O le Monroe Doctrine e 200 ma e le tatau ona oʻo i le 201

Saunia e David Swanson, World BEYOND War, Ianuari 17, 2023

O David Swanson o le tusitala o le tusi fou Le Monroe Doctrine i le 200 ma le mea e sui ai.

O le Monroe Doctrine sa avea ma o se faʻamaoniga mo gaioiga, o nisi e lelei, o nisi e le fiafia, ae o le tele o le tele e taʻusalaina. O le Monroe Doctrine o loʻo tumau pea, e le gata i le manino ma le laei i le gagana fou. O aoaoga faavae faaopoopo ua fausia i luga o ona faavae. O upu nei o le Monroe Doctrine, e pei ona filifilia ma le faaeteete mai le Lauga a le Setete o le Iuni a Peresitene James Monroe i le 200 tausaga talu ai ia Tesema 2, 1823:

“O le mea na tupu ua faamasinoina talafeagai mo le tautino atu, o se mataupu faavae o loo aafia ai aia tatau ma aia a le Iunaite Setete, e faapea o konetineta o Amerika, e ala i le saolotoga ma le tutoatasi tulaga ua latou manatu i ai ma faatumauina, ua le toe iloiloina. e avea ma mataupu mo le nofoia i le lumanaʻi e soʻo se malo Europa. . . .

"O le mea lea, matou te nofo aitalafu ai, i le faamaoni ma i sootaga lelei o loʻo i ai i le va o le Iunaite Setete ma na malosiaga e taʻutino atu ai e tatau ona tatou mafaufau i soʻo se taumafaiga i la latou vaega e faʻalautele a latou faiga i soʻo se vaega o lenei lalolagi e lamatia ai lo tatou filemu ma le saogalemu. . Faatasi ai ma malo o loʻo i ai nei poʻo faʻalagolago i soʻo se malosiaga Europa, matou te le faʻalavelave ma e le faʻalavelave. Ae faatasi ai ma Malo ua tautino mai lo latou tutoatasi ma faatumauina, ma o lo latou tutoatasi ua tatou i ai, i luga o le iloiloga tele ma i luga o mataupu faavae tonu, ua faailoa atu, e le mafai ona tatou vaai i se faʻalavelave mo le faʻamoemoe e faʻaleagaina ai i latou, pe pulea i soʻo se isi auala lo latou taunuuga. , e so o se malo Europa i so o se isi lava vaaiga nai lo le faailoaina atu o se uiga lē faaleuo i le Iunaite Setete.”

O upu ia na faaigoa mulimuli ane o le “Monroe Doctrine.” Na aveesea i latou mai se lauga na fai mai ai le tele o le lagolagoina o feutagaiga filemu ma malo o Europa, aʻo faʻamanatuina e le fesiligia le faʻatoʻilaloina faʻamalosi ma le nofoia o le mea na taʻua e le tautalaga o eleele "leaiina" o Amerika i Matu. E leai se tasi o na autu e fou. O le mea fou o le manatu o le tetee atu i le toe nofoia o Amerika e tagata Europa i luga o le faavae o le eseesega i le va o pulega leaga a malo Europa ma pulega lelei a i latou i konetineta o Amerika. O lenei tautalaga, e tusa lava pe faʻaaoga soo le fuaitau "le lalolagi malamalama" e faasino i Europa ma mea na faia e Europa, e faʻaalia ai foi se eseesega i le va o ituaiga o malo i Amerika ma le ituaiga e le manaʻomia i nisi o atunuu Europa. E mafai e se tasi ona maua iinei le tuaa o le taua talu ai nei faʻasalalau faʻatemokalasi faasaga i autocracies.

The Doctrine of Discovery - o le manatu e mafai e se malo Europa ona fai soʻo se fanua e leʻi taʻua e isi atunuu Europa, e tusa lava po o a mea o loʻo nonofo ai tagata - na amata mai i le seneturi sefululima ma le lotu Katoliko. Ae na tuʻuina i totonu o le tulafono a Amerika i le 1823, o le tausaga lava lea e tasi o le tautalaga a Monroe. Na tuu iina e le uo a Monroe i lona olaga atoa, le Faamasino Sili o le Faamasinoga Maualuga a Amerika John Marshall. O le Iunaite Setete na manatu ia te ia lava, masalo na o ia i fafo atu o Europa, o loʻo i ai avanoa tutusa e maua ai e pei o atunuu Europa. (Atonu o le mea na tupu, ia Tesema 2022 toetoe lava o malo uma o le lalolagi na sainia se maliliega e tuu ese le 30% o le eleele ma le sami o le lalolagi mo meaola i le tausaga 2030. Tuusaunoaga: le Iunaite Setete ma le Vatican.)

I fonotaga a le kapeneta e oʻo atu i le Monroe's 1823 State of the Union, sa tele talanoaga i le faʻaopoopoina o Cuba ma Texas i le Iunaite Setete. Sa masani ona talitonu o nei nofoaga e fia auai. Na fetaui lea ma faiga masani a nei sui o le kapeneta o le talanoaina o le faalauteleina, e le o le colonialism po o le malo, ae o le tetee i le colonial self-determination. E ala i le tetee atu i pulega faakolone a Europa, ma le talitonu o soo se tasi e saoloto e filifili o le a filifili e avea ma vaega o le Iunaite Setete, na mafai ai e nei alii ona malamalama i le malo e tetee i le malo.

O loʻo i ai i le lauga a Monroe se faʻamaoniaga o le manatu e faapea o le "puipuiga" o le Iunaite Setete e aofia ai le puipuia o mea e mamao ese mai le Iunaite Setete o loʻo faʻaalia e le malo o Amerika se "tului" taua i totonu. aso. O le "2022 National Defense Strategy of the United States," e fai ai se tasi o faʻataʻitaʻiga o le faitau afe, o loʻo faʻasino pea i le puipuia o "tulaga" ma "taua" a le US, lea o loʻo faʻamatalaina o loʻo i ai i fafo ma e aofia ai malo vavalalata, ma e ese mai le Iunaite Setete. Setete po o le “nuu moni.” E le fou lenei mea i le Monroe Doctrine. Ana faapea, semanu e le mafai e Peresitene Monroe ona ta'ua i lea lava saunoaga e faapea, “o le malosi masani o loo faatumauina i le Sami Metitirani, le Vasa Pasefika, ma le talafatai o Atalani, ma ua tuuina mai ai le puipuiga talafeagai i la tatou pisinisi i na sami. .” Monroe, o le na faatauina mai le Louisiana Purchase mai Napoleon mo Peresitene Thomas Jefferson, na mulimuli ane faalautele atu tagi a Amerika agai i sisifo i le Pasefika ma i le fuaiupu muamua o le Monroe Doctrine na tetee i pulega a Rusia i se vaega o Amerika i Matu e mamao ese mai le tuaoi i sisifo o Misuri po o Ilinoi. O le faʻataʻitaʻiga o le togafitia o soʻo se mea e tuʻuina i lalo o le ulutala le mautonu o "mea e fiafia i ai" e faʻamaonia ai taua na faʻamalosia e le Monroe Doctrine ma mulimuli ane e ala i aʻoaʻoga ma faiga faʻavae na fausia i luga o lona faavae.

Ua ia i tatou foi, i le gagana o loo siomia ai le Mataupu Faavae, le faauigaga o se taufaamata’u i “mea e fiafia i ai” a le Iunaite Setete o le avanoa e faapea “o malo soofaatasi e tatau ona faalauteleina a latou faiga faaupufai i soo se vaega o le konetineta [Amerika].” O malosiaga soofaatasi, o le Holy Alliance, po o le Grand Alliance, o se soofaatasi a malo tupu i Prussia, Austria, ma Rusia, lea na tu mo le aia paia a tupu, ma tetee atu i le faatemokalasi ma le faalelalolagi. O utaina o auupega i Iukureini ma faʻasalaga faasaga ia Rusia i le 2022, i le igoa o le puipuia o le faatemokalasi mai le pulega a Rusia, o se vaega o se tu masani umi ma le tele e le motusia e toe foʻi atu i le Monroe Doctrine. O Iukureini atonu e le o se tele o le faatemokalasi, ma o le malo o Amerika e faʻaauupegaina, nofoaafi, ma faʻatupe le militeri a le tele o malo sili ona faʻaleagaina i luga o le lalolagi e ogatusa ma pepelo ua mavae o tautalaga ma gaioiga. O le nofo pologa a le Iunaite Setete i aso o Monroe e sili atu le itiiti ifo o se faatemokalasi nai lo le Iunaite Setete i aso nei. O malo Amerika Amerika e le o taʻua i le saunoaga a Monroe, ae e mafai ona tulimatai atu i le faʻaumatia e ala i le faʻalauteleina i Sisifo (o nisi o malo na avea ma musumusuga mo le fausiaina o le malo o Amerika e pei o se mea i Europa), e masani ona sili atu. faatemokalasi nai lo atunuu Amerika Latina na fai mai Monroe e puipuia ae e masani ona faia e le malo o Amerika le faafeagai o le puipuia.

O na auupega e auina atu i Iukureini, faʻasalaga faasaga ia Rusia, ma US 'au o loʻo faʻavae i Europa atoa, i le taimi lava e tasi, o se soliga o tu ma aga na lagolagoina i le tautalaga a Monroe o le aloese mai taua a Europa e tusa lava pe, e pei ona fai mai Monroe, Sepania "e le mafai ona faatoilaloina. ” o le au tetee faatemokalasi o lena aso. O lenei tu ma aga faaesea, ua leva ona faatosina ma faamanuiaina, ae e lei aveesea lava, sa tele lava ina le toe faia e le US ulufale atu i taua muamua e lua a le lalolagi, talu mai lena taimi o nofoaga autu a le militeri a Amerika, faapea foi ma le malamalama o le malo o Amerika i ana “mea e fiafia i ai,” e lei alu ese lava. Europa. Ae i le 2000, na tamoe ai Patrick Buchanan mo le peresitene o le US i luga o se tulaga o le lagolagoina o le Monroe Doctrine's manaoga mo le vavaeeseina ma le aloese mai taua mai fafo.

O le Monroe Doctrine na faʻalauteleina ai le manatu, o loʻo ola pea i aso nei, o se peresitene o Amerika, nai lo le US Congress, e mafai ona fuafua po o fea ma luga o le a le Iunaite Setete o le a alu i le taua - ae le na o se taua vave, ae o soʻo se numera. o taua i le lumanai. O le Monroe Doctrine, o le mea moni, o se faʻataʻitaʻiga muamua o le "faʻatagaina mo le faʻaaogaina o le militeri" muamua-faʻamaonia soʻo se numera o taua, ma le mea e sili ona pele i le aufaasālalau a le US i aso nei o le "tosina o se laina mumu. .” A o tuputupu aʻe feeseeseaiga i le va o le Iunaite Setete ma soʻo se isi lava atunuʻu, ua masani ai mo le tele o tausaga mo le aufaasālalau a Amerika le faʻamalosia o le peresitene o le US e "tosina se laina mumu" e tuʻuina atu ai le Iunaite Setete i taua, i le solia e le gata o feagaiga e faʻasaina. mafanafana, ma e le gata o le manatu faaalia lelei i le lauga lava lea e tasi o loo i ai le Monroe Doctrine e tatau i tagata ona filifili le ala o le malo, ae faapea foi le tuuina atu o le Faavae o malosiaga taua i le Konekeresi. O faʻataʻitaʻiga o manaʻoga mo ma faʻamalosi i le mulimuli i luga o "laina mumu" i le US media e aofia ai manatu e faapea:

  • O le a faalauiloa e Peresitene Barack Obama se taua tele i Suria pe afai e faaaoga e Suria ni auupega matautia,
  • O le a osofaʻia e le Peresetene Donald Trump ia Iran pe a osofaʻia e sui o Iran aia a Amerika,
  • O le a osofaʻia saʻo e Peresitene Biden ia Rusia ma fitafita a Amerika pe a osofaʻia e Rusia se sui o le NATO.

O David Swanson o le tusitala o le tusi fou Le Monroe Doctrine i le 200 ma le mea e sui ai.

 

Tali 2

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana