The Real Harvard Scandal: A Henry A. Kissinger Polofesa o Statecraft and World Order

Saunia e Carolyn Eisenberg, Tino masani, Fepuari 7, 2024

I tua atu o solitulafono tau taua na aafia ai le faitau miliona, masalo o le talatuu sili ona tumau a Kissinger o lenei: le toilalo o le tali atu.

A'o fetagisi le au su'esu'e fa'asao i loimata o le korokotaila i le fa'aletonu o le tulaga lelei ma le fa'amaoni i Harvard, o lo'o fa'atusaina e le sa avea muamua ma Peresetene o le Iunivesite o Claudine Gay, o lo'o i ai se fa'alumaluma e sili atu ona taua e tatau ona fo'ia. Talu ai nei na faalauiloa e le Iunivesite o le Henry A. Kissinger Polofesa o Faiga Fa'atonu ma Fa'atonu a le Lalolagi.

E pei ona faʻamaonia mai i le faʻamatalaga o galuega, o se sui faʻamanuiaina "o le a avea ma se tagata suʻesuʻe iloga o tipiloma, fuafuaga ma faʻaupuga," ma maua se "faʻamaumauga sili ona lelei o taunuʻuga tau aʻoaʻoga ma le sao i felafolafoaiga faʻavae lautele ile auala e fausia ai se faʻatonuga faʻavaomalo." O le manatu e faapea o Henry Kissinger ua maliu na ia faataitaia nei uiga lelei.

I le limasefulu tausaga ua tuanaʻi, o le faʻamaoniga o loʻo faʻaputuina mautu e faapea o Kissinger o se tagata faalilolilo, malosi faʻatauva, masani le le faamaoni, faʻalauiloa le le alofa o le pulega a Amerika i le lalolagi, e tusa lava po o le a le tau i le fiasefulu miliona o tagata. O ana fautuaga i faiga faavae e faatatau i Chile, Atenitina, East Timor, Pakisitana, Vietnam, Laos, ma Cambodia sa matua le mautonu, e pei ona saua. O nisi o nei fa'alavelave fa'aletagata e tatau ona iloa lelei e le pulega i le Harvard's Kennedy School.

Ae i Harvard-e pei o le tele o faʻalapotopotoga a Amerika ma faʻasalalauga faʻasalalau-o solitulafono a Kissinger ma faiga faʻavae e leai se aoga. E mautinoa lava e le o se mafuaʻaga e taofia ai se nofoa faʻaigoaina, o se tulaga faʻaaloalogia i luga o tala TV, o se koluma faʻapitoa mo le Washington Post, po o valaaulia i le White House ma le Matagaluega a le Setete.

O Henry Kissinger sa faia se sao taua i se lisi umi tele o faalavelave faavaomalo. Ae ui i lea, e taua le manatuaina e leai se tasi o nei tulaga, na ia galue na o ia. O le tele o ana fautuaga na ofoina atu faʻatasi ma Peresitene Nixon ma Ford, ma o le tele o vaega o loʻo i ai i laina, faʻatasi ai ma mea e fiafia i ai tagata i totonu o le "saogalemu a le atunuu" ofisa, aemaise lava le CIA ma le militeri.

O le mea e sili ona le masani ai o foliga lautele o Kissinger i le taimi na ia umia ai tofi lautele ma mulimuli ane. I le amataga o le au peresitene o Nixon, na ia leiloa le avanoa e i ai i luma o se mea pueata, ma ina ua uma ona faamalumalu le Nixon White House e Watergate, o le aufaasālalau a Kissinger o se meatotino a le pulega.

I le tele o tausaga na sosoo ai, sa tumau pea le taʻutaʻua o Kissinger, tusia le faitau afe o itulau o le faʻamaonia o le tagata lava ia, ofoina atu aʻoaʻoga o sootaga faʻavaomalo, ma masani ona tuʻuina atu fautuaga le atamai-ae maise o lana lagolago leo mo le osofaʻiga a le pulega a Bush i Iraq i le 2003.

O le Taua a Vietnam o le "muamua agasala." E ui lava na talia fiafia e Kissinger le Nobel Peace Prize mo le fesoasoani i le faʻatalanoaina o le maliega o le 1973 Paris Peace, na ia iloa e faʻaʻoleʻole: o le taimi lava na tuua ai e fitafita Amerika uma Vietnam, o le a toe amata le taua, ma Hanoi o le a manumalo.

O le a lava le umi o le faʻavasegaina o faʻamaumauga a le malo, e mafai ona mafaufauina o Kissinger o le tusitala o le "Vietnamization" - le faiga faʻavae a Nixon o le aveesea o faʻaopoopoga tetele o fitafita US, aʻo tuʻuina atu le tiute sili atu mo le taua i Vietnamese i Saute. Ae o le mea e ofo ai, o le tasi lea o tulafono a Nixon, lea na tetee ai Kissinger. O lona inoino i le malo o Vietnam i Saute ma lana autau (ARVN) sa faaauau pea. Ma e ese mai ia Nixon, ma isi paaga a le pulega sa lei faavaivaia o ia i le taulaga a fitafita Amerika. O lana fautuaga sa masani lava i le auaunaga o le siʻitia pe a oʻo mai i Cambodia, Laos, o le pomuina o taulaga i Vietnam i Matu, ma le faʻaaogaina sili atu o le malosi o le ea a Amerika i Saute.

O lenei tala fa'asolopito ua pisia i le toto ua toe fa'afo'i atu ai i tatou i le fa'ai'uga leaga a Harvard e fai se Nofoa mo lona mamalu. Ioe, atonu o le talatuu sili lea ona tumau a Kissinger: le toilalo o le tali atu. E tusa lava po o le a le tele o le afaina e te faia, poʻo le le atamai o au faiga faʻavae fautuaina, pe afai e te nofo i se vaega faapitoa i le faʻaupuga a Amerika-ma ua e avea oe ma tagata lauiloa-e mafai ona e sola ese.

O lenei tala patino o loʻo faʻataʻitaʻia ai le mea e sili atu ona oʻo i ai: o le toilalo o le Iunaite Setete na te tauaveina le matafaioi mo mafatiaga o tagata na mafua ai i isi malo, pe afaina ai suiga faʻaletausaga e ono taofia ai lenei mea. O lea ua tatou toe i ai foi: tuuina atu le faitau piliona o tala i auupega ia Isaraelu, a o fasiotia e ana militeri le faitau afe o fafine ma tamaiti Palesitina le puipuia. O le tele o talavou Amerika latou te iloa e le mafai ona malamalama i ai.

O Carolyn Eisenberg o se polofesa o tala faasolopito o Amerika ma faiga faavae a Amerika i fafo i le Iunivesite o Hofstra. O ia o le tusitala o le Fire and Rain na lomia talu ai nei: Nixon, Kissinger, and the Wars in Southeast Asia.(Oxford University Press). O ia o le Co-Founder o Brooklyn mo le Filemu.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana