INTERNATIONAL PEACE BUREAU E FAʻAVAEINA LE 2015 MACBRIDE FAʻAMATALAGA I IUNI LUA FANUA

Lampedusa (Italia) ma Gangjeon Village, Jeju Island (S. Korea)

Geneva, Aokuso 24, 2015. Ua fiafia le IPB e faʻasalalau lana faʻaiʻuga e tuʻuina atu le Sean MacBride Peace Prize faaletausaga i nuʻu e lua o motu o loʻo, i tulaga eseese, faʻaalia le faʻamaoniga o se tautinoga loloto i le filemu ma le amiotonu lautele.

LAMPEDUSA o se tamaʻi motu i le Metitirani ma o le pito i saute o Italia. I le avea ai ma vaega pito lata mai o le teritori i le talafatai o Aferika, talu mai le amataga o le 2000s o se nofoaga autu e ulufale ai Europa mo tagata malaga mai ma tagata sulufai. Ole numera o tagata ua taunuu mai ua televave le faʻatupulaia, ma le faitau selau o afe o loʻo lamatia aʻo faimalaga, ma sili atu i le 1900 maliu i le 2015 naʻo.

O tagata o le motu o Lampedusa ua tuʻuina atu i le lalolagi se faʻataʻitaʻiga tulaga ese o le tuʻufaʻatasia o tagata, ofoina atu lavalava, fale ma meaʻai ia i latou ua taunuu, i le pagatia, i luga o latou matafaga. O le tali mai a le Lampedusans e matua ese lava i amioga ma faiga faʻavae aloaia a le Iuni a Europa, e foliga mai naʻo le faʻamoemoe e faʻamalosia o latou tuaoi i le taumafai e taofia nei tagata malaga mai fafo. O lenei 'Fortress Europe' faiga fa'avae ua fa'ateleina fa'amilitia.

Ile iloa o ana aganuu e tele, lea e faʻaalia ai le evolusione o le Metitirani, lea i le tele o seneturi na faʻafefiloi ma fausia ai e le tasi ma le isi, faʻatasi ai ma le faʻatamaoaigaina, o le motu o Lampedusa o loʻo faʻaalia ai foi i le lalolagi o se aganuu o le talimalo ma o le fa'aaloalo i le mamalu o le tagata o le vaifofo sili lea ona aoga i le lotonuu ma talitonuga fa'alelotu.

Ina ia aumai naʻo se tasi o faʻataʻitaʻiga o gaioiga totoa a tagata o Lampedusa, seʻi o tatou manatua mea na tutupu i le po o le 7-8 Me 2011. O se vaʻa tumu i tagata faimalaga na paʻu i se papa papa, e le mamao mai le matafaga. E ui lava o le vaeluaga o le po, ae o tagata o Lampedusa na liliu atu i le selau ma selau e fausia se filifili tagata i le va o le vaa ma le talafatai. I lena po na o le silia ma le 500 tagata, e aofia ai ma le tele o tamaiti, na aveina atu i le saogalemu.

I le taimi lava e tasi e matua manino lava tagata o le motu o le faafitauli o se Europa, ae le na o latou. Ia Novema 2012, na auina atu ai e Mayor Nicolini se talosaga faanatinati i taitai o Europa. Na ia faaalia lona ita tele ona o le Iuni a Europa, lea faatoa maua le Nobel Peace Prize, ua le amanaiaina ia faalavelave o loo tutupu i ona tuaoi Metitirani.

E talitonu le IPB o le tulaga mataʻina i le Metitirani - o loʻo vaʻaia pea i luga o faʻasalalauga faʻasalalau - e tatau ona i ai i le pito i luga o mea faʻamuamua a Europa. O le tele o faʻafitauli e mafua mai i faʻasalaga faʻaagafesootai ma le le tutusa e mafua ai feteʻenaʻiga lea na i ai i Sisifo - i le tele o seneturi - na faia se sao faʻamalosi. Matou te iloa e leai ni fofo faigofie, ae o se taʻiala taʻiala, e tatau i Europa ona faʻaaloalo i manatu o le lotogatasi o tagata, i luga atu ma luga atu o manatu faʻatauvaʻa a malo ma tupe mama / malosiaga / suʻesuʻega punaoa. A fesoasoani Europa i le faaleagaina o le soifuaga o tagata, e pei o Iraki ma Libya, e tatau ona sailia e Europa ni auala e fesoasoani ai i le toe fausia o na olaga. E tatau ona i lalo ifo o le mamalu o Europa le faʻaaluina o piliona i luga o faʻalavelave a le militeri, ae e le o maua ni punaoa e faʻafetaui ai manaʻoga masani. O le fesili pito sili ona taua o le auala e atiaʻe ai le felagolagomaʻi i le va o tagata lelei i itu uma e lua o le Metitirani i se taimi umi, faʻaleleia, faʻapitoa i le itupa ma le gafataulimaina.

GANGJEON VILLAGE o le nofoaga o le 50-hectare Jeju Naval Base o loʻo fausia e le malo o Korea i Saute i le talafatai i saute o Jeju Island, i le tau fuafuaina e lata i le $ 1 piliona. O vai o lo'o siomia ai le motu o lo'o puipuia e tulafono fa'ava-o-malo ona o lo'o i totonu o le UNESCO Biosphere Reserve (ia Oketopa 2010, e iva nofoaga fa'afanua i luga o le motu na aloa'ia o Global Geoparks e le UNESCO Global Geoparks Network). E ui lava i lea, o le fausiaina o le faavae o loʻo faʻaauau pea, e ui lava o galuega faufale na taofia i le tele o taimi ona o le tele o tetee a tagata o loʻo popole i aʻafiaga o le siosiomaga. O nei tagata latou te vaʻavaʻai i le faʻavae o se poloketi a le US e faʻamoemoe e aofia ai Saina, nai lo le faʻaleleia o le saogalemu o Korea i Saute Ia Iulai 2012, na lagolagoina ai e le Faamasinoga Maualuga a Korea i Saute le fausiaina o le faavae. O loʻo faʻamoemoe e faʻafeiloaʻi i le 24 US ma vaʻa a le militeri, e aofia ai le 2 Aegis faʻaumatia ma le 6 vaʻa faaniukilia, faʻatasi ai ma vaʻa vaʻavaʻa faʻapitoa i le maeʻa (lea ua faʻatulagaina mo le 2016).

O le motu o Jeju ua tuuto atu i le filemu talu mai le tusa ma le 30,000 na fasiotia ai iina mai le 1948-54, ina ua maeʻa se fouvalega a le aufaifaatoaga faasaga i le galuega a Amerika. Na faatoese le malo o Korea i Saute mo le fasioti tagata i le 2006 ma o le ua maliu o Peresitene Roh Moo Hyun na faaigoa aloaia ia Jeju o se "Motu o le Filemu o le Lalolagi". O lenei tala fa'atupu vevesi[1] fesoasoani e fa'amatala ai le mafua'aga o lo'o tete'e ai tagata o le Nu'u o Gangjeon (tagata 2000) e aunoa ma se fa'atupu vevesi mo le tusa ma le 8 tausaga e fa'asaga i le poloketi o le va'a. E tusa ai ma le faamatalaga a Medea Benjamin o le Code Pink, “E tusa ma le 700 tagata ua taofia ma molia i sala tetele e sili atu i le $400,000, o sala tupe e le mafai pe le totogiina. O le toʻatele ua faʻaalu aso po o vaiaso poʻo masina i le falepuipui, e aofia ai se tagata faitio lauiloa o Yoon Mo Yong na faʻaaluina le 550 aso i le falepuipui ina ua uma ona ia faia le tele o gaioiga o le le usitaʻi o tagata lautele. O le malosi ma le tautinoga na faʻaalia e tagata o le nuʻu na tosina mai ai le lagolago (ma le auai) o tagata faʻamalosi mai le salafa o le lalolagi[2]. Matou te faʻamaonia le fausiaina o se Nofoaga Tutotonu o le Filemu tumau i luga o le 'upega tafaʻilagi lea e mafai ona avea o se taulaiga mo gaioiga e atagia ai isi manatu ia i latou o loʻo faʻatusalia e le militeri.

E faia e le IPB le fa'ailoga ina ia fa'ateleina ai le va'aia o lenei fa'ata'ita'iga tauiviga e le fa'atupu vevesi i se taimi taua. E mana'omia le lototele tele e tete'e atu ai i faiga fa'apolokiki ma fa'amiliteri a le malo, ae maise o lo'o lagolagoina e, ma i le tautua a le Pentagon. E manaʻomia foʻi le lototele e faatumauina ai lenā tauiviga mo se vaitaimi o le tele o tausaga.

FAAIUGA
E i ai se sootaga taua i le va o tulaga e lua. E le gata ina tatou iloa le tagata lautele o i latou e tetee atu e aunoa ma ni auupega i malosiaga o le pule i lo latou lava motu. Matou te faia le finauga e le tatau ona faʻaalu punaoa a le lautele i luga o faʻapipiʻi tetele a le militeri e faʻateleina ai le vevesi i le va o malo i le itulagi; ae e tatau ona latou tuuto atu i le faamalieina o manaoga faaletagata. Afai tatou te faʻaauau pea ona tuʻuina atu punaoa a le lalolagi i le militeri nai lo le faʻamoemoega faʻaletagata, e mautinoa lava o le a faʻaauau pea ona tatou molimauina nei tulaga faʻaleagaina ma tagata faʻanoanoa, tagata sulufaʻi ma tagata faimalaga, e lamatia aʻo laasia le sami ma faʻaolaina a kegi le faʻamaoni. O lea matou te toe fai atu ai foi i lenei tulaga le savali autu a le IPB Global Campaign on Military Spending: Move the Money!

-------------

E uiga i le MacBride Prize
O le taui na tuʻuina atu i tausaga taʻitasi talu mai le 1992 e le International Peace Bureau (IPB), na faavaeina i le 1892. O tagata manumalo muamua e aofia ai: tagata ma le malo o le Malo o Marshall Islands, i le amanaiaina o le mataupu faaletulafono na tuʻuina atu e le RMI i le Faamasinoga Faava o Malo o Faamasinoga, faasaga i setete uma 9 ma auupega faaniukilia, mo le le mafai ona faʻaaloalo ia latou tautinoga faʻaleagaina (2014); faapea foi ma Lina Ben Mhenni (Tunisia blogger) ma Nawal El-Sadaawi (tusitala Aikupito) (2012), Jayantha Dhanapala (Sri Lanka, 2007) le Mayors o Hiroshima ma Nagasaki (2006). Ua faaigoa ia Sean MacBride ma ua tuuina atu i tagata ta'ito'atasi po'o fa'alapotopotoga mo galuega mata'ina mo le filemu, fa'ate'aina ma aia tatau a tagata. (fa'amatalaga i: http://ipb.org/i/about-ipb/II-F-mac-bride-peace-prize.html)

O le Taui (e le o ni tupe) e aofia ai se pine na faia i le 'Peace Bronze', o se mea e maua mai vaega o auupega faaniukilia toe fa'aaogaina*. O le a tuʻuina aloaia ia Oketopa 23 i Padova, o se sauniga e avea ma vaega o le Fonotaga faʻaletausaga ma Fono a le International Peace Bureau. Va'ai fa'amatalaga ile: www.ipb.org. O se isi puletini o le a tu'uina atu latalata i le taimi, fa'atasi ai ma fa'amatalaga o le sauniga ma fa'amatalaga e fa'atatau i talosaga mo fa'atalanoaga fa'asalalau.

E uiga ia Sean MacBride (1904-88)
O Sean MacBride o se faipule iloga Irish sa avea ma Taitaifono o le IPB mai le 1968-74 ma le Peresetene mai le 1974-1985. Na amata MacBride o se tau faasaga i pulega faakolone a Peretania, aʻoaʻoina tulafono ma tulaʻi i le tofi maualuga i le Irish Republic tutoʻatasi. O ia o se manumalo i le Lenin Peace Prize, ma le Nobel Peace Prize (1974), mo lana galuega lautele. O ia sa fa'avaeina le Amnesty International, Failautusi Aoao o le International Commission of Jurists, ma le UN Commissioner for Namibia. A o iai i le IPB na ia faʻalauiloaina le MacBride Appeal against Nuclear Weapons, lea na aoina ai igoa o le 11,000 maualuga loia faavaomalo. O lenei Talosaga na saunia ai le ala mo le Poloketi a le Faamasinoga a le Lalolagi i auupega faaniukilia, lea na faia ai e le IPB se sao tele. O le mea lea na i'u ai i le 1996 Fa'amatalaga Faufautua a le Faamasinoga Faava o Malo o Faamasinoga i le Fa'aaogaina ma le Fa'amata'u o Auupega Faaniukilia.

E uiga ile IPB
O le Ofisa o le Filemu Fa'avaomalo ua fa'amaoni i le va'aiga o le Lalolagi e aunoa ma se Taua. O matou o le Nobel Peace Laureate (1910), ma i le tele o tausaga e 13 o matou ofisa na mauaina le Nobel Peace Prize. O a matou fa'alapotopotoga a le 300 i totonu o atunu'u e 70, ma tagata ta'ito'atasi, fa'atūina se feso'ota'iga i le lalolagi atoa e fa'atasia ai le poto ma le fa'aupuga fa'apolopolo i se fa'amoemoe masani. O la matou polokalame autu o loʻo faʻaogatotonu i le Faʻaleagaina mo Atinaʻe Faʻaauau, o lona tulaga tutotonu o le Global Campaign on Military Spending.

http://www.ipb.org
http://www.gcoms.org
http://www.makingpeace.org<--break->

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana