Mai le Taua i le Filemu: O Se Taiala mo le Lisi Tausaga

Saunia e Kent Shifferd

Faamatalaga saunia e Russ Faure-Brac

            I totonu o lenei tusi, o le Shifferd o se galuega lelei tele o le iloiloina o taua ma talanoaina le talaʻaga o le filemu ma le le faʻatauaina o gaioiga. I le Mataupu 9, Faʻamutaina o Taua ma le Fausiaina o se Auiliiliga o le Filemu Faʻavae, na ia tuʻuina mai faʻafefea ona tatou o mai le mea o tatou i ai nei i se sili atu filemu lalolagi. E tele a ona aitia e pei o na i laʻu tusi, Suiga i le Filemu, ae sili atu auʻiliʻiliga i luga o aʻu manatu.

O le aotelega o ana mea taua.

A. Faʻamatalaga lautele

  • O le suʻesuʻega o lana tusi o le maua lea o se avanoa lelei e faʻatau ai le taua i le isi selau tausaga.

 

  • Ina ia faʻaumatia taua, o le a manaʻomia ona tatou maua se "Aganuu o le Filemu" e maua mai i totonu oa tatou faʻalapotopotoga, faʻalauiloa ma talitonuga.

 

  • E naʻo se faʻalapotopotoga lautele e agai atu i le filemu o le a maua ai e tagata le tuulafoaia o masani tuai, e tusa lava po o le a le le mafai ona latou faia.

 

  • O le filemu e tatau ona faʻapipiʻiina, toefaʻafouina, olaola, malosi ma olaola. O ona vaega eseese e tatau ona fafagaina le tasi i le isi ina ia faʻamalosia le polokalama ma o le le aoga o le tasi vaega e le taitai atu ai i se faʻaletonu faiga. Fausiaina o se filemu faiga o le a tupu i le tele o tulaga ma masani ona tutusa, e masani lava i le fesiliaʻi auala.

 

  • O taua ma faiga o le filemu e nonofo faatasi ma le faaauauina mai i le Stable War (o le taua o le tulaga masani) i le le mautonu Taua (o aga o taua e nonofo faatasi ma le filemu) i le Filemu le tumau (o aga o le filemu e nonofo faatasi ma taua) ma le Fale o le Filemu (o le filemu o le puleaga masani) . O aso nei ua tatou i ai i le Stable War phase ma e manaʻomia ona see atu i le Stable Peace phase - o se lalolagi filemu system.

 

  • Ua uma ona tatou maua le tele o vaega o le faiga o le filemu; pau lava le mea e tatau ona matou tuʻuina faatasi vaega.

 

  • O le filemu e mafai ona vave tupu vave aua a suia suiga o suiga, e vave ona suia, e pei o le faʻafefe o le vai i le aisa pe a pa'ū le vevela mai le 33 i le 32 tikeri.

 

  • O vaega taua nei o le agai atu i se aganuu o le filemu.

 

 

B. Faʻalapotopotoga / Faʻafoega / Faʻatulagaga Fausaga

 

  1. Talosaga Taunuʻu

Faʻamalosia le Faamasinoga Faʻavaomalo o le Faʻamasinoga e faʻasaina soʻo se ituaiga o taua, e aofia ai ma taua a le atunuʻu. O taulaga, setete, kulupu ma vaega a tagatanuu o le a manaʻomia e pasia ni iugafono e lagolagoina se suiga e aumaia ai le omiga i le faamasinoga ma le UN General Assembly. Ona tatau loa lea i le Fono Tele ona pasia se faʻamatalaga tutusa ma suia lana Charter, ina ia faʻamaonia mulimuli ane e sui o setete. Atonu e teteʻe nisi e leai se aoga o le pasia o se tulafono e le mafai ona faʻamalosia i se taimi vave, ae o le faiga e tatau ona amata i se mea.

 

  1. Fefaʻatauaʻiga Faʻava o Malo i Faʻatau

Fausia se feagaiga e faapea o le fefaatauaiga i auupega o se solitulafono, e mafai ona faamalosia e le Faamasinoga o Soligatulafono Faava o Malo ma mataituina e ofisa o le puipuiga malu faavaomalo.

 

3. Faamalosia Malo Aufaatasi

  • Fausia se Ofisa Tumau Faavaomalo Maloloina

O Malo Aufaatasi e tatau ona teuteu lana Charter e faaliliu ai ana le tumau UN UN peacekeeping iunite i se tumau leoleo. E i ai le "Emergency Peace Force" o le 10,00 i le 15,000 fitafita na aʻoaʻoina i tulaga faʻaletonu tali atu, mafai ona tuʻuina atu i le 48 itula e tineia "pulumu afi" ae latou te leʻi oʻo i le pulega. O le UN UN Blue Helmets peacekeeping force e mafai ona tuʻuina atu, pe a manaʻomia, mo se taimi umi.

 

  • Faateleina le auai i le Fono o Puipuigamalu

Faʻaopopo tagata tumau mai le lalolagi i saute i le Security Council (o loʻo iai nei sui o le US, Farani, Egelani, Saina ma Lusia). Faʻaopopo foi Iapani ma Siamani, malosiʻaga tele ua toe maua mai nei mai le WWII. Faʻamutaina le paoa a le sui toatasi i le faʻagaioia ma le maualuga o le 75-80% o sui palota.

 

  • Faʻaopoopo se Tino Tolu

Faaopoopo le Palemene a le Palemene, filifilia e tagatanuu o atunuu eseese o malo, o loo avea o se faufautua faufautua i le Fono Tele ma le Fono o Puipuigamalu.

 

  • Fatuina se Faʻalāpotopotoga Faʻatonutonu Faʻasalaga

O le CMA o le a tuʻuina i le UN Secretariat e mataitu le lalolagi ma lipoti atu faiga masani e taʻitaʻia ai feteʻenaʻiga i le lumanaʻi (E faia e le CIA i le taimi nei?).

 

  • Puleaina o Pulea Lafoga

E tatau ona iai le malosiʻaga tau lafoga ole Malo Aufaatasi e faʻaputuputu tupe mo ana gaioiga fou. O se lafoga laititi i luga o ni nai fefaatauaiga faavaomalo e pei o telefoni, meli, femalagaiga i luga o le ea po o ni eletise o le a siitia ai le paketi a le UN ma aveese ai nai tamaoaiga mauoa mai le avea ma ana sili tupe.

 

  1.  Faaopoopo le Feteenaʻiga o Feteenaiga ma Faʻasalalauga

Faʻaopopo le faʻataʻatiaga o feteʻenaʻiga ma le faʻaleleia o fausaga i isi pulega faʻaitulagi o loʻo i ai nei, e pei ole Europa Union, o le Faalapotopotoga o Amerika Amerika, le African Union ma faʻalapotopotoga faʻaitulagi.

 

  1. Sign International Treaties

O malosiaga tetele uma, e aofia ai ma le US, e tatau ona sainia feagaiga faʻavaomalo o loʻo iai e faʻafoe ai feteʻenaʻiga. Fausia ni feagaiga fou e faʻasa ai auupega i fafo, soloia auupega faʻaniukilia ma tuʻu le tumau i le gaosiga o mea fissile.

 

  1. Taliaina se "Faʻasalaga e Le Faʻaosofia"

Fausia se tulaga le faʻamataʻu i le tatou puipuiga a le atunuʻu. O lona uiga o le alu 'ese mai nofoaga faʻamiliteli ma uafu i le salafa o le lalolagi ma ave le faʻamamafa i auupega puipuia (ie, leai ni missiles mamao ma ni pomu, leai ni vaʻalele mamao mamao). Faʻalelei talanoaga i le lalolagi e uiga i le faʻaititia o militeri. Saili le sefulu tausaga faʻamalo i luga o auupega fou ona faʻasolosolo malie ai lea o le tele o auupega e ala i feagaiga, aveʻese vasega ma numera o meatau. Tipi lima faʻaliliuga faʻafuaseʻi i lenei taimi.

O le faia o lenei mea o le a manaʻomia ai se taumafaiga tele i luga o le vaega a le sosaiete i le va o tagata lautele ina ia faʻamalosia malo i galuega tele, talu ai o le a musu tagata taʻitoʻatasi e faia laasaga muamua pe oʻo foi i le alu.

 

  1. Amata Auaunaga Lautele

Amata se auaunaga mo auaunaga lautele o le a tuʻuina atu ai aʻoaʻoga mo tagata matutua matutua i puipuiga faʻale-malo, e aofia ai taʻiala, auala, ma le tala faasolopito o le le manuia o le puipuiga.

 

  1. Fausia se Matagaluega o le Filemu a le Kapeneta

O le Matagaluega o le Filemu o le a fesoasoani i le peresetene i le taulai atu i isi auala i le militeri i tulaga tau feteenaʻiga, togafitia o osofaiga faatupu faalavelave e pei o solitulafono ae le o ni taua.

 

  1. Amata le International "Trans-armament"

Ina ia aloese mai le leai o ni galuega, malo o le a teu faafaigaluega i le aʻoaʻoina i latou o loʻo galulue i le auupega alamanuia, faʻaaogaina i pisinisi fou e pei o gafataulimaina malosiaga. Latou te faʻatupeina foi le amataina o tupe faavae i totonu o na pisinisi, faʻasolosolo lemu ese le tamaoaiga mai lona faʻamoemoeina i konekalate konekalate. O le Bonn International Center mo le Liua o se tasi o tele faʻalapotopotoga o galulue i le mataupu o le puipuiga alamanuia liua.

[O le Bonn International Center for Conversion (BICC) o se faalapotopotoga tutoatasi, e le o ni poloketi e faʻamalosi i le faʻaleleia o le filemu ma le atinaʻe e ala i le faʻaleleia lelei ma le faʻaleleia o suiga o le militeli, aseta, galuega ma gaioiga. E faʻatulaga e le BICC ana suʻesuʻega e uiga i autu autu e tolu: lima, faʻafouina o le filemu ma feeseeseaiga. O lona aufaigaluega faavaomalo o loʻo aʻafia foi i galuega faufautua, tuʻuina atu malo, faʻalapotopotoga faʻapitoa ma isi faʻalapotopotoga a le malo ma faʻalapotopotoga tumaoti ma fautuaga faʻavae, galuega faʻaleaoaoga ma galuega faʻatino galuega faatino.]

 

10. Auai Aai ma Setete

O taulaga ma setete o le a faalauiloa atu saoloto sone, e pei o le tele o i ai nei-leai niukone sone, armament-leai ni sone ma filemu sone. O le a latou faʻatuina foi a latou lava matagaluega o le filemu; tuu i luga o konafesi, aumaia tagatanuu ma tagata atamamai faatasi e malamalama i sauaga ma fuafua fuafuaga muamua faaititia ia latou nofoaga; faʻalauteleina polokalame a le taulaga a le tuafafine; ma tuʻuina atu feteʻenaʻiga ma aʻoaʻoga toe faʻaleleia a tupulaga mo tamaiti aʻoga i aʻoga a le malo.

 

11. Faʻateleina Aoaoga a le Iunivesite

Faʻateleina le manuia o aʻoaʻoga i le kolisi ma iunivesite.

 

12. Faʻasa le sailia o le militeli

Faʻailoa le militeri e suʻeina ma aveese polokalama a le ROTC mai aʻoga ma iunivesite.

 

C. Mataʻitusi a faʻalapotopotoga Tumaoti

Le faitau afe o faʻavaomalo faʻalapotopotoga tumaoti (NGO) o loʻo galulue mo le filemu, faʻamasinoga tonu ma atinae fesoasoani, fausiaina o se lalolagi lautele sosaiete mo le taimi muamua i le talafaʻasolopito. O nei faʻalapotopotoga e faʻateleina le galulue faʻatasi o tagatanuʻu e ala i le sopoia tuaoi tuai ma faʻateleina le le aoga i malo o malo. O se lalolagi-faʻavae lalolagi ua vave amataina i le avea.

 

D. Le faʻamalosi, aʻoaʻoina, Tagatanuʻu Faʻafilemuina le filemu

O nisi o faʻamanuiaga sili ona lelei a le NGO mo le tausia o le filemu ma le faʻatonutonuina o sauaga o "faʻatasi ma faʻalapotopotoga," pei o le Peace Brigades International ma le Nonviolent Peaceforce. Latou i ai le tele-faʻavaomalo filemu filemu o tagata lautele aʻoaʻoina i le le faʻamalosia oe o atu i feteʻenaʻiga nofoaga e puipuia ai le oti ma puipuia aia tatau a tagata, ma faia ai le avanoa mo le lotoifale kulupu e sailia se filemu fofo o a latou feteʻenaʻiga. Latou te vaʻavaʻaia le taofi-afi ma puipuia le puipuiga o tagata e le o le taua.

 

E. Mafaufauga Tane

O leisi vaega o le atinaʻeina o le aganuʻu o le filemu o tane mafaufau o loʻo taulaʻi i le filemu sailiiliga ma le filemu tulafono, pei o le Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI). E leʻi taitai lava ona taitaiina atu le malosi o le atamai i le malamalama ai i mafuaaga ma tulaga o le filemu i ona itu uma.

[tusi: Faʻatūina i le 1966, SIPRI o se komiti tutoatasi faʻavaomalo i Suetena, faatasi ai ma se aufaigaluega e uiga i 40 tagata suʻesuʻe ma fesoasoani suʻesuʻe e tuʻufaʻatasia i suʻesuʻega i feeseeseaiga, pulea lelei o lima ma le vevesi. O loʻo faʻatumauina e le SIPRI ia faʻamaumauga tetele i tupe faʻaalu a le militeli, gaosiga o lima, faʻafeiloaʻiga o vailaʻau, vailaʻau faʻamaʻi ma le ola faʻatasi, pulega faʻavaomalo ma le atunuʻu, faʻatautaia o le puipuia o lima, faasologa o taimi taʻitasi o mea tetele e faʻafoeina ai lima, faʻalavelave faamiliteli ma faʻalavelave faaniukilia.

I le 2012 SIPRI Amerika i Matu na tatalaina i Uosigitone DC e faʻamalosia suʻesuʻega i Amerika i Matu i feteenaiga, auupega, taofia o lima ma le faʻaumatia.]

 

F. Taʻitaʻi Lotu

Taʻitaʻi lotu o le a taua taʻaloga i le fausiaina o se aganuʻu o le filemu. O lotu maoaʻe e tatau ona faʻamamafaina le filemu aʻoaʻoga i totonu o a latou tu ma aga ma le toe faʻaaloalo ma faʻaaloalo i aʻoaʻoga tuai e uiga i sauaga. O nisi mau e tatau ona le amanaʻiaina pe malamalama i ai o se vaega o se eseʻese taimi ma tautua manaʻoga e le toe aoga. E manaʻomia e ekalesia kerisiano ona savavali ese mai i taua paia ma mataupu o le taua. E manaʻomia e le au Mosalemi le faʻamamafaina o le jihad i luga o le tauiviga i totonu mo le amiotonu ma lafoai, i lo latou taimi, naʻo taua-aʻoaʻoga.

 

G. Isi 

  • Sui le GDP ma se isi faʻamaufaʻailoga mo le alualu i luma, pei o le Faʻamatalaga o le Alualu i Luma Moni (GPI).
  • Toe faʻaleleia le Faalapotopotoga o Fefaʻatauaiga a le Lalolagi e le mafai ona faia ni maliega tau fefaatauaiga saoloto e pei o le Pacific Pacific Partnership (TPP) lea e soloia ai tulafono a le atunuu e puipuia ai le siosiomaga ma tagata faigaluega.
  • E sili atu le manuia o malo e tatau ona maua ai ni meaai nai lo meaola suamalie ma tatala o latou tuaoi i tagata fiaaai fiaai.
  • O le US e tatau ona fesoasoani i le faʻamutaina o le mativa matitiva. A o faʻaletonu le faiga o taua ma e tau leai ni tupe faʻaalu a le militeri, e tele atu tupe e avanoa mo le atinae gafataulimaina i vaega matitiva o le lalolagi, ma atili ai ona manaʻomia ni paketi a le militeri i se tali lelei.

O se tasi Tali

  1. Matou te manaʻomia se auala e fausia ai le tele o feoaiga mo lenei mea; leai se mea e foliga mai e le o vaaia. E faʻapefea ona i ai mea tatou te manaʻomia e aʻoaʻoina ma faʻatinoina.

    Ou te le o vaʻai pe faʻafefea ona tupu lenei mea, pei o le faʻamalosia o tagata lotu e fautua ma faʻatulaga lelei, tele, mo auala o le filemu tatou lotu valaʻauina i tatou e.

    I laʻu lotu i le lotoifale, e iai le tautua i laugutu, tigaalofa, ae o se nofoaga e nonofo ai tamaʻitaʻi ma aiga ma meaʻai o le aoauli e fai uma a latou gaioiga. Leai se manatu mo le mea na o mai ai tagata maualalo tupe maua: latou o iinei aua e sili atu le lelei nai lo le mea na latou o mai ai, ae o matou tagata lotu le feutanaʻi ma a tatou lava malo militeri ma pulega pulega faʻatosinaina tutuli latou i fafo mai o latou lava atunuu eo mai iinei.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana