E i ai se Suiga i Taua

Fa'amatalaga: Ashitakka

Saunia e Lawrence S. Wittner, World BEYOND War, Oketopa 10, 2022

O le taua i Ukraine ua tatou maua ai se isi avanoa e mafaufau ai po o le ā e ono faia e uiga i taua o loo faaauau pea ona faaleagaina le lalolagi.

O le taua o le osofaʻiga a Rusia o loʻo i ai nei e sili ona mataʻutia, e faʻaalia ai se osofaʻiga tele a le militeri a se malo laʻititi, vaivai, taufaamatau o taua faaniukiliafa'asalalauina solitulafono tau, ma le malo fa'atasiga. Ae, talofa, o lenei taua mataʻutia ua na o se vaega itiiti o se talafaasolopito o feteenaiga sauā lea na iloga ai le faitau afe o tausaga o le soifuaga faaletagata.

E leai ea se isi mea e suitulaga ai i lenei amioga fa'amuamua ma le matua fa'aleagaina?

O se tasi o filifiliga, lea ua leva ona taliaina e malo, o le atiina aʻe lea o le malosi faafitafita a se atunuu i se tulaga e faamautinoa ai le mea ua taʻua e i latou o loo lagolagoina le “Filemu e ala i le Malosi.” Ae o lenei faiga faʻavae e iai ni tapulaʻa ogaoga. O le fausiaina o le militeri e se tasi malo e iloa e isi atunuu o se lamatiaga i lo latou saogalemu. O le iʻuga, e masani ona latou tali atu i le faʻamataʻu mataʻutia e ala i le faʻamalosia o latou lava 'au faʻaauupegaina ma faʻavaeina soʻotaga faamiliteli. I lenei tulaga, o se siosiomaga faateleina o le fefe e atiina ae lea e masani ona taitai atu ai i taua.

O le mea moni e le o sese atoatoa malo e uiga i lo latou manatu i le matautia, aua o malo e i ai le malosi tele o le militeri e matua faʻamalosi ma osofaʻia atunuu vaivai. E lē gata i lea, ua latou tau faasaga le tasi i le isi. O nei mea moni faanoanoa e lē gata ina faaalia i le osofaʻiga a Rusia i Ukraine, ae o amioga i aso ua mavae a isi “malosi tele,” e aofia ai Sepania, Peretania, Falani, Siamani, Iapani, Saina, ma le Iunaite Setete.

Afai e aumaia e le malosi faafitafita le filemu, semanū e lē oo se taua i le tele o senituri pe, mo lenā tulaga, o le a vevesi i aso nei.

O le isi faiga faavae e aloese ai mai taua lea ua liliu atu i ai malo i nisi o taimi, o le faaesea, po o, e pei ona fai mai ai i latou o loo lagolagoina i nisi taimi, “mafaufau i lana lava pisinisi.” O nisi taimi, o le mea moni, o le fa'aesea e taofia ai se malo ta'ito'atasi mai le mata'utia o se taua o lo'o faia e isi malo. Ae, o le mea moni, e leai se mea e taofia ai le taua-o se taua, o se mea e ofo ai, atonu e iu lava ina ufitia ai lena malo. E le gata i lea, o le mea moni, afai e manumalo le taua i se malosi malosi, faʻalauteleina poʻo se tasi ua tupu faʻafetai faʻafetai i lona manumalo faʻafitafita, atonu o le malo tuʻufua e sosoo ai i le lisi o le manumalo. I lenei faiga, ua faʻatauina le saogalemu mo taimi pupuu i le tau o le le saogalemu ma le faʻatoʻilaloina umi.

O le mea e lelei ai, o loʻo i ai le isi filifiliga lona tolu-o se tasi e sili ona mafaufau ma e oʻo lava, i nisi taimi, na faʻalauiloaina e malo o le atunuʻu. Ma o lena e faʻamalosia pulega faʻavaomalo. O le aoga tele o pulega fa'avaomalo o lona suia lea o faiga fa'ava-o-malo i tulafono fa'avaomalo. O le uiga o lenei mea, nai lo se lalolagi e vaʻavaʻai ai malo taʻitasi i a latou lava mea e fiafia i ai-ma o lea, e mautinoa lava, e iʻu i tauvaga ma, mulimuli ane, feteʻenaʻi ma isi malo-o le a iai se lalolagi faʻatulagaina i le galulue faʻavaomalo, pulefaamalumalu. i luga o se malo ua filifilia e tagata o atunuu uma. Afai e foliga mai lenei mea i Malo Aufaatasi, o lona uiga, i le 1945, a o agaʻi atu i le iʻuga o le taua sili ona leaga i le talafaasolopito o tagata, na faia ai le faalapotopotoga o le lalolagi ma se mea faapena i le mafaufau.

E le pei o le "filemu e ala i le malosi" ma le faʻaesea, o loʻo i ai pea le au faamasino pe a oʻo mai i le aoga o Malo Aufaatasi i nei laina. Ioe, ua mafai ona toso faatasi malo o le lalolagi e talanoaina mataupu o le lalolagi ma faia ni feagaiga ma tulafono a le lalolagi, faapea foi ma le taofia pe faamuta le tele o feeseeseaiga faavaomalo ma le faaaogaina o malosiaga tau le filemu a le UN e tuueseese ai vaega o loo auai i feteenaiga sauā. Ua fa'aosofia ai fo'i gaioiga fa'alelalolagi mo le fa'amasinoga fa'aagafesootai, fa'aauauina o le si'osi'omaga, soifua maloloina o le lalolagi, ma le alualu i luma o le tamaoaiga. I le isi itu, o Malo Aufaatasi e leʻi aoga tele e pei ona tatau ai, aemaise lava pe a oʻo mai i le faʻaleleia o le faʻaleagaina ma faʻaumatia taua. O le tele o taimi e tumau ai pea le faalapotopotoga faava-o-malo na o se leo tuulafoaiina mo le soifua maloloina o le lalolagi i se lalolagi o loo pulea e malo malolosi, fai taua.

O le faaiuga talafeagai, afai tatou te mananaʻo i le atinaʻeina o se lalolagi sili atu le filemu, e tatau ona faamalosia Malo Aufaatasi.

O se tasi o faiga sili ona aoga e mafai ona faia o le toe fuataiina lea o le UN Security Council. E pei ona iai nei mea, soʻo se tasi o ona sui tumau e toalima (Amerika, Saina, Rusia, Peretania, ma Farani) e mafai ona faʻatagaina le UN mo le filemu. Ma o le mea lea e masani ona latou faia, e mafai ai e Rusia, mo se faʻataʻitaʻiga, ona poloka le gaioiga a le Fono Puipuiga e faʻamutaina ai le osofaʻiga a Ukraine. E le talafeagai ea le soloia o le veto, pe suia sui tumau, pe atiina ae se sui sui sui, pe na o le soloia o le Fono a le Puipuiga ma liliu atu le gaioiga mo le filemu i le UN General Assembly-o se faalapotopotoga e, e le pei o le Security Council, e fai ma sui toetoe o atunuu uma o le lalolagi?

O isi faiga e faamalosia ai Malo Aufaatasi e le faigata ona mafaufauina. Sa mafai ona tuuina atu i le faalapotopotoga o le lalolagi le malosi tau lafoga, ma faasaolotoina ai mai le manaomia o le aioi atu i atunuu e totogi ana tupe faaalu. E mafai ona fa'atemokalasi ma se palemene a le lalolagi e fai ma sui o tagata nai lo o latou malo. E mafai ona faʻamalosia i meafaigaluega e alu i tua atu o le fausiaina o tulafono faʻavaomalo i le faʻamalosia moni. I le aotelega, e mafai ona suia Malo Aufaatasi mai le aufaatasi vaivai o malo o loo i ai nei i se tuufaatasiga sili atu ona maopoopo o malo-o se feterale o le a taulimaina mataupu faava o malo ae o malo taitasi o le a taulimaina a latou lava mataupu i totonu o le atunuu.

E tusa ai ma se talaaga o le faitau afe o tausaga o taua toto ma le matautia o le taimi nei o se afi faaniukilia, pe leʻi oʻo mai ea le taimi e faʻaumatia ai faʻalavelave faʻavaomalo ma fatuina se lalolagi pulea?

Dr. Lawrence Wittner, faʻatautaia e Filemu, o le Professor of History ua maeʻa i SUNY / Albany ma le tusitala o Fefinauaiga o le pomu (Stanford University Press).

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana