US Inches agaʻi atu i le auai i "Tulafono-Faʻavae Lalolagi" i Afghanistan

Tamaiti i Afghanistan – Ata fa'aaitalafu: cdn.pixabay.com

Saunia e Medea Benjamin ma Nicolas JS Davies, World BEYOND War, Mati 25, 2021
O Mati 18, na faia ai le lalolagi i le faaaliga o le Failautusi o le Setete o Antony Blinken o loʻo finau malosi atu i ofisa sinia o Saina e uiga i le manaʻoga mo Saina e faʻaaloalo i se "tulafono faʻavae tulafono." Le filifiliga, Blinken lapatai, o se lalolagi e ono saʻo, ma "o se lalolagi sili atu ona vevesi ma le le mautonu mo tatou uma."

 

Blinken na manino tautala mai le poto masani. Talu mai le United States lafoa ma le UN Charter ma le tulafono o tulafono faʻavaomalo e osofaʻia ai Kosovo, Afghanistan ma Iraq, ma sa ia faʻaaogaina foʻi le malosi faʻamalosi ma le malosi faʻatasi puipuiga tau tamaoaiga faasaga i le tele o isi atunuu, na mafua ai le lalolagi sili atu oti, saua ma vevesi.

 

Ina ua teena e le Fono a le Puipuiga a le UN le tuuina atu o lana faʻamanuiaga i le osofaʻiga a Amerika faasaga ia Iraki i le 2003, sa faamataʻu faalauaitele e Peresitene Bush le UN ma “Le aoga.” Na ia tofia mulimuli ane John Bolton e avea ma Amapasa a Malo Aufaatasi, o se tamaloa na taʻutaʻua taʻutaʻua fai Afai o le fale o le UN i Niu Ioka “na leiloa ni tala se 10, e leai la se eseesega.”

 

Ae ina ua tuanaʻi le luasefulu tausaga o faiga faʻavae mai fafo a le malo o Amerika lea na le amanaʻiaina ma solia ai e le Iunaite Setete tulafono faʻavaomalo, ua tuua ai le salalau o le oti, vevesi ma le vevesi i le taimi ua ala ai, o malo mai fafo a Amerika o le a mulimuli ane oʻo mai atoa, i le tulaga o Afghanistan .
Faia e le failautusi o Blinken le laasaga sa le mafaufauina muamua o le valaau atu i Malo Aufaatasi e taitai feutanaiga mo le faʻamutaina o le taua ma faiga faapolokiki suiga i Afghanistan, faamatuʻuina le pulega a le US o le pau le puluvaga i le va o le Kabul malo ma le Taliban.

 

Ma, ina ua tuanaʻi le 20 tausaga o taua ma le soli tulafono, ua sauni le Iunaite Setete e tuʻuina atu le "tulafono faʻatulagaina tulafono" se avanoa e manumalo ai i le US unilateralism ma "ono faʻatonuina," nai lo le naʻo le faʻaaogaina o se gutu cudgel e vevesi ai. ona fili?

 

O Biden ma Blinken e foliga mai na la filifilia le taua e le gata a Amerika i Afghanistan e avea ma faamasinoga, e tusa lava pe latou te tetee i le toe osia o le maliega faaniukilia a Obama ma Iran, ae o le a leoleoina le malo o Amerika i le avea ai o ia ma puluvaga i le va o Isaraelu ma Palesitina. ma faʻaauau Amerika le soli faʻasolitulafono o tulafono faʻavaomalo faasaga i le tele o isi atunuʻu.

 

O le a le mea o tupu i Afghanistan?

 

Ia Fepuari 2020, na saini ai le pulega a le Trump se maliliega ma le Taliban e aveʻesea atoa US ma NATO 'au mai Afghanistan ia Me 1, 2021.

 

Na musu le Taliban e feutanaʻi ma le malo o loʻo lagolagoina e le US i Kabul seʻi vagana ua sainia le maliega a le US ma le NATO, ae o le taimi lava na maeʻa ai, na amata ai loa e itu a Aferika le talanoaga filemu ia Mati 2020. Nai lo le malilie i le faʻamutaina o taua i le taimi o talanoaga. , e pei ona manaʻomia e le malo o Amerika, naʻo le maliega a le Taliban e tasi le vaiaso e "faʻaititia ai sauaga."

 

Sefulutasi aso mulimuli ane, a o faaauau pea taua i le va o le Taliban ma le malo Kabul, le Iunaite Setete fai mai sese na solia e le Taliban le maliega na sainia ma le Iunaite Setete ma toe faalauiloa ai osofaʻiga o pomu.

 

E ui i le taua, na mafai e le malo o Kabul ma le Taliban ona faafesuiai pagota ma faaauau feutanaiga i Qatar, na soalaupule e le sui o Amerika o Zalmay Khalilzad, o ia na soalaupuleina le maliliega a le US ma le Taliban. Ae o talanoaga na faifai lemu, ma o lenei ua foliga mai ua oʻo i se tulaga pagatia.

 

O le oʻo mai o le tautotogo i Afghanistan e masani ona aumaia ai le faʻateleina i le taua. A aunoa ma se taofi fou, o se osofaʻiga tautotogo atonu o le a mafua ai i sili atu teritori manumalo mo le Taliban-lea ua uma pule tusa o le afa o Afghanistan.

 

Lenei vaʻaiga, tuʻufaʻatasia ma le Me 1st tuʻuina i tua aso faʻatapulaʻa mo totoe 3,500 US ma le 7,000 isi fitafita a le NATO, na unaʻia ai le valaaulia a Blinken i Malo Aufaatasi e taʻimua i le faʻateleina o le filemu i le va o malo, lea o le a aofia ai foʻi Initia, Pakisitana ma Amerika o fili masani, o Saina, Lusia ma, o le mea e sili ai le ofoofogia, o Iran.

 

O lenei faiga na amata i le a fono i Afghanistan i Moscow ia Mati 18-19, lea na aumaia faʻatasi le 16-sui usufono mai le malo na lagolagoina e le malo o Amerika i Kabul ma tagata feutanaʻi mai le Taliban, faʻatasi ai ma le sui o Amerika o Khalilzad ma sui mai isi atunuʻu.

 

Le konafesi a Moscow faataatia le faavae mo se lapoʻa Konafesi taʻitaʻia e UN e faia i Istanbul ia Aperila e faʻafanua ai se auivi mo le taofia o le taua, o se suiga faʻaupufai ma se maliliega fefaʻasoaaʻi i le va o le US-lagolagoina malo ma le Taliban.

 

Ua tofia e le failautusi aoao o le UN, Antonio Guterres Jean Arnault e taʻitaʻia feutanaiga mo le UN. Na feutanaʻi muamua Arnault i le iʻuga o le Kuatemala Taua i le va o tagata i le 1990 ma le maliega filemu i le va o le malo ma le FARC i Colombia, ma o ia o le Failautusi Aoao o sui i Bolivia mai le 2019 coup seia oo i se palota fou na faia i le 2020. E iloa foi e Arnault Afghanistan, na galue i le UN Assision Mission i Afghanistan mai le 2002 i le 2006 .

 

Afai o le fonotaga a Istanbul e maua ai se maliliega i le va o le malo o Kabul ma le Taliban, e mafai ona i ai fitafita a Amerika i se taimi i masina a sau.

 

O le Peresetene Trump-sa taumafai malosi e faʻamalie lana folafolaga e faʻamutaina lena taua e le gata - ua tatau i ai le faʻafetai mo le amataina o le toʻesea atoa o fitafita a Amerika mai Afghanistan. Ae o le toʻesea e aunoa ma se lautele filemu fuafuaga e le faʻamutaina le taua. O le UN-led Peace process e tatau ona avatu ai i tagata o Afghanistan se avanoa sili atu ona lelei mo se lumanaʻi filemu nai lo le o ese atu o malosiaga a le US ma itu e lua o loʻo tau pea, ma faʻaititia le avanoa o le gaioiga faia e fafine i luga o nei tausaga o le a leiloa.

 

E 17 tausaga o le taua na aumai ai le Iunaite Setete i le laulau feutanaʻi ma le isi lua ma le afa tausaga ae leʻi sauni e solomuli ma tuʻu le UN e taʻimua i feutanaiga filemu.

 

Mo le tele o lenei taimi, na taumafai le US e taofi le faʻamatalaga sese e ono iu ai lava ina faʻatoʻilaloina le Taliban ma "manumalo" i le taua. Ae o US tusi i totonu faʻasalalau e WikiLeaks ma se vaitafe o lipoti ma suʻesuʻega Faʻaalia mai ua leva na iloa e taʻitaʻi militeri ma faʻapolokiki Amerika e le mafai ona latou malo. E pei ona taʻua e General Stanley McChrystal, o le sili na mafai e le au tau a Amerika i Afghanistan ona fai “Solo solo.”

 

O le a le uiga o lena i le faʻataʻitaʻiga o le paʻu fiasefulu afe o pomu, i lea aso ma lea aso, lea tausaga ma lea tausaga, ma le faia o le faitau afe o po o osofaʻiga, sili atu nai lo le leai, fasiotia, faʻaletonu pe saisai ona taofia tagata le sala.

 

O tagata maliliu i Afghanistan o iloa. Tele US malae vaʻalele ma oso i le po faia i nofoaga mamao, maʻa mauga e leai ni fesoʻotaʻiga a tagata ma le ofisa o aia tatau a tagata UN i Kabul o loʻo suʻesuʻeina lipoti o tagata lautele na maliliu.

 

Fiona FrazerO le UN, o le aiā tatau a tagata i Afghanistan, na ia taʻutino atu i le BBC i le 2019 e faapea, “… e toatele atu tagata lautele ua feoti pe manunuʻa i Afghanistan ona o feteʻenaʻiga o auupega nai lo se isi lava mea i luga o le Lalolagi…. . ”

 

E leai se suesuega ogaoga oti na faia talu mai le osofaiga a Amerika i le 2001. Amataina o se atoa tusi mo le tau o tagata o lenei taua e tatau ona avea ma vaega taua o le UN envoy Arnault galuega, ma e le tatau ona tatou teteʻi pe a, pei o le Komisi o Upu Moni na ia vaʻavaʻaia i Kuatemala, o loʻo aliali mai ai le aofaʻi o le oti e sefulu pe luasefulu taimi na taʻu mai ia i tatou.

 

A faʻapea e manuia taumafaiga a Blinken i le talepeina o lenei taʻamilosaga mataʻutia o le "solo," ma aumaia ai foi le filemu i Afghanistan, o lena o le a faʻatuina ai se muamua ma se isi faʻataʻitaʻiga i le foliga mai e le uma sauaga ma vevesi o Amerika i le maeʻa ai o le 9/11 taua i isi. atunuu.

 

O le Iunaite Setete na faʻaaogaina le malosiaga faʻamiliteli ma faʻasalaga tau tamaoaiga e faʻaleaga ai, tuʻua pe faʻasalaina se numera tuputupu aʻe o atunuʻu i le lalolagi atoa, ae ua le o toe i ai le paoa e faʻatoʻilalo ai, toe faʻamautuina ma tuʻufaʻatasia nei atunuʻu i totonu o lona malo faʻa-neocolonial, pei o na faia i le maualuga o lona malosiʻaga ina ua maeʻa le Taua Lona Lua a le Lalolagi. Ole toʻilalo a Amerika i Vietnam ose suiga taua ile talaʻaga: ole iʻuga ole tausaga ole pulega a le militeri i Sisifo.

 

O mea uma a le Iunaite Setete e mafai ona ausia i atunuʻu o loʻo ia faʻataʻamilomiloina pe faʻataʻamilomiloina i aso nei, o le tuʻuina atu lea o i latou i le tele o setete o le mativa, vevesi ma le vevesi - o vaega malepelepe o malo na faʻataʻapeʻapeina i le luasefulu-tasi seneturi lalolagi

 

Malosiaga a le militeri a Amerika ma faʻasalaga tau tamaoaiga e mafai ona taofia ai i se taimi le tumau pomu poʻo le mativa o atunuʻu mai le toe mauaina atoatoa o le latou pule silisili ese poʻo le faʻamanuiaina mai poloketi atinaʻe e taʻitaʻia e Saina e pei o Peleni ma le Auala, ae o taʻitaʻi o Amerika e leai se isi auala faʻataʻitaʻi e ofoina atu ia i latou.

 

O tagata o Iran, Cuba, North Korea ma Venesuela e naʻo le latou tilotilo i Afghanistan, Iraq, Haiti, Libya poʻo Somalia e vaai ai poʻo fea o le a faʻaosoina ai i latou e le paipa paʻia o pulega a Amerika.

 

O le a le uiga o lenei mea uma?

 

Tagata soifua feagai moni ma ogaoga luitau i lenei seneturi, mai le tele faaumatia o le natura lalolagi i le faʻaumatia o le siosiomaga faʻamaonia-ola na avea ma taua taua o talafaʻasolopito o tagata, aʻo faʻanatinati taliga ao taufaamataʻu ia i tatou uma ma le faʻaleagaina-faʻaiuga faʻatafunaga.

 

O se faʻailoga o le faʻamoemoe o Biden ma Blinken o loʻo liliu atu i le agavaʻa, multilateral diplomacy i le tulaga o Afghanistan, e tusa lava pe a fai, talu ai, ina ua maeʻa le 20 tausaga o taua, na iʻu lava ina latou vaʻai i le diplomacy o se auala mulimuli.

 

Ae o le filemu, diplomacy ma tulafono faʻavaomalo e le tatau ona avea o se mulimuli auala, na o le faʻataʻitaʻia pe a Democrats ma Republicans tutusa tutusa mulimuli ane faʻamalosia e taʻutino mai e leai se ituaiga fou o le faʻamalosi poʻo le faʻamalosi o le a galue. E le tatau foi ona avea i latou ma se auala masalosalo mo taitai Amerika e fufulu o latou lima mai se faʻafitauli tuitui ma ofo atu o se vailaʻau oona mo isi e feinu.

 

Afai o le UN-led Peace process Failautusi Blinken ua amataina manuia ma US fitafita mulimuli ane toe foi mai i le fale, Amerika e le tatau ona galo e uiga i Afghanistan i le a sau masina ma tausaga. E tatau ona tatou mataala i mea e tutupu iina ma aʻoaʻo mai ai. Ma e tatau ona matou lagolagoina le limafoai US saofaga i le fesoasoani agaalofa ma atinae o le a manaʻomia e tagata o Afghanistan mo le tele o tausaga a sau.

 

O le ala lea o le faʻavaomalo "tulafono-faʻavae faiga," lea e fiafia taʻitaʻi o Amerika e talanoa e uiga i ai ae masani ona soli, e tatau ona galue, ma le UN faʻataunuʻuina o ana matafaioi mo le faatupuina o le filemu ma atunuʻu taʻitasi o faʻatoilaloina o latou eseesega e lagolagoina ai.
Atonu o le felagolagomai i luga o Afghanistan e mafai foi ona avea ma muamua sitepu agai i lautele US galulue faatasi ma Saina, Lusia ma Iran o le a taua pe a fai tatou te mananaʻo e foia le ogaoga luitau masani o feagai ma tatou uma.

 

Nicolas JS Davies o se tusitala tutoʻatasi, o se tagata suʻesuʻe ma CODEPINK ma le tusitala o le Toto i o Tatou Lima: o le osofaʻiga a Amerika ma le Faʻafanoga o Iraq.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana