Le Nuu o le Leaga: 20 Tausaga Ina ua mavae le osofaʻiga a Iraq

Saunia e Norman Solomon, World BEYOND War, Mati 14, 2023

Ole tele ole pepelo mai ofisa maualuluga o le malo o Amerika na taitai atu ai i osofaiga a Iraq. I le taimi nei, faʻamanatuina lona 20 tausaga, o le aufaasālalau lava lea e tasi na fa'atupuina ma le naunautai na pepelo o lo'o tu'uina atu fa'amatalaga lata mai. Aua le faʻamoemoe latou te faʻamalamalamaina upumoni sili ona faigata, e aofia ai a latou lava faʻalavelave i le tuleia o taua.

O le a le mea na faʻaosofia ai le Iunaite Setete e amata le taua i Iraq ia Mati 2003 o le malosi o le aufaasālalau ma faiga faʻapolokiki o loʻo i ai pea ia i tatou i aso nei.

E le'i leva talu ona mae'a le 9/11, o se tasi o sasa fa'aupuga na fa'ailo e Peresitene George W. Bush o se fa'ailoga manino. faʻamatalaga a o saunoa i se fonotaga soofaatasi a le Konekeresi ia Setema 20, 2001: “O atunuu uma, i itulagi uma, ua i ai nei se faaiuga e fai. A le o oe o loʻo faʻatasi ma i matou, poʻo oe faʻatasi ma le au faatupu faalavelave." I le lafo i lalo, na maua ai le viia ma le itiiti o faitioga i le Iunaite Setete. O fa'asalalauga fa'asalalau ma sui o le Konekeresi na toetoe a fa'afiafiaina uma i le a Manichean vaaiga i le lalolagi lea ua tupu ma tumau.

Ua tumu lo tatou vaitau i le taimi nei i siuleo o ia saunoaga mai le peresitene o loo iai nei. I ni nai masina muamua atu tu'i moto O le pule moni a Saudi Arabia o Mohammed bin Salman - o ia lea sa nafa ma se pulega sauā o loo faia le taua i Yemen, ma mafua ai. e faitau selau afe oti talu mai le 2015 faatasi ai ma le fesoasoani a le malo o Amerika - Joe Biden na sii i luga o le pulelaa o le mamalu maualuga i lana saunoaga i le 2022 State of the Union.

Biden folafola "se faaiuga le maluelue e faapea o le saolotoga o le a manumalo pea i le pule sauā." Ma na ia faaopoopo mai "i le taua i le va o le faatemokalasi ma le autocracies, o le faatemokalasi o loo tulai mai i le taimi nei." Ioe, e leai se taʻua o lana lagolago mo Saudi autocracy ma taua.

I lena saunoaga a le Setete o le Iuni, na tuuina atu ai e Biden le faamamafa tele i le taʻusalaina o le taua a Rusia i Ukraine, e pei ona ia faia i le tele o taimi talu mai lena taimi. O le pepelo a le peresetene o Biden e le o taʻuamiotonuina ai le mataʻutia o loʻo faia e le au Rusia i Ukraine. E le faamaonia foi e lena taua le pepelo matautia o lo'o sosolo ai faiga fa'avae a Amerika.

Ole vaiaso nei, aua ne'i taofi lou manava mo tala fa'asalalau e uiga ile osofa'iga a Iraq e aofia ai fa'amatalaga autu e uiga i matafaioi autu a Biden ma le tagata lea ua avea nei ma failautusi o le setete, Antony Blinken. Pe a latou taʻusalaina Rusia aʻo faʻamalosia ma le faamaoni e matua le taliaina mo se tasi atunuu e osofaʻia le isi, o taumafaiga a Orwellian e mataʻutia ma le maasiasi.

O le masina talu ai, tautala i le UN Security Council, na faʻaaogaina e Blinken "faʻavae ma tulafono e saogalemu ma sili atu le saogalemu o atunuu uma" - e pei o le "leai se faoa faamalosi fanua" ma "leai ni taua o osofaiga." Ae o Biden ma Blinken o ni mea taua tele i le taua tele o osofaiga o le osofaʻiga a Iraq. I taimi e le masani ai na tuʻuina ai Biden i le tulaga mo le auala na ia fesoasoani ai i le osofaʻiga faʻapolokiki, o lana tali o le faʻasese ma taʻu atu. pepelo pepelo.

"O Biden e i ai se talafaasolopito umi o faamatalaga le saʻo" e uiga ia Iraq, le tagata atamai o Stephen Zunes faasino atu fa tausaga talu ai. "Mo se faʻataʻitaʻiga, i le taʻitaʻia o le palota a le Senate e faʻatagaina ai le osofaʻiga, na faʻaaoga ai e Biden lana matafaioi o le taʻitaʻifono o le Senate Foreign Relations Committee e maumauaʻi na toe fausia e Iraki le tele o auupega o vailaʻau ma meaola, o se polokalame o auupega faaniukilia ma faiga faʻapitoa e tuʻuina atu ua leva ona faʻaumatia." O le tala pepelo o le manatu o auupega o le faatafunaga tele i Iraq o le mafuaaga autu lea mo le osofaiga.

O lena pepelo sa luitauina i le taimi moni, le tele o masina a o lumanaʻi le osofaʻiga, e tele tagata tomai faapitoa. Ae o le taimi lena-Senator Biden, o loʻo faʻaaogaina le pu o le Komiti o Fegalegaleaiga i Fafo, na vavaeeseina uma i latou mai aso e lua o le faʻatauvaʻa maualuga. faamasinoga i le ogatotonu o le taumafanafana 2002.

Ma o ai le pule o le aufaigaluega a le komiti i lena taimi? O le failautusi o le setete o loʻo iai nei, Antony Blinken.

Matou te ono tuʻuina Biden ma Blinken i se vaega e matua ese lava nai lo se tasi e pei o Tariq Aziz, o le sa avea ma sui palemia o Iraq i lalo o le pule a Saddam Hussein. Ae, pe a toe mafaufau i fonotaga e tolu ma Aziz na ou auai i Baghdad i masina a o leʻi osofaʻia, e iai ni oʻu masalosaloga.

Sa ofuina e Aziz suti faapisinisi na fetaui lelei. I le tautala faaPeretania lelei tele i leo fuaina ma le fa'atulagaina lelei o fuaiupu, sa ia maua se ea atamai ma le leai o se fa'aaloalo a'o ia fa'afeiloa'i i le matou aumalaga e toafa (lea sa ou fa'atulagaina ma a'u uo i le Inisetiute mo le Sa'o Lautele). O la matou vaega na aofia ai le faipule o Nick Rahall o West Virginia, sa avea muamua ma senatoa a South Dakota James Abourezk ma le peresitene o le Conscience International o James Jennings. E pei ona aliali mai, o le fono na tupu i le ono masina aʻo leʻi osofaʻia.

I le taimi o lena fonotaga i le ogatotonu o Setema 2002, na mafai ai e Aziz ona faʻapuupuu faʻatasi se mea moni e toʻaitiiti le aufaasālalau a Amerika na latou faʻaalia. "E malaia pe a e faia, malaia pe a e le faia," o le tala lea a Aziz, e faasino i le filifiliga a le malo o Iraqi pe toe faʻatagaina tagata asiasi a UN i totonu o le atunuʻu.

Ina ua maeʻa fonotaga ma Aziz ma isi ofisa Iraqi, I taʻu le Washington Post: "Afai o se mea tonu lava o asiasiga ma latou lagona o loʻo i ai se moli i le pito o le alavai, o se faʻafitauli e mafai ona toe faʻaleleia." Ae e le'i avea na'o se mataupu o asiasiga. Na naunau le pulega a Bush e fai taua ia Iraq.

I ni nai aso talu ona maeʻa le fonotaga a Aziz, o le pulega a Iraq - lea na taʻu saʻo mai e leai ni auupega o le tele o faʻaumatiaga - na faʻaalia ai o le a faʻatagaina tagata asiasi UN e toe foʻi i totonu o le atunuʻu. (Na faaui i tua i latou i le fa tausaga talu ai mo lo latou saogalemu i le afiafi o se mea na faamoemoeina osofa'iga pomu a Amerika na faia lenā mea mo aso e fā.) Ae sa lē taulau le usitaʻia o Malo Aufaatasi. Na mananaʻo taʻitaʻi o le malo o Amerika e amata se osofaʻiga a Iraq, tusa lava po o le a.

I le lua fonotaga mulimuli ane ma Aziz, ia Tesema 2002 ma Ianuari 2003, sa faafia ona ou taia i lona malosi e foliga mai e masani ma mama. A o avea ma failauga autu mo se pule sauā, na ia faaalia le atamai. Sa ou mafaufau i upu “o le aai o le leaga.”

Na taʻu mai e se faʻamatalaga lelei ia te aʻu o Saddam Hussein na faʻatumauina se ituaiga o faʻamalosi i luga o Aziz e ala i le taofia o lona atalii i se tulaga lamatia o le falepuipui pe sili atu ona leaga, neʻi avea Aziz ma tagata faʻafefe. Pe o le tulaga lena pe leai, sa tumau faamaoni le Sui Palemia Aziz seia oo i le iuga. E pei o se tasi i le ata a Jean Renoir Tulafono o le Taʻaloga Fai mai, “O le mea leaga e uiga i le olaga o lenei: E tofu tagata uma ma o latou mafuaaga.”

O Tariq Aziz sa i ai ni mafuaaga lelei e fefe ai mo lona ola - ma olaga o e pele - pe a ia taufetuli ia Saddam. I se faʻatusatusaga, o le tele o faipule ma tagata ofisa i Uosigitone ua latou faʻatasi ma faiga faʻavae fasioti tagata pe a o le teteʻe e ono faʻatau ai na o le toe filifilia, mamalu, tupe poʻo le pule.

Na ou vaai mulimuli ia Aziz ia Ianuari 2003, a o ou o faatasi ma se tasi sa avea muamua ma UN Humanitarian Coordinator i Iraq e feiloai ma ia. I le talanoa atu ia i maʻua i lona ofisa i Baghdad, na foliga mai na iloa e Aziz se osofaʻiga e mautinoa lava. Na amata i le lua masina mulimuli ane. Na fiafia le Pentagon e faʻailogaina osofa'iga mata'utia o le ea i luga o le aai “teʻi ma le maofa.”

I le aso 1 o Iulai, 2004, na tulaʻi ai i luma o se faamasino Iraqi i se potu faamasino i luga o se nofoaga faamiliteli a Amerika e lata i le malaevaalele o Baghdad, Aziz. fai: “O le mea ou te fia iloa, o nei moliaga e patino? O Tariq Aziz e faia nei fasiotiga? Afai o aʻu o se sui o se malo e faia le sese o le fasioti tagata, o lona uiga e le mafai ona i ai se moliaga e faasaga ia te aʻu lava ia. A i ai se solitulafono e fai e le ta’ita’i, e i ai iina le matafaioi tau amio, ma e le tatau ona i ai se mataupu patino ona o se tasi e auai i le ta’ita’i.” Ma, na fai mai ai Aziz, "Ou te leʻi fasiotia lava se tasi, i galuega a loʻu lava lima."

O le osofaʻiga na fesoasoani ai Joe Biden e faʻaoʻo i Iraq na iʻu ai i se taua na fasiotia saʻo e faitau selau afe tagata lautele. Afai e valaauina moni lava o ia e tali mo lana matafaioi, o upu a Biden atonu e foliga tutusa ma Tariq Aziz.

________________________________

O Norman Solomona o le faatonu o le atunuu o RootsAction.org ma le faatonu sili o le Inisetiute mo le Saʻo Lautele. O ia o le tusitala o le tele o tusi e aofia ai Taua Fai Faigofie. O lana tusi e sosoo ai, Taua na Faʻailoaina: Faʻafefea ona Natia e Amerika le Totogi o Tagata o Lana Masini Militeri, o le a lomia ia Iuni 2023 e The New Press.

O se tasi Tali

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana