Rusia, Isaraelu ma le Media

O le lalolagi, e matua talafeagai lava, ua fefefe i mea o loʻo tupu i Iukureini. E foliga mai o loo faia e Rusia ni solitulafono tau taua ma solitulafono faasaga i tagata soifua e pei ona pomu ai fale, falemai ma soʻo se isi nofoaga e fetaui ma ana vaʻalele tau.

O ulutala e faʻafefe:

“Ua pomu e Rusia nofoaga o nofoaafi e lima” (The Guardian).
“Pomu Rusia i Ukraine Steel Plant” (Daily Sabah).
"Rusia faʻaaogaina pomu fuifui" (The Guardian).
“Ua toe amata e Rusia le pomu” (iNews).

Ua na o ni nai faataitaiga nei.

Sei o tatou tilotilo nei i nisi ulutala:

“Na Taia e Isaraelu le Ea i Kasa ina ua uma le afi o Rocket” (Wall Street Journal).
“O osofaʻiga a Isaraelu e taulaʻi i Kasa” (Sky News).
"Fai mai le IDF na ia taia le nofoaga o auupega a Hamas" (The Times of Israel).
“Ua Faasalalau e Militeri a Isaraelu Ta’avale a le Ea” (New York Post).

Pe na'o le tusitala lenei, pe e foliga mai e foliga mai e sili atu le le lelei o 'a'a'iga nai lo 'pomu'? Aisea e le ta'ua ai 'Israel Bombs Gaza' nai lo le fa'afefeteina o le pomu mata'utia o tamaloloa, fafine ma tamaiti le sala? E i ai se tasi e talia le faapea mai 'Ua taia e le ea a Rusia le fale uamea a Ukraine ina ua uma ona tetee'?

O lo'o tatou ola i se lalolagi o lo'o ta'u atu ai i le to'atele po'o ai ma mea e popole ai i latou ma, i se tulaga masani, o tagata papa'e. O nisi faʻataʻitaʻiga e faʻamaonia:

  • Tusitala talafou a le CBS Charlie D'Agata: Iukureini “e le o se nofoaga, ma le faaaloalo tatau, e pei o Iraki po o Afghanistan, ua vaaia ai le vevesi o feteenaiga mo le tele o tausaga. Ose mea e fai si fa'amanino, fa'apapalagi - e tatau fo'i ona 'ou filifilia ma le fa'aeteete na upu - o le taulaga, o se mea e te le fa'amoemoeina, pe fa'amoemoe o le a tupu".[1]
  • O se tasi sa avea muamua ma sui loia a le malo o Iukureini, na ia taʻua le mea lenei: “'E ese le ootia ia te aʻu ona ou te vaai i tagata Europa e lanu moana mata ma lauulu enaena … o fasiotia i aso uma.' Nai lo le fesiligia pe luʻia le faʻamatalaga, na tali saʻo mai le BBC host, 'Ou te malamalama ma faʻaaloalo i lagona.' ”[2]
  • I luga o le TV BFM a Falani, na taʻua ai e le tusitala o Phillipe Corbé lenei mea e uiga ia Iukureini: “Matou te le o talanoa iinei e uiga i tagata Suria ua sosola ese mai le pomu a le pulega a Suria na lagolagoina e Putin. O lo’o matou talanoa e uiga i tagata papalagi o lo’o o ese i ta’avale e pei o matou e fa’asaoina ai o latou ola.”[3]
  • O se tusitala ITV e leʻi iloa o ia lipotia mai Polani na faapea mai: “O lenei ua oo ia i latou le mea e le mafaufauina. Ma e le o se atunuu tau atia'e, lona tolu o le lalolagi. O Europa lea!”[4]
  • O Peter Dobbie, o se tusitala mai Al Jazeera na faapea mai: “A vaavaai atu ia i latou, o le auala latou te laei ai, o i latou nei e manuia ... Ou te le fiafia e faaaoga le faaupuga ... tagata o le vaeluagalemu. O i latou ia e le o ni tagata sulufai o loo saili e o ese mai nofoaga i Sasaʻe Tutotonu o loʻo i ai pea i se tulaga tele o taua. E le o ni tagata e taumafai e o ese mai eria i Aferika i Matu. E foliga mai e pei o so’o se aiga papalagi o le a e nofo latalata ai.”[5]
  • Tusitala mo le Telegraph, Daniel Hannan faamalamalama: “E foliga mai e pei lava i tatou. O le mea lena e matua faateia ai. Ukraine o se atunuu Europa. O ona tagata e matamata i le Netflix ma i ai faʻamatalaga Instagram, palota i palota saoloto ma faitau nusipepa e leʻi faʻamaonia. O taua ua le toe asia i tagata matitiva ma maotua.”[6]

E foliga mai, o pomu o loʻo paʻu i luga o papaʻe, Kerisiano Europa, ae o le 'ea' e faʻataʻitaʻiina i luga o Mosalemi i Sasaʻe Tutotonu.

O se tasi o mea o loʻo taʻua i luga, mai le iNews, o loʻo talanoaina ai le pomuina o le fale uʻamea Azovstal i Mariupol, lea, e tusa ai ma le tusiga, o le afe ma afe o tagata Ukrainian o loʻo sulufaʻi. O lenei mea, sa'o, na mafua ai le ita faavaomalo. I le 2014, Le BBC lipotia i luga o le pomu a Isaraelu o se nofoaga autu sulufai a Malo Aufaatasi. "O le osofaʻiga i le aʻoga i le nofoaga o tagata sulufaʻi a Jabaliya, lea na puipuia ai le silia ma le 3,000 tagata lautele, na faia i le taeao o le Aso Lulu (Iulai 29, 2014)."[7] O fea na iai le alaga faavaomalo i lena taimi?

Ia Mati o le 2019, na taʻusalaina ai e Malo Aufaatasi le osofaʻiga i se tolauapiga a tagata sulufaʻi i Kasa na fasiotia ai le itiiti ifo ma le toʻafitu tagata, e aofia ai ma se teineititi e 4 tausaga. [8] Ma le isi, aisea na le amanaiaina ai e le lalolagi lenei mea?

Ia Me o le 2021, e toʻasefulu tagata o le aiga e tasi, e aofia ai fafine e toʻalua ma tamaiti e toʻavalu, na maliliu i se pomu a Isaraelu - oi! Tulou lava! O se 'ea'ea a Isaraelu – i totonu o se tolauapiga a tagata sulufai i Kasa. E tatau ona manatu se tasi, talu ai latou te le matamata i Netflix ma ave 'taavale e pei o matou', e le tatau ona popole se tasi ia i latou. Ma e foliga mai e leai se tasi oi latou na i ai mata lanumoana ma lauulu enaena lea e matua faamemelo i ai le sa avea muamua ma sui o le loia a le malo o Ukrainian.

O le malo o le Iunaite Setete ua valaau faalauaitele mo se suesuega a le International Criminal Court (ICC) i solitulafono tau taua na faia e Rusia e faasaga i tagata Iukureini (o se mea le mautonu, ona o le US ua musu e sainia le Roma Statute na faavaeina ai le ICC, ae le manaʻo ia suʻesuʻeina le US mo le tele o solitulafono tau taua). Ae ua ta'usalaina foi e le malo o Amerika le su'esu'ega a le ICC i solitulafono tau taua na faia e Isaraelu faasaga i tagata o Palesitina. Manatua, faamolemole, e le o tetee le US ma Isaraelu i moliaga faasaga ia Isaraelu, ae na o le suesueina o na moliaga.

E le o se mea lilo le fa'ailoga lanu o lo'o ola ma ola lelei ma olaola i totonu o le Iunaite Setete. E le o se mea foi e ofo ai le fa'atupuina o lona ulu mataga faavaomalo, e pei ona fa'aalia manino mai i upusii o lo'o ta'ua i luga.

O le isi manatu e le o se mea e ofo ai o le pepelo a Amerika; o lenei tusitala, faatasi ai ma le tele o isi, ua tele taimi na fai mai ai muamua. Manatua pe a faia e le US 'fili' (Rusia) solitulafono tau faasaga i se atunuu papaʻe, aemaise lava Kerisiano, Europa, o le a lagolagoina e le US lena malo afaina i auupega ma tupe, ma o le a lagolagoina atoatoa le suesuega a le ICC. Ae a faia e se US 'ally' (Isaraelu) solitulafono tau faasaga i se atunuu Mosalemi, Sasaʻe Tutotonu, ia, e ese le tala atoa. E leai ea se aia tatau a Isaraelu paia e puipuia ai o ia lava, o le a fesili atu ai ofisa o Amerika, ma le le faamaoni. E pei ona taʻua e le tagata Palestinian activist Hanan Ashrawi, "o Palesitina na o tagata i luga o le fogaeleele e manaʻomia e faʻamautinoa le saogalemu o le tagata nofoia, ae na o Isaraelu e na o le pau lea o le atunuu e manaʻomia le puipuiga mai i latou na afaina." E le talafeagai mo se tagata solitulafono le 'puipuia' o ia lava e faasaga i lē ua afaina. E pei lava o le faitioina o se fafine o loo taumafai e tetee atu i lona toso teine.

O lea o le a faaauau pea ona faalogo le lalolagi i faiga sauā i Ukraine, e pei ona tatau ai. I le taimi lava e tasi, o le a le amanaʻia e le aufaasālalau talafou i le lautele pe faʻafefeteina ia lava faiga sauā e faia e Isaraelu i tagata o Palesitina.

E lua matafaioi a tagata o le lalolagi i lenei tulaga:

1) Aua e te pauu i ai. Aua e te manatu ona o se tasi o tagata ua afaina e le foliga mai o se aiga papalagi o le a e nofo ai i le tuaoi', e foliga mai e le taua tele, pe mafai foi ona le amanaiaina o latou mafatiaga. Latou te mafatia, faʻavauvau, tafetotoi, lagona le fefe ma le fefe, alofa ma le mafatia, e pei lava o tatou uma.

2) Mana'omia lelei. Tusi ni tusi i faatonu o nusipepa, mekasini ma api talaaga, ma i ofisa filifilia. Fesili atu ia i latou pe aisea latou te taulai atu ai i se tasi o tagata mafatia, ae le o isi. Faitau tusi talaaga tutoʻatasi o loʻo lipotia moni tala fou, tulaga o loʻo tutupu i le lalolagi atoa, e aunoa ma le pikiina ma le filifilia o mea o le a latou lipotia e faʻatatau i ituaiga ma / poʻo ituaiga.

Fai mai a na ona iloa e tagata le malosi o loʻo ia i latou, o le a iai se suiga tele ma lelei i le lalolagi. Avea lou malosi; tusi, palota, savali, fa'ata'ita'i, tete'e, tama'i, ma isi mea e fa'atonu ai suiga e tatau ona tupu. O le matafaioi a i tatou uma taitoatasi.

1. Bayoumi, Moustafa. “O Latou 'Fa'aleaganu'u' ma 'E Pei o Tatou': Le Fa'ailoga Fa'ailogalanu a Iukureini | Moustafa Bayoumi | Le Leoleo.” O Loo Vaaia, Le Leoleo, 2 Mati 2022, https://www.theguardian.com/commentisfree/2022/mar/02/civilised-european-look-like-us-racist-coverage-ukraine. 
2. Ibid
3. Ibid 
4. Ibid 
5. Ritman, Alex. "Iukureini: CBS, Al Jazeera na faitioina mo le faʻailoga lanu, lipoti a le Orientalist - Le Hollywood Reporter." O le tusitala Hollywood, Le Hollywood Reporter, 28 Fep. 2022, https://www.hollywoodreporter.com/tv/tv-news/ukraine-war-reporting-racist-middle-east-1235100951/. 
6. Bayoumi. 
7. https://www.calendar-365.com/2014-calendar.html 
8. https://www.un.org/unispal/document/auto-insert-213680/ 

 

O le tusi aupito lata mai a Robert Fantina o le Fa'asalalauga, Pepelo ma Fu'a Sese: Fa'afefea ona Fa'amaonia e le US ana Taua.

Tali 2

  1. Paulo Freire: e le faaituau upu. E manino lava o le imperalism i Sisifo o le mea sili lea ona faʻaituau. O le fa'afitauli o le malo i Sisifo lea e mafua mai ai isi fa'afitauli uma (fa'afeusuaiga, fa'ailoga tagata). E le'i iai se fa'alavelave a Amerika i le fasiotia fa'asaunoa o le afe ma afe o tagata papa'e ina ua latou pomuina Serbia i pomu fuifui.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana