Le Fesili o Faasalaga: Aferika i Saute ma Palesitina

Saunia e Terry Crawford-Browne, Fepuari 19, 2018

O faasalaga e faasaga i le apartheid Aferika i Saute, i le manatu o le tusitala, na o le pau lea o le taimi na ausia ai e faasalaga lo latou sini. Na fa'aosoina fo'i e sosaiete fa'ale-malo nai lo o malo.

I le faʻatusatusaga, o faʻasalaga a Amerika talu mai le 1950s faasaga ia Cuba, Iraq, Iran, Venezuela, Zimbabwe, North Korea ma le tele o isi atunuʻu ua faʻamaonia le toilalo. Ae o le mea e sili atu ona leaga, ua latou faaoo le malaia i tagata tonu lava sa faamoemoe e fesoasoani i ai.

O lo’o tumau pea le ta’uta’ua o le sa avea muamua ma Failautusi a le malo o Amerika, o Madeleine Albright, ona o lana fa’amatalaga ta’uta’ua i luga o le televise e fa’apea, o le maliliu o le lima selau afe o tamaiti Iraqi o se tau e tatau ona totogi i le tulituliloaina o fa’asalaga a Amerika e faasaga i le malo o Iraqi ma Saddam Hussein. O le tau o le toe fausia mo le faʻaleagaina na faia i Iraq talu mai le 2003 e faʻatatau i le US $ 100 piliona.

O le fesili pe o faʻasalaga a le malo o Amerika e faʻamoemoe moni e ausia soʻo se faʻamoemoe, pe na o ni "lagona-lelei" faʻaalia e faʻamalieina ai le au faʻapolokiki i totonu o le atunuʻu? O le mea lea e taʻua o "faʻasalaga atamai" - faʻamalo aseta ma le faʻasaʻoina o femalagaiga i luga o ofisa mai fafo o le malo - ua faʻamaonia atoa le le aoga.

Aafiaga Aferika i Saute: Ta'aloga ta'aloga ma tama'i fuala'au 'aina e faasaga i le apartheid Aferika i Saute i luga o le 1960 tausaga mai le 1985 seia oo i le XNUMX na fa'alauiloa ai le fa'aalia o le fa'aleagaina o aia tatau a tagata i Aferika i Saute, ae e mautinoa lava e le'i fa'alalo ai le malo fa'apartheid. O faiga fa'atauva'a e mautinoa lava lo'o tumu i fa'alavelave. E masani lava ona iai le aufaipisinisi e, mo se fa'aitiitiga po'o se tupe totogi, ua sauni e fa'alavelaveina le fa'a'ole'oleina o faiga fa'atauva'a, e aofia ai le fa'atulafonoina o auupega.

Ae ui i lea, o taunuuga, mo tagata masani i totonu o le atunuʻu o loʻo faʻatauvaʻa, o totogi o tagata faigaluega e tipi (poʻo galuega ua leiloa) e atagia ai le faʻaitiitiga o oloa e auina atu i fafo poʻo, i se isi itu, o tau mo oloa mai fafo e faʻatuputeleina i le tau o loʻo totogi i se tagata faʻatau atu fafo ua saunia. e talepe ai le boycott.

I le "agai a le atunuu," o faletupe ma / poʻo potu o fefaʻatauaʻiga e saunia i taimi uma e tuʻuina atu tusi faʻasese o aitalafu poʻo tusi faamaonia o le amataga e taofia ai le faʻamoemoe o fefaʻatauaiga. Mo se faʻataʻitaʻiga, Nedbank i aso Rhodesian UDI mai le 1965 seia oʻo i le 1990 na tuʻuina atu faʻamatalaga faʻatau ma kamupani pito i luma mo lana lala Rhodesian, Rhobank.  

E fa'apena fo'i, tusi pasi fa'au'uga e fa'atatau i fefa'ataua'iga o auupega e le aoga-le-pepa-ua-tusi-i luga ona o le aufaipolotiki pi'opi'o e tauia lelei mo le fa'asa'oina o auupega. O se isi faʻataʻitaʻiga, o le Togolese dictator, Gnassingbe Eyadema (1967-2005) na maua le tele o tupe mai le "toto taimane" mo fefaʻatauaʻiga o auupega, ma o lona atalii o Faure o loʻo faʻaauau pea le pule talu mai le maliu o lona tama i le 2005.

O le Fono a Malo Aufaatasi ia Novema 1977 na faamautuina ai e faapea o le solia o aia tatau a tagata i Aferika i Saute na avea ma se taufaamatau i le filemu ma le saogalemu faavaomalo, ma tuuina atu le faamalosia o auupega. I lena taimi, o le faaiuga na viia o se alualu i luma tele i le 20th senituri tipiloma.

Ae o se tusiga i le Daily Maverick i luga o tupe mama apartheid (e aofia ai le fesoʻotaʻiga 19 faʻapipiʻi muamua) lomia i le aso 15 o Tesema, 2017 faʻamatalaga, o le US, Peretania, Saina, Isaraelu, Farani ma isi malo, faʻatasi ma le tele o tagata faʻatauvaʻa, na naunau e faʻaleaga tulafono faavaomalo e lagolago ai le malo faʻapartheid ma / po'o le fa'asili mai i fefa'atauaiga fa'asolitulafono.

O tupe faʻaalu tetele i auupega, e aofia ai auupega faaniukilia - faʻatasi ai ma se tau e sili atu i le US $ 25 piliona na faʻaalu e faʻafefe ai faʻasalaga suauʻu - e oʻo atu i le 1985 na mafua ai se faʻafitauli tau tupe, ma na le mafai ai e Aferika i Saute ona totogi aitalafu maualalo mai fafo o le US $ 25 piliona ia Setema i lena tausaga . O Aferika i Saute na ola lava ia sei vagana ai le suauu, ma sa manatu, i le avea ai ma tagata gaosi auro autu i le lalolagi, e le mafai ona faatoilaloina. Ae ui i lea, o le atunuu sa i ai foi i luga o se ala vave i taua faalemalo ma se faamoemoe o le faamaligi toto.

O faasalalauga i luga o le televise i le lalolagi atoa o vevesi faaleatunuu na faaosofia ai le tetee faavaomalo i le faiga o le apartheid, ma i totonu o tagata Amerika na lagona le faalauiloa o aia tatau a tagata lautele. E sili atu ma le lua vaetolu o aitalafu a Aferika i Saute sa puupuu ma toe totogiina i totonu o le tausaga e tasi, o le mea lea o le faaletonu o aitalafu i fafo o se faafitauli tau tupe nai lo le gaumativa moni.

O meafaigaluega uma a le militeli, e aofia ai na auupega faaniukilia, na faamaonia le leai o se aoga i le puipuia o le apartheid system

I le tali atu i uunaiga a tagata lautele, o le Chase Manhattan Bank ia Iulai na mafua ai le "aitalafu tumau" e ala i le faasilasilaina o le a le toe faʻafouina le US $ 500 miliona i nonogatupe na faʻaalu i Aferika i Saute. O isi faletupe a Amerika na mulimuli mai, ae o a latou nonogatupe tuʻufaʻatasia e sili atu i le US $ 2 piliona na sili atu nai lo le Barclays Bank, le tele o aitalafu. O se komiti o le toe faatulagaina, sa taitaia e Dr Fritz Leutwiler o Suiselani, na faatuina e toe faatulaga ia aitalafu.

Divestment o se tali fa'apitoa a Amerika ona o le matafaioi o tupe penisione i luga o le New York Stock Exchange, ma le fa'agaioiina o tagata fai sea. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le Mobil Oil, General Motors ma le IBM na alu ese mai Aferika i Saute i lalo o le uunaiga mai tagata e umia sea Amerika, ae na faʻatau atu a latou lala Aferika i Saute i "tau faʻatau afi" i Anglo-American Corporation ma isi kamupani na sili ona faamanuiaina i le faiga faʻavae.

O le "tumau aitalafu" na maua ai e le Fono a Ekalesia a Aferika i Saute ma isi tagata faʻatupu sosaiete lautele le avanoa e faʻalauiloa ai le faʻasalalauga faʻavaomalo faʻasalalau faʻasalalauga i Malo Aufaatasi ia Oketopa 1985. O se talosaga i faletupe faavaomalo e [i lena taimi] Epikopo Desmond Tutu ma Dr Beyers Naude e talosagaina faletupe o loʻo auai i le toe faʻatulagaina o faiga e:-

"O le toe faatulagaina o aitalafu a Aferika i Saute e tatau ona faia i luga o le faamavaega a le pulega o loo i ai nei, ma lona suia e se malo e tali atu i manaoga o tagata uma o Aferika i Saute."

I le avea ai o se taumafaiga mulimuli e le faʻaleagaina e faʻafefe ai se taua i le va o tagata, o le apili, na faʻasalalau atu i le US Congress, ma faʻapipiʻiina i totonu o aiaiga o le Comprehensive Anti-Apartheid Act. Na teena e Peresitene Ronald Reagan le pili, ae o lana veto na soloia e le US Senate ia Oketopa 1986.  

O le toe faatulagaina o aitalafu a Aferika i Saute na avea ma ala e mafai ai ona maua le faiga o tupe totogi i totonu o Niu Ioka, o se mataupu e sili atu ona taua ona o le matafaioi a le US dollar e avea ma tupe e totogi ai fefaʻatauaiga i fafo. A aunoa ma le avanoa i faletupe tetele e fitu a Niu Ioka, semanu e le mafai e Aferika i Saute ona totogi tupe mo oloa faaulufale mai pe maua foi se totogi mo oloa auina atu i fafo.

Ona o le malosi o le Akiepikopo Tutu, na uunaʻia ai e lotu a Amerika ia faletupe o Niu Ioka e filifili i le va o pisinisi tau tupe a le apartheid Aferika i Saute po o le pisinisi o tupe penisione a latou lava lotu. Ina ua avea David Dinkins ma Pulenuʻu o Niu Ioka, na faʻaopoopoina e le malo se filifiliga i le va o Aferika i Saute poʻo tupe totogi a le Aai.

O le fa'amoemoe o le fa'asalalauga fa'ava-o-malo o fa'asalaga fa'atauva'a na fa'aalia pea lava pea:

  • Le i'uga o le tulaga o fa'alavelave fa'afuase'i
  • Fa'asaolotoina pagota fa'apolokiki
  • Le fa'asaina o fa'alapotopotoga fa'apolokiki
  • Soloia o le tulafono apartheid, ma
  • Fefa'ataua'iga fa'ale-fa'avae aga'i i Aferika i Saute e le fa'ailoga tagata, fa'atemokalasi ma autasi.

O lea sa i ai se ta'aloga fa'ai'u fua, ma se ta'iala e alu ese ai. O le taimi na faʻafuaseʻi. O le Cold War ua oʻo mai i le faʻaiʻuga, ma e le mafai e le malo faʻapartheid ona toe taʻua le "faʻamataʻu komunisi" i ana talosaga i le malo o Amerika. Na suitulaga Peresitene George Bush sinia ia Reagan i le 1989 ma feiloai ai ma taitai o le ekalesia ia Me i lena tausaga, lea na ia tautino mai ai na faateia o ia i mea na tutupu i Aferika i Saute ma ofo atu lana lagolago.  

Ua uma ona iloiloina e taitai o le Konekeresi tulafono i le 1990 e tapunia ai avanoa i le C-AAA ma faʻasaina uma fefaʻatauaiga tau tupe a Aferika i Saute i le US. Ona o le matafaioi a le US dollar, o lenei mea e ono aʻafia ai foi i fefaʻatauaiga a atunuu lona tolu ma atunuu e pei o Siamani poʻo Iapani. E lē gata i lea, na faatulaga e Malo Aufaatasi ia Iuni 1990 e avea ma aso e faamuta ai le faiga o le apartheid.

O le malo o Peretania i lalo o Mrs Margaret Thatcher na taumafai - e leʻi manuia - e taofia nei fuafuaga e ala i le faasilasilaina ia Oketopa 1989 o ia faatasi ai ma le South African Reserve Bank na faʻalauteleina aitalafu a Aferika i Saute seia oʻo i le 1993.

Ina ua maeʻa le Cape Town Mati mo le Filemu ia Setema 1989 taʻitaʻia e Archbishop Tutu, le US Under-Secretary of State for African Affairs, na tuuina atu e Henk Cohen se ultimatum e manaʻomia ai le tausisia e le malo o Aferika i Saute o tulaga muamua e tolu o le faʻasalalauga faʻasalalauga ia Fepuari. 1990.

E ui lava i teteega a le malo o le apartheid, ae o le talaaga lena i le faasilasilaga a Peresitene FW de Klerk i le aso 2 Fepuari 1990, le tatalaina o Nelson Mandela i le iva aso mulimuli ane, ma le amataina o feutagaiga faavae e faamuta ai le faiga o le apartheid. O Mandela lava ia na ia ioeina o le sili ona aoga o le taofiofia o le apartheid na sau mai le au faletupe Amerika, fai mai:

"sa latou fesoasoani muamua e faʻatupeina le malo tele o le militeri a Aferika i Saute, ae o lea ua faʻafuaseʻi ona aveese a latou nonogatupe ma tupe teufaafaigaluega."

E leʻi talisapaia e Mandela le eseesega i le va o nonogatupe ma le New York inter-bank payment system, ae na faʻaalia e le minisita o tupe a Aferika i Saute e faapea "E le mafai e Aferika i Saute ona gaosia ni tala." A aunoa ma le avanoa i le New York inter-bank payment system, semanu e paʻu le tamaoaiga.

I le maeʻa ai o faʻasalalauga a le malo faʻapartheid i le aso 2 Fepuari 1990, sa leʻi manaʻomia le US Congress e tulituliloa le faʻamoemoe e vavae ese atoatoa le avanoa o Aferika i Saute i le faiga tau tupe a Amerika. E tumau pea le avanoa o lena filifiliga, pe a le manuia feutagaiga i le va o le malo apartheid ma le African National Congress.

O le "tusitusi sa i luga o le puipui." Nai lo le lamatia o le faʻaleagaina o le tamaoaiga ma ana atinaʻe ma se faʻamaʻi toto, na filifili le malo faʻapartheid e faʻatalanoa se faʻaiuga ma agai atu i se faiga faʻa-temokalasi faʻavae. O loʻo faʻaalia lea i le faatomuaga o le Faavae o loʻo faʻaalia ai:

O matou, o tagata o Aferika i Saute.

Ia iloa le le tonu o lo tatou taimi ua tuanai,

Faʻaaloalo ia i latou na mafatia mo le faamasinoga tonu ma le saolotoga i lo tatou laueleele,

Fa'aaloalo ia i latou sa galulue e fausia ma atiina ae lo tatou atunuu, ma

Talitonu o Aferika i Saute e ona tagata uma o loʻo nonofo ai, faʻatasi i lo tatou eseesega."

Faatasi ai ma faasalaga tau faletupe ua "paleni le fua" i le va o itu e lua, na faagasolo ai feutagaiga faavae i le va o le malo apartheid, le ANC ma isi sui faaupufai. E tele fa'aletonu, ma na'o le fa'ai'uga o le 1993 na filifili ai Mandela o le suiga i faiga fa'atemokalasi e le mafai ona toe fa'afo'isia, ma e mafai ona fa'aleaogaina fa'asalaga tau tupe.


Ona o le manuia o faasalaga i le faamutaina o le apartheid, sa i ai le fiafia tele mo ni nai tausaga i faasalaga e avea o se auala e foia ai isi feeseeseaiga faavaomalo ua leva. O loʻo i ai le faʻaaogaina sese, ma le faʻaleagaina, o faʻasalaga a le US e avea o se meafaigaluega e faʻamaonia ai le militeri Amerika ma le pule tau tupe i le lalolagi.

O loʻo faʻaalia lea i le faʻasalaga a Amerika e faasaga ia Iraq, Venesuela, Libya ma Iran, lea na sailia ai le totogiina o suauʻu auina atu i fafo i isi tupe ma / poʻo auro nai lo le US tala, ona sosoʻo ai lea ma le "suiga o pulega."

O tekinolosi fa'a-fa'atupe ua matua'i fa'atupula'ia tele i le tolu sefulu tausaga mulimuli ane talu mai le fa'asalalauga fa'apolopolo a Aferika i Saute. O le nofoaga o le leverage e le o toe i Niu Ioka, ae i Brussels lea o loʻo faʻauluulu ai le Sosaiete mo Fesoʻotaʻiga Tau Tupe a le Lalolagi i Fegalegaleaiga (SWIFT).

O le SWIFT o se komepiuta tele e faʻamaonia ai faʻatonuga o le totogiina o le sili atu i le 11 000 faletupe i luga o 200 atunuu. O faletupe uma e iai le SWIFT code, o le lima ma le ono mataitusi e iloa ai le atunuu o loʻo nofo ai.

Palestina: O le Boycott, Divestment and Sanctions (BDS) Movement na faavaeina i le 2005, ma ua faʻataʻitaʻiina i le poto masani a Aferika i Saute. E ui ina sili atu nai lo le 25 tausaga mo faʻasalaga faasaga i le apartheid Aferika i Saute e faia ai se aafiaga taua, o le malo o Isaraelu ua faʻateleina le vevesi e uiga i le BDS lea, faʻatasi ai, ua filifilia mo le 2018 Nobel Peace Prize.

E maitauina o le faʻailoga o le 1984 Nobel Peace Prize ia Desmond Tutu na maua ai le malosi tele i le vavalalata faavaomalo ma le anti-apartheid movement. O le Norwegian Pension Fund, o loʻo faʻatautaia tupe e sili atu i le US $ 1 trillion, ua faʻauiuina le kamupani tele o auupega a Isaraelu, Elbit Systems.  

O isi Scandinavian ma Dutch faʻalapotopotoga na mulimulitaʻia. O tupe penisione a le Ekalesia i Amerika ua amata foi ona galulue. O tagata laiti ma alualu i luma Iutaia Amerika ua faateleina le mamao ese mai le itu taumatau o le malo o Isaraelu, ma e oo lava i le alofa i Palesitina. O malo o Europa i le 2014 na lapataia o latou tagatanuu i tulaga tauleleia ma tulaga tau tupe o fefaʻatauaiga faapisinisi ma nofoaga o Isaraelu i le Faletupe i Sisifo.  

O le UN Human Rights Council ia Ianuari 2018 ua tuufaatasia ai se lisi o le silia ma le 200 kamupani Isaraelu ma Amerika o loʻo auai malosi i le faʻafaigofieina ma le faʻatupeina o le nofoia o Teritori Palesitina e tetee ai i Feagaiga a Sineva ma isi mea faigaluega o tulafono faavaomalo.

I le tali atu, ua tuʻuina atu e le malo o Isaraelu le tele o mea tau tupe ma isi punaoa i fuafuaga faʻaletulafono - i totonu o Isaraelu ma faʻavaomalo - e faʻasalaina ai le malosi o le BDS, ma faʻafefe ai le gaioiga o se anti-Semitic. E ui i lea, ua uma ona faʻamaonia le faʻatauvaʻa, e pei ona faʻaalia i feeseeseaiga ma faamasinoga i le US.  

O le American Civil Liberties Union ua manumalo i le luitauina o ia taumafaiga, e pei o Kansas, o loo taʻua ai le soliga o le Teuteuga Muamua e feagai ma le saolotoga o tautalaga, e pei ona tuʻufaʻatasia ma tu ma aga masani i le US - e aofia ai ma le Boston Tea Party ma le faʻaupuga o aia tatau a tagata lautele - o le taofiofia agai i luma atinae faapolokiki.

O mataitusi IL i le SWIFT code e iloa ai faletupe a Isaraelu. Fa'apolokalameina, o se mea faigofie le taofia o fefa'atauaiga i ma mai IL accounts. O le a taofia ai le totogiina o oloa faaulufale mai ma le mauaina o tupe maua mo oloa auina atu i fafo a Isaraelu. O le faigata o le loto faʻapolokiki, ma le faʻauluuluga a Isaraelu lobby.

O le faʻataʻitaʻiga ma le aoga o faʻasalaga SWIFT, peitaʻi, ua uma ona faʻamautuina i le tulaga o Iran. I lalo o le uunaiga a le US ma Isaraelu, na faatonuina ai e le Iuni a Europa le SWIFT e taofi fefaʻatauaiga ma faletupe a Iran ina ia faʻamalosia le malo o Iran e faʻatalanoa le maliega o auupega faaniukilia a Iran i le 2015.  

Ua faailoa nei o le mea ua taʻua o le "filemu" na faʻatalanoaina e le malo o Amerika ua na o se ufiufi e faʻalautele ai le Galuega ma isi nofoaga o Isaraelu "i tua atu o le laina lanumeamata." O le faamoemoe i le taimi nei o ni feutagaiga fou i lalo o le faamalumaluga a Malo Aufaatasi i le va o Palesitina ma Isaraelu ua luitauina ai le atunuu faavaomalo ina ia fesoasoani i le faamautinoaina o le manuia o ia feutagaiga.

I le faʻamoemoe o le fesoasoani i ia feutagaiga e ala i le faapaleniina o fua, ua fautuaina ai le SWIFT o faʻasalaga e faasaga i faletupe a Isaraelu o le a taia i tagata tau tupe ma faaupufai a Isaraelu, o loʻo i ai le malosi e faʻamalosia ai le malo o Isaraelu e usitaʻia aiaiga e fa, e pei o:

  1. Ia tatala vave pagota faapolokiki uma a Palesitina,
  2. Ina ia faamutaina lona nofoia o le Faletupe i Sisifo (e aofia ai Ierusalema i Sasaʻe) ma Kasa, ma o le a talepeina le "pa apartheid,"
  3. Ia iloa aia tatau faavae a Arapi-Palesitia i le tutusa atoatoa i Isaraelu-Palestina, ma
  4. Ia faailoa le aia tatau e toe foi mai ai Palesitina.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana