayo inoita chisimba; zvisinei, chikamu chemauto hachina kushandiswa zvine utsinye.

Russia yakapinda mu "pedo nechokunze", CIS-Commonwealth ye Independent States, Ukraine; asi kune zvimwe zvikonzero. Chipo cheCrimea kuUkraine mu1954 chakanga chiri kukanganisa kururamiswa sezvo mamiriro ezvinhu akachinjwa; uye kuMoscow, kwete Kiev, inotaura nezvemasarudzo e "nyika imwe, nyika mbiri". Muchidimbu, hakuna vatsivi.

Regionalalization? Ehe. Islam uye Latin America-Caribbean, seOIC-Sangano reIslamic Cooperation uye CELAC-Comunidad de Estados Latinoamericanos y Caribeños, zvishoma nezvishoma; EU inonetseka. African Unity yakatambudzwa zvikuru apo Gaddafi yakabviswa; asi hurumende iripo kunyange kana iri pasi pesimba rakasimba reAngland-America, semuenzaniso, kuronga Al-Shabha. Ivo vakaedza izvozvo zvisati zvaitika; zvichida kukurukurirana kwaizova nani kudarika bhomba?

Kudyidzana kwenyika? Aihwa. Kurwisana pakati pemiti mbiri dzezvemari; USA-EU kuchengeta dhora semari pasi rose, BRICS-Brazil, Russia, India, China, South Africa nenzira dzakasiyana-siyana.

US Blossoming? Hapana; iyo pasi 20, 70 kana kunyange 99% ine zvishoma kana kuti hapana kuwedzera mukutsvaka simba, saka kunodererawo kunowanikwa mumusha.

US Fascism? Hungu, chokwadi; kana nefascism tinoreva kushandiswa kwechisimba chikuru kune zvematongerwe enyika. US fascism inotora maitiro matatu: pasi rose nebhomba, droning uye kunopera kwose; dzimba nezvombo zvehondo zvinoshandiswa kudarika rudzi uye kirasi zvinokonzera; uye ipapo NSA-National Security Agency inoongorora vanhu vose.

Icho chinosuruvarisa kukura. Nyika yakadaro inoyevedza uye hapana zviri nani kupa kunze kwema macro bombing, meso droning uye micro sniping. Tinonzwisisa hurongwa hwemauto-huwandu hwemabhizimisi pabasa-bhizimusi bhomba rinotungamira-asi unyanzvi hwenyanzvi huri mairiwo:

"Sezvo VaB Obama vakamanikidzwa kuRussia kuti varege kugadzirisa hondo yevagari vemuUkraine, ari kuedza kushandira pamwe neMoscow mumushandirapamwe wokumanikidzira Iran kuti adzorere purogiramu yenyu yenyukireya. Kunyange sezvaanomanikidzira Iran pamusoro pechirongwa chenyukireya, anozviwana ari parutivi rweTehran mukurwisana nekupandukira kweSunni muIraq. Kunyange sezvaanotumira masimba anokosha kuti abatsire kuparadza vashandi vehurumende, ari kuedza kubatsira vabatsiri vavo kuti varwise hurumende muSiriya pedo neimba.-Zvichiri kudzivirira kodzero yevaIsraeri kuzvidzivirira pachavo pamusoro peHamas rockets, vakatumira Munyori weHurumende John Kerry kushanda pamwe chete Ijipiti kuti iomanire kuguma-iyo ndiyo Egypt iyo iyo Obama inoparadza rubatsiro rwemari kwenguva yakati nokuti yakasvika simba mushure mokunge mauto aparadza hurumende yapfuura " (Peter Baker, "Nhamo dzinoputika uye dzinochinja, dzichiisa Obama kuedza", INYT, 24 Chikunguru 2014).

Basa rakanaka, Mr. Baker. Mhinduro yeaimbova mubatsiri wekuchengeteka kuna Obama, Gary Samore, kubva mubhuku reVististic, harisi rakanyanyisa:

"Iwe unoritumidza, nyika inopisa. Mutemo wekunze kune dzimwe nyika unogara wakaoma. Isu tinogara tine kusanganiswa kwezvidimbu zvakaoma. Izvozvo hazvisi zvisizvo. Chii chisina kujairika chiripo kuitika kwechisimba uye kusagadzikana kwose kwose. Zvinowedzera zvakaoma kuti hurumende dzitsungirire- ".

Mr. Samore: zvose Chakagadzirwa ku usa, USA kuungana mumusuwo.

Washington yaida Ukraine kuti iende kuNATO kunopoteredza Russia zvakanyanya; USA-UK yakaita kuti hurumende isarudze musarudzo yeMossadegh muIranesi mu1953 iri kushandiswa mumakore e25 emhirizhonga yakaipa yeH Shah; iyo ine utsinye IS-Islamic State inogadziriswa zvikuru yekusvitsa kweUnited States muIraq mu2003 kuuraya nzira yeBaath-Saddam; mamiriro eSiria aigara akaoma kupfuura Assad achipikisana nekupikisa uye zvizhinji nekuda kwekutungamirirwa kweIsrayeri pamutemo weUnited States; Israel kuBomb kuGaza kusvika kuhutongerwo hwemhirizhonga kune chikamu chekuita kweUnited States; VaMuslim Brotherhood vakapinda musimba kuti vabudise Ijipiti kubva muUnited-Israel; hondo yeEgipita inoputirwa neU.SA pachayo uye vose vari vaviri vanoda iyo nenzira iyo, kudzvinyirira kana kwete.

Pane zvimwe zvikonzero, asi zvinowanzobatanidzwa isu, US.

Shanduko iyoyo uye nyika zvingava nyore kukurira.

Asi, dambudziko nderokuti Washington inewo autistic kufungidzira pfungwa kupfuura bombing-droning-sniping obsession.

The Guardian, 9 July 2014: "Pentagon irikugadzirira kuwirirana kwevanhu. Sayenzi yehupfumi inenge ichisimudzirwa kukudziridza zvigadzirwa zvehutano zvekutsvaga vanhu vanoita zvematongerwo enyika vane runyararo uye vanozviratidza. " Hondo yeUnited States inotendeukira mukati, pachena kuti inodzivirira vatsvene 1% vanovadyisa.

Uyezve, hongu (28 August, Indaneti), zvinotyisa, zvisingaiti zvinoshamisa, nhau: "Mapurisa eIsrael anodzidzisa mapurisa eU.S. uye ane mahofisi ekutsinhana muNew York <> Tel Aviv - Mapurisa eUS anodzidzisa muIsrael uye dzidza kubva pakukundwa kwePalestine".

Uye iyo iri nehondo imwechete inoreva kuti yakaunza nyika mbiri kuva. Izvo zvinowedzera simba kune avo vanonyanya kucheneswa uye vanonyanya kucheneswa vanonyanya kuuraya; kudyidzana mupfungwa nemaitiro anorwa neArabic uye anopesana nekusarura, uye nekutaura kwemashoko evanhu vanobva kune avo vanotonga.

Chikoro chehondo uye rudzi rwehondo nderipi nzira yakaipisisa inogona kuitika. Zvinodiwa USA ndezvokutevedzera, kubatana, kubatanidzwa kune zviri nani USA; ivo vachakohwa kutya, kusava nehanya, kubvisa, kutsiva, kurwisa chisimba. Tichikuvadza mufananidzo wekuAmerica kune imwe nyika uye kure kure nekudzikisa kuderera nekuwa kweMambo weU.S., ichakurumidza kupera nekuwa kweU.SA pachako. Vachaita kuti hondo yenyika ive yakavharwa here?

Uyezve, inouya pamusoro peimwe chiitiko chinosuruvarisa muU.SA: kuwedzera kwekubatana kwevanhu vose munyika yose, munzvimbo uye munharaunda, pamwe nekugara kwekuuraya uye kuzviuraya, kwakaipa. Kuongororwa kwakajeka ndekupinza mupfungwa mhondi, kutsvaga purogiramu nezvinodiwa munharaunda yekudzivirira kupfurikidza kudarika.

Imwe nzira yaizotarisa pamusoro pokuputika sevanhu pamwe chete, kunonoka kwekuzviuraya kweUnited States kusingagoni kugadzirisa zvinetso zvayo zvisingaverengeki, kunyange kutaurirana, kusvika apo vanhu vanongopa mwana, vanouraya zvavanoona sechinetso kusanganisira, kazhinji, ivo pachavo. Kuwanda kwemazuva ose kune migumisiro yakadai, sehosha yekuzviuraya pamagumo eumambo hweAustria-Hungarian uye kupfuura, huripo mazuva edu.

Farewell, USA? Kana bodo. Zviswededze iwe pachako, Ita Izvo!

________________________________

Johan Galtung, purofesa wezvidzidzo zveugare, dr hc mult, ndiye mutariri we TRANSCEND Runyararo Yunivhesiti-TPU. Iye ndiye munyori wemabhuku anopfuura 150 pamusoro pehukama uye nyaya dzakabatana, kusanganisira '50 Makore-100 Rugare uye Kurwisana Pfungwa, ' rakabudiswa ne TRANSCEND University Press-TUP.

Leave a Reply

Your kero e haangazozikamwi ichibudiswa. Raida minda anozivikanwa *

Related Articles

Dzidziso Yedu Yekuchinja

Nzira Yokupedza Sei Hondo

Enda kune Runyararo Dambudziko
Zviitiko zveAntiwar
Batsirai Tikure

Vadiki Vanopa Tichengetedze Kuenda

Kana ukasarudza kuita mupiro unodzokororwa weinenge $15 pamwedzi, unogona kusarudza chipo chekutenda. Isu tinotenda vanoramba vachipa pawebhusaiti yedu.

Uyu ndiwo mukana wako wekufungidzira zvakare a world beyond war
WBW Shop
Dudziro Kune Chero Mutauro