O le ata sili ona lelei ua uma ona faatatau e uiga i le upu moni I tua o le Taua a Iraki o "Faalilolilo Faalilolilo"

Kiera Knightely i Faalilolilo Faalilolilo

Saunia e Jon Schwarz, Aokuso 31, 2019

mai Le Faʻatonuga

"Secret Secrets," lea na tatalaina le Aso Faraile i Niu Ioka ma Los Angeles, o se ata sili ona lelei na faia e uiga i le auala na tupu ai le Taua a Iraq. E maofa le saʻo, ma ona o lena, e tutusa lava le faʻamalosia, faʻaletonu, faʻamoemoe, ma le ita. Faamolemole alu e vaai.

Ua leiloloa nei, ae o le Taua a Iraq ma ona taunuuga mataga - o le fiaselau afe o maliu, o le tulai mai o le vaega a le Islamic State, o le moomooga o loo oso atu i Suria, e foliga mai o le au peresitene o Donald Trump - toetoe lava a le tupu. I vaiaso ao lumanaʻi le osofaiga a US i Mati 19, 2003, o le mataupu Amerika ma Peretania mo le taua na paʻu'ū. E foliga mai o se mea na faia lelei, o lona afi ua ulaula ma o vaega eseese ua paʻu'ū aʻo alu ese atu i lalo le ala.

Mo lenei taimi puupuu, o le pulega a le George W. Bush na foliga mai ua le fiafia. O le a matua faigata tele mo le US ona osofaia e aunoa ma le Peretania, o lana Mini-Me faamaoni, i lona itu. Ae i Peretania, o le manatu o taua e aunoa ma se faamaoniga mai le Fono a le Au Pulega Puipuia a Malo Aufaatasi loloto le le fiafia. E le gata i lea, ua tatou iloa nei o Peteru Goldsmith, le loia a Peretania taʻu atu i le Palemia Tony Blair o le faaiuga a Iraq e pasia e le Fono o Puipuigamalu i Novema 2002 "e le faatagaina le faʻaaogaina o le militeli e aunoa ma se isi fuafuaga a le Fono o Puipuiga." (O le loia maualuga i le Ofisa i fafo, o le Peretania tutusa ma le US State Department, e sili atu le malosi: "O le faʻaaogaina o le malosi e aunoa ma le puleaina o le Puipuiga o le Puipuiga o le a sili atu i le solitulafono o le osofaʻiga.") O lea na naunau ai Blair e faʻamalosi mai le lima o le UN Ae i tagata uma na faateia, na faʻaauau pea ona toe manatua le 15-Security Council.

O Mati 1, na lafoina ai e le UK Observer se mea na tupu i lenei tulaga sili ona leaga: a Lena Ianuari 31 imeli mai se pule o le ofisa o le saogalemu. O le faatonu o le NSA o loʻo manaʻomia se faʻasalalauga a le faamasinoga atoa i luga o sui o le Fono o Puipuigamalu - "faʻaitiitia le US ma le GBR," na fai mai ai le pule - e faʻapea foi ma atunuu o le Fono a le Au Puipuiga e ono mafai ona faia ni talatalanoaga aoga.

O le mea na faʻaalia e faapea, o Bush ma Blair, o le na fai mai latou te mananao i le Fono a le Puipuiga mo le faia o se palota i luga o se iugafono e tuuina mai ai se faailoga faaletulafono o le faamaoniga mo le taua, sa le fiafia. Sa latou iloa ua leiloloa i latou. Na faaalia e ui ao latou fai mai latou sa e osofaʻia Iraki aua latou te popole tele e uiga i le lagolagoina o le aoga o le UN, latou fiafia e faʻamalosi uso UN sui, e oʻo i ma aofia ai le aoina o blackmail mea. Na faʻamaonia o le NSA fuafuaga e le masani ai, i se mea i le labyrinthine intelligence lalolagi, na le fiafia ai se tasi na ia naunau e ono lamatia le alu i le falepuipui mo se taimi umi.

O lena tagata o Katharine Gun.

Taalo faʻamalolosi i le "Official Secrets" na tusia e Keira Knightley, Gun o se faʻaliliu upu i le General Communities Markas, o le Peretania tutusa ma le NSA. I luga o le tasi tulaga, "Lilo faalilolilo" o se tuusao, masalosalo masalosalo tala e uiga ia te ia. Oe iloa pe faʻafefea ona ia mauaina le imeli, pe aisea na ia faʻailoaina ai, pe faʻafefea ona ia faia, aisea na vave ona taʻutaʻu atu ai, o le mataʻutia faʻaiuga na feagai ma ia, ma le tulaga ese tulafono auala na faʻamalosia ai le malo o Peretania e faʻateʻa uma moliaga faʻasaga ia te ia. I le taimi lea, fai mai Daniel Ellsberg o ana gaioiga sa fai "saʻo i le taimi ma ono sili atu le taua nai lo le Pentagon Papers… o le taʻuina o le moni e pei ona taofia ai se taua."

I luga o se tulaga faʻapitoa, o le ata na fesili ai lenei fesili: Aisea na le faia ai e le leva se eseesega moni? Ioe, na mafua ai le teteʻe i le US ma Peretania i luga o le Fono mo le Puipuiga, e leʻi palotaina i se isi faaiuga a Iraki, aua na iloa e Bush ma Blair o le a latou leiloloa. Ae na mafai e Blair ona faʻafefe ese lenei mea ma maua se palota e le Palemene a Peretania i le tele o vaiaso mulimuli ane na lagolagoina lana taua.

E tasi le tali autu i lenei fesili, i le "Official Secrets" ma le mea moni: le US corporate media. O "Secret Secrets" e fesoasoani e faʻataʻitaʻia ai le faʻaletonu o mafaufauga a le au tusitala a Amerika, lea na oso ai ma le naunautai i luga o lenei granenade e sefe ai ana uo foxhole i le pulega a Bush.

E faigofie le mafaufau i se talaʻaga ese nai lo le mea na tatou ola ai. O faipule faaupufai a Peretania, e pei o tagata Amerika, latou te le fiafia e faitioina o latou ofisa ofisa atamai. Ae o le tulitulimatagau mausali i le Observer tala mai le aufaasālalau a le aufaasālalau a le US o le a gauai mai ai tagata o le US Congress. O le mea lea o le a tatalaina ai le avanoa mo tagata Palemia o le Palemene e teteʻe atu i se osofaiga e fesili po oa mea o loʻo tutupu i le lalolagi. O le mafuaʻaga mo le taua na vave faʻapalapalaina e oʻo lava i sina tuai o le tuai e mafai ona vave faʻatuai. Na iloa uma e Bush ma Blair lenei mea, ma o le mafuaʻaga lea na latou agai ai i luma ma le le mautonu.

Ae i lenei lalolagi, o le New York Times na le lolomiina se mea e uiga i le NSA i le va o le aso na lolomiina ai i Peretania ma le amataga o le taua toetoe lava tolu vaiaso mulimuli ane. Na tuʻuina e le Washington Post se tasi faʻamatalaga 500-word i le itulau A17. O le ulutala: "Spying Report No Shock to UN" O le Los Angeles Times na tutusa lava le mea na tupu i luma o le taua, lea na faamatalaina ai le ulutala, "Faʻasalaga pe leai, o nisi e fai mai e leai se mea e aoga ai." O lenei tusiga na maua avanoa le faufautua muamua o le CIA e fautua mai e le moni le imeli.

O le laina pito sili lea ona osofaʻia i luga o le tala a le Observer. E pei o le "Faamaumauga Faalilolilo", o le televise Amerika sa fiafia tele i le tuuina o se tasi o le au Observer i luga o le ea. O nei valaaulia na vave faʻavaveina aʻo faʻamalo le Ripoti a le Drudge e faʻapea o le imeli na manino lava le leʻo. Aisea? Talu ai na faʻaaogaina le gagana Peretania o upu, e pei o le "lelei," ma e le mafai ona tusia e se tagata Amerika.

O le mea moni, o le faʻavae muamua i le Observer na faʻaaoga sipelaga a Amerika, ae e leʻi faʻasalalauina na suia faʻafuaseʻi e le aufaigaluega lagolago a latou pepa i faʻaupuga a Peretania e aunoa ma le maitauina e le au tusitala. Ma e pei ona masani ai pe a feagai ma se osofaʻiga mai le itu taumatau, televise televise i le US faʻasolosolo i le matataʻu tele. E oʻo i le taimi na faʻasaʻo ai le sipelaga o sipela, ua latou oʻo i le afe maila mai le sikoa a le Observer ma ua leai se fiafia e toe asiasia.

O le gaioiga itiiti o le tala na mafua ai le faafetai tele i le tusitala ma le au failotu Norman Solomon, ma le faalapotopotoga na ia faavaeina, le Institute for Public Accuracy, poo le IPA. Na malaga Solomona i Baghdad i ni nai masina talu ai ma sa ia tusia le tusi "Faʻataunuuina Iraki: O le a le Tala Fou a le Aufaasālalau Na Le Faʻamatalaina Oe, ”Lea na aumai i le faaiuga o Ianuari 2003.

I aso nei, ua manatua e Solomona le "Na ou lagonaina vave le vavalalata - ma, o le mea moni, o le mea ou te faamatalaina o le alofa - mo soʻo se tasi na sili ona lamatia lona faʻaalia o le NSA memo. O le mea moni, i le taimi na ou le iloa pe o ai na faia. "Na vave ona ia tusia se koluma ua tuufaatasia o loo faaautuina" American Media Dodging UN Surveillance Story. "

Aiseā na le ufiufiina ai e le pepa faamaumauga, na fesili ai Solomona ia Alison Smale, sosoo ai ma se sui pule i fafo i le New York Times. "E le o matou le fiafia," o le tala lea a Smale ia te ia. O le faafitauli o le "e le mafai ona maua se faʻamaoniga po o se faʻamatalaga" e uiga i le NSA imeli mai ofisa US. Ae "o loo tatou vaavaai pea i ai," o le tala lea a Smale. "E le o matou e leai."

E leʻi taʻua e le Times le Gun seʻia oʻo ia Ianuari 2004, 10 masina mulimuli ane. E oʻo lava i lena taimi, e leʻi faʻaalia i le vaega o tala fou. Ae ui i lea, faʻafetai i le unaʻi mai le IPA, o le tusitala o le Times o Bob Herbert na tilotilo i le tala, ma, le mautonu na pasi atu le au faʻasalalau tala fou, ave i luga ia te ia lava.

I le taimi nei, i le taimi lenei atonu e te manaʻo e alu ese mai le atuatuvale. Ae leai. Talu ai o iinei o le malologa le mafaamatalaina o le tala - o se mea e matua faigata lava ma e le mafai ona mafai ona e le o iai i le "Secret Secret".

Katharine Gun
Whistleblower Katharine Gun leaves Bow Street Street Judges 'Court in London, Ian. 27, 2003.

AISEA E TAI AI LE GUN filifili e tatau ona ia togi le nSA email? Na o talu ai nei na ia faaalia ai nisi o ana uunaiga autu.

"Sa ou masalosalo lava i finauga mo taua," o lana tala lea e ala i imeli. Ma o lea na ia alu ai i le faletusi ma agai atu i le vaega faaupufai ma vaavaai mo se mea e uiga ia Iraq. Na ia faʻatauina ni tusi se lua ma faitau iai uma i le faʻaiuga o lena faaiuga o le vaiaso. Faʻatasi na latou "faʻatalitonuina aʻu e leai se molimau moni mo lenei taua."

O se tasi o nei tusi o le "Faʻailoga Taua i Iraq: Faʻafitauli e Sefulu i le Taua i Iraki"Saunia e Milan Rai. O le lona lua o le "Fuafuaina Iraq," o le tusi na-tusia e Solomona.

"Fuafuaina Iraq" na lolomiina e Context Books, o se kamupani laʻitiiti na faʻatauvaʻa mulimuli ane. Na taunuu i faleoloa i nai vaiaso ao lei mauaina e Gun. I totonu o ni nai aso talu ona ia faitauina, o le Ianuari Ianuari 31 NSA imeli na aliali mai i totonu o lana pusa meli, ma na vave ona ia filifili pe o le a lana mea e fai.

"Na ou maofa i le faalogoina o Katharine na faapea mai o le 'Target Iraq' tusi na aafia ai lana faaiuga e faailoa mai le NSA memo," o le tala lea a Solomona. "Ou te le iloa pe faapefea ona matua malamalama lelei i ai."

O le a le uiga o nei mea uma?

Mo le au tusitala o loʻo popole e uiga i tusitala, o lona uiga, ae atonu e masani ona e lagona o loʻo e tagi lemu i le matagi, e le mafai ona e valoia po o ai lau galuega o le a oʻo i ai ma pe faapefea ona aʻafia ai i latou. O tagata o loʻo iai i totonu o le tele o faʻaupuga, e le o vaavaaia uma i latou e le mafaamatalaina. O le tele lava o tagata masani o loʻo ola i le lalolagi lava e pei o isi tagata uma ma, pei o isi tagata uma, o loʻo tauivi e fai le mea saʻo ao latou vaʻaia. Mafaufau mamafa i le avanoa e te talanoa ai ma se tagata e ono faia se mea e te le mafaufauina.

Mo tagata le faʻasalalau ma tusitala, o le lesona foi lenei: Aua le lotovaivai. O Solomon ma Gun o loʻo tumau pea le faʻanoanoa na latou faia mea uma na latou manatu e fai e taofi ai le Taua a Iraq, ma na tupu lava. Ua faapea mai Solomon, “Ou te lagona le fiafia ona o se tusi na matou tusia. “I le taimi lava e tasi, ua ou matua lagona e matua le taua le mea o oʻu lagonaina.”

Ae ou te manatu o Gun ma Solomon lagona o le le manuia o le sese auala e tilotilo ai i mea na latou faia ma mea e mafai e isi ona fai. O tagata na taumafai e taofi le Vietnam Vietnam na faʻamanuiaina ina ua maeʻa miliona na maliliu, ma o le tele o na tusitala ma tagata faʻamalosi na vaʻaia latou foʻi o le faʻaletonu foi. Ae i le 1980s, ina ua manaʻo vaega o le pulega a Reagan e faʻatautaia osofaʻiga atoatoa i Latina Amerika, sa le mafai ona latou tuʻuina ese mai le eleele ona o le faʻavae o faʻalapotopotoga ma le poto na fausiaina i tausaga ua tuanaʻi. O le ogaoga o le mea moni na faamautu e le US lana filifiliga lona lua - o le tatalaina o vaega o le oti na fasiotia le fiasefulu afe i le salafa o le itulagi - e le o lona uiga o pomu kapeta faa-Vietnamese e sili atu le leaga.

E faʻapena foi, Gun, Solomon ma le faitau miliona o tagata na tau le taua tele a Iraki na le manuia, i se isi itu. Ae o soʻo se tasi na faʻalogo ane na ia iloaina o Iraki na fuafuaina naʻo le muamua laʻasaga i le US faʻatoʻilaloina le atoa Sasaʻe tutotonu. Latou te leʻi taofia le Taua a Iraq. Ae o latou, sili ai, fesoasoani e puipuia le Taua a Iran.

O lea siaki le "Faamaumauga aloaia”O le taimi lava e aliali ai i totonu o se fale mataaga latalata ia te oe. E seasea lava ona e vaʻai i se ata sili atu ona lelei o le uiga o le taumafai o se tasi e faia se filifiliga lelei, e tusa lava pe le mautinoa, tusa lava pe fefe, tusa lava pe leiloa e ia le mea o le a tupu.

O se tasi Tali

  1. Tagaʻi foʻi i le "Sefulu Aso i le Taua" - o le BBC i le lima tausaga talu ona maeʻa le taua.
    https://www.theguardian.com/world/2008/mar/08/iraq.unitednations

    Aemaise lava le vaega lona fa:
    https://en.wikipedia.org/wiki/10_Days_to_War

    Vaʻai foʻi "O le Asiasi Malo" i luga o Peretania 'feusuaʻiga' Iraq dossier:
    https://www.imdb.com/title/tt0449030/

    "I totonu o le Loop" - Oscar-filifilia satire o Blair's henchmen taufaafefe sui o le Labour MPs e palota mo taua: https://en.wikipedia.org/wiki/In_the_Loop
    Faatalanoaga ma faatonu: https://www.democracynow.org/2010/2/17/in_the_loop

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana