Nobel Peace Prize Watch Lomiga Lisi o Filifiliga

By Nobel Peace Prize Watch, Ianuari 31, 2022

NPPW o loʻo tuʻuina atu nei lana lisi o filifiliga mo le 2022 Nobel Prize "mo le siamupini o le filemu". O le faʻamoemoe maualuga o le taui, o loʻo faʻamaonia mai i le Nobel testament, o le faʻasaʻolotoina lea o malo uma mai auupega, fitafita ma taua, i ana lava upu: ia "fausia le faʻalapotopotoga o malo", "faʻaitiitia pe faʻaumatia" auupega ma "faʻalauteleina fono filemu. ”.

O le Norwegian Nobel Committee o loʻo i ai se matafaioi faʻaletulafono e faʻalauiloa le vaʻaiga filemu o loʻo faʻamaonia i le molimau a Alfred Nobel. Ae ui i lea - le amanaʻiaina o le manaʻo ma le atinaʻeina o se faʻailoga lautele mo le "filemu" - o loʻo faʻamalosia e le komiti le faʻaaogaina o tupe na faʻamoemoeina e Nobel mo le au faʻataʻitaʻiga o se faʻatonuga o le lalolagi. O loʻo faʻaauau pea ona le amanaʻia e le komiti le finagalo e tusa lava pe ua uma ona maua faʻamaumauga mautu o le faʻamoemoe o Nobel i tusi e tolu. O tuuga a auupega e faateleina ai le lamatiaga o taua fou ma tulaga lamatia maualuga, ae na faatonuina e Nobel se isi mea.

Ole lisi lea ole NPPWs mo le 2022 o sui tauva o latou gaioiga e lagolagoina ai se lalolagi faʻaleagaina ma oʻo mai ai i totonu o le filemu na manaʻo Nobel e faʻalauiloa lana taui.

Matou te toe talosaga atu i le au Norwegian awarders e vaʻai i le manaʻomia o le faʻatonuga o le filemu i le lalolagi atoa na manaʻo Nobel e lagolago ma faʻamalamalamaina, lolomiina ma faʻalauiloa le faʻamoemoe o Nobel, ae le o latou lava. E tatau ona latou matauina le salalau ma le faateleina o le le fiafia, e pei ona faia i se meli mai ia i matou mai se tagata poto i mataupu faavaomalo: "o le faia o le taui o se auupega mo faamoemoega tau geopolitical ua taʻufaatauvaaina uma manatu o le filemu ma le mamalu o tagata."

LE FA'UPUPU'U:

O sui nei e matua fetaui lelei e tautua ma faʻalauiloa le autu autu o le Nobel's testament; filemu i le lalolagi atoa e ala i "le nuu o malo" e faavae i luga o le galulue faatasi, tulafono faava o malo, faalapotopotoga ma le demilitarization o sootaga faava o malo:

– Madeleine Rees, Egelani; Ausia o le Finagalo Faatauaina

O Madeleine Rees, o se loia Peretania, sa avea ma Failautusi Aoao o le Women's International League for Peace and Freedom (WILPF) talu mai le 2010. O lana faamaumauga umi o le puipuia o aia tatau a tagata e aofia ai le avea ma ulu o le OHCHR i Bosnia ma Herzegovina, lea na ia lototele ai. na fesoasoani e faʻaalia le auai o tagata tausi filemu a le UN i fefaʻatauaiga o feusuaiga. Rees o loʻo taʻitaʻia taumafaiga a le WILPF e faʻalautele se lumanaʻi o le saogalemu o tagata soifua ma le amiotonu mo tagata uma ma fausia se gaioiga moni i le lalolagi atoa mo le filemu o tamaitai. I le 2014, na maua ai e Rees le OBE mo ana tautua mo le filemu ma le saogalemu faavaomalo.

WILPF, ma le Reaching Critical Will (RCW), o lana polokalame faʻaleagaina na faia i le 1999, e tuʻuina atu ai suʻesuʻega faʻaonaponei ma faʻasalalauga mo le faʻaleagaina, faʻaitiitia o tupe faʻaalu a le militeri ma le militarism. E taumafai le RCW e ausia le faʻaleagaina, luʻitauina le militarism, ma faʻafeiloaʻi ma le faʻaleagaina o tamaʻitaʻi ma le faʻailoga tagata e ala i suʻesuʻega, iloiloga o faiga faʻavae, faʻasalalauga, mataʻituina, ma lipoti i luga o faʻasalalauga faavaomalo e pei o Malo Aufaatasi. O lo'o naunau le RCW i le faia o suiga e ala i le amataina o se lauga fa'avaomalo fou.

Filifilia/s: Polofesa (tulafono) Hedda Giertsen, Oslo; Polofesa (tulafono) Alfred de Zayas, Sineva

– Scilla Elworthy, Egelani

Dr. Scilla Elworthy tu'ufa'atasia su'esu'ega fa'aa'oa'oga fa'atasi ma metotia fou o a'oa'oga ma fa'atinoga fa'atino mo le filemu e ala i talanoaga ma fa'atama'ia. O se tusitala ma se failauga lelei ma malosi na te saunia le taʻitaʻiga vaʻaia mo se lalolagi ese. Na ia faavaeina le Oxford Research Group ma le tele o polokalame, e aofia ai le Peace Direct for Local Peace Builders. O ana tusi e aofia ai le "Pioneering the Possible: Awakened Leadership for a World that Works" (2014), ma le "A Business Plan for Peace" (2017).

Tagata filifilia: Prof. (social science) Vinod Shankar Singh, Initia

– David Swansson, ISA; World Beyond War

Antiwar activist, tusitala malosi ma le faʻatulagaina o ia na lolomiina ni tusi vaʻai i le soloia o taua ma le faʻaogaina o le filemu i le lalolagi atoa. Lana faalapotopotoga World Beyond War, WBW, faʻavae i le 2014, o se taumafaiga faʻavaomalo e faʻaumatia le faʻavaeina o taua lava ia, ave taua mai le laulau o se filifiliga talafeagai. E pei lava o le nofo pologa, e leai se mea e taʻua o se "lelei" poʻo se taua talafeagai. O fa'alapotopotoga uma e lua e le mafai ona talia, tusa lava po'o a tulaga. E sailia e le WBW le suiga i se faiga o le puipuiga o le lalolagi atoa e lagolagoina e tulafono faava o malo, tipiloma, galulue faatasi, ma aia tatau a tagata, ma le puipuia o na mea i ni gaioiga e le faʻaleagaina nai lo le taufaamatau o sauaga.

– Binalaksi Nepram, Initia

Na amata e Binalaksi Nepram lana osofaʻiga e faasaga i auupega tumaoti ma le faʻaaogaina o le malosi i totonu o nuʻu laiti o le itu i matu sasaʻe o Initia lea na fanau ai. Mai le va'aiga fa'apitonu'u ma le va'aiga mamao, ua atia'e ai e Binalaksi se tauiviga e fa'asagatau atu i 'au'upega a le lalolagi o le fa'aumatiaga tele ma mo se aganu'u o le filemu, ma na te lagolagoina le le fa'atupu vevesi mo le setete ma tagata e le o se setete. Na ia faavaeina nisi o faalapotopotoga, e aofia ai le Manipuri Women's Gun Survivor Network ma le Control Arms Foundation o Initia. "O ana mea na ausia e ofoina atu ai se faʻataʻitaʻiga musuia mo tagata faʻamalosi i isi vaega o le lalolagi", na tusia ai e le IPB ina ua tuʻuina atu ia te ia le Sean McBride taui i le 2010.

– Jan Oberg, Suetena/Tenimaka,

Oberg o se faʻataʻitaʻiga tulaga ese ma le naunau o le UN Charter norm "filemu i auala filemu" ma le soloia o taua. Na te fa'aaogaina fa'amatalaga fa'apitoa e fai ma fa'avae mo faitioga ma manatu fa'atupu filemu ma fuafuaga. O lana Transnational Foundation, TFF, o se 'upega tafaʻilagi mafaufau e faʻavae i luga o mataupu faavae Gandhian, e 80 ana paaga i le lalolagi atoa. Polokalama e aofia ai le faʻaitiitia o feteʻenaʻiga, isi puipuiga malu, le faʻaleagaina, o se lalolagi faʻavae UN, suʻesuʻega filemu, aʻoaʻoga, faʻasalalauga, toe faʻaleleia i le maeʻa o le taua, ma galuega i le fanua. O lo'o tu'uina atu fo'i e le TFF lauga ma a'oa'oga tomai fa'afete'ena'i fa'apea fo'i a'oa'oga fou ma fofo fa'atino.

– Klaus Schlichtmann, Siamani/Iapani; SA9, Mataupu Lona Lua 9 Asosi, Iapani

O le filemu faavaomalo e tatau ona avea ma se tasi e pule ai le tulafono, lea e suia ai e le malosi o le tulafono le tulafono o le pule. Klaus Schlichtmann ua ​​tuuto atu lona ola i lenei mafuaaga ma ua i ai ni malamalamaaga iloga o talafaasolopito ma se malamalama maeʻaeʻa o le foafoaina o le UN ma galue ma le le vaivai e faʻamalosia le Fono Puipuia ma faʻamalosia malo o le UN e toe faʻafouina lo latou faʻamaoni i mataupu faavae o le filemu o le lalolagi o loʻo faʻamauina i totonu o le tulafono. UN Charter.

O le SA9 o loʻo taumafai e faʻataʻitaʻi atunuu uma i le faʻataʻitaʻiga a Iapani ma tautino atu e aloese mai le osofaʻiga e pei ona faʻatonuina i le Art 9 o le faʻavae Iapani o le 1946. E tatau i le UN ona iloa le manatu faʻatasi o le saogalemu o le Charter.

Filifilia/s: Polofesa Winston Langley, Boston, ISA.

– Alfred de Zayas, Suiselani

O Polofesa Alfred de Zayas e umi lana galuega o se tagata su'esu'e a'oa'oga, faia'oga, ma loia i le UN ma nisi o fa'alapotopotoga o aia tatau a tagata. Ua avea o ia ma taʻutaʻua, sili ona malosi le puipuiga o le faʻaleleia atili o le galulue faʻatasi ma le "Fausiaina o se Poloaiga a le Lalolagi", o le ulutala lea o lana tusi fou. O le taua tele i le Nobel Prize o ana taumafaiga e faʻalauiloa "The Human Right to Peace", tagai Ch. 3, pp 61-87, o le tusi ma lana 25 Principles of International Order. O le vaega mulimuli o loʻo faʻaputuina tautinoga a UN Charter ma le auala e tatau ai ona avea le UN ma maatulimanu o se lalolagi i lalo o le "The Rule of Justice" (e le naʻo le Tulafono o Tulafono). De Zayas faʻalauiloaina le ute o le Nobel's testament, "fausiaina o le faʻalapotopotoga o malo".

Filifilia/s: IHRAAM, saunia e Polofesa (tulafono) Francis Boyle, ISA.

– Julian Assange, Ausetalia; Chelsea Manning, ISA; ma Edward Snowdon, ISA

Ua maua e le lalolagi le manuia tele e lua o mafaufau sili ona atamamai ua tuufaatasia le tomai i luga o tekinolosi komepiuta ma se malamalama e le masani ai i le tagata, agafesootai, tulafono, tulaga faavae ma le matautia o le le pulea e le militeri le faaaogaina o tekinolosi fou. Ona o la latou auaunaga i tagata soifua ma o latou atunuu ua leiloa uma lo latou saolotoga.

Na faavaeina e Julian Assange le Wikileaks e tuʻuina atu i tagata i le lalolagi atoa le malamalama i pepa faalilolilo e tatau ona latou maua. O lana fa'asalalauga tele o fa'amaumauga faalilolilo a le Iunaite Setete o mea a le militeri ma le va'aiga lautele na ta'ita'ia ai se taupulepulega a Amerika e taui ma sui ma fa'afefe isi mai le lu'iina o le malo. O lona taunuuga, lea e manaʻomia ai e i latou e nofosala i solitulafono tau le toe faʻafoʻiina o ia e faʻasalaina ai o ia o loʻo faʻaalia ai le le taliaina o le malosiaga o le militeri a Amerika, e oʻo lava i luga o le tulafono faʻamalosia i isi atunuu.

Nominator/s: Prof. (tulafono) Aslak Syse, Oslo

O Chelsea Manning, sa galue i le militeri a Amerika, na ia faia ni laasaga lototele e faʻaalia ai le tele o mea lilo i solitulafono tau taua ma fuafuaga faʻavaomalo a le US.

O Edward Snowdon, o se lotonuu tuuto na fa'afaigaluegaina e le CIA, sa faateia ina ua ia malamalama o le lautele o faiga na atiae e le NSA o se setete leoleo i le lalolagi atoa. Na faʻaaoga sese e le US tekinolosi komepiuta mo se faʻalavelave faʻavaomalo i olaga o tagata uma, maualuga ma maualalo, uo ma fili, US sitiseni poʻo tagata ese, e fai ai se "Faamaumauga Tumau" (igoa o lana tusi i le 2019). Na gaoioi le pulega i le soliga manino o le tulafono faava o malo ma le 4th Teuteuga o le US Constitution e manaʻomia ai masalosaloga talafeagai ma faʻagasolo le faʻatagaga a le faamasinoga mo suʻesuʻega i mataupu taʻitasi. Na lagona e Snowdon o lana tautoga o le faamaoni i le tulafono a Amerika - ae le o le malo - na manaʻomia ai o ia e "faailoa atu i tagata lautele e uiga i mea e faia i lo latou igoa ma mea e faia faasaga ia i latou". Ua faia e le ofisa sipai a Amerika se soliga tele, e le masani ai, o aia tatau a tagata ma malo i le lalolagi atoa.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana