Usiusitai ma le le usitai

By Howard Zinn, Aokuso 26, 2020

Fuaitau mai Le Faitautusi Zinn (Seven Stories Press, 1997), itulau 369-372

“Usitai i le tulafono.” O se aʻoaʻoga mamana ia, e masani lava ona lava le malosi e manumalo ai i lagona loloto o le saʻo ma le sese, e oʻo foʻi i le fofoa mai o le faʻavae taua mo le ola ai o le tagata lava ia. Ua tatou aʻoaʻoina vave (e le o le tatou itupa) e tatau ona tatou usitaʻia le "tulafono o le laueleele."

...

E mautinoa lava e le o tulafono uma ma tulafono e sese. E tatau ona i ai i se tasi ni lagona lavelave e uiga i le matafaioi e usitai i le tulafono.

O le usitaia o le tulafono pe a auina atu oe i le taua e foliga mai e sese. O le usitaia o le tulafono e faasaga i le fasioti tagata e foliga mai e matua sa'o. Ina ia e usitai moni i lena tulafono, e tatau ona e musu e usitai i le tulafono e auina atu ai oe i le taua.

Ae o le talitonuga iloga e le tuua ai se avanoa mo le faia o ni eseesega atamai ma le agaalofa e uiga i le matafaioi e usitai i le tulafono. E sa'a ma fa'amaoni. O le pule lē maluelue lea a malo uma, pe Fascist, Communist, po o tagata fai pisinisi saoloto.

O Gertrude Scholtz-Klink, o le pule o le Ofisa o Tamaitai i lalo o le pulega a Hitila, na faamatala atu i se tagata fai faatalanoaga ina ua uma le taua le faiga faavae faa-Iutaia a le au Nasi, “Sa matou usitaia lava le tulafono. E le o le mea lena e te faia i Amerika? E tusa lava pe e te le ioe i se tulafono patino, e te usitaia lava. A leai semanu e vevesi le olaga.”

“O le a avea le olaga ma vevesi.” Afai tatou te faatagaina le le usiusitai i le tulafono o le a tatou maua le vevesi. O lena manatu o loo totōina i le faitau aofaʻi o atunuu uma. O le fuaitau taliaina o le “tulafono ma le faatulagaga lelei.” O se fuaitau e auina atu ai leoleo ma le militeri e talepe faʻataʻitaʻiga i soʻo se mea, pe i Moscow poʻo Chicago. Sa i tua o le fasiotia o tamaiti aoga e toafa i le Iunivesite o le Setete o Kent i le 1970 e National Guardsmen. O le mafuaaga lea na tuuina mai e pulega a Saina i le 1989 ina ua latou fasiotia le faitau selau o tamaiti aoga faataitai i Beijing.

O se fasifuaitau e apili mo le tele o tagatanuu, oe, sei vagana ua latou i ai se faitioga malosi faasaga i le pule, e fefefe i le le mautonu. I le vaitau o le 1960, na lauga ai se tamaititi i le Harvard Law School i matua ma tagata matutua i upu nei:

Ua vevesi auala o lo tatou atunuu. Ua faatumulia iunivesite i tamaiti aʻoga fouvale ma vevesi. O lo'o taumafai le au Komunisi e fa'aumatia lo tatou atunu'u. Ua faamata’u mai Rusia i tatou i lona malosi. Ma ua lamatia le malo. Ioe! lamatiaga mai totonu ma fafo. Matou te manaʻomia le tulafono ma le faʻatonuga! A aunoa ma le tulafono ma le maopoopo e le mafai ona ola lo tatou atunuu.

Sa patipati faaumiumi. Ina ua uma le patipati, na taʻu atu ma le filemu e le tagata aʻoga i lana ʻaufaalogologo: “O nei upu na tautalagia e Adolph Hitler i le 1932.”

E mautinoa lava, e manaomia le filemu, mautu, ma le maopoopo. E leai se vevesi ma sauaga. Ae o le mautu ma le maopoopo e le na o le pau lea o tulaga manaomia o le olaga lautele. E iai fo’i le fa’amasinoga tonu, o lona uiga o le faiga sa’o o tagata soifua uma, o le aia tutusa o tagata uma i le sa’olotoga ma le manuia. O le usita'i atoatoa i le tulafono e mafai ona aumaia ai le filemu mo sina taimi, ae atonu e le aumaia ai le faamasinoga tonu. Ma afai e leai, e mafai e i latou e faia ma le le tonu ona tetee, e mafai ona fouvale, e ono tupu ai le vevesi, e pei ona faia e le au fouvale a Amerika i le seneturi lona sefuluvalu, e pei ona faia e tagata tetee i pologa i le seneturi sefuluiva, e pei ona faia e tamaiti aoga Saina i lenei seneturi, ma tagata faigaluega. o le tete'e ua faia i atunuu uma, i le tele o seneturi.

Fuaitau mai Le Faitautusi Zinn (Seven Stories Press, 1997), itulau na muamua lomia i le Tautinoga o le Tutoatasi (HarperCollins, 1990)

O se tasi Tali

  1. O lea la, i lenei taimi Dumpf dumpster
    I le suafa o le faamasinoga tonu
    E tatau ona tatou talia le faateleina o tulaga lamatia
    Ia faaauau ona tetee.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana