Tu'u le Fa'amaumauga e Fa'aalia: Fa'atalanoaga ma Korea i Matu

saunia e Catherine Killough, Novema 29, 2017, Lobe Log.

O Peresitene Trump o loʻo faʻaseseina i taimi uma le faʻamaumauga o feutagaiga i le va o Korea i Matu ma le Iunaite Setete. I lana tautalaga i luma o le South Korean National Assembly, na ia maua ai se faaiuga e tasi mai se tala faasolopito lavelave o taunuʻuga faʻa-malo: "O le pulega a Korea i Matu ua tulituliloaina ana polokalame faaniukilia ma ballistic i le tetee atu i faamautinoaga uma, maliega ma tautinoga na ia faia. i le Iunaite Setete ma ana uo.”

E le fou pe fou foi le faitioina o Korea i Matu ona o le le atoatoa o le faʻatalanoaga, ae e leʻi sili atu ona mataʻutia. I se faasologa o tweets i le masina na teʻa nei, e le gata na taʻuleagaina e Trump taumafaiga faʻalemalo talu ai mo le "faʻavalea o le au fai feutagaʻiga a le US," ae na faʻaiʻu foi i le le mautonu mataʻutia, "Faʻamolemole, na o le tasi le mea e aoga!"

Afai e le o le diplomacy, o lena "mea e tasi" e foliga mai o se osofaʻiga a le militeri, o se talosaga ogaoga na faʻafefeteina i le faʻavaeina o faiga faʻavae i fafo a Washington. E pei ona taʻua e Evan Osnos i lana mea mo le Yorker New, “Po o tafetafea le Vasega Faapolokiki agai i le Taua ma Korea i Matu?” O le manatu o se taua puipuia ua matua taatele e oo lava i se tasi sa avea muamua ma failautusi a le Kapeneta Temokarasi na taʻutaʻu atu, "afai o ia i le malo i aso nei o le a ia lagolagoina le osofaia o Korea i Matu, ina ia taofia ai mai le faalauiloaina o se osofaiga i Amerika."

Mo i latou o loʻo saili e puipuia se taua e ono iʻu ai i le faitau miliona o tagata maliliu i luga o le Penisula Korea, e leai ni filifiliga a le militeri. Ae mo le tele o Democrats, o le faʻalauiloaina o le tipiloma e ono lamatia ai le faʻailogaina o vaivaiga. E le o se mea e ofo ai, o faiga fa'ale-tamaoaiga o lo'o fa'asalaina ai le laina i le va o le fa'asalaga ma le leai o se taua e maua ai le lagolago sili ona to'alua.

Ona o lenei si'osi'omaga fa'apolokiki, o le fa'asa'oina o le tala fa'asese i feutanaiga a Amerika-Korea i Matu e taua-aemaise lava o le fa'atupula'ia o le va'aiga i lauga o se fa'amalieina, po'o fefa'ataua'iga o ni fa'ataga, ua fa'atupula'ia malosi. O le tele o na mea e mafua mai i le auala na faʻavaeina ai e le au faitio le maliliega muamua a le US-taʻitaʻia ma Korea i Matu ma iʻu ai ina paʻu.

Le Fefa'ataua'iga na Fa'amalo ai Nukes a Korea i Matu

I le 1994, o le Iunaite Setete ma Korea i Matu sa i ai i le augutu o taua. O le taimi muamua lea na fai ai le pulega e le masani ai i matu o le 38th tutusa taufaamata'u e alu faaniukilia. Ina ua uma ona tuliesea uma tagata asiasi faavaomalo mai le atunuu, na sauni Korea i Matu e aveese mai ni pomu se ono o auupega-grade plutonium mai le suauu o loʻo i totonu o lana masini suʻesuʻe Yongbyon.

I le taimi lea, na mafaufau ai se Peresetene fou o Bill Clinton e faia ni gaioiga faamiliteli, e aofia ai se fuafuaga e faia ni taotoga i luga o fale faaniukilia a Korea i Matu. O le toʻatele o ana ofisa maualuluga na masalosalo e mafai ona latou faʻaosoosoina tagata Korea i Matu mai le atinaʻeina o auupega faaniukilia. I le avea ai ma Failautusi Fesoasoani o le Puipuiga mo le Puipuiga Faavaomalo Ashton Carter fai, “Matou te leʻi, i soo se auala, ma le mautinoa e mafai ona matou tautala atu ia i latou mai le faia o lena laasaga."

Ae ui i lea, i le avea ai ma Failautusi o le Puipuiga William Perry manatuaina, o aʻafiaga o le faʻalavelaveina o se Taua lona lua a Korea na faʻamalosia ai le pulega e tulituliloa se auala faʻamalo. O se fonotaga i le va o le Peresetene muamua o Jimmy Carter ma le taʻitaʻi Korea i Matu Kim Il Sung na taʻitaʻia ai ni talanoaga ogaoga ma faʻaiʻu i le US-North Korea Agreed Framework i Oketopa 21, 1994.

I lenei fefa'ataua'iga iloga, na malilie ai Korea i Matu e fa'aaisa ma i'u ai ina fa'a'ese'ese ana masini fa'akalafi-moderated e fa'afesuia'i mo suau'u ma lua fa'aola moli-vai fa'ateleina. O nei masini e mafai ona maua ai le malosi, ae e le mafai, i se tulaga masani, ona faʻaaogaina e fai ai auupega faaniukilia.

Toeitiiti atoa le sefulu tausaga, sa lagolagoina e le Iunaite Setete se laina tuusaʻo, matala o fesoʻotaʻiga ma se pulega le mautonu ma le le mautonu. O lena tulaga o le galulue faatasi na mafai ai e fili e toalua ona faia se maliliega ma se taunuuga taua tele: Na taofia e Korea i Matu le gaosia o le plutonium mo le valu tausaga. O le avea muamua ma Amapasa o Amerika i Korea i Saute Thomas Hubbard faaiu, o le Agreed Framework "na faamaonia e le atoatoa ... Ae na taofia ai Korea i Matu mai le gaosia o le tele o auupega faaniukilia 100 i le taimi nei."

Ae paga lea, o nei taunuʻuga ua faʻamalumaluina e le Agreed Framework's paʻu, lea o le "paʻu" ua tutusa ma le "toʻilalo." Ae o le fai atu o le maliega ua le manuia e faʻamalamalamaina ai le manuia e mafai ona oʻo mai i se atunuu o loʻo tauaveina le tele o ato faʻasolopito e pei o North Korea. Le lelei o fa'asalalauga fa'asalalau, e aofia ai le le faia o fa'aletonu i le itu a le US o le fefa'ataua'iga, o se vaega e tu'ua'ia. Ae o hawkish conservatives, oe ua leva ona faʻaaogaina le maliliega e avea o se tala faʻaeteete o le faʻamalieina saoloto, e tele lava ina sese.

Sa faia e le Iunaite Setete ma Korea i Matu se sao i le pa'u o le Agreed Framework, ae o le taʻutinoga o Korea i Matu na kopiina lea mea moni. E leʻi umi talu ona faʻatautaia e le pulega a Clinton le fefaʻatauaʻiga, na maua ai e le Republicans le puleaina o le Konekeresi, ma mafua ai le "leai o se loto faʻapolokiki," ae faimai foi pule sili Robert Gallucci, ma taitai atu ai i le faatuai tele i le tuuina atu o noataga a Amerika.

Na toe oso le tetee a le Konekeresi i le 1998 i le lotolotoi o tuuaiga e faapea o le itu i Matu o loo nana se nofoaga faaniukilia i lalo o le eleele i Kumchang-ri. Nai lo le faia o se faiga faʻasalaga, na faʻaalia saʻo atu e le pulega a Clinton ona popolega i North Korea ma, i le taumafai e faʻasaoina le maliliega, na faʻatalanoaina se feagaiga fou na faʻatagaina ai asiasiga masani a le Iunaite Setete o le nofoaga masalomia, lea na le maua ai se faʻamaoniga o. gaoioiga faaniukilia.

O lenei faiga fa'ava-o-malo na fa'aauau pea e tusa lava pe o le polokalame fa'amata'u a Korea i Matu na fa'alogoina ni fa'alavelave fou. I le maeʻa ai o le faʻalauiloaina e Korea i Matu o se missile ballistic mamao i luga o Iapani i le 1998, na faʻatonuina ai e le pulega a Clinton se vaega toʻaitiiti o totonu ma fafo atu o tagata atamamai o le malo ma se North Korea Policy Review e aofia ai sini o loʻo otooto atu i le Agreed Framework.

O le sa avea muamua ma Failautusi o le Puipuiga o William Perry sa galulue faatasi ma malo o Korea i Matu, Korea i Saute, Saina, ma Iapani i le mea na taʻua o le Perry Process. O le tele o taamilosaga o feutagaiga na faaiuina i le 1999 faatasi ai ma se lipoti na otootoina ai fautuaga mo le Iunaite Setete e tulituliloaina se faʻamalologa faʻamaonia ma iu ai ina faʻaumatia galuega faaniukilia a North ma mamao mamao. I le isi itu, na iloa ai e le vaega o le iloiloga o faiga faavae e tatau i le Iunaite Setete ona faia ni laasaga e foia ai popolega i le saogalemu o le itu i Matu ma faʻavae sootaga masani.

Na tali lelei Korea i Matu e le gata i le malie e taofi lana suʻega fana mo le umi o talanoaga, ae o le auina atu foi o lana faufautua sinia i Uosigitone e talanoaina auiliiliga o le talosaga a Perry ma Peresitene Clinton. O le Failautusi o le Setete o Madeleine Albright na toe tali atu i le asiasiga e ala i le malaga atu i Pyongyang mo se feiloaiga ma Kim Jong Il mulimuli ane i lena masina.

Ae ui i lea, o le malosi mo le sa avea muamua ma Faufautua Faapitoa ia Peresitene Wendy Sherman valaauina O se talosaga “latalata tele” na taofia i le masina na sosoo ai i le filifiliga o George W. Bush. Na taʻua e le Failautusi o le Setete o Colin Powell o le a faaauau pea faiga faavae a North Korea i le mea na alu ese ai Clinton, ae o Bush, o le na filifili e faaleaogaina feutagaiga uma ma Korea i Matu mo le isi lua tausaga, na le mafai ai.

O le pulega a Bush na matua'i mamao ese mai le faiga fa'a-malo lea na taumafai malosi le pulega a Clinton e fa'atumauina. Na faaopoopo e Bush Korea i Matu i lana tolu vaega o setete o le "ituaiga o le leaga". Na teena e Dick Cheney le tipiloma mo le suiga o pulega, ma fai mai, “Matou te le feutagai ma le leaga. Matou te faatoilaloina.” O le Sui Failautusi o le Setete mo Arms Control John Bolton na faʻaaogaina lipoti faʻamatalaga e uiga i se polokalame faʻalilolilo faʻatamaoaigaina o le uranium e faʻaumatia ai se fefaʻatauaiga na te leʻi fiafia i ai. I ana lava upu, "O le samala lea sa ou sailia e talepe ai le Agreed Framework."

I le faaiuga, na tuuaia ai e le pulega a Bush e faapea o se ofisa Korea i Matu na faamaonia le i ai o le masalomia o le polokalame o le faatamaoaigaina o le uranium. Na te'ena e Korea i Matu le fa'atagaina, lea na mafua ai ona tu'ua'ia tua ma tua o lo'o solia e itu ta'itasi le feagaiga. Nai lo le galue e foia le faateleina o le le talitonuina, na lagolagoina e le Iunaite Setete le feagaiga i le 2002.

Le Ta'iala Fa'atasi Redux

O le musu o Bush e fa'atasi ma Korea i Matu na toe fo'i mai i lana pulega i le 2003. Na vave ona toe fa'aauau e Korea i Matu lana polokalame o le plutonium ma fa'ailoa mai o lo'o ia te ia se auupega faaniukilia. I le talitonuina o le manaʻoga e toe ulufale i feutagaiga, na auai ai le Iunaite Setete ia Saina, Rusia, Iapani, ma Korea i Saute i le Six Party Talks.

O le tele o taamilosaga o talanoaga na taʻitaʻia ai se faʻalavelave i le lua tausaga mulimuli ane ma le 2005 Joint Statement, lea na folafola atu i Matu e lafoai "auupega faaniukilia uma ma polokalame faaniukilia o loʻo i ai nei." Ae e le'i leva ona fa'ailoa e itu e ono le maliliega ae fa'amalo e le US Treasury aseta a North Korea i le faletupe o Macau, Banco Delta Asia.

Mo le taʻitaʻiga a Korea i Matu, o le faʻaumatia o latou avanoa i le $ 25 miliona i le laumua o se solitulafono matuia ma fautua mai e le mamafa le Iunaite Setete i le faia o se fefaʻatauaiga. E oʻo lava ia i latou o loʻo galulue mo le pulega, e pei o le pule sili o le Amepasa Christopher Hill, na latou vaʻaia le gaioiga o se taumafaiga "e faʻasese atoa feutagaiga."

Po'o le a lava le fa'amoemoega a le US Treasury, o le fa'a'aisa na i ai le a'afiaga o le fa'ailoaina o tausaga o le alualu i luma faigata e toe fausia ai le fa'atuatuaga. Na toe taui atu Korea i Matu i le 2006 e le gata i le faʻataʻitaʻiina o fana e valu, ae faʻapea foʻi ma le faʻaumatiaina o lana masini faaniukilia muamua.

O le Iunaite Setete naʻo le faʻasaoina o feutagaiga e ala i le siiina o le faʻamaʻaisa ma aveese Korea i Matu mai le lisi o le Sponsors of Terrorism a le Setete i le 2007. I le taui, na toe faʻafeiloaʻi e Korea i Matu ni tagata asiasi faaniukilia ma faʻagata ai lona Yongbyon reactor, faʻafefeina le olo malulu i se faʻaaliga tele televise. Ae ua lava le leaga na faia e oo atu i le taimi na tulai mai ai feeseeseaiga fou i faiga faamaonia, o le Six Party Talks na taunuu i se tulaga faaletonu ma ua le mafai ai ona agai i le vaega mulimuli o le talepeina o le polokalame o auupega faaniukilia a Korea i Matu.

O Tapula'a o le Onosa'i Fuafuaga

E pei o le pulega na muamua atu ia te ia, o Peresitene Obama sa tuai ona faʻatalanoa feutagaiga ma Korea i Matu. E ui lava na faamanino mai e Obama mai le amataga o le a ia faia se faiga faʻapolokiki ma "faʻaloaloa lima" i na pulega "ua naunau e tatala lau moto," na paʻu maualalo Korea i Matu i luga o lana lisi o faʻamuamua faiga faʻavae mai fafo.

Nai lo lena, o se faiga faʻavae o le "onosaʻi faʻapitoa" na tu i totonu mo soʻo se taumafaiga faʻatatau e toe faʻafoʻi mai Korea i Matu i le laulau faʻatalanoa. E ui lava o le faitotoa mo talanoaga na tumau pea ona matala faʻapitoa, ae na tuliloaina e le Iunaite Setete faʻasalaga ma faʻasalalauga faʻamalosi e le pei o le tulaga o loʻo i ai nei le pulega o le Trump. O Korea i Matu na faʻaumatia lana vaega o faʻaoso, e aofia ai le suʻega faaniukilia lona lua ma ni osofaʻiga mataʻutia se lua i lona tuaoi ma Korea i Saute.

E leʻi oʻo i le 2011 na toe amata ai e le pulega a Obama talanoaga faʻaleagaina. Ina ua mavae sina taimi puupuu ina ua mavae le maliu o Kim Jong Il, na faalauiloa ai e atunuu e lua se feagaiga "Leap Day" ia Fepuari 2012. Na malilie Korea i Matu i se moratorium i luga o ana fana mamao ma suʻega faaniukilia e faafesuiai mo le 240,000 metric tons o meaʻai fesoasoani. .

I le sefuluono aso mulimuli ane, na faalauiloa ai e Korea i Matu ana fuafuaga e faalauiloa se satelite i le vanimonimo. O le Iunaite Setete na taofi le manatu o sea faalauiloa o le a solia ai tuutuuga o le maliliega, ae o Korea i Matu faapea, "O le faʻasalalauga satelite e le o aofia ai i le faʻalauiloaina o faʻaupuga umi" ma faʻaauau ana fuafuaga.

Na vave faʻaumatia e le pulega le fefaʻatauaʻiga, o se faʻalavelave faʻalavelave na tuʻuina atu i tua atu o taumafaiga a le US e foia ai lamatiaga o tekinolosi faʻaoga lua faʻaoga. Mo se faʻataʻitaʻiga, mo le tele o tausaga na teena ai e le Iunaite Setete le talosaga a Korea i Saute e faʻalautele le lautele o a latou fana polo ona o le fefe neʻi amataina se tuuga faʻaitulagi o auupega. I le lotolotoi o le mamafa o le mamafa, na ausia ai e le Iunaite Setete se maliliega i le 2001 lea na faʻalauteleina ai le lautele o galuega faʻatau a Korea i Saute aʻo aofia ai faʻalavelave faʻapitoa i luga o lana polokalame faʻalauiloa avanoa, e pei o le faʻaaogaina o le suauʻu suavai.

Nai lo le toe asia o le fefaʻatauaʻiga e faʻamalamalama manino ai le mea e talia i tulaga o se satelite poʻo se faʻasalalauga faʻasalalau, na faʻatagaina e le Iunaite Setete feutagaiga ma Korea i Matu, toe pauu i le ala.

Na'o le Filifiliga

Ana tausia pea e Bush le Agreed Framework, pe ana fai e le'i fa'aleaga e le au fa'apolokalame le Six Party Talks, ma ana fa'amanino e Obama aiaiga o le feagaiga o le Leap Day, atonu e le o Korea i Matu o le miti faaniukilia lea o lo'o taofia ai le Iunaite Setete ma ana uo i aso nei.

Ae o folafolaga malepelepe ma alalaupapa mu e le o se 'alofaga mo le lafoaia o le tipiloma. E tele a'oa'oga i totonu ole va'aiga o se fa'amaufa'ailoga le tutusa o feutana'iga e tatau ona maua mai, e aofia ai le mana'oga e fa'atalanoaina atugaluga mo le saogalemu o Korea i Matu ma le taua tele o le fa'amaopoopoina o feso'ota'iga a Amerika.

O loʻo i ai pea se avanoa mo le maliega ma Korea i Matu, ae o Trump e faʻafefe e tapunia i taimi uma na te manatu faatauvaa ai i le taua o feutagaiga. E pei ona iu lava ina malamalama o peresitene uma talu mai Clinton, afai o le isi itu ma Korea i Matu o le taua, e tatau ona suʻesuʻeina uma filifiliga faʻavaomalo i lona atoatoa. E faitau miliona ola o loo tautau i le paleni.

O Catherine Killough o le Roger L. Hale Fellow i le Plowshares Fund, o se faavae saogalemu i le lalolagi atoa. Na maua lona MA i Asia Studies mai le School of Foreign Service i Georgetown University. Mulimuli ile Twitter @catkillough. Ata: Jimmy Carter ma Kim Il Sung.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana