O le Fa'asalaina o Militarism ma Agaalofa e fa'alautele ai le fa'afanua o sauaga

Fa'ata'ita'iga: "Fa'ata'ita'iga o le Ata, Salinas, Grenada - Novema 1983". Tufuga: Marbury Brown.
Fa'ata'ita'iga: "Fa'ata'ita'iga o le Ata, Salinas, Grenada - Novema 1983". Tufuga: Marbury Brown.

By Peace Digist Digist, Iuni 24, 2022

O lenei au'ili'iliga e aotele ma atagia ai le su'esu'ega nei: McCormack, K., & Gilbert, E. (2022). Le geopolitics o militarism ma humanitarianism. Alualu i Luma i Faafanua o Tagata, 46 (1), 179-197. https://doi.org/10.1177/03091325211032267

Faʻamatalaga Faʻamatala

  • Militarism ma humanitarianism, aemaise lava Western humanitarianism, e gaosia ma faʻamaonia faiga faʻapolokiki i nofoaga eseese ma i fua eseese e sili atu i tua atu o sone o feteenaiga poʻo malae o taua.
  • "O taumafaiga alofa e masani ona ola faatasi ma, ma o nisi taimi e lagolagoina ai, malosiaga faamiliteli masani," ma faʻalauteleina ai le faʻafanua o taua e ala i le faʻalauteleina i "nofoaga faʻapitonuʻu ma totonu o le lotoifale e masani lava e le mafai e le militeri ona oʻo atu i feteenaiga."
  • O le militeri ma le fesoasoani alofa e galulue faatasi i vaega e pei o “taua ma le filemu; toe fausia ma atinae; fa'aofi ma fa'aesea; [ma] manua ma puipuiga”

Malamalamaga autu mo Fa'ata'ita'iga Fa'amatalaga

  • O le toe faʻafouga o le faʻaleleia o le filemu ma le agaalofa e tatau ona aofia ai le faʻaumatiaina o le faʻailoga-militarism faʻataʻitaʻiga, a leai o nei taumafaiga o le a le gata ina le ausia a latou sini suiga umi ae faʻamalosia malosi se faiga faʻaleagaina. O le ala agai i luma o se fuafuaga o le filemu, feminist, anti-racist.

aotelega

Fa'alavelave fa'alealofa ma fete'ena'iga fa'atupu vevesi e tutupu i se feso'ota'iga felagolagoma'i, fa'alapotopotoga fa'apitoa. E masani ona fa'atino galuega fesoasoani i tagata e mana'omia le fesoasoani. O na gaioiga e faʻasaoina ai ola ma faʻaitiitia ai mafatiaga e tali atu ai i faʻalavelave e faia i totonu o le faʻamalosia alofa o le solitu. O Killian McCormack ma Emily Gilbert e luʻitauina le manatu e faapea fesoasoani alofa o se taumafaiga le faʻaituau ma nai lo le faʻamoemoe e faʻaalia le "faʻafanua sauā na gaosia e ala i le militarized humanitarianism." I le faʻaopoopoina o le tioata faʻafanua, e faʻaalia ai e tusitala le auala militarism ma le fesoasoani alofa, aemaise lava i le itu i Sisifo o tagata soifua, e maua ai ma tauamiotonuina faiga sauā faaupufai i nofoaga eseese ma i fua eseese e sili atu i tua atu o sone o feteenaiga po o malae o taua.

Fesoasoaniga alofa “e taulaʻi atu i se tagata e manatu i ai i le lalolagi aoao, e mauaa i se aofaʻiga o faiga o fesoasoani ma le tausiga e uunaʻia e se faanaunauga lē faaituʻau e ‘faia mea lelei’ ma se manatu alofa faapolotiki mo mafatiaga o isi.”

Militarism e "e le na o le militeli, ae o le masani ma le masani o feteenaiga ma taua i totonu o sosaiete, i auala e afaina ai faiga faaupufai, e ave i tulaga faatauaina ma amioga mama ma faalautele atu i mea e masani ona manatu o ni vaega o tagata lautele."

Ina ia faʻaalia le faʻaogaina o le vaʻaia o le fesoʻotaʻiga o humanitarianism ma militarism i lenei mataupu faʻapitoa, e tulituliloa e tusitala ni laina se lima o suʻesuʻega. Muamua, latou te suʻesuʻeina pe faʻafefea ona faʻatonutonu e le fesoasoani alofa taua ma feteʻenaʻiga. International Humanitarian Law (IHL), mo se faʻataʻitaʻiga, e foliga mai e faʻatapulaʻaina aʻafiaga o taua e faʻavae i luga o mafaufauga faʻapitoa lautele e manaʻomia ai le puipuiga o tagata e le o ni taua. Ae peitaʻi, o le mea moni, o le lē tutusa o le pule i le lalolagi, e iloa ai “o ai e mafai ona faaolaina ma o ai e mafai ona faaolaina.” O loʻo manatu foi le IHL o mataupu faavae o le "tulaga tutusa" e tusa ai ma le taua o le taua poʻo le "eseesega" i le va o tagata lautele ma tagata taua e sili atu le agaalofa, ae o le mea moni o nei mea e faʻamaonia ai maliu faʻapitoa i nofoaga patino e faʻavae i luga o le pulega colonial ma le pule faʻapitoa. O faiga fa'alealofa ona maua ai lea o ituaiga fou o sauaga e ala i le fa'aliliuina o mataupu fa'aagafesootai ma fa'apolokiki e feso'ota'i ma avanoa e pei o tuaoi, falepuipui, po'o tolauapiga a tagata sulufa'i i mataupu tau puipuiga.

Lona lua, e suʻesuʻe e tusitala pe faʻafefea ona faʻasalaina faʻalavelave a le militeri e pei o taua alofa. O loʻo faʻamatalaina i totonu o le Tiutetauave e Puipuia (R2P) mataupu faavae, o faʻalavelave a le militeri e faʻamaonia e puipuia ai tagata lautele mai lo latou lava malo. O faʻalavelave faʻafitafita ma taua i le igoa o tagata soifua, o mea ia i Sisifo e faʻavae i luga o le pule faʻapolokiki ma le pule faʻapolokiki a Sisifo i luga o malo e le o Sisifo (aemaise lava atunuu Mosalemi). O fesoasoani a le militeri agaalofa o se oxymoron lea e fasiotia ai tagata lautele i lalo o le faafoliga o le puipuia o le ola. O fa'afanua o sauaga ua fa'alautele atu i va'aiga o tama'ita'i (fa'ata'ita'iga, le manatu o le fa'asa'olotoina o tama'ita'i mai pulega a Taliban i Afghanistan) po'o le fa'alagolago i fesoasoaniga alofa e mafua mai i fa'alavelave alofa e mafua mai i taua (fa'ata'ita'iga, le siege i Kasa).

Lona tolu, e talanoaina e le au tusitala pe faʻafefea ona faʻaogaina 'au a le militeri e faʻafeiloaʻi ai faʻalavelave alofa ma faʻafefea ai avanoa o galuega alofa i avanoa o le saogalemu. E masani ona tuʻuina atu e le militeri le lagolago faʻapitoa mo ituaiga faʻalavelave eseese (faʻataʻitaʻiga, faʻamaʻi o faʻamaʻi, faʻateʻaina o tagata, faʻalavelave faʻafuaseʻi o le siosiomaga), o nisi taimi e vave faʻafuaseʻi, e mafua ai le faʻamautuina o pisinisi fesoasoani (vaai foi Peace Digist Digist mea O Kamupani Tumaoti ma le Saogalemu a le Mili ua Fa'aleagaina taumafaiga mo le Fausiaina o le Filemu) ma ala femalagaiga. O le natura colonial i Sisifo o le pulea ma le faʻateʻaina e iloga pe a oʻo mai i le "puipuiga" o tagata faimalaga ma tagata sulufaʻi oe "o tagata uma ia e faʻaolaina, ma i latou e taofia mai le faimalaga."

Lona fa, i la latou talanoaga o faiga alofa na faʻaaogaina e le militeri, na faʻaalia ai e le au tusitala le fesoʻotaʻiga o galuega a le militeri a le malo i vaega e pei o faʻalavelave faʻafomaʻi, galuega tetele, faʻalauteleina o le tamaoaiga i Sisifo, ma le lanumeamata o le militeri. Sa iloga lenei mea i taamilosaga o le faatafunaga ma le atinae i nofoaga e pei o Palesitina, Afghanistan Kuatemala, ma Iraq. I tulaga uma lava, "o fesoasoani alofa e masani ona ola faatasi ma, ma o nisi taimi e lagolagoina ai, malosiaga faamiliteli masani," ma faʻalauteleina ai le faʻafanua o taua e ala i le faʻalauteleina i "nofoaga faʻapitonuʻu ma totonu o le lotoifale e masani lava e le mafai ona oʻo atu i le militeri i feteenaiga."

Lona lima, o loʻo faʻaalia e tusitala le fesoʻotaʻiga i le va o tagata alofa ma le atinaʻeina o auupega. O auala o taua o lo'o feso'ota'i tonu lava i fa'amatalaga alofa. O nisi o auupega tekonolosi e pei o drones ua manatu e sili atu le tagata. O le fasioti tagata e ala i osofaʻiga a le drone-o se faiga masani a papalagi-ua taʻua o le tagata ma "taʻotoga," ae o le faʻaaogaina o sapelu e manatu e le faʻaleagaina ma "faʻatau." E fa'apena fo'i, o 'au'upega e le fa'atama'ia ua fa'atupuina i lalo o le fa'afoliga o galuega alofa. O nei aupega e fa'aogaina ai fa'atekonolosi fa'afouga ma tautalaga alofa e fa'alautele ai le fa'afanua o sauaga i totonu o le atunu'u ma va'aiga fa'ava-o-malo (fa'ata'ita'iga, le fa'aogaina o taser po'o le kesi loimata e leoleo ma vaega fa'apitoa tau puipuiga).

O lenei pepa o loʻo faʻaalia ai le faʻalavelaveina o fesoasoaniga alofa i Sisifo ma militarism e ala i tioata o avanoa ma fua. O le militeri ma le fesoasoani alofa e galulue faatasi i vaega e pei o “taua ma le filemu; toe fausia ma atinae; fa'aofi ma fa'aesea; [ma] manua ma puipuiga”

Faʻailoaina o Faʻataʻitaʻiga

O lenei tusiga e faaiuina e faapea o le fesoʻotaʻiga agaalofa-militarism e "leai se vaega itiiti e nafa ma le tumau o taua i le va o taimi ma avanoa, e le gata i le 'tumau' ma 'soo se mea'." O le militarism faʻasalalau e amanaʻia e faʻalapotopotoga faʻatupu filemu, filemu ma puipuiga malu, faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga lautele, ma faʻalapotopotoga tumaoti faʻavaomalo (INGOs). Ae ui i lea, o le laufanua e le o lauiloa, e aofia ai le auala e taulimaina ai e nei tagata fai a latou lava matafaioi o se vaega o se polokalame fesoasoani alofa ma le filemu i Sisifo e masani ona faalagolago i ai. avanoa paepae fausaga ma agai i luma neokolonialism. Ona o le tulaga o le le tutusa o sootaga malosi i le lalolagi, o le fesoʻotaʻiga agaalofa-militarism atonu o le mea moni le talafeagai lea e le mafai ona faʻatalanoaina e aunoa ma le suʻesuʻeina o nisi o manatu autu.

Avanoa papa'e fausaga: "O se faiga o pulega papa'e e fa'atupuina ma fa'atumauina faiga fa'atuatuaga e fa'amatagofie ai fa'ailoga lanu i le taimi nei ma fa'aletonu. O le faiga e aofia ai faʻamalosi malosi mo le faʻatumauina o avanoa paʻepaʻe ma ona aʻafiaga, ma aʻafiaga leaga malosi mo le taumafai e faʻalavelave avanoa papaʻe pe faʻaititia ona taunuuga i ni auala anoa. O le faiga e aofia ai faʻaaliga i totonu ma fafo i tulaga taʻitoʻatasi, tagata, aganuu, ma faʻalapotopotoga."

Filemu ma Saogalemu Vaega Faatupeina (2022). A'oa'oga Fa'asologa "Fa'ate'aina o le Filemu ma le Saogalemu Fa'asoasoa" [tusi tufa].

Neocolonialism: “O le faʻaaogaina o le tamaoaiga, faʻavaomalo, faʻaleaganuʻu faʻa-malo, ma fesoasoani faʻapitoa e faʻamalosia ai se atunuʻu nai lo faiga faʻa-kolone talu ai o le pulea saʻo a le militeri poʻo le faʻapolokiki faʻapolokiki.

Neocolonialism. (nd). Na maua mai ia Iuni 20, 2022, mai https://dbpedia.org/page/Neocolonialism

E faʻafefea ona tatou faʻaalia ma suʻesuʻeina le faʻafanua o sauaga na faia e le militarism e faʻavae i le manaʻomia o galuega alofa ma le faʻaleleia o le filemu? E faʻafefea ona tatou auai i galuega alofa ma le faʻaleleia o le filemu e aunoa ma le faʻatagaina o le militarism e fuafua ai le faʻaogaina ma le manuia?

I se taumafaiga faʻatasi, Peace Direct ma paʻaga ua faia nisi o nei fesili taua ia latou lipoti mataʻina, Taimi e Decolonize Fesoasoani ma Tu'uga, Malosi ma Fausia le Filemu. O le mea muamua na maua "faʻailoga faʻapitoa i le lautele o fesoasoaniga alofa, atinaʻe ma le faʻaleleia o le filemu," aʻo faʻamalosia e le vaega mulimuli "le vaega o le fausiaina o le filemu e talia le faʻavaeina o mataupu ma faʻatalanoa le le tutusa o le malosi o le lalolagi-lotoifale." O lipoti o loʻo fautuaina malosi le faʻatalanoaina o le le tutusa o le malosi o le malosi i le va o Global North ma Global South actors i le tulaga o le fausiaina o le filemu ma le fesoasoani. O fautuaga faʻapitoa mo le vaega o le fausiaina o le filemu o loʻo aoteleina i le laulau o loʻo i lalo:

Fautuaga autu mo tagata faatupu filemu i totonu Tu'uga, Malosi, ma le Fausiaina o le Filemu tala

Vaaiga i le lalolagi, tulaga masani ma tulaga faatauaina O le poto ma uiga Faataitai
  • Fa'ailoa o lo'o iai le fa'ailoga lanu
  • Toe fa'avasega le mea ua ta'ua o tomai
  • Mafaufau pe talafeagai le malamalama o le Global North mo tulaga ta'itasi
  • Fesiligia le manatu o le "professionalism"
  • Fa'ailoa, fa'atauaina, teu fa'afaigaluega ma a'oa'o mai poto masani ma le poto fa'aleaganu'u
  • Mafaufau i lau gagana
  • Aloese mai le faananau i le lotoifale
  • Mafaufau i lou faasinomaga
  • Tumau i le lotomaualalo, tatala, ma mafaufau
  • Toe mafaufau i le vaega o le faatupu filemu
  • Fa'asa'o le Global North i le faia o fa'ai'uga
  • Fa'a faigaluega ese
  • Taofi ma va'ai toto'a a'o le'i faia
  • Fa'aagaga i le lotoifale mo le filemu
  • Fa'avae faigapa'aga 'anoa mo le filemu
  • Atia'e ni avanoa saogalemu ma aofia ai mo talanoaga e uiga i le mana
  • Fausia avanoa mo le faʻatulagaina o oe lava ma suiga
  • Fa'atupe ma le lototele ma fa'alagolago ma le agalelei

O fautuaga sili ona lelei, e suia, e mafai ona sili atu ona faʻatinoina pe a fai o le au faatupu filemu, tagata foaʻi, INGOs, ma isi, ave faʻalautele faʻafanua o taua o loʻo talanoaina i lenei tusiga i le loto. Militarism ma faʻailoga lanu, ma i le tulaga o le Iunaite Setete "o se talafaasolopito umi o le faʻalauteleina o le malo, faʻailoga faʻailoga, ma le tamaoaiga ma le pule a le militeri" (Booker & Ohlbaum, 2021, itulau 3) e tatau ona vaʻaia o se faʻataʻitaʻiga sili atu. O le toe faʻafouga o le faʻaleleia o le filemu ma le agaalofa e tatau ona aofia ai le faʻaumatiaina o le faʻailoga-militarism faʻataʻitaʻiga, a leai o nei taumafaiga o le a le gata ina le ausia a latou sini suiga umi ae faʻamalosia malosi se faiga faʻaleagaina. O le ala agai i luma o se fuafuaga o le filemu, feminist, anti-racist (tagai, mo se faataitaiga, O se Vaaiga mo se Filemu Fafine or Fa'ate'aina Fa'ailoga lanu ma Fa'afitafita i Faiga Fa'avae a Amerika). [PH]

Ua Fesili Mai Fesili

  • E mafai ea e le faʻaleleia o le filemu ma le fesoasoani a tagata ona suia i latou lava i le faʻaleagaina, faʻatamaʻitaʻi, ma le faʻailoga lanu, pe o le faʻalavelave i le va o le militarism ma le agaalofa o se faʻalavelave e le mafai ona faʻafefe?

Faʻaauau le Faitau

Nofoaga Tutotonu mo Faiga Fa'ava-o-malo ma Komiti Uo i Tulafono a le Atunu'u. (2021). Faʻateʻaina le faʻailoga lanu ma le militarism i faiga faʻavae a Amerika. Na maua mai ia Iuni 18, 2022, mai https://www.fcnl.org/dismantling-racism-and-militarism-us-foreign-policy

Ohlbaum, D. (2022). Faʻateʻaina le faʻailoga lanu ma le militarism i faiga faʻavae a Amerika. Talanoaga fuide. Komiti Uo i Tulafono a le Atunuu. Na maua mai ia Iuni 18, 2022, mai https://www.fcnl.org/sites/default/files/2022-05/DRM.DiscussionGuide.10.pdf

Paige, S. (2021). Taimi e fa'ate'aina le fesoasoani. Peace Direct, Adeso, le Alliance for Peacebuilding, ma Fafine o Lanu Faʻalauteleina le Filemu ma le Saogalemu. Na maua mai ia Iuni 18, 2022, mai https://www.peacedirect.org/wp-content/uploads/2021/05/PD-Decolonising-Aid_Second-Edition.pdf

Peace Direct, Global Partnership for the Prevention of Armed Conflict (GPPAC), International Civil Society Action Network (ICAN), ma le United Network of Young Peacebuilders (UNOY). (2022). Tu'uga, malosi, ma le faatupuina o le filemu. Malamalamaga ma lesona mai se fa'atalanoaga fa'avaomalo. Na maua mai ia Iuni 18, 2022, mai https://www.peacedirect.org/wp-content/uploads/2022/05/Race-Power-and-Peacebuilding-report.v5.pdf

Paʻepaʻe, T., Paʻepaʻe, A., Gueye, GB, Moges, D., & Gueye, E. (2022). Fa'aleaogaina atina'e faavaomalo [Pepa Faiga Faavae a Tamaitai o Lanu, Lomiga 7]. Tama'ita'i o Lanu Fa'asalaina le Filemu ma le Saogalemu. Na maua mai ia Iuni 18, 2022, mai

Faalapotopotoga

Tama'ita'i o Lanu Fa'agasolo le Filemu ma le Saogalemu: https://www.wcaps.org/
Feminist Peace Initiative: https://www.feministpeaceinitiative.org/
Filemu Direct: https://www.peacedirect.org/

Upu autu:  fa'aleagaina le saogalemu, militani, fa'ailoga lanu, taua, filemu

Ata puʻe: Marbury Brown

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana