Saunia e Gareth Porter, Sasaʻe i Sasaʻe Tutotonu
Na taʻua e Moscow ma Tamaseko ia osofaʻiga o le mafuaʻaga lea na faʻaalia ai le faamutaina o le taofiga i Suria
le otootoga lipoti i se suesuega i totonu o le US ma osofaʻiga a le ea a le malo o Suria ua faʻaalia ai le faʻaletonu i le faia o faʻaiʻuga e ogatasi ma le faʻamoemoeina o le au a Suria.
O le lipoti, na tuʻuina mai e le US Central Command i le aso 29 o Novema, o loʻo faʻaalia ai o ofisa sinia a le US Air Force i le Combined Air Operations Center (CAOC) i le al-Udeid Airbase i Qatar, oe na nafa ma le faaiuga e faia le osofaʻiga a Setema i Deir. Eseora:
- na faaseseina tagata Rusia e uiga i le mea na fuafua le US e osofaʻi ai ina ia le mafai e Rusia ona lapataia o loʻo tulimataʻia 'au a Suria.
- le amana'ia fa'amatalaga ma fa'amatalaga su'esu'ega fa'amatalaga lapata'iga e fa'apea o tulaga e tatau ona taia o le malo o Suria nai lo le Islamic State
- suia fa'afuase'i mai se faiga fa'ata'atia ma le loto i ai i se fa'alavelave fa'afuase'i e soli ai faiga masani a le Air Force.
O le vaiaso talu ai na saunoa ai Brig. O Gen. Richard Coe, o le taitai taitai o le US i le au suʻesuʻe, na taʻu atu i le au tusitala e faapea o le ea a le US i Deir Ezzor i le aso 17 o Setema, lea na maliliu ai le itiiti ifo i le 62 - ma atonu e sili atu nai lo le 100 - 'autau a Suria, o le taunuuga le iloa o le "sese tagata".
O le lipoti lava ia fai mai na maua e le au suʻesuʻe "leai se faʻamaoniga o le amio le pulea" - ae e matua faitioina le faiga o faʻaiuga ma e le ofoina atu ni faʻamatalaga mo lena faʻasologa o faʻaletonu.
Le auala na faʻaumatia ai e le osofaʻiga le maliega taofi
O osofaiga faasaga i tulaga taua e lua a Suria, o le mea taua lea na tupu i le malepelepe o le maliega a Suria e taofi le taua i le va o le Iunaite Setete ma Rusia ia Setema. Na taʻusalaina e Moscow ma Tamaseko le osofaʻiga o se gaioiga ma le loto i ai a le pulega a Obama e lagolago ai le vaega a le Islamic State ma taʻua ai osofaʻiga o le mafuaaga lea o le faʻamutaina o le taofiga i le aso 19 o Setema.
O Lt. Gen. Jeffrey L Harrigan, o le ta'ita'i o le US Air Forces Central Command ma le CAOC, o ia o le autu autu i faaiuga uma, e foliga mai sa i ai se mafuaaga mo se osofaiga faasaga i 'au a Suria.
O le Failautusi o le Puipuiga a le US, Ashton Carter, na tetee malosi i se aiaiga i le maliega a le US-Rusia e taofi le taua e mafai ona faatuina ai se US-Rusia "nofoaga autu tuʻufaʻatasia" e faʻamaopoopoina osofaʻiga i luga o le ea e faasaga i le Islamic State (lea e taʻua o Daesh) ma le Nusra. Luma, lea sa tatau ona malosi pe a uma aso e fitu o le taofiga lelei.
Ae na lagolagoina e Peresitene Barack Obama le tulaga o le Failautusi o le Setete John Kerry ma fa'ato'a fa'asagatau le Pentagon.
i se fa'asalalauga fa'asalalau i le aso 13 Setema, na taʻua e Harrigan o lona sauni e auai i sea galuega soofaatasi ma tagata Rusia “o le a faalagolago i le mea e iʻu i ai le fuafuaga.” Na ia faaopoopo mai: “[Ou te] le vave fai atu o le a tatou oso i totonu. Ma ou te le o fai atu ioe pe leai. Ou te fai atu e iai a tatou galuega e fai e malamalama ai po o le a le foliga o le fuafuaga.”
I le tolu aso mulimuli ane, na auina atu ai e le poloaiga a Harrigan se drone e suʻesuʻe se nofoaga e tolu kilomita i saute sisifo o Deir Ezzor malaevaalele. Na faʻaalia ata o se auala e ulufale ai, lua faleie ma 14 tama matutua, e tusa ai ma le lipoti o suʻesuʻega. O lena gaioiga na taitai atu ai i se faiga faʻaiʻuga faʻavavevave lea na iʻu ai i le osofaʻiga a le ea faasaga i nofoaga autu e lua a Suria i le aso na sosoo ai.
Le mea na le mafai e le US ona taʻu atu i tagata Rusia
O le aotelega o le lipoti o suʻesuʻega o loʻo faʻaalia ai na auina atu e le CAOC faʻamatalaga taufaasese i tagata Rusia aʻo leʻi faia le osofaʻiga e uiga i le nofoaga o sini. Na logoina le au Rusia e iva kilomita i saute o le malae vaalele a Deir Ezzor: na o le tolu ma le ono kilomita mai lena malae vaalele, e tusa ai ma le aotelega o ana sailiga.
O Brig. O Gen. Richard Coe, o ia lea na ia faamalamalamaina le au tusitala i le lipoti a le au, na ia faailoa mai o faamatalaga taufaasese na taofia ai le au Rusia mai le faauilavea e taofi le osofaiga. "Ana matou taʻu saʻo ia i latou, semanu latou te lapataia i matou," o lana tala lea i le au tusitala.
Fai mai Coe o le tuʻuina atu o lena faʻamatalaga taufaasese i tagata Rusia aʻo leʻi faia le osofaʻiga e "le fuafuaina". Ae ui i lea, e leʻi ofoina mai e ia poʻo le otootoga toe tusia o le lipoti se faʻamatalaga pe faʻafefea ona tuʻuina atu ia faʻamatalaga taufaasese i tagata Rusia ma le le iloa.
Mai lona tulaga muamua i luga aʻe o le nofoaga e tolu kilomita mai le malaevaalele, na mulimuli atu ai le drone i se taavale i isi tulaga e lua lata ane, o loʻo i ai uma ia tunnels, faʻapea foʻi ma "nofoaga puipuia o le taua", e aofia ai tane ma tagata faʻapipiʻi. O na uiga uma na semanu e ogatasi ma se tulaga o le Vaegaau a Suria, aemaise lava i Deir Ezzor.
I le taimi na tau ai le Vaegaau a Suria mai tulaga mautu o le puipuiga e taofia ai le malaevaalele a Deir Ezzor - o le laina ola mo le vaega atoa o loʻo pulea e le malo - mai le sosolo.
Ae ui i lea, o na tulaga na vave ona iloa o le IS, e faʻavae i luga o lavalava o loʻo ofuina e tagata faigaluega i nofoaga. O le lipoti o loʻo faʻamatalaina ai le aufaigaluega i nofoaga e lua o loʻo ofuina i "se faʻafefiloi o laʻei masani, laʻei faʻapitoa ma laei faʻafitafita e leʻi tutusa".
Ae o se tasi sa avea muamua ma suʻesuʻega a le US intelligence ma le poto masani i le faʻamatalaina o ata i tulaga o taua na taʻu atu i Middle East Eye o le faʻamatalaga e mafai ona faʻailoga tagata IS mai fitafita a Suria i luga o latou lavalava "e foliga mai e sese". Fai mai a ia, na ia vaaia ata o le au Leoleo a le Republican Syria i totonu o le malae e le o ofuina ni toniga masani pe o laei i lanu eseese.
O atugaluga e uiga i le iloagofie o tulaga IS
O loʻo taʻua foʻi e le lipoti se faasologa o mea e taʻua o "faʻalavelave" e uiga i lipoti faʻamatalaga ma auiliiliga i le faʻamaoniaina o avanoa ma le IS lea e faʻapea e leʻi vaʻaia e i latou na faia faaiuga i le faʻamoemoe.
O le nofoaga fa'aitulagi a le Air Force's Distributed Common Ground System (DCGS) o le puna autu lea o le su'esu'eina o le atamai mai le mata'ituina o le ea. Na tali atu i le uluai faailoaina o tulaga o le vaega o le Islamic State e ala i le siitia o "popole" e faapea o le malosi o le eleele o loo fesiligia e le mafai ona auai i le vaega.
Ae o na popolega e leʻi oʻo lava ia Harrigan poʻo lana aufaigaluega, e tusa ai ma le lipoti.
I le tolusefulu minute aʻo leʻi faʻatulagaina le taʻaloga, na valaʻau ai se tasi i le CAOC e lipoti atu se "faʻailoga fuʻa" i se tasi o eria e lua. O le valaau, lea na feteenai ma le faailoaina taliaina e faavae i luga o le leai o ni fuʻa i luga o le saite, "na le amanaiaina", e tusa ai ma le lipoti.
O loʻo faʻaalia foi i le lipoti o se faʻafanua na saunia e se ofisa faʻamatalaga, o lona faʻamatalaga o loʻo faʻasalalau, lea na maua i le CAOC e feteenai ma le faʻafanua faʻavasegaina o loʻo faʻaalia ai nofoaga o loʻo nofoia e le Syrian Army ma IS i tafatafa o le malae vaalele Deir Ezzor.
O le fa'afanua fa'avasegaina na lagolagoina le fa'ai'uga e fa'agasolo ai le tete'e. Ae o le au ofisa o loʻo aʻafia i le faʻamoemoeina o faʻaiʻuga na latou teena le iloa o se isi faʻafanua.
O le lipoti ma le faʻasalalauga faʻasalalau a Coe na faʻamatalaina uma ai le faaiuga e faapea o avanoa na i lalo o le pulega a le IS ona o se taunuuga o le "faʻaituau faʻamaonia", o lona uiga e sailia ma talia e tagata faʻamatalaga e faʻamaonia ai a latou faʻaituau o iai.
Ae o le ta'ua o lena manatu o lona uiga o i latou e nafa ma le tete'e na amata ma le fiafia i le sailia o faʻamaoniga e faʻamaonia ai se gaioiga ua leva ona latou manaʻo e fai.
E faitioina e le lipoti le talanoaga i le mataupu e iloagofie ai i totonu o le CAOC mo le taulai atu i "mea e mafai ona vaaia i luga o le eleele nai lo mea na matou iloa e uiga i le tulaga o le eleele” (faamamafa i le uluai lipoti).
O lena gagana o loʻo faʻaalia manino mai ai o Harrigan ma lana aufaigaluega na le amanaʻia mea moni autu e uiga i tulaga o le autau a Suria ma IS i le eria na lauiloa i le US intelligence.
O le suiga i le 'fa'atonu fa'amalosi'
O le tusitala o Elijah Magnier o le nusipepa o Kuwait i aso taitasi Al Rai na mulimulitaia le tauiviga i le va o le autau a Suria ma IS mo le puleaina o Deir Ezzor mo le tele o tausaga.
Na ia taʻu atu i le Middle East Eye i se imeli e faapea, i le taimi o le osofaʻiga a le ea, o le puipuiga o le malaevaalele e faalagolago atoa i luga o le fa o fesoʻotaʻiga o autau a Suria i luga o le laina mauga o Thardeh.
Fai mai Magnier, sa faia e vaegaau a le IS "osofaiga i aso uma" i luga o le malaevaalele a Deir Ezzor aʻo leʻi osofaʻia e le US ae na le manuia, aemaise lava ona o le maualuga maualuga o nofoaga faʻavae a Suria e faʻatatau i tulaga o loʻo nofoia e IS i le itu i saute.
Fabrice Balanche, o se tagata tomai faapitoa Farani i Suria o le ua avea nei ma uso asiasi i le Washington Institute for Near East Policy, na fai mai i se faatalanoaga ma Middle East Eye e faapea o le vaegaau a Suria o loo faaauau pea ona pulea le faavae i le mauga o Thardeh mai Mati 2016 seia oo le osofa'iga a le US air, lea na i'u ai ina pulea e IS.
O le lipoti e sese ai i latou na faia faaiuga i le taulaiina o le osofaiga ona o le le mulimulitaia o faiga masani a le Air Force. Muamua, o le CAOC na amataina se faiga e taʻua o le "Deliberate Targeting", lea e faʻaaogaina mo sini faʻamautu ma e manaʻomia ai le tele ma le taimi e faʻaalu ai galuega e faʻamautinoa ai le saʻo o le atamai i luga o sini, e tusa ai ma le lipoti. Ae na suia faʻafuaseʻi i le "Dynamic Targeting", lea e aofia ai "faʻamoemoe vave" - i latou o loʻo gaioi pe o loʻo agaʻi - lea e le faʻamalosia ai manaʻoga atamai.
Na maua e tusitala o le lipoti o suiga e le talafeagai, talu ai o nofoaga o loʻo tulimataʻia na faʻamaonia manino o ni tulaga puipui ma e le mafai ona faʻamaonia sea suiga i se osofaʻiga vave saunia. Ae toe fai atu, e leai se faʻamatalaga pe aisea.
O le tusitala o le lipoti e mai le 'malo mai fafo'
O le lipoti na faʻaalia ai le sili atu nai lo suʻesuʻega muamua i galuega a le militeri a Amerika na mafua ai le maasiasi. E mafai ona faʻamatalaina lenei mea e ala i le matafaioi a lona tusitala, o lona faʻasinomaga na faʻasalalauina o "faʻamatalaga a le malo mai fafo". E foliga mai o ia o se tagata lautele e auai i se tasi o isi sui e toatolu o le "Operation Inherent Resolve" coalition o ana vaalele na auai i le osofaiga a Deir Ezzor, lea e faaitiitia ai i Peretania, Tenimaka po o Ausetalia.
Na uia foi e le au tusitala e toalua ni feutagaiga umi e foia ai feeseeseaiga i le lipoti o le aotelega. O loʻo faʻaalia lea i le toe tolopoina o le faʻasalalauga o le lipoti, lea na muai fuafuaina mo le lua vaiaso talu ai, e tusa ai ma faʻamatalaga a le Central Command. O se taunuuga, o le lipoti na mautinoa lava le itiiti ifo o le faʻamatalaina o le faia o faʻaiʻuga nai lo le mea e sili ona fiafia i ai le tusitala e leʻi iloa.
Ua matauina e le lipoti e faapea "e le o manino po o ai e iai le matafaioi/pule e filifili ai i le va o le faaauauina o le atinae ma le loto i ai ma le faia o se osofaiga malosi." Ae peita'i o ia fa'ai'uga na mafai ona faia i le fa'atagaga a le ta'ita'i o le CAOC - Lt. Gen. Harrigan, o ia fo'i o le ta'ita'i o le US Air Forces Central Command.
O le faaiuga e aloese mai le faailoaina o Harrigan e nafa ma lena faaiuga atonu e fesootai ma le mea moni o ia foi na mauaina le lipoti.