Transnational Institute Fa'asalalau Lipoti ile Fa'afefea ona Fa'amuamua e Atunu'u Mauoloa o le Lalolagi Tua'oi nai lo Gaioiga o le Tau.

By TNI, Oketopa 25, 2021

O lenei lipoti ua maua ai o le sili tele emitters lalolagi o loʻo faʻaaluina le averesi 2.3 taimi sili atu i le faʻaauupegaina o tuaoi i le tau tupe, ma e oʻo atu i le 15 taimi e sili atu mo sili ona leaga solitulafono. O lenei "Global Climate Wall" o loʻo faʻamoemoe e faʻamaufaʻailogaina atunuu malolosi mai tagata faimalaga, nai lo le faʻatalanoaina o mafuaʻaga o le faimalaga.

Talia le lipoti atoa iinei ma le otootoga faʻapitoa iinei.

Faʻamatala otootoga

Ua filifilia e atunuu mauoa o le lalolagi le auala latou te agai atu ai i gaioiga o le tau o le lalolagi - e ala i le militeri o latou tuaoi. E pei ona faʻaalia manino e lenei lipoti, o nei atunuʻu - o loʻo sili ona nafa ma le faʻafitauli o le tau - faʻaalu tele i le faʻaauupegaina o latou tuaoi e taofia ai tagata malaga mai fafo nai lo le foia o faʻalavelave e faʻamalosia ai tagata mai o latou fale i le taimi muamua.

Ose tulaga fa'alelalolagi lea, ae e fitu atunu'u fa'apitoa - e nafa ma le 48% o kasa kasa fa'asolopito (GHG) fa'asolopito o le lalolagi - na fa'aalu fa'atasi ia le itiiti ifo ma le fa'aluaina le tele o le fa'amalosia o tuaoi ma femalaga'iga (sili atu i le $33.1 piliona) nai lo tupe o le tau ( $14.4 piliona) i le va o le 2013 ma le 2018.

Ua fausia e nei atunuu se 'Papa o le Tau' e taofia ai taunuuga o suiga o le tau, lea e sau ai piliki mai ni tulaga eseese se lua ae fesootai: muamua, o le le mafai ona tuuina atu tupe folafolaina o le tau e mafai ona fesoasoani i atunuu e faaitiitia ma fetuunai i suiga o le tau. ; ma lona lua, o se tali fa'amilitia i femalaga'iga e fa'alauteleina ai tuaoi ma atina'e mata'ituina. O lenei mea e maua ai le faʻateleina o tupe mama mo se pisinisi saogalemu tuaoi ae le mafaamatalaina mafatiaga mo tagata sulufaʻi ma tagata faimalaga o loʻo faʻateleina le mataʻutia - ma e masani ona oti - malaga e saili le saogalemu i se lalolagi suiga o le tau.

Sailiiliga autu:

Ua avea nei femalagaiga ona o le tau

  • O suiga o le tau ua fa'atupula'ia fa'alavelave i tua atu o le fe'avea'i ma femalagaiga. Atonu e mafua ona o se faʻalavelave faʻafuaseʻi, e pei o se afa poʻo se lologa, ae faʻapea foʻi pe a faʻatupuina aʻafiaga o le lamala poʻo le maualuga o le sami, mo se faʻataʻitaʻiga, e faasolosolo malie ona le toe nofoia se nofoaga ma faʻamalosia ai nuʻu uma e toe sii.
  • O le to'atele o tagata ua fa'ate'aina, tusa lava pe fa'aosoina le tau pe leai, o lo'o tumau pea i lo latou lava atunu'u, ae o le tele o le a laasia tuaoi fa'ava-o-malo ma e ono fa'atupula'ia ona o suiga o le tau i itu uma ma fa'alapotopotoga.
  • O femalaga'iga e mafua mai i le tau e tutupu fa'aletonu i atunu'u e maualalo tupe maua ma e feso'ota'i ma fa'avavevave ma le tele o isi mafua'aga mo le fa'anofonofo. O loʻo faʻatulagaina e ala i faiga le tonu e faʻatupuina ai tulaga o faʻafitauli, vevesi, faʻalavelave ma faʻalavelave faʻalapotopotoga vaivai e faʻamalosia ai tagata e tuua o latou fale.

E tele atu tupe faaalu a atunuu mauoa i le militeri o latou tuaoi nai lo le tuuina atu o tupe o le tau e mafai ai e atunuu matitiva ona fesoasoani i tagata faimalaga

  • O le fitu o le tele o le aumauina o GHG - o le Iunaite Setete, Siamani, Iapani, Peretania, Kanata, Farani ma Ausetalia - na faʻaalu faʻatasi a itiiti ifo ma le faaluaina le tele o le faʻamalosia o tuaoi ma femalagaiga (sili atu i le $33.1 piliona) nai lo tupe tau le tau ($14.4). piliona) i le va o le 2013 ma le 2018.1
  • Na fa'aalu e Kanata le 15 taimi sili atu ($1.5 piliona pe a fa'atusatusa i le $100 miliona); Ausetalia 13 taimi sili atu ($2.7 piliona pe a faatusatusa i le $200 miliona); le US toetoe lava 11 taimi sili atu ($19.6 piliona pe a faatusatusa i le $1.8 piliona); ma Peretania toeititi faaluaina sili atu ($2.7 piliona pe a faatusatusa i le $1.4 piliona).
  • O tupe faʻaalu tuaoi a le fitu tele o le GHG emitters na siitia i le 29% i le va o le 2013 ma le 2018. I totonu o le US, o le faʻaaluina i luga o le tuaoi ma le faʻamalosia o femalagaiga na faʻatoluina i le va o le 2003 ma le 2021. I Europa, o le paketi mo le Iuni a Europa (EU) lala sooupu tuaoi, Frontex, ua si'itia ile 2763% talu ona faavaeina ile 2006 e oo ile 2021.
  • O lenei fa'amilitiaina o tuaoi o lo'o a'afia i fuafuaga tau le saogalemu o le atunu'u talu mai le amataga o le 2000s ua matua'i valiina tagata malaga o ni 'fa'amata'u' nai lo tagata afaina i le le tonu. O le alamanuia o le puipuiga o tuaoi ua fesoasoani i le faalauiloaina o lenei faiga e ala i faiga faatosina faapolokiki lelei, e taitai atu ai i le tele o konekarate mo pisinisi tuaoi ma le faateleina o siosiomaga tetee mo tagata sulufai ma tagata faimalaga.
  • E mafai ona fesoasoani tupe o le tau e fa'aitiitia ai a'afiaga o suiga o le tau ma fesoasoani i atunu'u e fa'afetaui i lenei mea moni, e aofia ai ma le lagolagoina o tagata e mana'omia ona toe si'i pe malaga atu i fafo. Ae o atunuu sili ona tamaoaiga ua le mafai ona tausia a latou tautoga o le $ 100 piliona i le tausaga i tupe tau. O fuainumera lata mai mai le Faalapotopotoga mo le Galulue Faʻatasi ma le Atinaʻeina o Tamaoaiga (OECD) na lipotia mai le $ 79.6 piliona i le aofaʻi o tau tupe i le 2019, ae tusa ai ma suʻesuʻega na lomia e le Oxfam International, o le taimi lava e ova ai lipoti, ma nonogatupe nai lo tupe foaʻi ua amanaia, o le aofa'i moni o tupe o le tau atonu e itiiti ifo i le afa o mea o lo'o lipotia mai e atunu'u atia'e.
  • O atunu'u e sili ona maualuga fa'asolopito fa'asolopito o lo'o fa'amalosia o latou tua'oi, a'o atunu'u e maualalo o lo'o sili ona a'afia i le si'itia o tagata. O Somalia, mo se faʻataʻitaʻiga, e nafa ma le 0.00027% o le aofaʻi o faʻamalama talu mai le 1850 ae na sili atu ma le tasi miliona tagata (6% o le faitau aofaʻi) na faʻaumatia e se faʻalavelave faʻafuaseʻi o le tau i le 2020.

O lo'o fa'amanuiaina le pisinisi o le puipuiga o tuaoi mai suiga o le tau

  • O lo'o fa'amanuiaina le alamanuia o le puipuiga o tuaoi mai le fa'ateleina o tupe fa'aalu i luga o tuaoi ma le fa'amalosia o femalaga'iga ma fa'amoemoe e sili atu tupe maua mai le fa'amoemoeina le mautu ona o suiga o le tau. O le 2019 forecast a ResearchAndMarkets.com na valoia e faapea o le Global Homeland Security and Public Safety Market o le a tupu mai le $431 piliona i le 2018 i le $606 piliona i le 2024, ma le 5.8% le tuputupu ae faaletausaga. E tusa ai ma le lipoti, o se tasi o mafuaʻaga e mafua ai lenei mea o le 'faʻateleina o faʻalavelave faʻafuaseʻi o le tau'.
  • O konekarate pito i luga o tuaoi e mitamita i le gafatia e faʻateleina a latou tupe maua mai suiga o le tau. Fai mai Raytheon 'o manaoga mo ana oloa ma auaunaga faamiliteli ona o popolega tau puipuiga e ono tulai mai ona o taunuuga o lamala, lologa, ma afā e tutupu ona o suiga o le tau'. Cobham, o se kamupani Peretania o loʻo faʻatauina faiga mataʻituina ma o se tasi o konekarate autu mo le puipuiga o tuaoi o Ausetalia, fai mai 'suiga i atunuu [sic] punaoa ma mea e nonofo ai e mafai ona faateleina ai le manaʻomia mo le mataʻituina o tuaoi ona o le faitau aofaʻi o tagata'.
  • E pei ona auiliiliina e le TNI i le tele o isi lipoti i lana faasologa o Taua tuaoi,2 o le alamanuia o le puipuiga o tuaoi o lo'o fa'atauva'a ma fautua mo le fa'amilitia o tuaoi ma tupe mama mai lona fa'alauteleina.

O le alamanuia o le puipuiga o tuaoi e maua ai foi le puipuiga i le alamanuia suauu lea o se tasi o sao autu i le faaletonu o le tau ma e oo lava i le nofo i luga o le isi komiti faafoe.

  • O kamupani suau'u fa'ato'aga tetele e 10 a le lalolagi o lo'o fa'akonekarate fo'i auaunaga a kamupani lava e tasi o lo'o fa'atautaia konekarate mo le puipuiga o tuaoi. Chevron (fa'atulagaina le lalolagi numera 2) konekarate ma Cobham, G4S, Indra, Leonardo, Thales; Exxon Mobil (tulaga 4) ma Airbus, Damen, General Dynamics, L3Harris, Leonardo, Lockheed Martin; BP (6) ma Airbus, G4S, Indra, Lockheed Martin, Palantir, Thales; ma le Royal Dutch Shell (7) ma Airbus, Boeing, Damen, Leonardo, Lockheed Martin, Thales, G4S.
  • Exxon Mobil, mo se faʻataʻitaʻiga, konekarate L3Harris (o se tasi o le pito i luga 14 US konekalate tuaoi) e tuʻuina atu le 'faʻalauiloaina o le gataifale' o lana viliina i le Niger delta i Nigeria, o se itulagi ua mafatia tele le faitau aofaʻi o tagata ona o le faaleagaina o le siosiomaga. BP ua konekarate ma Palantir, o se kamupani e tuʻuina atu faʻalavelave mataʻituina polokalama faʻapitoa i ofisa e pei o le US Immigration and Customs Enforcement (ICE), e atiaʻe se 'faʻamaumauga o vaieli uma o loʻo faʻagaioia faʻamaumauga faʻasolopito ma taimi moni viliina'. O le konekarate tuaoi G4S e umi se tala'aga o le puipuia o paipa suauu, e aofia ai le paipa Dakota Access i le US.
  • O le felagolagoma'i i le va o kamupani suau'u fa'ato'aga ma konekarate pito i luga o le puipuiga malu o lo'o va'aia fo'i i le mea moni o fa'atonu mai vaega ta'itasi o lo'o nonofo i luga o laupapa a le tasi. I Chevron, mo se faʻataʻitaʻiga, o le sa avea muamua ma Pule Sili ma Taitaifono o Northrop Grumman, Ronald D. Sugar ma Lockheed Martin's CEO muamua Marilyn Hewson o loʻo i luga o lana komiti. O le kamupani suauʻu ma le kesi Italia ENI o loʻo i ai Nathalie Tocci i luga o lana komiti, sa avea muamua ma Faufautua Faʻapitoa i le EU High Representative Mogherini mai le 2015 i le 2019, o le na fesoasoani i le tusiaina o le EU Global Strategy lea na mafua ai le faʻalauteleina o fafo atu o tuaoi EU i atunuu lona tolu.

O lenei fesoʻotaʻiga o le mana, tamaoaiga ma le feteʻenaʻi i le va o kamupani suauʻu faʻasolosolo ma le alamanuia saogalemu tuaoi o loʻo faʻaalia ai le faʻaogaina o le le faʻaogaina o le tau ma tali faʻamilitia i ona taunuuga faʻateleina le galulue lima. O pisinisi uma e lua o loʻo faʻamanuiaina ona o le tele o punaoa o loʻo faʻafeiloaʻi i le feagai ai ma taunuuga o suiga o le tau nai lo le taulimaina o mafuaʻaga. E sau lenei mea i se tau mata'utia faaletagata. E mafai ona vaʻaia i le faʻatupulaia o le maliliu o tagata sulufaʻi, tulaga faʻanoanoa i le tele o nofoaga sulufaʻi ma nofoaga e taofia ai, faʻalavelave faʻalavelave mai atunuu Europa, aemaise lava i latou e tuaoi ma Metitirani, ma mai le US, i le anoanoai o tulaga o mafatiaga le talafeagai ma sauaga. Ua fuafuaina e le International Organization for Migration (IOM) e 41,000 tagata malaga na maliliu i le va o le 2014 ma le 2020, e ui lava o lenei mea ua talia lautele e avea o se manatu faatauvaa tele ona o le tele o ola o loʻo maumau i le sami ma i toafa mamao a o uia e tagata malaga ma tagata sulufaʻi ala sili ona lamatia i le saogalemu. .

O le faʻamuamua o tuaoi faʻamiliteri i luga o tupe o le tau e iu lava ina lamatia ai le faʻaleagaina o le tau mo tagata soifua. A aunoa ma le lava tupe teufaafaigaluega e fesoasoani ai i atunuu e faʻaitiitia ma faʻafetaui i suiga o le tau, o le faʻalavelave o le a faʻateleina ai le faʻaleagaina o tagata ma aveesea ai le tele o ola. Ae, e pei ona faaiuina ai lenei lipoti, o tupe faaalu a le malo o se filifiliga faaupufai, o lona uiga e eseese filifiliga e mafai. O le teufaafaigaluegaina o le tau i totonu o atunuu sili ona matitiva ma sili ona vaivai e mafai ona lagolagoina se suiga i le malosi mama - ma, faʻatasi ai ma le faʻaitiitia o le faʻaitiitia o le afu a le atunuʻu sili ona leaga - e maua ai e le lalolagi le avanoa e tausia ai le vevela i lalo ole 1.5°C siʻitia talu mai le 1850, poʻo le lumanaʻi- tulaga tau alamanuia. O le lagolagoina o tagata ua faamalosia e tuua o latou fale ma punaoa ma aseta e toe fausia ai o latou olaga i nofoaga fou e mafai ona fesoasoani ia i latou e fetuutuunai i suiga o le tau ma ola mamalu. O femalagaiga, pe afai e lelei ona lagolagoina, e mafai ona avea ma auala taua mo fetuutuunaiga o le tau.

O le togafitia lelei o femalagaiga e manaʻomia ai se suiga o le itu ma faʻateleina le tau o tupe, lelei faiga faʻavae lautele ma felagolagomaʻi faavaomalo, ae sili ona taua e na o le pau lea o le auala amiotonu e lagolago ai i latou o loʻo mafatia i se faʻalavelave latou te leʻi faia se sao i le fausiaina.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana