Pandemics, Feteenaiga Lautele ma Feteenaiga Feteʻena: E faʻafefea e le COVID-19 ona aʻafia ai tagata leaga?

(Ata: Fundación Escuelas de Paz)
(Ata: Fundación Escuelas de Paz)

Saunia e Amada Benavides de Pérez, Aperila 11, 2020

mai Talosaga a le Lalolagi mo le Aoaoina o le Filemu

Mo le filemu, afio mai
Mo tamaiti, saʻolotoga
Mo o latou tina
Ia nofo i le toʻamalie

O le solo lea a Juan [1] na tusia i le World Peace Day, ia Setema 21, 2019. Na ia auai faʻatasi ma isi talavou. Sa latou usuina pese ma tusia feau faatatau i lenei aso, ma le faamoemoe o se fuʻa, o nonofo i se teritori lea sa iai le laumua o FARC ma o aso nei o teritori o le filemu. Peitai, ia Aperila 4, o tagata fou i le taua na faatauasoina le ola o lenei taulealea, lona tama - o le taitai o le tupulaga faifaatoaga - ma se isi o ona uso. O nei mea uma i le ogatotonu o le vavao faʻatagaina na faʻatagaina e le malo e fai ma auala e taofiofi ai le faʻamaʻi COVID -19. O lenei muamua-tagata faʻataʻitaʻiga o faʻaalia ai le tele o faʻamataʻu e tupu i atunuʻu ma laten faʻauʻuina ma feteʻenaʻiga lautele, pei o le tulaga o Colombia.

“E i ai mo i latou, e faanoanoa, 'nofo i le fale' e le o se filifiliga. E le o se filifiliga mo le tele o aiga, le tele o alalafaga, ona o le toe taufai taua o feteenaiga ma vevesi, ”[2] o upu o le Goldman Prize Award, Francia Márquez. Mo ia ma isi taʻitaʻi, o le taunuʻu mai o mataupu o le COVID-19 ua atili leaga ai le popole o loʻo feagai ma nei sosaiete ona o fetauiga faʻapipiʻi. Fai mai Leyner Palacios, o se taʻitaʻi o loʻo nofo i Choco, faʻaopopo foi i le COVID-19, e tatau ona latou taulimaina le "mataʻutia" o le le i ai o “suavai, vailaʻau, poʻo fomaʻi e fesoasoani ia i matou.”

O le afaina ma le puleaina o auala e puipuia ai lona sosolo, ua afaina ai luga ma ogatotonu-ogatotonu vasega o le taulaga, tele taulaga o loʻo nonofo i luga o le tamaoaiga tamaoaiga, ma loloto nuu Colombia. 

(Ata: Fundación Escuelas de Paz)
(Ata: Fundación Escuelas de Paz)

Sili atu 13 miliona tagata nonofo i Colombia i le le fuafuaina tamaoaiga, vaavaai i aso uma e maua ai sina tupe e ola. Lenei kulupu aofia ai tagata e faʻalagolago i faʻatau faʻatau atu, Laʻititi ma laiti pisinisi, fafine ma le mautinoa galuega, ma faʻasolosolo vavaeʻeseina vaega. Latou te leʻi usitaia tulafono faʻatapulaʻaina, aua mo le faitau aofai o tagata, o le faʻafitauli, i a latou lava upu: "oti mai le siama poʻo le fia 'aʻai." I le va o Mati 25 ma 31 sa i ai a itiiti mai 22 eseʻese faʻagaioiga, 54% o ia mea na tutupu i laumua taulaga ma 46% i isi taulaga. [3] Na latou fesili i le Malo mo ni fesoasoani e lagolagoina ai, e ui ina ua latou maua, ae le lava, talu ai o ni auala na faia mai i le vaaiga a matua, ma e le lagolagoina pe auai foi i ni suiga tetele. O lenei faitau aofai o tagata ua faamalosia e solia tapulaʻa faʻatapulaʻaina, fausiaina lata mai lamatiaga mo o latou olaga ma o latou alalafaga. Faʻatasi ai ma lena, i nei taimi o le fesoʻotaʻiga i le va o le le fuafuaina le tamaoaiga ma le le faʻatulafonoina tamaoaiga o le a tupu ma faʻateleina feteʻenaʻiga feteʻenaʻi.

E tusa ai ma Colombia i nuu i tua, e pei ona tofia Ramón Iriarte, “O le isi Colombia o se atunuu e tumau pea i le 'karantina.' Tagata sosola ma lalafi ona latou te iloa o iinei o loʻo fetaiaʻi. I vaiaso mulimuli o Mati o loʻo iai ni faʻailoga malosi e mafai ona tupu i taimi o lenei mafatiaga: osofaʻiga ma le fasiotia o taʻitaʻi o agafesootai, mea fou na tutupu i le faamalosia o le faʻamavaeina ma taofia, taofia faʻafouina o tagata malaga mai fafo ma oloa ona o auala e le masani ai, vevesi ma tetee i isi. taulaga, faʻateleina o le faʻatagaina o le vaomatua i itulagi e pei o le Amasone, ma le teteʻeina o nisi o tagata faʻamalosia e faʻamutaina le tineia o faatoaga leaga. I le isi itu, o tagata faimalaga mai i Venezuela, ua faitau i aso nei i le silia ma le miliona valu selau afe tagata, oe nonofo i tulaga sili ona le mautonu, ua leai se avanoa i meaai, fale, soifua maloloina ma galuega lelei. E taua tele le mafaufauina poʻo a ni aʻafiaga e oʻo i le tuaoi, tapunia o se vaega o auala e tali atu ai i le siama. O iina, e gata mai le fesoasoani agaalofa a le malo ma o le tele o le tali ua aumai e le galulue faatasi faavaomalo, ua faailoa e le tumau le tumau o ana gaioiga.

E tusa ai ma le Fundacion Ideas para la Paz [4], COVID-19 o le ai ai se aafiaga i pulega faʻaauupegaina o taua ma luga o le faʻatinoina o le maliega o le filemu, peitaʻi o ona aʻafiaga o le a faʻaesea ae e le o se mea e le lelei. Ole faʻamatalaga a le ELN o le tuʻufaʻatasia ma le tofia o le Malo o le Peace Managers, o tala fou na maua ai le faʻamoemoe.

Ma le faʻaiuga, o le tuʻuʻesea o loʻo aʻafia ai le siʻitia o sauaga i totonu o aiga, aemaise lava i fafine ma teine. O le nonofo faatasi i tamai avanoa e tupu ai le maualuga o feteʻenaʻiga ma osofaʻiga e faʻatatau i le tagata sili ona vaivai. Lenei ua faʻaalia i le tele o nofoaga, ae ei ai se tele aafiaga i vaega faʻauʻupau.

(Ata: Fundación Escuelas de Paz)
(Ata: Fundación Escuelas de Paz)

Ia o le fesili: o a gaioiga e tatau ona faia i nei taimi faigata, e le gata i le malo, o le lalolagi atoa, ma le sosaiete lautele?

O se tasi o taua taua o le toe faʻaleleia o le lautele lagona ma Malo matafaioi i le tuʻufaʻatasia faʻamaoniga o aia tatau a tagata ma mamalu tagata. E aofia ai ma le manaʻoga e faʻatonutonu tulaga faigaluega i se fou numera faʻatekinolosi. O le fesili i nei tulaga, o le a faʻafefea e malo le mautonu ona toe faʻalauaʻitele faiga faʻalauaʻitele faatonuga, pe a faʻatapulaʻa lo latou tulaga gafatia, tusa lava pe masani tulaga?

Peitaʻi, o le tuʻuina atu o le malosiʻaga ma le pule a le Atunuu, e mafai foi ona tuʻuina i auala e faʻatonutonu, faʻamalosi ma pule malosi, pei o le mea na tupu i atunuʻu o loʻo iai ni tulafono tele e faʻatonutonu ai, ma le taufaʻafefe e faʻamalosia ai le lagolago ma le lagolago a le Ami. Faʻatonuina tino ma puleaina le faitau aofai o tagata mai le Biopower o fale na faʻamoemoe ai Foucault i le seneturi talu ai.

Ose sui faʻalelotu ua aliali mai i malo i le lotoifale. Mai Niu Ioka e oʻo atu i Bogotá ma Medellín, na laʻua tuuina mai ni tali talafeagai ma le talafeagai i le aofaʻi o tagata, pe a faʻatusatusa i le homogen ma le malulu o loʻo aveina mai faʻalapotopotoga a le atunuʻu. O le faʻamalosia o nei faʻagaioiga ma agavaʻa mai ofisa i le lotoifale e taua tele, faʻatasi ai ma fesoʻotaʻiga ma le lautele ma isi gaioiga. Galue ile lotoifale, e aʻafia ile lalolagi atoa.

(Ata: Fundación Escuelas de Paz)
(Ata: Fundación Escuelas de Paz)

Mo aʻoaʻoga filemu, o se avanoa e suʻesuʻe ai mataupu ma taua na avea ma faʻailo o la tatou gaioiga: faʻamalosia le amio taualoa, e aʻafia ai le mataala ia i tatou lava, i isi tagata soifua, isi tagata soifua ma le siʻosiʻomaga; faamalosia le manaʻoga o le puipuia atoatoa o aia tatau; alualu i luma i le naunautaiga e faʻamutaina faʻapeteriaka ma militarism; toe mafaufau i auala fou tau tamaoaiga e faʻaititia ai le taumafaina ma puipuia mea faʻaatura; taulimaina feteʻenaʻiga i auala e le faʻatamaia e aloese ai faʻateleina sauaga i totonu o aiga i taimi o le falepuipui ma i taimi uma.

E tele luʻitau, tele avanoa e faʻatagaina Juan ma isi tagata talavou matou te galulue e fai:

Mo le ola, le ea
Mo le ea, le fatu
Mo le loto, alofa
Mo le alofa, taufaasese.

 

Faamatalaga & Faʻamatalaga

[1] Faʻamanatu igoa e puipui ai lona faʻasinomaga

[2] https: //www.cronicadelquindio.com/noticia-completa-titulo- tagata afaina-del-konfliko-claman-por-cese-de-violencia-ante- pandemia-cronica-del-quindio-nota-138178

[3] http://ideaspaz.org/media/website/FIP_COVID19_web_FINAL_ V3.pdf

[4] http://ideaspaz.org/media/website/FIP_COVID19_web_FINAL_V3.pdf

 

Amada Benavides o se faiaoga Colombia ma se tikeri i aʻoga, postgraduate Studies i agafesoʻotaʻi faʻavaomalo ma faʻavaomalo va fealoaʻi. Sa galue o ia i tulaga uma o tulaga aloaia aʻoaʻoga, mai aoga maualuga i postgraduate tomai. Talu mai le 2003, ua avea Amada ma pelesetene o le Peace Schools Foundation, ma talu mai le 2011 maeʻa tuutoina i le faʻalauiloaina o aganuʻu o le filemu e ala i le aʻoaʻoga o le filemu i Colombia i tulaga aloaʻia ma le le aloaia. Mai le 2004 -2011, na avea ai o ia ma totino o le United Nations Working Group i le Faʻaogaina o Mercenaries, Ofisa o le Hai Komesina o Aia Tatau a Tagata. O loʻo galue nei o ia i teritori talu ai feteʻenaʻiga o loʻo nofoia e le FARC, lagolagoina faiaʻoga ma talavou i le faʻatinoina o maliega filemu.

 

 

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana